Ik weet niet echt hoe het komt; maar van de repetitie van gisterenavond houd ik een heel warm gevoel over. Het echt vastgrijpen kan je niet, maar soms zijn er zo van die momenten dat je zegt: hier is iets mooi aan het ontkiemen. Voor mij is dat natuurlijk de essentie van bezig zijn met een koor. De uitvoering is één ding, maar het opbouwen van een klein muzikaal architectuurtje is eigenlijk nog veel leuker. Natuurlijk moet je je licht niet onder de korenmaat zetten en af en toe eens naar buiten komen om te bevestigen hoe goed je bezig bent. Maar al eeuwen lang is het musiceren in de eigen kring een klein feestje. Vroeger was dat voorbehouden aan de "betere" kringen: er werd kamermuziek gemaakt, of met een groepje vrienden kwam je samen om te zingen (het ontstaan van de canons, de "rounds"). Reden genoeg dus om dankbaar te zijn, en gisteren was dat dus met Musica ad Nives.
In het altijd beluisterenswaardig programma "De Ambassadeurs" op Klara, was vanmiddag Frank Raes te gast. De meesten onder ons (al zeker de mannen) kennen hem als voetbalreporter en als gastheer in programma's op de tv als "Extra Time". Dat hij ook nog een grote interesse heeft voor de klassieke muziek was nieuw voor mij. Hij komt dan ook uit een muzikale familie en zijn broer is intendant van het Concertgebouworkest. Wanneer hij zijn voorkeuren moest opgeven kwamen daar toch wat verrassende dingen uit: van zijn vader kreeg hij de smaak voor Richerd Wagner mee, van zijn moeder hield hij de appreciatie voor clavecimbelmuziek over. Maar zijn echte voorkeur gaat naar de Amerikaanse klassieke componist Charles Ives (1874-1954). Tijdens zijn leven werd deze musicus weinig gespeeld. Het is maar door o.a. Bernstein dat zijn oeuvre volop in de belangstelling kwam en naar waarde werd geschat. Wat vinden jullie daar van?
Zoals de naam Stradivarius onlosmakelijk verbonden is met het hoogtepunt van de vioolbouw, zo is de naam van Cavaillé-Coll gebonden aan de reus van de orgelbouwers. Aristide Cavaillé-Coll (1811-1899) wordt beschouwd als de grootste orgelbouwer van de 19e eeuw. Zijn grootste en bekendste orgel staat in de Saint Sulpice in Parijs. Dit magistrale orgel met 100 registers en 5 klavieren, dat bovendien nog in vrijwel authentieke staat verkeert, staat op de lijst van de genomineerden van het werelderfgoed van de UNESCO. In het toneelstuk van "Kinderen van een mindere God", dat gaat over de gevoelens van een doof meisje, wordt verhaald hoe zij 's zondags naar de mis moest en iedere keer beefde als het orgel speelde: zij dacht dat het de stem van God was die zij hoorde. En dat is exact wat je voelt als het majestueuze instrument de Saint Sulpice vult: 100 registers als even zo veel stemmen van een onvatbare God.
Ik weet het wel: rond kerstmis is er ieder jaar een massaal aanbod aan allerhande concerten. Het is onmogelijk om nog maar naar een fractie van al die evenementen te gaan. Dus doe ik er eentje bovenop waarvoor ik een uitnodiging kreeg van een oude vriendin Linda en onrechtstreeks ook van een oude vriend Jozef.
Op maandag 20 december om 20u organiseert VLOS een kerstconcert in de H. Familiekerk, in het Sint-Niklaase Fabiolapark. Op het programma staan het Weihnachtsoratorium van Heinrich Schütz en madrigalen van Claudio Monteverdi. De inkom is 12 euro en gaat integraal naar werking van VLOS, dat zich belangeloos inzet voor vluchtelingen in nood. Dagelijks komen mensen aankloppen bij VLOS. Vaak zijn ze ten einde raad, en kunnen ze nergens anders meer terecht. VLOS helpt hen waar het kan, met voedsel, onderdak en ondersteuning in hun administratieve zoektocht naar erkenning. Met jouw steun kunnen we hen steun en warmte geven in de koude winterdagen.
Na het kerstconcert nodigen we ook iedereen uit om een glaasje glühwein of warme chocolademelk te drinken. Laat onze vluchtelingen niet in de kou staan en schrijf je in voor het kerstconcert, via lindavanhandenhoven@gmail.com of via 03 776 44 33.
Dit is een ingeblikte boodschap, want met een beetje geluk, lieve lezer, ben ik op weg naar Parijs, of zit ik al te genieten in de "ville lumière" terwijl je dit leest. Voor alle zekerheid heb ik Mira van onze buren geleend, een bakbeest van een Mechelse scheper, die zelfs voor de duivel niet bang is. Ik zou dus zeggen "cave canem" en..... Prettig weekend!
