Na het installeren eerst nog wat les, een paar liedjes zingen en daar horen ook dansjes bij.

De kinderen leren vervolgens wat een horizontale lijn is, mogen in de klas voorbeelden zoeken en daarna moeten ze op een leitje de horizontale lijnen tekenen. Ze zijn trots op hun werkje, alhoewel er sommige zijn die het ondersteboven houden, met wat hulp begrijpen ze hoe ze het moeten doen.

Daarna is het plaspauze en worden de handen gewassen, bij de grote kinderen wordt er iemand aangesteld om het water te geven. De uitleg hoe het moet is echt wel goed, men hamert sterk op de hygiëne wat supergoed is.

Na het eten mogen de kinderen de rest van de voormiddag spelen, ik probeer mijn aandacht te verdelen over alle speeltuigen en ieder kindje wat aandacht te schenken. Ook vandaag staan er 2 kinderen afzijdig bij en probeer ik ze bij het spel te betrekken, de lach die hierdoor op hun gezichtje verschijnt doet me veel deugd.

Na de middagpauze mogen ze nog een uurtje spelen, 60 kinderen op de speeltuin begeleiden is best wel pittig, ze hebben mijn hulp wel nodig, de leerkrachten kijken voornamelijk gewoon toe, ik zet de kinderen op de toestellen en help ze duwen, zonder mijn hulp of wat aansturing bij de kinderen loopt het wat in het honderd.

Het is druk en lastig, dus nu en dan neem ik een paar minuutjes rust, voor zover je dit rust kunt noemen, de kinderen blijven rond je hangen, wat mooie foto’s oplevert.

Nog wat les om de dag af te sluiten, ze leren een gedichtje over de appelsien en mogen dit één voor één opdragen. Ook de les over de horizontale streep wordt via een oefening herhaald, ze maken onder mijn begeleiding een taakje, in het begin moet ik wat helpen om de stift vast te houden en tonen hoe ze moeten schrijven, maar het lukt hen aardig.

De dag vliegt voorbij, de leerkrachten bedanken me uitvoering voor mijn hulp vandaag en de kinderen komen me een knuffel geven.

Ik wordt hartelijk verwelkomt door de leden van de sportclub, iemand zegt me, je hebt je woord gehouden, je beloofde vandaag terug te komen en je bent er, ze appreciëren dit wel. De oefeningen zijn terug heel bijzonder, moeilijk uit te leggen. Eén van de oefeningen was, je “staat” op handen en voeten met de buik naar boven, de andere persoon gaat op je buik zitten, met de voeten van de grond, dit moet je dan 12 tellen volhouden, als je dit moet doen met een “welgeschapen” Afrikaanse dame, kan ik je verzekeren dat je het voelt. Sporten is wat afzien. We sluiten af met een groepsfoto, en ik wordt uitgenodigd om nog te komen en lid te worden van hun whatsapp groepje. Ze zijn trots dat de enige Yovo op het hele sportterrein meedoet met hun club.

Na het sporten nemen we ons ontbijt in een lokaal stalletje en dan terug naar huis voor een verkwikkende douche.

Ik plan om de rest van de dag wat te bloggen en te relaxen, plannen zijn er om te wijzigen, Johanna en Anna (de Duitse vrijwilligsters) komen langs en we gaan iets fris drinken want het is echt bloed heet. Eén van de zussen van hun gast-mama is gestorven en dit weekend is het de begrafenis, wat inhoudt dat het toch wel een paar dagen “feest” is. Gisteren was de begrafenis zelf en vandaag is er het feest, ja zo noemen ze dat hier, ik wordt uitgenodigd om ook te gaan. We maken eerst nog een wandeling door de achterliggende kleine wegjes en palmtuinen. Ik kende deze paadjes nog niet, ik woon langs de hoofdweg en moet hier nooit zijn, nu ik ze ken zal ik er nog wel wandelen.

Hun gast-mama maakt nog wat “pâte rouge” voor het feest straks.

Rond 16u30 gaan we naar het feest, eerst stoppen we nog bij de plaats waar de vrouw begraven is. Best wel bizar, in een gebouwtje in oprichting naast andere huizen, als we informeren wat er met het gebouw zal gebeuren, horen we dat ze het gebouw verder gaan afwerken tot een huisje – kamer en dat er daar iemand gaat wonen, oeps nogal bizar, we vragen ons af wie of wat er onder onze vloer van de kamer ligt. De dame was nog niet oud, slechts 58 jaar, het is niet dat iedereen hier jong sterft, leeftijd tot 90 of 100 jaar kent men hier ook.

Dan is er het feest, in een grote tent wordt er gegeten, wat gedronken, er is een DJ en er wordt gedanst, vergelijk het met een trouwfeest bij ons. De familie heeft allemaal nieuwe kleren laten maken, met dezelfde stof, je herkent ze dus vlot. Uiteraard willen ze allen dat de Yovo ook dansen en worden er veel foto’s en films van ons gemaakt, het Afrikaanse dans ritme dat kennen we niet, dus lachen geblazen wanneer we een poging doen. Een onverwachte en leuke dag.

Al snel loopt het zweet van me af, ik ben blij als ik de “ijskar” zie passeren, een Afrikaans koud ijsje doet deugd.

Net voor het dorp Pahou is er de halve kilometer onverharde weg naast de lak, de voertuigen hobbelen er vlot door.

Als je als blanke wil wandelen langs de weg, zeg je best dat je sport aan het doen bent, ze begrijpen hier niet zo goed dat je gewoon voor je plezier wandelt, waarom niet met de Zem. Ik krijg ook nu en dan een lift aangeboden maar deze sla ik af, het is mijn wandeling ik ga te voet.

In Pahou ga ik wat geld afhalen in de bank, bij alle banken staat een security agent, die waar nodig komt uitleggen hoe je geld moet afhalen, niet dat ik dat niet kan, maar het lukte niet echt. De security agent zei me dat er geen reçus gegeven kunnen worden, het papier is op, bij de 3e poging zonder reçu lukte het me. Men is hier echt wel begaan met de veiligheid van iedereen, niet enkel hier in Bénin, vorig jaar in Ghana stond er ook altijd een veiligheidsagent bij de bank of belangrijke plaatsen.

Na de wandeling in het hete weer heb ik dorst gekregen, wat relaxen in een bar met uitzicht op de straat, genieten van de drukke Afrikaanse bedrijvigheid en ondertussen wat lezen en schrijven.

In de bar – restaurant “la liberté” eet ik een spaghetti met ei, dat kost toch wel een volle euro. Een passend beeld siert de ingang.

De terugweg doe ik met de Zem, het is te warm om in de blakende zon 7 km te stappen. De rest van de dag hou ik het rustig, wat kruiswoordpuzzels oplossen, schrijven, lezen, een siësta….

Het is hier momenteel de tijd van de mais, overal langs de straat kan je geroosterde maïs vinden, Justine bezorgt me een lekker tussendoortje. Morgen ga ik terug naar de sportclub, vroeg opstaan, dus vroeg in bed.

Wat me hier sterk opvalt, in vergelijking met vorig jaar in Ghana, ze willen ook allemaal hun geluk of droom zoeken in Europa, maar ze hebben een concreet plan een toekomstbeeld – een droom voor ogen, en dat is niet in Europa blijven, neen het is er ofwel gaan studeren ofwel gaan werken voor een tijdje, maar allemaal willen ze na de studie of na een paar jaar werken terug naar Benin om hier een project te starten, een betere toekomst – leven voor hen en hun familie en ook voor de andere jongeren te creëren. Ik vind dit heel mooi, het heeft me hoop dat er iets aan het bewegen is onder de jongeren de jong volwassenen, ze willen hun land niet de rug toe keren maar het helpen evolueren, het beter maken. Er is hoop, dat voelt goed, en hier dan te zijn, het te mogen zien – ervaren en toch ook een klein beetje mijn steentje bij te dragen geeft me een goed gevoel.

