Behalve de uitgelezen kans om groot werk in te studeren en uit te voeren, zijn de Choralies ook een gelegenheid om je te verdiepen in de achtergronden van het gekozen stuk. Wanneer ik dan ook het geluk heb om met 5 koorleden op tocht te gaan, dan probeer ik altijd hen op voorhand een partituur te bezorgen en een goede opname voor hun gekozen atelier. Ik ben nu ook aan het werken aan een onderbouwd artikel over de Carmina Burana, omdat de tekst komt uit zo een belangrijke verzameling van Middeleeuwse niet-religieuze literatuur. Dat kan dan als handvat dienen om nog meer te genieten van een week in Frankrijkn hopelijk onder een stralende zon en een staalblauwe hemel.
Geen drama, geen vechtscheiding, gewoon afscheid nemen vandaag van het Philharmonisch Koor van Anytwerpen, dat een paar jaar samen met Musica ad Nives op donderdag de Reuzenpoort vulde met muzikale klanken. Het Centrum De Reuzenpoort krijgt een andere bestemming en wij wijken allebei uit naar een nieuwe locatie. Onze vaste stek wordt binnenkort de nieuwe lokalen in de kerk Onze Lieve Vrouw ter Sneeuw, het Philharmonisch Koor vindt een onderkomen in Berchem. Wat ik een beetje zal missen is het regelmatig contact met Erik Demarbaix, dirigent en voltijds koorconsulent bij Koor & Stem. Maar uit het oog is nog niet uit het hart.
Gisterenavond tijdens de repetitie heb ik mijn nakend afscheid als dirigent van Ter Looveren aan de koorleden meegedeeld. Twee jaar geleden werd ik gevraagd om tijdelijk het koor te leiden in afwachting dat er een nieuwe dirigent zou gevonden worden. Maar zoals dat gaat, de zoektocht werd niet aangevat omdat het koor zich redelijk comfortabel voelde bij mijn doortocht. 46 jaar bestaat Ter Looveren nu, een tijd die hoogstes en laagstes kende, een boom met mooie vruchten. Ik zou onze samenwerking niet stoppen, mocht er kans zijn op verjonging en het aantrekken van nieuwe leden. Dat zou ongetwijfeld een nieuw elan kunnen geven aan de werking. Er is nog altijd een (kleiner wordende) kern van mensen die trouw de repetities bijwonen. Voor hen is het koor een stukje van hun leven. Als er echter weer een paar leden te kennen geven dat zij aan ophouden denken, dan wordt het zingen van mooie 4-stemmige muziek problematisch. Na een repetitie als die van gisteren blijft er een stukje pijn in het hart, want wat mij betreft is het een warme groep van mensen, waaraan ik fijne herinneringen heb. Hoe het verder moet, zal de tijd wellicht uitwijzen. Het is bijna ondenkbaar dat er geen mensen in Zelzate kunnen warm gemaakt worden voor een zo mooie belevenis als het samen musiceren. De randvoorwaarden zijn aanwezig: een welwillend gemeentebestuur en cultuurraad, een financiële reserve die werking toelaat. Wie weet, komt er toch nog iets uit de bus.
In de nabeschouwing over de Koningin Elisabethwedstrijd in De Standaard staat een bijzonder interessante suggestie over het jureren. Er wordt aangebracht dat het de moeite waard zou zijn om de dirigent een stem te laten hebben in de eindbeslissing omdat hij/zij beter dan wie ook de kandidaten ziet groeien en ook een goeie kijk heeft op het samenspel met een orkest. Het is wellicht niet toevallig dat deze opmerking er komt nu het Nationaal Orkest van Belgie twee maal op een rij de KEW afwerkte onder leiding van een topdirigente: Marin Alsop. Deze 57-jarige dirigent studeerde piano en viool, en orkestdirectie bij Leonard Bernstein. Sinds 1996 is zij chefdirigent bij het Symfonieorkest van Bournemouth (Engeland). Haar verdiensten worden in die mate erkend dat zij de eerste vrouwelijke dirigent zal zijn die dit jaar de Last Night of The Proms zal dirigeren. Het moet een droom zijn voor jonge musici om met haar te mogen werken.
Om kwart na een vannacht viel het doek over de Koningin Elisabethwedstrijd 2013 voor piano. Onder luid applaus van het publiek (en van mij) werd de Israelier Boris Giltburg uitgeroepen tot eerste laureaat.Daarmee werden durf en originaliteit, naast tomeloze passie en grote techniek bekroond. Het mooie aan deze beslissing van de jury gebeurde al vroeger: in de halve finale kreeg Giltburg een blackout tijdens het Mozartconcerto. Maar toch onderkende de juryleden zijn grote capaciteiten en lieten hem doorgaan naar de finale.Dat de jongste laureaat , de 21-jarige Fransman RemiGeniet op de tweede plaats eindigde en de solide Brits-Poolse pianist Borowiak derde werd, vervolledigde het hoogste trio.
