In een opiniebijdrage ("Beter bestuur is nu onmogelijk", D.M. 26.12) pleit VUB-begrotingsspecialist Herman Matthijs voor een "confederale staatshervorming" op basis van artikel 35 van de Grondwet. Dat artikel bepaalt
dat de federale staat enkel beschikt over de bevoegdheden die haar krachtens de Grondwet toegekend worden.
Welnu, in een een confederatie - een unie van onafhankelijke staten - is er allereerst geen Grondwet, maar bestaat er wel een opzegbaar contract tussen twee (of meer) onafhankelijke staten. De bevoegdheidsverdeling
geschiedt derhalve in onderhavig geval door toedoen van de confederale lidstaten die zelf bepalen wat ze (nog) samen willen doen.
Zoiets kan nooit bepaald worden door een federaal grondwetsartikel. In dat opzicht is het opmerkelijk
dat voornoemde professor tegelijk betreurt dat België economisch meer en meer bestuurd wordt vanuit Frankrijk. Hoe een nog verder verzwakte Belgische centrale staat of een statenbond dan wel opgewassen zou zijn tegen economische afhankelijkheid van grote landen, vertelt hij er helaas niet bij.
Reacties op bericht (5)
06-02-2009
?
In de uiteenzetting van de heer Robbrecht is er toch iets wat niet helemaal duidelijk is.
Als een confederatie zichzelf ziet als staat, dan is ze dat ook...zo staat er te lezen.
Moet dat niet zijn "als de geconfedereerden zichzelf zien als staat, zijn ze dat ook". Maar wat dan een een deel van de geconfedereerden zich als staat zien en een ander deel niet. Een padstelling, een conflictsituatie.
Het betreffende zinnetje is ook een uitnodiging tot willekeur, een confederatie is op die wijze tot niets meer verbonden.
06-02-2009, 16:47
Geschreven door Pedro
08-01-2009
Antwoord 2
Waarde
Heer,
Een confederale
staat is zoals warm ijs. Het is geen kwestie van opvatting, het bestaat
gewoon niet. Het is een unie van soevereine staten. Sla er maar eens juridische
bronnen op na zoals de rechtstheoreticus H. Kelser. U slaagt er trouwens niet in een confederatie te definiëren, hoogstens duidt U op een verhoogde autonomie der deelstaten binnen een federatie, wat niets afdoet van het federale karakter van een staat.
Uw argumenten aangaande de
VSA heb ik trouwens weerlegd, evenals uw theorie van de Grondwet als een volkerencontract.
Ik heb U trouwens reeds gezegd dat de Grondwet een contract is tussen alle
Belgen (art. 33), het komt dus alléén aan hen toe en niet aan de deelstaten
of volkeren ze te wijzigen. U schrijft trouwens zelf dat de Belgische
Grondwetgever (i.e. het Belgisch Parlement, ergo de centrale staat! ! ) in uw
model de bevoegdheden verdeelt. Welnu, die Kompetenz-Kompetenz is bij uitstek
het kenmerk van een federatie, en inderdaad, zoals U schrijft alleen van een
staat.
Bruno Yammine
08-01-2009, 03:49
Geschreven door Bruno Yammine
04-01-2009
Wederantwoord
Of een confederale staat al dan niet een staat is, is een kwestie van opvatting. U haalt trouwens daartoe alleszins ook geen afdoende bewijzen aan, om mij en iedereen met mij te demonstreren dat een confederatie geen staat zou zijn. Als een confederatie zichzelf ziet als staat, dan is ze dat ook. Het verschil federatie/confederatie ligt onder andere in de mate van zelfstandigheid van de deelstaten. Maar eigenlijk: wat nu net een confederatie en wat een federatie is, is immers niet precies afgelijnd. Als de Belgische grondwetgever van art. 35 GW gebruik maakt, zal hij ervoor zorgen dat de confederale wetgever (let op het gebruik van de term wetgever, een orgaan dat bij uitstek alleen staten hebben) slechts welomschreven (de zogenaamde "toegewezen") bevoegdheden heeft, en delegeert hij zo de residuaire bevoegdheid aan de deelstaten.
