Maar zegt u dan ook – naast het laten vallen van de N-VA als die blijven dwarsliggen – een regering zonder een grote staatshervorming?

De Gucht: Wat is dat, een “grote staatshervorming”? Ja, daar is men nu al een jaar over bezig. Een “grote staatshervorming”. Kijk, ik heb niks tegen een staatshervorming, ik ben ook geen nationalist en ik ben ook geen staatsnationalist. Voor mij gaat het hem erover: waar kunt ge de bevoegdheden het beste uitoefenen? Dat is het enige criterium dat geldt. Maar, wat ik wel weet is dat de idee die die “grote staatshervorming” zo populair heeft gemaakt in nogal wat middens is de gedachte: “dan gaat ons dat in Vlaanderen allemaal minder geld kosten”.

Dat is niet waar. Een staatshervorming, dat brengt eigenlijk geen geld op. Hoe zou dat trouwens kunnen? In Congo kunnen ze geld drukken, maar hier kunnen we dat niet. Dus, met andere woorden, een staatshervorming is een herverdeling van het bestaande geld. En als je al met een federale overheid zit die ondergefinancierd is – daar is iedereen het over eens – als dan nog eens meer geld zou moeten gaan naar de regio’s, ja... (verheft stem) Vanwaar komt dat geld dan?? Ofwel komt dat van de schuld, ofwel wordt die federale staat nog armer.

Dus, laat los, die staatshervorming?

De Gucht: De idee dat je de grote problemen die zich nu stellen – namelijk hoe betaalt ge de pensioenen in de toekomst, hoe zorgt ge ervoor dat het tekort op de begroting verminderd wordt, hoe gaat ge uw arbeidsmarkt beter laten werken, hoe stelt ge meer mensen te werk – oplost door een staatshervorming ... dat zijn GEEN LOGISCHE oplossingen die je bereikt VIA EEN STAATSHERVORMING.

Met andere woorden, die heeft men niet nodig?

De Gucht: Men spiegelt de mensen voor dat een staatshervorming – waar ik op zich niks tegen heb – het alleszaligmakende idee is. Dat is niét waar. En ik ben trouwens niet de enige die dat zegt, professor De Grauwe heeft dat ook gezegd, dat alle problemen die ge moet oplossen, daar zult ge eerst en vooral voor moeten besparen. Dat is de grote uitdaging.

Welke financieringswet dat ge nu ook zou kunnen uitvinden he, de eerste tien jaar hebt ge daar geen enkel effect van, want ge gaat moeten krabben om dat geld bijeen te krijgen om de schuld te betalen.

Dus ik onthou: snel een regering, dan maar zonder N-VA en – desnoods – zonder grote staatshervorming? Maar denkt u niet dat u met die uitspraken het onze politici nog moeilijker maakt? Het ratingbureau Fitch heeft ook gezegd dat een grote staatshervorming nodig is om in 2015 een overschot te boeken op onze begroting. Gaat u met uw uitspraken het ons land niet lastiger maken?

De Gucht: Ik heb het verslag van Fitch gelezen. Dat – een staatshervorming – staat daar NIET in. Er zijn politieke partijen die zeggen dat dat daarin staat, maar dat staat er niet in. Wat daar instaat is dat men wacht op een politieke doorbraak, want dat een politieke doorbraak in België nodig is om een aantal besparingen te kunnen doen. MAAR DAT DAAR EEN GROTE STAATSHERVORMING VOOR NODIG IS, DAT STAAT DAAR NIET IN, he. Nu, sommigen hebben dat daarin gelézen – van de partij van mijnheer Bracke trouwens – maar dat staat daar letterlijk NIET in he.

Dus, Fitch heeft geen gelijk of het staat er niet in dat er een grote staatshervorming nodig is?

De Gucht: Wat Fitch zegt is: “ge moet dringend orde op zaken stellen, besparingen doen, ge moet maken dat uw begroting in orde komt en we zijn er niet zeker van dat dat lukt, want jullie slagen er zelfs niet in om een regering te maken”. Dat staat daarin en, ja, iedereen die daar van buiten uit naar kijkt, ziet dat ook, he.

Uw mond houden, dat is geen optie voor u, he mijnheer Degucht?

De Gucht: Maar waarom eigenlijk?

Omdat er anderen zijn die dat wel doen, neem nu Wilfried Martens, die komt zelfs niet praten over de Belgische politiek. Guy Verhofstadt ga je ook nooit op een uitspraak daarover betrappen, Jean-Luc Dehaene die hadden we hier vorige week nog, die lost het op zijn manier op. Als we iets aan hem vragen over de regeringsvorming te zeggen dan antwoordt hij dat hij sinds de verkiezingen afgehaakt heeft.  Hij vindt het niet de rol van zijn generatie om daar commentaar over los te laten. In zijn jongere tijd heeft hij – zo zegt hij – teveel het commentaar van de ouderen op ‘zijn dak gekregen’ over hetgeen wat hij deed dus doet hij er niet aan mee... Dat is uw stijl niet?

De Gucht: Eerlijk gezegd vind ik, dat, als mijn daar zijn mening NIET over zegt, dat getuigen van een tekort aan burgerzin. Zeggen kijk, we laten dat maar over aan diegenen die daarover praten en we zien wel wat er vroeg of laat gebeurt. Ik vind dat een rare houding. Trouwens, ik behoor ook niet tot de generatie van mijnheer Dehaene. Ik vind, eerlijk gezegd, dat ik daar als burger een beetje de plicht heb om te zeggen: “Waar zijn jullie nu eigenlijk mee bezig !? Enfin, waar moet dit naar toe? En trouwens, er is een opiniepeiling geweest, een Europese opiniepeiling – die ernstig gebeurd is – waaruit blijkt dat dat voor 60% van de Belgen ook de eerste vraag is die ze zich stellen; waar moet dat naartoe met die staat? Hoe moet dat hier ooit opgelost geraken? Dus dat mensen die toch wel enige ervaring hebben in de Belgische politiek zeggen: open eens uw ogen! Waar bent u nu eigenlijk mee bezig? Spreekt u niet over FATA MORGANA’S?... Ja, ik vind dat men recht eerst en vooral, maar, ten tweede, ook mijn plicht om dat te doen.

Reyers Laat, zondag, 22 mei 2010