Terug naar mijn kippenvriendjes, en hun dagelijkse eitjes. In het begin hadden we bij een raapbeurt geen volle emmer, nu kom ik niet meer toe met een emmer. Dit is het resultaat van één ronde bij de 2250 kippen (enkel de jonge kippen), in de voormiddag raap ik een 4 keer de eieren.

Omdat ze allemaal op dezelfde paar plaatsen hun eieren leggen, breken er regelmatig wel wat, de kippen pikken de gebroken eieren dan helemaal stuk en eten ze op, met als gevolg dat het soms een plakkerig en vuil boeltje is om de eieren te kuisen.

De oude kippen beginnen minder en minder eieren te leggen, als ik er Françoise over aanspreek zegt ze dat ze binnenkort in de kookpot gaan belanden, met Kerstmis eet men hier veel kip, dus zullen de oudere kippen, die door het gebrek aan eieren niets meer opleveren, op de menukaart staan met Kerstmis in Bénin. Dit hoort bij het leven op een boerderij, eens de kippen bijna geen eieren meer leggen, is het tijd voor nieuwe.

Mijn gast-papa heeft de boerderij nog nooit gezien en vraagt er wel regelmatig naar, deze namiddag heeft hij me een bezoekje gebracht en heb ik hem een rondleiding gegeven.

 Omdat de kippen bijna al hun eieren in de voormiddag leggen, kan ik in de namiddag ook een luchtje scheppen in de moestuin.

Toen ik in Bénin aankwam koste de benzine die je in een stalletje langs de straat kan kopen 400 Fcfa, de prijs is de voorbije weken enorm gestegen, vandaag koste een liter 850 Fcfa, meer dan het dubbele. Blijkbaar zijn de grenzen met Nigeria gesloten, of meer gesloten en kunnen ze bijna geen benzine meer “importeren” naar hier. Volgens wat mijn gast-papa op de radio hoorde, wil de president verbieden dat er nog benzine langs de straat verkocht wordt, maar dan gaan ze eerst veel benzinestation moeten bouwen want die zie je hier maar sporadisch. De mensen klagen steen en been over de dure benzine en terecht, straks kan niemand dit nog betalen.

Vrijdag krijg ik wat hulp met het rapen van de eieren, Françoise helpt me wat, waardoor het nog maar net na 12u is als ik klaar ben, gisteren was het bijna 12u30, in de voormiddag raap en kuis ik een grote 1200 eieren.

Ondertussen ken ik de gewoonten van de kippen al wat, ik zie het verschil als een kip gewoon rust of als er eieren onder haar vleugels zitten, sommige zijn broeds en dan kan je er niet naast kijken, de veren en staart wijd open gespreid.

Vrijdag namiddag heb ik nog wat geholpen met het geven van eten aan de kippen, 100 kg eten gegeven. Wanneer ze honger hebben komen ze allemaal op je af, het is niet evident om een weg te banen tussen 850 kippen met een emmer voeder in de hand.

Om te vermijden dat de kippen allemaal hun eieren in dezelfde hoek leggen hebben ze een zone wat afgebakend, benieuwd of het zal werken.

Het rapen zelf is ook wat lastiger geworden, de kippen willen allemaal op dezelfde plaats hun ei leggen, maar als er 850 in één plaats zijn is dat uiteraard onmogelijk, dus zitten ze samengedromd in hetzelfde hoekje, ondertussen ook in verschillende etages, ze kruipen gewoon boven op elkaar, en daartussen moet je de eieren zoeken. Ik ben al behoorlijk behendig geworden in het uiteenhalen van de kippen, ik vond ook al een vastgekleefd ei op de rug van een kip. Nu en dan proberen ze een keer naar je te pikken of soms komt er eentje aangevlogen en op je rug landen, één keer is er een kip op mijn hoofd komen vliegen, ondertussen ben ik er al in getraind om ze op tijd op te merken en ze weg te duwen voor ze op me landen.

Omdat er zoveel eieren zijn, zouden ze wat meer naar de markt moeten gaan, woensdag hadden we geen plateaus genoeg, dus gebruikten we ook deze van de oudere kippen en zelfs kartonnen plateaus. ’S Ochtends was het behoorlijk druk, Françoise en Aladji hebben zelfs geholpen met het kuisen van de eieren, het was te veel werk om het alleen te doen.

Elke avond noteren ze netjes het aantal eieren, ook het aantal gebroken eieren wordt bijgehouden, dit is het resultaat van 3 dagen.

Regelmatig ga ik naar huis met wat extra’s, geven ze me papaya, eieren of soms ook guave.

Aks ik tussen de kippen aan het werken ben, heb ik niet zoveel foto’s, het is niet evident om tussen de drukke kippen en het vele werk een foto te nemen, nu en dan poseert er toch een kip.

Nu en dan wordt het zaagsel in de hokken vervangen, dit weekend zal men het doen in één van de hokken, het oude zaagsel dat ondertussen meer mest dan zaagsel is gebruikt men in de moestuin, dus wordt het in zakken verzameld, Aladji start al een beetje met het opscheppen ervan.

Wanneer ik woensdag middag naar huis fiets, wordt ik aangesproken door 2 jonge mannen op een scooter, ze willen wat praten met mij. Blijkt dat ze info zoeken om in Europa te gaan studeren, ze vragen me of ik ze kan helpen, of het mogelijk is,… en weerom moet ik ze teleurstellen en proberen uit te leggen dat het voor hen zo goed als onmogelijk is om naar Europa te komen, al hebben deze echt wel goede bedoelingen, ze willen in Europa studeren en dan met hun diploma hier in Bénin een zaak beginnen. Ze “kennen” mij, ze hebben in het dorp een immobiliën kantoor en hebben me al vaak zien passeren vandaar dat ze me aanspraken, we spreken af dat ik ’s avonds na mijn werk hun kantoor ga bezoeken. Als ik rond 17u15 arriveer staan ze me buiten al op te wachten, waarschijnlijk bang dat ik mijn woord niet zal houden en hen geen bezoekje zal brengen. We praten nog wat over Europa en blijkt dat ze al bij de Franse ambassade geïnformeerd hebben over studeren in Europa, het kost heel veel geld zeggen ze, in Euro een 15.000, ik probeer uit te leggen dat dit wel klopt want het leven in Europa is duur, naar de universiteit gaan kost ook voor ons veel geld…. Ik vrees dat het voor velen hier bij een onrealiseerbare droom zal blijven, maar het siert hen echt wel dat ze blijven hopen, blijven proberen en ondertussen hier toch een klein bedrijfje hebben.

Dan is het mijn beurt om te informeren naar hun werk hier, het verkopen van gronden. Het is hier veel eenvoudiger dan bij ons, met heel veel vrijheid en zo goed als geen regels. Je kiest zelf hoeveel grond je koopt, een vergunning om een grond op te splitsen is niet aan de orde, de verkoop wordt in het gemeentehuis geacteerd en dat is het, daarna kan je doen wat je wil met de grond. Een vergunning om een huis te bouwen dat kennen ze niet, alle vrijheid hebben ze om te doen wat ze willen. Wat een luxe, toch in mijn ogen, als ik dit vergelijk met de lijdensweg dat het bij ons soms is om een vergunning te bekomen, tja ze hebben hier maar één probleem, het gebrek aan geld om iets te kopen, het is niet voor iedereen weggelegd om een groot stuk grond te kopen voor bv een boerderij.

’s Avonds voor het eten praat ik nog wat met mijn gast-papa, hij stelt me heel veel vragen over diverse onderwerpen, het leven in Europa, ziektes, ouderen en bejaardenhuizen, politiek, vliegen, ….