Het Belang van Limburg bericht dat je niet meer naar Scherpenheuvel moet om een kaarsje aan te steken. Je kan dit nu ook voor de luttele prijs van 3,50 euro via het internet doen. Eerder waren er al berichten dat je eigenlijk ook zou kunnen biechten via het internet. Moeten we er stilletjes aan niet eens aan gaandenken om een internetKOOR op te richten? Ik moet nog wel eens goed nadenken hoe de dirgent dan moet werken, maar dat is toch al de minst belangrijke persoon van een koor. Als je nu eventjes "Tollite hostias" neemt, dan starten we ineens vierstemmig: 1-2-3-4, hup.
Het is vandaag 105 jaar geleden dat koningin Astrid geboren werd in Zweden. Ze kwam uit een familie die zowat verwant is met alle koningshuizen van Europa. Maar als je zou denken dat het om echt chique volk gaat, dan moeten er toch kanttekeningen bij geplaatst worden. Haar betovergrootvader "koning" Karel XIV van Zweden en Noorwegen (die landen waren in zijn tijd één) was eigenlijk een geadopteerde zoon van de oude Zweedse koning en was voordien bekend als één van de generaals van Napoleon Bonaparte. Jean Baptiste Bernadotte was van sergeant in het Franse republikeinse leger opgeklommen tot generaal. En op zijn borst had hij heel stoer laten tatoueren "Mort aux rois". Het kan verkeren.
Bladerend in de koorpartituren die hier bij mij thuis opgeslagen zijn, valt het mij op dat wij (ik?) een taalgroep onbewust negeren. Niemand ziet er graten in als wij een misprogramma samenstellen waarin respectievelijk Duits, Engels, of Latijn een speciaal accent krijgen. En uiteraard moeten wij de nodige aandacht besteden aan onze Vlaamse c.q. Nederlandse componisten. Maar het Frans blijft een blinde vlek. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de geschiedenis : zelfs al herinneren we ons de heise niet meer rond de Franstalige missen in de H.Geestkerk in Antwerpen, dan nog schijnt er onbewust weerstand te zijn tegen de taal van het andere deel van België. Misschien moeten we toch eens in dat onaangesproken reservoir duiken en eens kijken wat de francofonie het koorleven te bieden heeft. Prijsvraag: wie kan een naam plakken op deze (Franse) componist?
Prinsen en Prinsessen (cd 1), Ezels en Elfen (cd2), Poppen en Soldaatjes (cd 3) worden vanaf 25 oktober vergezeld door hele dierenstoet: apen, kikkers, kraaien, krekels, honden, hindes, ossen, paarden ezels, katten, olifanten, beren, vogels, vlinders, schildpadden, insecten, kippen, vissen en zwanen. Een op die cd apen apen apen na, apen mensen dieren na, apen dieren mensen na.
Van Aap tot Zwaan
Nummer 1 op de cd is de Apendans uit The Fairy Queen van Henry Purcell en het laatste nummer, nummer 25 is de zwaan, de Wilde Zwanen uit het Concerto voor vogels en orkest van Einojuhani Rautavaara. Daartussen passeren de andere dieren, niet in alfabetische volgorde, wel in een muzikale.
Het probleem voor de samenstelling van een cd met klassiek, geïnspireerd door dieren, is er een van luxe-aard. Er is namelijk een overaanbod. Componisten hebben zich maar al te graag door dieren laten inspireren. Welke muziek selecteer je dan? In eerste instantie muziek waar de dierengeluiden muzikaal worden geëvoceerd. Je hoort effectief in de instrumenten of in de stemmen katten miauwen, honden blaffen, ezels balken, kikkers kwaken, kippen scharrelen. En dat vinden kinderen leuk. In tweede instantie hoor je stukjes waarin het karakter of de aard van het dier, mooi wordt uitgetekend: de plompe olifant, de trage schildpad, de lichte vlinder, de sierlijke zwaan ....
En uiteraard passen in deze reeks enkele stukjes uit de meest bekende beestenpartituur: Carnaval des Animaux van Camille Saint-Saëns. We selecteerden hieruit 5 stukjes (ezels, olifant, schildpad, vissen, zwaan).
En om het verschil te maken werden hier en daar echte dierengeluiden gemonteerd tussen of op de muziek, al dan niet in ritme.
Goed voor 25 nummers en 62.27 minuten muziek. Muziek van de 16de tot de 20ste eeuw, instrumentaal en vokaal, grote en kleine bezetting: muziek van ondermeer Josquin Desprez (16de eeuw), Georg Philipp Telemann (17de eeuw), Vivaldi (18de eeuw), Robert Schumann (19de eeuw) tot Stravinsky (20ste eeuw).
