TAALFEDERALISME

Voor de verkiezingen merkte eminent politoloog Kris Deschouwer in deze krant op: "Maar ondanks alle kritiek die je op het systeem kan hebben, werkt het Belgische federalisme redelijk goed. Dit land is veel stabieler dan het ooit geweest is" (DS 21.04.07)". Het zijn woorden die vandaag – op zijn zachtst gezegd – niet erg geloofwaardig meer klinken.

Het probleem is dat een dualistisch federalisme, het systeem dat we de facto in België vandaag kennen, eenvoudigweg niet kàn werken. Steeds weer worden immers twee antagonistische polen gecreëerd en versterkt die de hele staat onderhandelen of, beter gezegd, verder uitkleden. Eens men de deur heeft opengezet naar niet-taalgebonden splitsingen, d.i. vanaf 1980, kan alles gesplitst worden. Men kan binnen de "logica" van het taalfederalisme niet stellen dat het milieubeleid wél gesplitst mag worden, maar de sociale zekerheid niet.

In die zin is een partij als de N-VA geen aberratie binnen ons "federaal" bestel, maar wel de meest consequente uitloper ervan. Als men ervan uitgaat dat het criterium taal inderdaad de basis vormt om een staat op in te richten, kan men perfect stellen dat het meertalige België moet ophouden te bestaan. De vraag is echter waarom bevoegdheden die niets te maken hebben met taal – zoals energie, de huurwetgeving of economie – uitgerekend op taalbasis moeten gesplitst worden. Ongetwijfeld zijn er verschillen tussen taalgebieden, maar die bestaan ook tussen steden, arrondissementen en provincies. De EU bewijst dat verschillen geen reden tot scheiding, maar net tot intensieve én meertalige samenwerking vormen. Daarom ook zijn vele Europese waarnemers zo bezorgd over de taalnationalistische beweging die in ons land de Europese principes zonder schroom op de helling zet.  Wordt het niet tijd om ons eindelijk te beraden over een niet-nationalistische visie op België waarin taalneutrale entiteiten, zoals de provincies, een voorname rol bekleden? Het zou de Europese en internationale geloofwaardigheid van België, die nu op het spel staat, zeker ten goede komen. Wellicht zal het ook het humeur van de Belgen, die nu al bijna 6 maanden deze deprimerende regeringsvorming moeten aanzien, opkrikken.