Dit wordt vanmiddag een dutje (slaap inhalen is geboden na deze marathon) met dromen over Rachmaninov, Brahms en Tsjaichowsky.
Met het avondconcert "Liefde zuur en zoet" heeft Ter Looveren gisterenavond op een mooie manier het werkjaar afgesloten. Twee deeltjes lichte koormuziek omringden een geslaagd optreden van het duo Iterbeke-Raveel die een hommage brachten aan het Franse chanson. De commentaren achteraf van het publiek waren hartverwarmend: algemeen vond men het een mooi optreden; sommigen zeiden dat ze op sommige momenten echt geraakt werden,anderen hadden het dan weer over een mooie klank. Wat er ook van zij, er werd nog maar eens bewezen dat met de nodige concentratie Ter Looveren kon uitstijgen boven zijn gewone doen. Ik onthoud zeker ook dat wij met Eric Raveel een echt grote kunstenaar ins midden hebben. Zijn harmonica zong in twee mooie talen; die mekaar verstonden: Parijs en New Orleans waren perfect verenigd. Dit optreden blijft een mooie herinnering.
Houd je van mooie koormuziek, romantiek onder de sterren, een muzikale wandeling in een betoverend kader, dan kan ik je alleen maar aanraden om eind augustus (30 of 31) een avondlijke uitstap te maken naar de abdij van Villers-la-Ville voor het jaarlijkse "Stemmen onder de sterren". Door een uitgekiende programmatie kan je wandelen van het ene optreden naar het andere en zo luisteren en kijken naar I Muvrini, Voice Male, The Priests, het koor van de stad Rome, het koor van München en Martin & Right. Aan het einde van de avond komen alle artiesten samen voor een pakkende apotheose en het afsluitende vuurwerk.
Gisteren zijn we bij KORILE begonnen met het instuderen van Jef Tinel's "Fantasia". De kleinzoon van Jef Tinel, Peter Leys, schrijft op zijn blog het volgende over Tinel:
Jef Tinel. Deze componist leefde van 1885 tot 1972. Hij studeerde o.a. bij Edgar Tinel (Lemmensinstituut: orgel, harmonie, contrapunt en fuga) en Leo Moeremans (compositie). Jef Tinel was muziekleraar, directeur van de Maldegemse muziekschool, dirigent van harmonieën, fanfares, koren, organist en pianist.
Hij was vaak dirigent op Vlaamse manifestaties zoals de IJzerbedevaart en het Vlaams-Nationaal Zangfeest. Uiteraard componeerde hij. Bij het grote publiek is hij vooral bekend als toondichter van stap- en strijdliederen zoals 'Wij zijn bereid', 'Stormvogels', 'Vikingenlied', 'Vlaanderens schoonste dag', 'Mijn Vlaanderen' en 'Daar waren drie tamboers'.
Hij schreef echter vooral ook grotere werken voor orkest, toneelmuziek, missen voor koor en orgel, motetten, kunstliederen, volksliederen, koorwerken met of zonder begeleiding (gemengde stemmen en gelijke stemmen), kinderliederen en werken voor piano en orgel. Zijn werk kadert in de laatromantiek: klassiek en beheerst zoals Schumann en Mendelssohn maar ook melodieus en volksgebonden zoals Benoit.
Behoudens de ongeëvenaarde schoonheid van dit retabel, de meesterlijke technieken, de tintelende en stralende kleurenpracht en de schitterende uitbeelding van materie en figuren, bevat het Lam Gods onweerlegbaar ook een enorme symboliek en daarenboven ook onmiskenbare verwijzingen naar de Kruistochten, de Tempeliers en de Teutoonse Ridders.
Dit is het geval in het paneel van De Ridders van Christus, dat zich bevindt naast de Rechtvaardige Rechters en aan de andere kant wordt geflankeerd door de triomf van Het Lam.
In de Ridders van Christus zien we drie ruiters in krijgsuitrusting, die de coalitie aanvoeren van de makkelijk te herkennen Europese vorsten. Hun leider draagt een zilveren schild met daarop een kruis van bloed. Als men dit kruis aandachtig bekijkt, beginnen zich langzaam maar zeker groepen letters los te maken: D(OMINU)S FORTIS ADONAY SABAOT V. EM(MANU)EL EL I.H.S. XR. AGLA.
Dit nauwelijks verstaanbare mengsel van Latijn, Hebreeuws, Grieks en Koptisch zou een magische formule vormen, die men destijds op discrete wijze op wapens aanbracht om de trefkracht ervan te vergroten.