Soms als hij lokaal nieuws op zijn radio gehoord heeft, vertelt hij me dit, of vraagt me er dingen – info over. Ik heb de indruk dat hij het leuk vind om met een volwassen – iets oudere persoon te kunnen praten, de meeste vrijwilligers zijn jongeren rond de 18 – 20 jaar, met mij kan hij over andere zaken praten. Hij had gehoord dat de president de Fcfa wou afschaffen, dit is de west Afrikaanse frank die in een 12-tal landen gebruikt wordt, hij vroeg me of ik er iets van wist, of ik er info kon over vinden. Blijkt dat de munt gekoppeld is aan de Franse Frank en de Euro, men wil zich van deze koppeling losmaken en zo meer vrijheid hebben en meer kansen. De munt zal niet afgeschaft worden, als ik hem dat uitleg is hij toch wel opgelucht.

Daarna installeren we buiten speeltoestellen, een schommel – een glijbaan en een draaimolentje. De leerkracht kuist alles af en ondertussen moet ik me in de klas met de kids bezighouden. Ze spreken geen frans, of slechts een paar woordjes en ik geen Fon, dus niet evident. Ik vind wel wat dingen om te doen, hun vingers tellen, ze vinden dat eenvoudig ding wel fascinerend, ook per 2 samen in de handen klappen vinden ze tof. En uiteraard vinden ze foto’s maken leuk en ze zien er zo schattig uit.

Daarna is er een beetje “les” wat zingen en dan leren ze ook wat basis woorden frans : sta recht, kom hier, ga naar je plaats, ga zitten. Eén voor één moeten ze dit doen en ook uitbeelden waarna er een ander kindje mag, ook ik moet meedoen. Ondertussen is het snikheet in de klas, het zweet loopt van me af, ook de kindjes zweten enorm.

Rond 10 uur is het plaspauze, een voor een moeten ze naar “het toilet “ waarna ze met hun handen achter de rug moeten wachten, want de handen zijn vuil en moeten gewassen worden, ze leren al zingend over de hygiëne. De juffrouw toont voor hoe ze hun handen moeten wassen en dan mogen de kinderen hun handen wassen.

Na het toilet is het etenstijd, de kleintjes eten met een lepel en ook nu sta ik versteld dat ze zo proper eten, ik ken wat Belgische kinderen die hier wat zouden kunnen leren. Eén kindje heeft wat rijst op de tafel achtergelaten, ze moet terugkomen en het opkuisen, heel stil zonder mopperen doet ze dit er blijft geen enkel korreltje meer liggen.

Tijd om een beetje te spelen, ze vinden de draaimolen reuze tof, ik zet ze er één voor één op en probeer erop te letten dat ze allen hun beurt krijgen.

Ook ik ga er een keertje op zitten, hilariteit alom de juffrouw, die voordien in de schaduw zat te kijken, komt al lachend helpen duwen, ja het kind in mij komt nu en dan nog een keertje boven.

Nog een kwartiertje les voordat het middagpauze is, ze moeten streepjes trekken tussen 2 lijntjes, ik merk op dat ze niet allemaal gewoon zijn om een stift vast te houden, ze zijn nog maar 3 à 4 jaar dus is het normaal.

De klas heeft ook nog wat speelgoed, ze zijn hier veel beter uitgerust dan vorig jaar in Ghana.

In de namiddag spelen ze de hele tijd buiten met de speeltoestellen, ook de oudere kleuters mogen nu meespelen, ik zie de grotere kinderen die hun broer of zus afzetten op school jaloers kijken.

Ik hou me de hele namiddag bezig met de kinderen op de toestellen te zetten, vaak willen ze er niet af om een ander kind erop te laten, maar ik laat me niet kennen en neem ze er toch af. Ik zie ook een paar kindjes stilletjes wat verderweg staan kijken, ze zijn te timide om ook hun beurt te vragen, de drukke kinderen springen er zelf op. Ik roep de timide kinderen erbij en zorg ervoor dat ze er ook op kunnen, het doet deugd om na een tijdje een lach te zien verschijnen op hun gezicht en te zien dat ze nadien met de andere kindjes helpen duwen. Soms hebben ze een duwtje in de rug nodig, ik vind het belangrijk om daar oog voor te hebben, om te zorgen dat ieder kind ook de kleinere – de schuchtere erbij betrokken worden. Als we na het opruimen van de spullen wachten tot elk kind opgehaald wordt, komt één van de schuchtere kindjes tegen mee aan leunen, wat aandacht vragen, een knuffel geven, nog maar eens het bewijs dat het belangrijk is om hen erbij te betrekken, een duwtje te geven om ze te laten openbloeien, ik merk dat ze die extra aandacht niet gewoon zijn en het waarderen, dat het hen deugd doet. Kortom een leuke dag op school die me veel voldoening gaf.

Ik sta vroeg op vandaag want ik wil tot aan de kust wandelen, de route van de slaven zelf ook stappen, met de verzengende hitte hier doe je dat best ‘s ochtends vroeg dan is het nog niet drukkend heet. Om 6u 20 ben ik al op pad, in het begin valt de warmte en de vochtigheid nog mee, na een groot half uur stroomt het zweet van me af, wat normaal is in een moerassig en vochtig gebied. Ik neem de tijd om nog eens te stoppen bij de bezienswaardigheden. Er zijn niet alleen zaken ivm de slavenhandel maar ook voudo – beelden te zien.

Het is zondag, het valt op dat er heel veel mensen aan het sporten zijn, ze lopen de weg van het dorp naar de zee en terug, de slavenroute. Het is een lange rechte weg, het moet voor de slaven verschrikkelijk geweest zijn om deze te stappen, vastgeketend aan handen en voeten in een verzengende hitte stappen, ik ben zeker dat ze geen rekening hielden met het tijdstip van de dag, ook op het heetst van de dag werden ze gedeporteerd.

Ik wandel nog wat langs het strand en zie ook net zoals in Ghana de vissers met 30 man het net uit het water trekken. In de lokale bar ontbijt ik aan het strand, lekker genieten van een kopje koffie met brood.

De terugweg naar het dorp doe ik niet te voet ik neem een Zem, het is duidelijk dat ze de blanken in een toeristische stad wat te veel willen laten betalen, de prijs blijkt 1000 te zijn, ik zeg dat dit veel te veel is, dat ik hier al meer dan een maand ben en de prijzen ken, hij zakt wat naar 800 wat nog 2 keer de prijs is. Ik maak duidelijk dat ik maximaal 400 wil betalen, als hij niet akkoord gaat zeg ik wel te zullen stappen en vertrek, dan blijkt hij toch akkoord te gaan. Bij het onderhandelen moet je soms gewoon weggaan en dan gaan ze alsnog over stag, tenzij het echt veel te weinig is natuurlijk.

 ’s Middags wil ik nog op het gemak een paar dingen bezoeken in de stad, de kathedraal en nog een stichting waar er kunstwerken van de lokale bevolking te zien zijn. De kathedraal is gesloten en ik kijk wat rond, op het moment dat ik wil vertrekken, zwaait er iemand van ver naar mij, ja het is gesloten je hoeft niet weg te gaan, wil je de kathedraal zien, ik zal ze je tonen. De man die me aanspreekt loopt op krukken, blijkt dat hij polio heeft en zijn been heeft gebroken bij een val. Met veel plezier en enthousiasme toont hij me de bezienswaardigheden bij de kathedraal en vertelt me over de geschiedenis. In Bénin hebben ze ook hun kopie van de Lourdes grot, ik heb er het voorbije jaar en een half echt overal ter wereld gezien.

We praten nog wat, ik vertel dat ik hier als vrijwilliger werk, dat opent altijd deuren bij de locals, ze behandelen je met immens respect en dankbaarheid. Hij biedt me aan om nog wat interessante zaken van de stad te tonen, ik stem erin toe. En dan wordt ik meegetroond naar de meest speciale plaatsen, plaatsen waar toeristen niet standaard komen…

Eerst bezoeken we nog de stichting met de kunstwerken, een lokale gids geeft me uitleg bij de kunstwerken, er hangen zelfs foto’s van een Belgische fotograaf, heel bijzonder.