Op pensioen zijn is leuk.Je kan allerlei dingen doen die vroeger wel eens door je hoofd schoten, maar die er nooit van kwamen bij gebrek aan tijd. Zo heb ik deze week de boekenbeurs afgedweild op zoek naar een aangepast boekje over Wereldoorlog I voor mijn kleindochter Lise. Niet dat ik haar zo militaristisch wil gaan opvoeden! Maar zij is gefascineerd door geschiedenis en dan met name door de eerste wereldoorlog. Meegekregen in de genen van haar grootnonkel en/of haar grootvader? Dus heb ik mij deze week maar aan het schrijven gezet en met veel illustratiemateriaal voor haar een boekje van 36 bladzijden geschreven dat zij hopelijk met veel plezier kan lezen. Misschien heb ik wel een gat in de markt ontdekt. Hopelijk vindt meester Ivan van haar klas het ook leuk dat zijn les een vervolg gekregen heeft.
Volgend weekend ga ik met plezier de kerk in het midden houden: 3 dagjes Parijs om mijn vrouw de kans te geven zich de ziel uit het lijf te lopen naar aanleiding van de "Mois de la Photografie". Blijkbaar is zo iets alleen in Frankrijk mogelijk. In de zomermaanden is er het groot fotofestival in Arles, in november-december dus deze maand in Parijs waar tientallen fototentoonstellingen lopen. Toch niet helemaal zo verwonderlijk als je bedenkt dat de peetvader Cartier-Bresson hoofdzakelijk het Franse leven als decor had. Ik van mijn kant zal zeker ook van de gelegenheid gebruik maken om de zeer prestigieuze tentoonstelling over "Het goud van de Inca's" te gaan bekijken, en op zondag de mis bij te wonen in Saint Sulpice, waar dan het groot Cavaillé-Coll orgel bespeeld wordt.En misschien is er nog tijd om in het Grand Palais de unieke overzichtstentoonstelling van Manet te bezoeken. Paris, mon amour.
Gisteren hadden wij het geluk om een masterclass "vocal coaching" te kunnen volgen van Jard van Nes, één van de beroemdste mezzo-sopranen van Nederland in de tweede helft van de twintigste eeuw.
Jard van Nes is geboren in 1948 in Zwollerkerspel. Eerst na het voltooien van haar studie piano bij Sas Bunge aan het Utrechts Conservatorium startte Jard van Nes haar studie solozang bij Herman Woltman aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Tevens volgde zij interpretatiecursussen bij onder anderen Felix de Nobel en Pierre Bernac. Vanaf september 1982 was zij als hoofdvakdocente zang verbonden aan het Koninklijk conservatorium in Den Haag. In 1994 gaf Jard van Nes al aan niet tot haar zestigste door te willen zingen. In januari 2001 was het zover. Zij maakte dit bekend in Arnhem na de uitvoering van Mahler's Derde Symfonie met het Gelders Orkest onder leiding van Lawrens Renes. Ze stelde vast dat het haar steeds meer moeite kostte om te voldoen aan de eisen die ze zich zelf heeft gesteld. "Dat levert een spanningsveld op waarbij ik me niet prettig voel."
Het doorbreken van conventies kenmerkend voor genieën neemt soms psychiatrische proporties aan.
- Mozarts brieven zijn berucht voor zijn vuilbekkerij (scatologie, koprolalie). In de memoires van Karoline Pichler (1843-44) wordt verhaald hoe Mozart plotseling zijn wonderlijk pianospel staakte, en begon te springen op tafels en stoelen, begon te miauwen (als een kat) en zelfs saltos maakte in de lucht.Tesamen met Samuel Johnson wordt Mozart dan ook gediagnosticeerd als een mogelijke lijder aan het Tourette-syndroom.
- De seksuele bandeloosheid van Brahms (die zijn tienerjaren doorbracht in bordelen om voornamelijk maar blijkbaar niet uitsluitend piano te spelen), Verdi, Byron, Picasso, Georges Simenon, Ernest Hemingway is bekend. Vroeger bestond zelfs het idee dat syfilis in het bijzonder begaafde personen trof. Er werd ook geloofd dat de ziekte een gunstige invloed zou hebben op de hersenen, en met name originele gedachten of kunst zou stimuleren
De krant de Metro had gisteren een leuk bericht over de heilzame invloed van muziek (weliswaar van Mozart).