Men beweerde dat deze formule door de hand van God zelf was geschreven op een perkament dat werd aangetroffen in de zijwonde van Jezus, toen men hem van het kruis haalde.
Deze formule werd gebruikt door de Katharen, de ketters tegen wie de Kerk een eeuw voordien ten strijde trok met de bedoeling om ze volledig uit te roeien.
Gisteren kooruitstap met MaN, een mooie dosis extra cultuur voor zijn leden, zoals het past voor een koor. Gent was de bestemming en het thema "op zoek naar het Lam Gods". Zoals de gids zei: het bleef droog en in de kathedraal was er een Italiaans koor 'besteld', dat liederen zong die ons vertrouwd in de oren klonken (Bach, Mozart, Franck, di Marzi). Met een ervaren gids is het elke keer weer een belevenis om een vertrouwd meesterwerk te herontdekken. Details uit het Lam die naar voor gehaald worden: de hand van een engel, de knipoog op de kopie van de Rechtvaardige Rechters (Leopold III tussen de figuren), de verwijzingen naar de tempelorde. Boeiende tentoonstelling in het Carmersklooster, waar de restauratie van het triptiek van de gebroeders Van Eyck op een boeiende wijze wordt toegelicht en getoond. En dan was er natuurlijk de obligate boottocht, waar wij leerden dat Karel V 36 bastaarden had, en hoe de Gentenaars met de strop om de hals achter hun rug toch nog een spottend teken maakten. Om maar te zwijgen over de gezellige en cholesterolrijke momenten in de ontdekking van de dag: een koffiehuisje met de toepasselijke naam "Chocolade en boeken", of in de Acht Zaligheden en tenslotte in het Vleeshuis. Leuke dag (met bijzondere dank aan Jan, die ons steeds weer op minder bekende paden leidt).
Op de bestuursvergaderingen van de koren die ik leid heb ik de neiging om een dutje te doen als het over de financiën gaat. Ik vind het al lang goed als ik uit het saldo van de rekeningen kan opmaken dat we nog leven en met onze (magere) middelen nog een tijd kunnen voort werken. Maar ... een goede huisvader moet af en toe ook eens op de kleintjes letten. In december 2012 hebben mijn drie koren op drie locaties gezamenlijk een kerstconcert gegeven. Identiek programma, identieke toegangsprijzen, identieke soort locaties (kerken) en - op enkele tientallen na - hetzelfde aantal toehoorders. Zoals het brave burgers past, hebben wij vooraf tijdig de aangifte bij SABAM ingevuld en doorgestuurd. Nu hebben wij ook bij elk van de koren een aanslag gekregen. Surprise, surprise. Het ene koor betaalt minder dan 40 euro, het koor dat het meest betaalt kreeg een factuur van bijna 90 euro. Nu ben ik de laatste om te betwisten dat componisten een billijke vergoeding krijgen, wanneer hun werk wordt uitgevoerd. Op ons programma stonden twee hedendaagse componisten ( John Rutter en Lorenz Maierhofer). Voor de rest denk ik dat Johan Sebastiaan Bach en andere Schuberts weinig zullen opstrijken. Wat SABAM er echter van bakt, vind ik gortig.
Na de missen uit de 20e eeuw (Missa Eucharistica) en de 19e eeuw (Gounod Missa Brevis) gaan we met Musica ad Nives voor de 17e eeuw. We beginnen met de Missa brevis in D van Johann Pachelbel. Pachelbel (1 september 1663 3 maart 1706) is bij de doorsnee muziekliefhebber vooral bekend om zijn Canon die in talloze versies gebracht wordt. Toch was hij immens veel meer dan dat. Als organist in Eisenach, Erfurf en later aan het hof in Stuttgart heeft hij een aanzienlijk aantal instrumentale ensemblewerken, cantates en orgelwerken op zijn naam, die vooral bestemd waren voor de Lutherse kerk. Zijn belangrijkste leerling was Johann Christoph Bach III, de oudere broer van Johann Sebastian Bach.
Op 21 mei 1995 - een dag na haar 84-ste verjaardag - overlijdt Annie M.G. Schmidt. In een interview in Het Parool van 15 oktober 1971 zegt Annie: "Volwassenen zijn over het algemeen mensen die één dimensie missen. Glimlachende mensen buiten het hek. Ze kunnen niets begrijpen, want ze hebben hun vleugels verloren. Ze zijn ook niet wezenlijk belangrijk. Kinderen hebben geen interesse in volwassenen. Kinderen begrijpen, die zijn nuchter en kalm."