Daarna toont hij me wat voudo zaken, tempels, afbeeldingen en geeft me er uitleg over. De python tempel is een voudo tempel, ik probeer hem uit te leggen dat ik niet van al te toeristische zaken hou en geen zin heb om een python rond mijn nek te hangen. Ok, ik zal je mooie interessante zaken tonen die gratis zijn, ik zal je zelfs voorstellen aan de “opper voudo koning – meester” de belangrijkste man in de hoofdstad van de Voudo, ik zie wel of dit waar is.

We gaan allerlei kleine steegjes in en uit, ja inderdaad ik denk niet dat hier al veel toeristen of blanken gewandeld hebben, we passeren diverse voudo huizen – tempels, elk huis of familie aanbid zijn eigen koning – dier … De voudo gaat hier ook hand in hand met het christendom, de grond waar de kathedraal op staat werd geschonken door de lokale voudo koning, de kathedraal staat recht tegenover de hoofd-voudo – tempel van de Pythons, s morgens gaat men naar de kerk en erna naar de voudo tempel, beide geloven worden samen beleefd. Bij ons is voudo vooral gekend als iets negatiefs, een pop met naalden om iemand pijn te doen, maar dit is het niet, het is een soort geloof gebaseerd op de vier basis elementen : vuur – aarde – lucht en water, de basis van het leven.

De voudo huizen hebben hun schilderijen en er staat ook een soort kastje bij om de slechte geesten buiten te houden.

Mijn “gids” kent iedereen in het dorp, hij stelt me voor aan een vriend en ik krijg er prompt een glaasje lokale likeur, noem met “vodka van de palmnoten” lekker maar behoorlijk straf. Ik krijg de vraag of ik geen Afrikaanse kledij wil, zoals de lokale vrouwen, neen dank je, ik draag geen jurken noch rokken, nog iets dat ik hier moet uitleggen. Een broek wil ik wel, één van zijn vrienden heeft een naaiatelier, hij laat die komen, omdat het te warm is laat hij ook stof komen zodat ik niet naar de winkeltjes moet gaan om te kiezen. Het is ondertussen al 15u en ik wil rond 17u vertrekken naar huis om voor het donker thuis te zijn, kunnen ze dit nog maken. Mijn gids zegt, geen probleem als ik zeg dat het klaar moet zijn tegen 16u30 dan doen ze dat voor mij, dus laat ik 2 broeken maken.

We bezoeken een lokale voudo – tempel, waar ik weer getrakteerd wordt op eerst een glaasje heilig water en dan de lokale likeur. Ik mag mijn levenswensen – toekomstwensen vragen, je dient wel iets te doneren en je wensen uit te spreken tegen het geld dat je doneert, alleen positieve wensen zijn toegestaan. Op verschillende plaatsen moet ik ze “uitspreken” en uiteindelijk ook bij de heilige boom die in elke tempel staat, benieuwd of mijn wensen gaan uitkomen. Afsluiten moet ik doen met nog een glaasje likeur….

In het dorp is nog een bijzondere boom vol van gebeeldhouwde sculpturen in de stam, en weerom alle religies samen, er staan afbeelding over : voudo – christendom – dieren – slaven… wij kunnen hier nog wel wat van leren, men leeft hier vreedzaam samen ongeacht de religie of afkomst….

Uiteindelijk komen we bij het huis van de belangrijkste man van de stad, de opper voudo koning, mijn gids maakt me duidelijk dat ik hier zeker niets mag doneren. Het huis is versierd met veel symbolen en beelden, dan gaan we binnen en ontmoet ik “de voudo koning” hij zit op een troon, rond hem zitten andere personen, ik wordt een stoel aangeboden en moet vertellen wie ik ben en wat ik doe in Bénin en ervan vind. De voudo koning wil mijn gegevens, ik noteer ze op een briefje, maar heb de indruk dat hij niet kan lezen… er arriveren nog andere mensen, en één voor één knielen ze voor de koning gezeten op zijn troon, oei ik heb niet geknield zou dit onbeleefd zijn, gaan mijn wensen nu niet uitkomen. Ik ben er gerust in, je moet inderdaad wel waarde hechten aan de basis elementen van het leven, of ze je wensen kunnen laten uitkomen…. Das wat anders, ik denk dat je zelf het heft in eigen handen moet nemen. Het was wel de moeite om te zien, mee te maken.

Ondertussen is het al 17 uur, we gaan terug naar het huis van de vriend van mijn gids om mijn broeken op te halen, ze passen perfect, in nog geen 2uur gemaakt, knap werk. Voor de foto moet ik nog wat pigment pletten.

Mijn gids zoekt nog een Zem voor mij die me veilig aan mijn huis afzet. Een super vriendelijke man, ondanks zijn gebroken been en zijn polio, heeft hij me heel bijzondere plaatsen laten zien, plaatsen waar je normaal als blanke of als toerist niet komt, het kostte hem veel energie, om de trappen op te gaan deed hij dit soms op handen en knieën, mijn hulp wou hij niet. Hij heeft me 4uur lang de mooiste en bijzonderste plekjes van zijn stad getoond, hij vraagt er geen geld voor, uiteraard geef ik hem toch een mooi bedrag, hij verdient het en heeft het nodig met zijn ziekte, hij vertelde me dat hij niet altijd genoeg geld heeft voor de nodige medicijnen.

Het werd weer een heel bijzondere dag en ervaring, ik blijf ervan overtuigd, een stad verkennen met een open geest en zonder een toeristische gids, levert vaak heel bijzondere ervaringen op, weer eentje om nóóit te vergeten.

We rijden de slaven route, een traject van ongeveer 7km van het centrum waar de forten waren waar ze opgesloten zaten, tot aan de zee waar de slaven in de boten gedeporteerd werden, toch degene die de tocht overleefden, velen pleegden liever zelfmoord en sprongen in zee om te verdrinken, dit nog liever dan als slaaf gedeporteerd te worden. Onderweg sterven er ook veel, hun lichamen werden gewoon in zee gedumpt. In de boten lagen de slaven letterlijk als sardienen opeengepakt, de vrouwen moesten op hun rug liggen, de mannen op hun buik. Onderweg zijn er wat bezienswaardigheden, onder ander de boom “arbre de retour”, de slaven stapten 3 maal rond de boom, zodat na hun dood hun geest zou terugkeren naar hun thuisland, na hun dood want zelf hadden ze geen enkele kans om terug te keren, alleen een kleine kans om de deportatie te overleven en dan wachtte hen opnieuw een zware beproeving en een erbarmelijk leven, voor zover je het een leven kon noemen. De boom op vandaag is nog steeds dezelfde boom zoals in de tijd van de slavenhandel. Er werden ongeveer 11.000.000 slaven gedeporteerd.

De slaven die tijdens de tocht naar de zee stierven, ziek waren of te moe, werden in een put gedumpt, dit is nu een monument. In 1972 hebben archeologen hier opgravingen gedaan, ze vonden er massa’s skeletten, na de opgravingen zijn ze terug op dezelfde plaats begraven en dit is nu een gedenkplaats – kerkhof.

Aan de zee is er een “porte de non retour” een deur zonder terugkeer gebouwd, een monument als herdenking van de slaven, het is erkend als unesco werelderfgoed. Vorig jaar in Ghana heb ik ook zulke deuren gezien, daar waren de forten gebouwd aan de kust zelf en waren de deuren de enige uitgang naar de zee, je zag letterlijk een deur. Maar ook hier heeft het een gevoel weer van, je vertrekt zonder enige kans op een terugkeer noch op een menswaardig leven.

Aan de kust staat nog een mooi monument met de afbeelding van Afrika, een monument ter nagedachtenis van de missionarissen – blanken die een iets betere wereld – leven maakten van Afrika.