Om dan verder te gaan op de kritiek die u geeft op mijn contractsidee van een grondwet. U vervalt in een kringredenering als u het feit verantwoordt dat een volk, of natie een grondwet niet kan wijzigen omdat dat in die grondwet gezegd werd. Dat is als in een contract zeggen: "dit contract kan niet gewijzigd worden, zelfs niet bij instemming van alle contractpartijen." Zulks zou een onwerkbare situatie creëren. Om dan af te sluiten, had ik graag gezegd dat hoezeer ik uw citaat van de Encyclopedia Brittannica ook apprecieer, de Encyclopedia Brittannica geenszins als een juridische of zelfs politieke gezaghebbende bron te beschouwen is.
04-01-2009, 22:07
Geschreven door Robbert
Antwoord
Geachte Heer,
Ten eerste bestaat er geen "confederale staat", een confederatie is immers een bond van onafhankelijke staten.
De VSA hadden, alvorens zijn evolueerden tot een federale staat - d.i. in de periode van 1776 tot 1787 -hadden, i.t.t. wat U schrijft geen Grondwet, wel zogenaamde "Articles of Confederation". Daarin stond dat de centrale staat enkel beschikte over de bevoegdheden die hen door volledig soevereine deelstaten werden toegekend.
Voorts schrijft U dat de Grondwet niets anders is dan een opzegbaar contract. Welke rechtsbronnen haalt U hiervoor aan? Wie zijn dan de personen of entiteiten die in 1830 (toen 'Vlaanderen' en 'Wallonië' nog niet eens bestonden!) een contract afgesloten hebben? (art. 187 van de Belgische Grondwet stelt overigens dat de GW geheel noch ten dele kan worden geschorst).
De enige die de Grondwet kan veranderen is het Belgische volk (art. 33), hetgeen niet strookt met uw wazige opvatting over communautair soevereinisme.
Tenslotte schrijft U : "Ik zie dus niet in waarom een confederale staat geen grondwet kan
hebben, en ik ben er zelfs stellig van overtuigd dat een confederale
staat een grondwet nodig heeft, om verschillende redenen.". Zoals eerder aangestipt is een confederale "staat" een contradictio in terminis; U spreekt ook over confederale deelstaten, een betere term ware "lidstaten". Een confederatie kan inderdaad bepaalde basisprincipes vastleggen, echter niet in een Grondwet, en zeker niet in een Grondwet die bevoegdheden verdeelt (zoals sommigen willen doen met art. 35). Een Grondwet, nogmaals is - ik citeer de Encyclopedia Brittanica : "the body of doctrines and practices that form the fundamental organizing principle of a political state." Welnu, een confederatie is geen staat.
04-01-2009, 17:11
Geschreven door Bruno Yammine
Confederale grondwet
Beste Bruno,
De kritiek die jij hier levert op de eventuele toepassing van art. 35 GW, is mijns inziens ongefundeerd. Je zegt dat een confederale staat geen grondwet kan hebben, wat had de VS dan voor zij verder evolueerden naar een federale staat? Ten tweede, wat is een grondwet ooit anders dan een opzegbaar contract? Men kan niemand voor de eeuwigheid binden. Het zelfbeschikkingsrecht van het volk (zoals het Vlaamse) of van een staat/natie is de fundering voor de opzegbaarheid van eender welke Grondwet.
Ik zie dus niet in waarom een confederale staat geen grondwet kan hebben, en ik ben er zelfs stellig van overtuigd dat een confederale staat een grondwet nodig heeft, om verschillende redenen. Ten eerste is er de problematiek van bevoegdheidsverdeling. Zo'n verdeling kan maar effectief zijn indien ze in een grondwet gegoten is, om te voorkomen dat één van de deelstaten er bij gewone wet impliciet van afwijkt. Ook zal die grondwet daar een Grondwettelijk Hof voor moeten installeren. Ten tweede zal een confederale grondwet het instrument bij uitstek zijn om de handhaving van fundamentele grondrechten te garanderen, ook weer met controle door een Grondwettelijk Hof. Dat Grondwettelijk Hof zal in de grondwet moeten ingeschreven zijn om hen een sterker statuut te geven, dat belet dat deelstaten er inbreuk op maken.
Volgens mij is dus een confederale grondwet noodzakelijk voor een goede werking van een confederale staat.
Mvg,
Robbert