Af en toe een kleine spielerei mag wel eens. Op de website van het Nederlandse dagblad Trouwvind je enquêtes die je helpen bepalen hoe fundamentalistisch je bent, of hoe calvinistisch.Voor de aardigheid deed ik deze waaruit zou blijken of ik al dan niet calvinist ben. En ziehier mijn uitslag (korreltje zout bij de hand houden).
Arbeid: 43%
Met het calvinistische arbeidsethos ben je niet behept. Je werkt vooral voor jezelf, en veel harder hoeft het niet.
Geloof: 100%
Zwaarmoedig hoef je zeker niet te zijn, maar het geloofsgoed van Calvijn zit tot in je genen.
Rechtlijnigheid: 60%
Je hebt iets rechtlijnigs, zoals wel meer calvinisten hebben. Voordeel is dat men op je aankan, nadeel dat genieten niet je sterkste kant is. Laat eens wat van je afglijden. Onnuttige zaken maken het leven aangenamer!
Relaties: 33%
In je relaties ben je weinig gereserveerd. Zeg maar: oncalvinistisch. Daarvoor laat je je te gemakkelijk gaan.
Soberheid 50% Voor een leven als calvinist ben je niet in de wieg gelegd. Katholicisme past je beter - een tikje hedonistisch, los en emotioneel.
Voor de vijfde keer reikt Klassiek Centraal zijn gouden labels uit, omwille van dit lustrum met de nodige pump and circumstance. Het evenement gaat door in Mechelen op zondag 23 juni om 15.00 uur in de Stadsschouwburg (Keizerstraat). Fred Brouwers houdt de feestrede na de verwelkoming door burgemeester Somers. Eliane Rodrigues, Lucas Blondeel, Nicolas Callot en Billy Pletinck bespelen de Steinwayvleugel, Gjorgi Spasov laat het accordeon zingen.
De Doelen is de meest prestigieuze concertzaal van Rotterdam, maar is tegelijkertijd ook veel meer dan een gewoon gebouw. Sinds 1697 wordt er geconcerteerd, en wat voor een concerten! De programmatie voor 2013-2014 is bekend. Ik ga niet proberen om hiervan een overzicht te geven. Daarvoor dient hun brochuren die meer dan 100 bladzijden telt. Een paar opmerkelijke dingen: Valerie Gergiev (de fenomenale Russische dirigent) komt opnieuw dirigeren, naast andere grote namen als Frans Bruggen en Philippe Herreweghe. Er is uitzonderlijk veel plaats ingeruimd voor orgelconcerten (vaak gratis), en grote aandacht voor middeleeuwse, renaissance- en barokmuziek. Ik denk dat ik nu al ga reserveren voor een heel weekend. 25 en 26 januari 2014. Op zaterdag is er in de namiddag Ben van Oosten die o.m. de 6e symfonie "pour le grand orgue" van Widor zal spelen. 's Avonds speelt het Kamerorkest van het Concertgebouw Mendelssohn, Mozart en Tsjaichowsky, en de zondag de klap op de vuurpijl: Jordi Savall en Je concert des Nations met dansen uit de 16e en de 17e eeuw. Nu eventjes een zakdoek nemen om het kwijlen te verwijderen.
Na al de jaren werken met koren, blijft er voor mij een onberekenbare factor: de chemie die er al dan niet bestaat tussen de dirigent en het koor waar hij mee werkt. Soms krijg je een reactie die leidt tot toverachtige kleuren, soms kan je elementen bij mekaar klutsen die alleen maar leiden tot ontploffingen of in het beste geval tot een heel neutraal iets waar geen pit in zit. In het eerste geval geeft het een zalig gevoel om naar de repetitie of de uitvoering te gaan, in het tweede geval wordt het een wekelijkse plicht die je eventueel wel een tijd volhoudt, maar die uiteindelijk geen toekomst biedt. Het onverklaarbare zit hem in het feit dat niemand schuld heeft, maar dat je gewoon moet aanvaarden dat de klik er niet is. En dan stop je er mee.Jammer maar onvermijdelijk.
Het is weer zo ver, de Koningin Elisabethwedstrijd voor piano bereikt zijn beslissend stadium. Ik vol het dit jaar met heel speciale aandacht want ik heb het genoegen gehad om met alle vijf de muzikale leden van het gezin Van de Velde te kunnen samenwerken. Zowel in missen (met de vader op de trompet en één van de zonen aan het orgel) als met de vier kinderen in een heel mooi aperitiefconcert, kwam ik in contact met deze fenomenale familie. Yannick heeft de halve finales bereikt en maakte volgens de pers een grote indruk op de aanwezigen. Ik kom zeker nog terug op de wedstrijd, maar ik heb op Cobra een fantastisch filpje gevonden over de familie.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