Tussen de stad en de kust is een moerasgebied waar er aan zoutwinning gedaan wordt, op een speciale manier, men filtert het zoutwater via manden met zand, dit water wordt dan in ovens gekookt tot er enkel nog zout overblijft, verdampen is hier door de hoge luchtvochtigheid onbegonnen werk. Momenteel is het gebied overstroomd en kunnen ze geen zout winnen.

Ik bezoek nog het enige overblijvende fort, dit van de Portugezen, dat nu een museum is. Daarna het heilig bos, een bos als herdenking aan de koning die de stad gesticht heeft, volgens de voudo religie sterft een koning niet maar hij vertrekt op reis, deze is terug gekeerd in een boom, wat nu een heilig bos is, er staan een aantal voudo beelden, ik toon de meest opmerkelijke, de afmetingen van de horens zijn wat overdreven….

Ondertussen is de gids al vertrokken, want hier zijn er lokale gidsen, ik heb wel nog zwaar moeten discussiëren dat ik zoals afgesproken ook nog het museum van de terugkeer wil bezoeken, en dit inbegrepen in de prijs (die gezien de toeristische plaats al behoorlijk hoog is), hij was niet gelukkig maar ik heb het gehaald, blijkt dat dit niet in hun standaardpakket zit.

Het museum van de terugkeer is aan de kust, dus nog een keer de 7km heen en terug. Daar wordt vertelt over het leven na de deportatie en hulde gebracht aan de “zwarten” die in de geschiedenis een grote rol gespeeld hebben.

Na alle bezoeken heb ik dorst gekregen, een biertje in een bar aan de kust smaakt heerlijk, waarna ik me in het centrum terug laat afzetten en de Zem terug kan naar huis. Ik kuier nog wat door de stad en zie het symbool van de wapenspreuk van ons land “eendracht maakt macht”

Ik logeer in een auberge uitgebaat door een Fransman, mooie kamers, lekker eten en een rustige tuin om wat uit te rusten, er hangt ook wat kunst van locale artiesten.

Een interessante dag, maar of de gids nu echt een meerwaarde was, daar ben ik niet van overtuigd, wel was het handig om een Zem te hebben gezien de lange afstanden, in de verzengende hitte is het nogal zwaar om alles te voet te doen, het zou ook niet haalbaar zijn in 4 uur.

Nu en dan helpt Aladji wat eieren kuisen of komt er even bijzitten om een paar minuten uit te blazen. Tijdens het praten leer ik wat bij over de kippen, ik vraag ook naar prijzen en dergelijke. De kuikens die ze in België aankopen kosten per stuk net geen 1000 fcfa (ongeveer 1,5 €) reken maar uit wat het kost om 2000 kuikentjes aan te kopen. En dan komt er uiteraard nog heel veel bij om ze groot te brengen en te onderhouden, eten – vaccinatie – loon arbeiders – medicijnen – vitaminen….

De dierenarts vertelde me dat hij een berekening gemaakt had voor een boerderij met 700 kippen, dit kost 9.700.000 fcfa (14.870 €), best wel een pak geld.

Wat krijgen ze voor de eieren, een plateau met de eieren van de jonge kippen brengt 1300 (2€) op, voor de eieren van de volwassenen kippen is dit 1700 (2,6€) of 1800 (2,75€) naar gelang de grote van de eieren.

De droom van Aladji is om zelf een eigen boerderij te hebben, velen dromen hier van een eigen bedrijf maar hebben er het geld niet voor, een lening krijgen bij de bank is hier zo goed als onmogelijk. Hij vertelt me dat hij van plan is om een couveuse voor eieren te kopen – laten maken en zo naast zijn werk hier beetje bij beetje wat extra geld te verdienen en misschien zijn bedrijfje dan te kunnen uitbreiden, klein beginnen met het verkopen van wat kuiken. De couveuse kost 100.000, en dan moet hij uiteraard ook nog geld hebben om de eieren te kopen, elektriciteit enz. Hij had me dit al een paar dagen geleden vertelt, vandaag komt hij naast me zitten en zegt kan ik wat hulp van je krijgen voor een 2 à 3 weken, hij heeft al wat geld om de installateur van de couveuse te betalen zodat hij kan starten maar heeft nog 10.000 nodig, als hij zijn loon krijgt na deze maand heeft hij het geld om de start van het maken van de couveuse te betalen, hij vraagt of ik hem die 10.000 kan lenen. Neen ik kan dat niet lenen, ik gaf het hem met plezier als cadeau, een klein steuntje in de rug kan hem zijn droom laten waarmaken. En eerlijk voor mij of wij Europeanen is 10.000 Fcfa (15€) niet zo veel geld, ik zal er me mijn dagelijks pintje niet voor moeten laten, weten dat je met dit kleine gebaar hier iemands toekomst en deze van zijn familie kan verbeteren voelt goed.

Terug over naar de kippen, het rapen van de eieren in de voormiddag – ochtend ten opzichte van in de namiddag is heel verschillend, ’s ochtends willen ze allemaal op hetzelfde moment en op dezelfde plaats hun eitje leggen. Ze zitten met hopen op elkaar gedrumd, en dan moet ik ze proberen uit elkaar te halen om de eieren te vinden tussen en onder de kippen, je mag zeker niet vies zijn van de kippen, je moet ze durven aan te raken opzij te duwen, ik ben er ondertussen behoorlijk behendig in geworden.

In de namiddag zijn er minder eieren en is het gemakkelijker om de eieren te rapen, ze zitten dan maar met 15 bijeen in plaats van met 50 of meer.

Vrijdag was Françoise er niet, zij houdt zich bezig met de oudere kippen, in het begin had ik tijd om haar te helpen maar nu er zo veel eieren van de jonge kippen zijn is er geen tijd meer voor. Gelukkig kunnen we wat hulp inroepen van de tuinman William, hij raapt de eieren bij de oudere kippen en geeft ze eten. Ik steek nog een tandje bij en vind in de namiddag de tijd om de eieren te kuisen. Ik krijg meer en meer respect voor het harde werk dat ze hier leveren, in het weekend en de maandag ben ik er niet en moeten ze het zonder hulp stellen, dat zijn heel drukke dagen voor hen. Hun werk is 7 op 7 zonder vakantie.

Na het rapen van de eieren werkt William naarstig verder in de moestuin, vandaag zijn ze het onkruid aan het wieden en heeft ook hij een extra paar handen om te helpen. Nu en dan, afhankelijk van het werk zijn er extra personen aan het werk, dat ze zorgt ervoor dat de mensen van het dorp wat kunnen bijverdienen.

In de namiddag geef ik nog 50 kg eten aan 750 kippen, vind nog een klein beetje tijd om de ruimte waar we de eieren kuisen te vegen en dan is het al avond.

Het resultaat van een dag werken, een 1500 eieren, en je moet due één voor één netjes kuisen.

De boerderij is enkel toegankelijk voor bevoegden, ik mag er zonder problemen binnen en wordt er steevast met open armen ontvangen.

Mijn gast-mama bezit ook wat palmbomen waar ze rode palmolie van maakt. De grote trossen noten liggen in de tuin, de noten worden met een mes losgekapt, daarna worden de noten één voor één gekuist en te drogen gelegd, dit is een taak die mémé doet een kranige oude dame die in beweging wil blijven.

Ik sta wat achter met het bloggen, de voorbije week was er weer regelmatig geen elektriciteit voor een aantal uren, en dan meestal nog op het moment dat ik niet moet werken en mijn telefoon wou opladen om te kunnen schrijven en bloggen, er bovenop is er ook nog regelmatig eens geen gsm of internet ontvangst. Ik probeer nu mijn belevenissen van de voorbije week wat kort te beschrijven.