In de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch hebben de autoriteiten het ideale middel gevonden om gauwdieven en straatrovers te ontmoedigen. Een plaatselijk winkelcentrum was al maanden het decor van overvallen en diefstallen, maar sinds er muziek van Mozart door de luidsprekers galmt, zijn de misdaadcijfers plots in vrije val, zo meldt de krant The Press. Volgens politiecommandant Gordon Spite heeft de muziek een "kalmerend effect", dat ook de criminelen blijkbaar tot rust stemt. "Het creëert een omgeving die goed gedrag stimuleert," klinkt het. Eerder hadden verschillende studies al aangetoond dat klassieke muziek een rustgevend effect heeft op agressieve peuters, en zelfs het gedrag van een ongeboren baby zou kunnen beïnvloeden. http://www.youtube.com/watch?v=df-eLzao63I&feature=related
Je zal het niet geloven, maar gisteren was het weer feest, ondanks ... pijnlijke knieën, een zeurende rug, een lege portemonne, een huis dat weer 5 kilo meer boeken moet torsen, een dag vol rumoerige schoolkinderen, een overdosis aan kookboeken, een Herman Van Rompuy die er zowaar een kleurtje van had. Natuurlijk gaat het over zes uur boekenbeurs. En wat is de oogst? Op een onooglijk standje, waar je met een vergrootglas moest speuren naar de boeken (stand van de Amateurkunsten, belegerd door tieners die hun eigen buttom wilden maken) het herschreven Handboek voor Koordirigenten (nou ja, Michael Scheck heeft er niet veel aan doodgedaan) en een Doeboek voor koordirigenten over Stemvorming (Jeanine Lambrechts). Daarnaast Karen Armstrong's geschiedenis van Jerusalem, verder de pakjes voor onder de kerstboom (voor ieder kleinkind een boek), en een pracht van een fotoboek van een Japanner met een veel te moeilijke naam.
Misschien kan je je agenda opfleuren met volgende twee evenementen.
De traditionele uitvoering van de Deutsche Messe van Schubert, waarbij alle aanwezigen deze mis meezingen samen met een ensemble, (organisatie Koor & Stem) vindt dit jaar plaats op zondag 21 november in de Sint Pauluskerk in Antwerpen. Koorrepetitie van 9 tot 10 uur, orgel tussen 10 en 10.30 u en de misviering om 10.30 u.
En op 5 december om 15.00 brengt Scala Vocale o.l.v. Lode Tooten een Purcell-concert in de Sint-Katelijnekerk in Mechelen.
Op zondag 19 december vindt er een uniek kerstconcert plaats om 15 uur in de Antwerpsekatedraal. Het knapenkoor en de meisjeskantorij staan onder leiding van kapelmeester Sebastiaan van Steenberge en worden begeleid door het Antwerp Festival Orchestra. In het eerste deel is een adventscantate van Johann Sebastian Bach geprogrammeerd, in het tweede gedeelte volgt de wereldcreatie van een nieuw kerstoratorium van de hand van van Steenberge, en in het derde gedeelte zingt het koor enkele onvergetelijke kerstliederen waar het publiek ruim kan aan deelnemen. Toegangsprijs : 30 en 15 euro.
Wat een merkwaardig gevoel voor timing heeft die man toch! Alsof de storm van de laatste maanden er nog niet genoeg aan was, blijft bisschop Leonard de kranten halen. De Morgen, die toch niet verdacht kan worden van kleikale neigingen, heeft nog nooit zoveel plaats ingeruimd voor de gebeurtenissen in de Kerk, als vandaag. De Standaard wijdt er in zijn weekendeditie hele pagina's aan. Het lijkt er op dat Leonard denkt dat hij in tijdnood zit, en dat de luttele tijd die hem rest moet gebruikt worden om de hemel te bestormen (de aarde bestormen zou een betere uitdrukking zijn, maar die bestaat bij mijn weten nog niet). Nu gaat hij weer de liturgie te lijf, goed wetend dat er geen enkele kerk doet wat hij voorschrijft. Geen preken door leken, alleen bijbelse teksten voor de lezingen, absoluut verbod om een deel van de canon door leken te laten meezeggen, meer jongens als misdienaar, de teksten voor het Gloria, Credo, Sanctus niet vervangen door iets anders, de handenwassing die niet mag overgeslagen worden. Ik zou er niet zoveel aandacht aan besteden, ware het niet dat mijn twee koren af en toe de liturgie opluisteren, weliswaar - en dat is dan toch het grote drama - voor een steeds verminderende populatie van kerkgangers. Mij zal je niks horen zeggen tegen een uiterst verzorgde liturgie, ik word geraakt door zijn "immanente" schoonheid. Maar moet het zo nodig met het vingertje omhoog?
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
Prinsen en Prinsessen (cd 1), Ezels en Elfen (cd2), Poppen en Soldaatjes (cd 3) worden vanaf 25 oktober vergezeld door hele dierenstoet: apen, kikkers, kraaien, krekels, honden, hindes, ossen, paarden ezels, katten, olifanten, beren, vogels, vlinders, schildpadden, insecten, kippen, vissen en zwanen. Een op die cd apen apen apen na, apen mensen dieren na, apen dieren mensen na.