Op de boerderij hebben ze vorige week een oud – houten – bouwvallig prieeltje afgebroken, als ik arriveer merk ik dat ze ondertussen gestart zijn met de bouw van een nieuw, dit keer niet uit hout maar met betonnen pilaren, het ziet er wel degelijk gebouwd uit, tja ik kan het niet laten om overal goed naar te kijken, het fascineert me telkens hoe ze hier op een eenvoudige en snelle manier en zonder machines maar met handkracht toch wel goeie bouwwerken oprichten.

Terug naar de kippen, de piek van de eieren is er bijna, dus wordt het doorwerken om alle eieren te rapen en netjes te kuisen, ik heb het liever zo genoeg te doen, beter dan met je vingers te draaien of karweitje te doen om je bezig te houden. Gisteren hadden ze geen hulp van een vrijwilliger, pas in de namiddag hadden ze de tijd om de eieren te kuisen, het werd een lange en drukke dag voor hen.

Misschien was het jullie al opgevallen, de kippen en de eieren zien eruit zoals bij ons, ik ben nu ook geen kenner en weet niet echt of er veel verschil is tussen Afrikaanse en Europese kippen. Er is een goede reden voor dat de kippen er uitzien zoals bij ons, en ja er blijkt ook wel een verschil te zijn tussen de soorten kippen. De boerderij hier wil kwaliteit en kwantiteit, ze willen de beste eieren, een hoge productie (hoe meer eieren hoe meer het opbrengt) en ook wel grote eieren (de prijs van een ei verschilt naar gelang het formaat). Dus waar vind je de beste kwaliteit van kippen, echt waar ik lieg niet en maak geen grapje, in België. De kippen hier zijn Belgische, ze hebben de kuikens in België gekocht omdat de kwaliteit en kwantiteit blijkbaar bij ons het beste is. Toen ze mij dit vertelden dacht ik eerst dat ze een grapje maakten, maar neen het is echt waar. Het verklaart ook wel waarom de kippen goed naar mij luisteren, ze begrijpen mijn taal, das nu wel een grapje.

 Dus nu een foto van Belgische kippen in Afrika.

Na een drukke dag werken met mijn kippetjes, sturen ze me iets vroeger naar huis, er is onweer op komst….

Het levert heel mooie beelden op, het is ook een heel raar onweer, onderweg naar huis, fiets ik nu en dan een paar honderd meter door de regen en dan is het weer droog voor een paar honderd meter, deze keer ben ik maar een beetje nat van de korte stukjes regen.

Volle maan vandaag dat levert mooie beelden op, de ondergaande zon gezien vanop het dakterras.

S avonds ga ik nog een biertje drinken met de vrijwilligsters en een local die vandaag verjaart, op de terugweg levert de volle maan met de wolken hemel een subliem zicht, een foto met de gsm is uiteraard niet dezelfde kwaliteit als met een echt fototoestel.

 Mijn eerste dag op de kleuterschool, ik ben benieuwd hoe het er hier aan toe gaat. Om 9 uur arriveer ik, de kinderen zitten al in de klasjes. Er zijn 2 groepen, de kleinsten, ik schat een stuk of 15 en de grotere die zijn met 40 in een behoorlijk klein lokaal.

Er zijn geen middelen om meer klassen te maken. Ik wordt gevraagd om bij de grote kinderen te helpen, één leerkracht voor 40 kinderen is niet echt veel, ze kunnen wel wat hulp gebruiken. De kinderen mogen één voor één naar voor komen en hun schoolliedje met gebaren te berde brengen, nadien krijgen ze een applaus van iedereen.

Iets later is het plaspauze, ze moeten allen in een rij gaan staan, jongens en meisjes apart, de handen op de rug.

De school heeft “toiletten”, ik vind dit heel positief in vergelijking met de school vorig jaar in Ghana, ze zijn weliswaar wat primitief maar het werkt goed, beter dit dan niets. Met lage muurtje is de ruimte afgebakend, er zijn per ruimte (één voor de jongens en één voor de meisjes) twee putjes met een klein muurtje errond, in het putje liggen kiezels. De leerkracht vraagt een kindje om voor te tonen hoe ze moeten plassen, ze zijn hier goed getraind. Mijn taak is om hen dan 2 per 2 naar het toilet te laten gaan, zonder begeleiding zou het nogal wat chaos zijn. Als ze klaar zijn worden de handen met zeep gewassen in een teil, ook daarmee help ik wat. Het water van het wassen van de handen wordt in de toiletten gegoten, goed om de geur wat te neutraliseren.

Aansluitend wordt er gegeten, rijst met een saus en een stuk vlees, een paar kinderen eten geen vlees (zijn ze vegetarisch of hebben ze niet betaald voor vlees, ik weet het niet). Ik zie dat er één kindje geen eten krijgt, ik vraag waarom, blijkbaar heeft hij niet betaald, maar uiteindelijk krijgt hij toch een bord met rijst, gelukkig maar ik vond het nogal zielig hoe hij aan het kijken was terwijl de rest at. De leerkracht zegt een paar keer dat ze proper moeten eten dat er niets op de tafel mag achterblijven en ze zegt ook “een mond die eet, die praat niet”. Verbazend hoe gedisciplineerd de kinderen hier eten, in Ghana was dat één en al chaos. Ik zie de kinderen nu en dan hun bord opheffen om te zien of er geen korreltje rijst naast gevallen is. Als ze klaar zijn weten ze zonder dat men hen dit moet zeggen wat ze moeten doen. Ze zetten hun leeg bord in een grote teil, gaan naar buiten om hun handen te wassen (ze eten met de hand zonder bestek, alle Afrikanen eten met de hand).

 Na het wassen van de handen krijgen ze een beker water en dan mogen ze wat buiten spelen. Er worden voetballen buiten gehaald, en ik speel wat met hen, elk kind vindt de extra aandacht leuk.

Nog wat naar de klas om te zingen en dan is het al middag pauze. Een aantal kinderen mag reeds vertrekken, de rest blijft buiten in de schaduw bij de leerkracht wachten tot de ouders of een broer of zus hen komt ophalen. Voor ze vertrekken moeten ze de leerkracht, mij en de medeleerlingen tot ziens wensen.

Om 15 uur begint de school terug, als ik 10 minuten ervoor arriveer zijn de kinderen aan het spelen, er zijn vrachtwagen banden in de grond geplaatst wat een leuk speeltoestel is, ik zet er een paar op, met als gevolg dat iedereen mij vraagt om ze te helpen. Ze spreken me ondertussen aan met “tata” wat tante betekent, ik vind dat wel leuk, beter dan yovo of madame.

In de namiddag krijgen ze les over het kleur groen, dit zowel in het Fon als in het Frans, de leerkracht heeft verschillende voorwerpen in diverse kleuren, ze moeten de groene er uit halen.

Daarna mogen ze met een krijtje op een soort leitje schrijven en een aantal mogen een groente in het groen inkleuren. Ik sta verbaasd van het verschil met de kinderen in Ghana, ze kunnen hier echt wel mooi en binnen de lijntjes kleuren, wat de meesten in Ghana niet konden, het niveau van de kinderen hier ligt een stuk hoger.

En dan is het al tijd voor de kinderen om naar huis te gaan, ik help de leerkracht nog het lokaal en materiaal opruimen en de vloer vegen. Dan rest er nog het wachten op de ouders of familieleden die de kinderen ophalen. Ondertussen vragen de leerkrachten naar mijn leeftijd, tja er zijn niet veel vrijwilligers van mijn leeftijd, het overgrote deel zijn jongeren tussen 18 en 20 jaar, maar ze zijn heel blij met mijn hulp, ik merk ook vaak dat ze het interessant vinden om met een “oudere” blanke te praten.

De school heeft me echt wel positief verrast, wat een discipline heerst er hier onder de leerlingen, ze behandelen de volwassenen met heel veel respect. Ik kijk er al naar uit om de komende weken telkens een dagje te helpen.

Iets voor 9 uur is het voorbij, we moeten nog in een rij gaan staan, blijkt dat dit is om een nek-en rug massage te geven aan de persoon voor je, best wel origineel.

We krijgen nog wat water om te drinken en dan zit het sporten erop, ik krijg bewonderde commentaar en wordt uitgenodigd om de komende weken opnieuw mee te doen. Tijdens het sporten heb ik geen foto’s, kan geen 2 dingen tegelijk doen, misschien een volgende keer wel.

Voor we terugkeren naar Kpovie stoppen we nog om iets te eten en te drinken, we hebben dit verdient na de inspanning.

Thuis ligt er nog vuile was op me te wachten, door het vele zweten, ik leef hier in een sauna, moet ik mijn was toch wekelijks doen.

In de namiddag nuttig ik een biertje en praat wat met de dierenarts van de boerderij.

Ik heb nog geen foto’s van mijn verblijfplaats getoond bij deze nu wel, dit is het gebouw waar ik op het gelijkvloers een kamer heb, op het dakterras is er vaak wat wind en is het aangenaam vertoeven, het is ook de plaats met de meeste kans op wat ontvangst voor internet.

In dit huis wonen mijn gast-ouders en eet ik ’s avonds samen met hen in de eetkamer.

Eén van de dochters komt met haar 2 zonen op bezoek, ze vinden het leuk om wat aandacht van mij te krijgen en schrijven in mijn boekjes.

De ceremonie is in de namiddag of de avond, in de voormiddag lees ik wat, schrijf wat in de blog en maak wat kruiswoordpuzzels, lekker rustige voormiddag.

Rond kwart voor 3 vertrek ik te voet naar het huis van Kristof, daar verneem ik dat we pas rond 16uur of 16u30 gaan vertrekken, we spelen wat met de kinderen die daar wonen en gaan een lekker ijsje eten.

Uiteindelijk rond 17u30 komt de auto ons ophalen en gaan we op weg naar Cotonou waar de man die de bruidsschat zal geven woont. Het is een groot huis dat nog niet helemaal afgewerkt is, het heeft een schitterend zicht.

We krijgen een biertje aangeboden en dan is het terug wachten, de ceremonie start blijkbaar maar rond 20 uur. De man zal met zijn 4e vrouw huwen, niet dat de andere gestorven zijn, neen polygamie bestaat hier nog, toch voor de mannen, de vrouwen mogen maar met één man trouwen. Velen vinden dat één vrouw genoeg is, of kunnen zich er maar één permitteren, blijkbaar zijn het vooral de rijken die met meerdere vrouwen trouwen, of moet ik eerder zeggen, die meerdere vrouwen kunnen kopen, als ik ze bekijk zien ze er niet echt gelukkig uit.

Er wordt drank bovengehaald en daar hoort uiteraard de lokale “african gin” bij, een drankje dat ze zelf maken met verschillende kruiden, dit keer zit het in een mooie fles, die ook praktisch is om uit te schenken, de drank is behoorlijk sterk maar smaakt wel lekker.

Uiteindelijk begint de ceremonie, het koppel gaat in een zetel zitten, een familielid houdt een toespraak en daarna begint het geven van de “bruidsschat”. Een heel vreemde en bizarre bedoening. Eerst wordt gezegd dat de man zijn toekomstige vrouw – haar familie 100.000 cfa geeft. Daarna is het de bedoeling dat de aanwezigen ook geld doneren. Een man, noem hem de ceremoniemeester haalt het geld op en roept dan luid van wie het komt en hoeveel het is. De ceremoniemeester kan je ook “de coach” noemen, hij is in trainingspak en heeft een fluitje om zijn nek.

Het geven van het geld gaat uren door, het voelt vreemd aan te meer daar zijn aanstaande en hijzelf er niet echt blij uitzien. Op een bepaald moment denk ik, dit is hier precies een opbieding bij een verkoop, het doet me een beetje aan de slavenhandel denken, misschien wat cru gezegd maar wij voelen er ons niet zo comfortabel bij en zouden niet graag in haar plaats zijn, het voelt aan of ze moet trouwen en dit zeker niet uit liefde of uit vrije wil doet. Tja, als je dan toch moet trouwen is het misschien wel beter om dit dan met een rijke te doen en hem te moeten “delen” met anderen, je moet dan niet elke dag de “huwelijksplichten” vervullen.

Het leuke was dat er plots ook iemand een zak rijst gaf en een mega-fles Ricard.

Alle gasten krijgen nog een bord met rijst en kip en rond 23 uur vertrekken we huiswaarts. De totaal gegeven bruidsschat is 1.800.000 cfa, dit zal nog vermeerderen tot bijna 2 miljoen, naar het schijnt is dit echt wel extreem veel, in euro is het ongeveer 3000 €.

Ondanks het ons een raar gevoel gaf, was het toch wel heel interessant om mee te maken.

In de namiddag is het wat rustiger, de kippen leggen hun eieren meestal ’s morgens of in de voormiddag. Er kan dan al eens een pauze genomen worden, om wat te praten en rond te kijken op de boerderij. Françoise heeft dezelfde leeftijd als mij en vertelt me dat ze de zondagochtend meestal gaat sporten, ze nodigt me uit om eens mee te gaan, dus komende zondag gaan we samen sporten, benieuwd wat dit inhoud.

Op de deuren staat het aantal kippen vermeld, nu en dan moet dit aangepast worden, het is normaal dat er nu en dan een kip sterft. Ik had al gezien dat ze die soms opeten en informeer toch naar de veiligheid hiervan. Het blijken enkel de kippen te zijn die sterven door de hitte dat ze opeten, de kippen die door ziekte sterven worden in een put begraven, hier bestaat er geen dienst die de gestorven dieren ophaalt en vernietigt. In de bijna 5 weken dat ik hier ben, heb ik nog maar weinig gestorven kippen gezien het valt dus wel mee dankzij de goede zorgen, het doet wel raar om er nu en dan eentje te zien, maar dat hoort bij het leven op een boerderij, dus mogen jullie dit ook zien.

Op de deuren staat ook vermeld hoeveel drinkbakken en eetbakken er per ruimte zijn.

Voor we het kippenhok ingaan moeten we de voeten (de laarzen die we krijgen om aan te doen) afspoelen in een teil met water.

Het zit hier vol van de gekko’s, ik kijk er al niet meer van op als er eentje vlak naast mij over de muur loopt.

In de namiddag heb ik nu en dan een beetje tijd over en kan ik wat afkoelen in de schaduw in de moestuin. Ondertussen leer ik wat bij over de lokale plantjes en zie ze dagelijks veranderen, alles groeit hier heel snel.

Na het bezoek aan de school ga ik terug werken bij de kippen. Het is al efkes geleden dat ik nog bij de konijnen gewerkt heb of er iets over geschreven heb, daar is een reden voor. Er heerst momenteel een heel zware en erge epidemie onder de konijnen hier in de streek. Ik had contact met de dierenarts van onze boerderij en hij wist me te vertellen dat het de ziekte “VHD” is. Een virus die heel zwaar huishoud op de konijnen boerderijen. Zonder symptomen vooraf sterven de konijnen in 2 dagen tijd. Vorige week bij de fietsenmaker sprak ik met iemand die een kleine boerderij had, hij liet me weten dat hij 187 konijnen verloor. Ook op de boerderij van de gast-ouders van de 2 Duitse vrijwilligsters zijn de konijnen gestorven. Het virus heerst overal in de streek, er zijn kwekers die 500 stuks verloren, echt wel een ramp voor hen. Dit zal heel veel kosten om te herbeginnen, als het al lukt, en nog een kost er bovenop om alles te ontsmetten. Ook sommige konijnen die gevaccineerd zijn hebben het virus niet overleefd.

Het goede nieuws is dat de konijnen op mijn boerderij Grâce à dieu (dat is de naam, er zullen er hier wel zijn die zeggen dat het dankzij de naam is) het virus niet hebben. Van zodra het gerucht verspreid was dat er een virus onder de konijnen heerste, heeft de baas beslist dat enkel de vaste medewerker Akim nog bij de konijnen mag komen, hij mag ook niet op andere boerderijn komen. , en gelukkig maar, de voorzorgsmaatregelen hebben gewerkt. Omdat het virus op de boerderij van de Duitse vrijwilligsters heerst, mogen ze 2 weken niet meer naar de boerderij komen om besmetting te voorkomen . Deze maatregelen zijn echt wel nodig, het zou ook hier een ramp zijn als de 400 konijnen zouden sterven.

Dus vanaf nu moet ik de komende 2 weken een tandje bijsteken, want ik ben de enige vrijwilligster op de boerderij, net nu de kippen bijna op hun piek zijn van het leggen van de eieren.

Ik ben al wat getraind in het kuisen en rapen van de eieren dus het zal wel lukken.

De eitjes en de kippen kijken al uit naar mijn komst om te werken.

Voor de lunch krijg ik een omelet met gefrituurde Yam, ik eet zowel ’s middags als ’s avonds warm eten en de porties zijn behoorlijk groot, vermageren zal ik hier zeker niet doen, in tegendeel vrees ik.

In de namiddag is het wat minder druk, er zijn minder eieren te rapen, we vullen nog de drinkbakken en kunnen ook wat pauze nemen, dat doen we buiten in de frisse lucht.

Vandaag is er veel bedrijvigheid, de baas heeft opdracht gegeven om bloem te maken van Maniok, die dan in hun lokale winkeltje en op de markt verkocht zal worden. De maniok wordt geschild – gepeld, in stukjes gesneden en dan op een soort vuurtje – oven verwarmd – gedroogd, daarna zeven met de hand. Ik vind dit interessant om te zien, de dames die ermee bezig zijn, zijn ook blij met mijn aandacht en vragen, ze gaan gewillig op de foto en willen wat selfies. Ondertussen is de tuinman William bezig met het water geven aan de planten, tot 2 à 3 keer per dag doet hij dit, ook hij gaat bereidwillig op de foto.

Wat een andere en positieve aanpak ervaar ik hier op deze boerderij, men werkt veel en naarstig, men zoekt naar nieuwe dingen om te doen om zoveel mogelijk te benutten en werk te bieden, het voelt goed om hier mijn kleine steentje te kunnen bijdragen, en zeker als je merkt dat dit heel gewaardeerd wordt.

Er is vandaag een kip gestorven, wat ondanks de goede zorgen van iedereen soms onvermijdelijk is, het spreekwoord zegt “de een zijn dood, is de ander zijn brood”, ook hier geldt dit, Aladji maakt de kip klaar om op te eten, hij zal er een 4-tal dagen van kunnen eten. Ik ga ervan uit dat zijn weerstand deze al dan niet ernstig zieke kip kan weerstaan. Als de kip niet al te ziek was, dan vind ik het beter dat ze deze aan de werknemers geven dan dat ze die in een put stoppen, ik denk niet dat er hier een andere opvang is voor de gestorven dieren.

’s avonds geniet ik op het dakterras van een biertje en de mooie zonsondergang.

Na een halfuurtje zijn ze klaar met het onderhoud van de machines, wat doen ze daarna, niets – zitten – niksen.

En ik blijf naarstig de rechthoeken markeren.

Het stoot me wat tegen de borst dat er hier op deze boerderij in de 4 weken dat ik hier ben eigenlijk niet veel gebeurt, ik begrijp niet waarom ze nu niets aan het doen zijn. De boerderij is 5 hectare groot, een immense zee aan mogelijkheden, maar de tuin ligt er onaangeroerd en verwilderd bij, er gebeurt niets met al het potentieel dat hier voor handen is, ik heb de indruk dat ik de enige ben die iets doe, maar dat men mij me een job geeft om bezig te zijn. Op de andere boerderij is het heel anders, daar kan ik echt helpen, zijn ze altijd heel druk in de weer, meer en meer krijg ik een slecht gevoel bij het werken op deze boerderij. Normaal ga ik niet rap opmerkingen maken of klagen, ik weet dat ik Afrika niet met Europa mag vergelijken, maar nu vind ik toch dat dit niet kan, ik heb betaald om hier te komen werken en wil dus ook wel een goed gevoel bij mijn werk hebben, het gevoel hebben dat ik help en door mijn hulp hun werk en de gemeenschap help. Dus na 1,5 uur gewerkt te hebben spreek ik de verantwoordelijke aan en vraag waarom ze niet aan het werken zijn.

 Na wat horten en stoten kom ik te weten dat er blijkbaar wat problemen zijn, de zaagbladen van de machines zijn op en ze wachten op nieuwe, die moeten uit Frankrijk komen, de baas belooft elke dag dat ze er zullen zijn, maar blijkbaar klopt dit niet. De tuin… de baas belooft al een tijdje om werkers te sturen maar ook dit gebeurt niet.

De mensen die hier nu aan het werk zijn, zijn ook te einde raad, ze hebben een gesprek met de baas gevraagd, als er niets verandert dan vertrekken ze.

De verantwoordelijke is blij dat ik het gesprek aanging, hij durfde me er niet zelf over aan te spreken, hij zat er verveelt mee dat ik iets doe en zij niet, hij was bang voor mijn reactie, ze zijn niet zo gewoon aan vrijwilligers van mijn leeftijd met een kritische blik. Maar hijzelf kan niets aan de situatie veranderen, alles ligt in de handen van de baas.

We spreken af dat ik stop met er te werken, als er terug echt gewerkt kan worden, ook in de moestuin en dergelijke, dan pas zal ik terugkeren.

Dus vanaf nu zal ik voltijds in de andere boerderij werken, daar kan ik echt helpen.

S middags praat ik erover met mijn gast-ouders, ze waren ook niet op de hoogte van de problemen op de boerderij. Uiteindelijk is het ook echt wel jammer voor het dorp en de bevolking want de boerderijen waar de vrijwilligers werken zijn een soort coöperatieve bedrijfjes, het dorp krijgt 10 % van de opbrengst en het zorgt ook voor werkgelegenheid, of dit zou het toch moeten doen. Ik hoop dat de situatie snel betert, zo niet zal ik proberen via Syto wat aan de boom te schudden.

Mijn lunch deze middag is een maaltijdsoep met bonen en groenten.

In de namiddag ga ik op de kippenboerderij helpen, daar wordt mijn hulp met open armen ontvangen en ten zeerste gewaardeerd.

Het is niet allemaal negatief, zeker niet, het is niet altijd eenvoudig om te kunnen helpen, om je nuttig te maken, maar als het lukt heeft het wel heel veel voldoening.

Terwijl ik wat later aan het lezen en schrijven ben komt het onvermijdelijke – welgekende weekend onweer opdagen, wat later komt de regen weer met bakken uit de hemel vallen, echt waar ik overdrijf niet het regent hier bijna enkel in het weekend, en mijn was, het drogen zal voor later zijn.

In de vooravond houdt de regen uiteindelijk op en maak ik nog een korte wandeling en drink een biertje terwijl ik kijk naar het passerende verkeer, dat op zich is al leuk om te doen – te zien.

Verhuiswagens – stokoude vrachtwagens, iemand die een stoel op zijn hoofd draagt op de brommer – een brommer met 6 mensen – kinderen zitten vooraan op de benzinetank…. Meer dan genoeg om te bezien en de dag mee af te sluiten.

Ik stap gezwind veder langs de weg, een asfaltweg hier en daar kom ik een rustig stukje tegen.

Op ongeveer een grote kilometer voor Pahou verandert de weg in een aardeweg, of op bepaalde plaatsen kan je het ook een modderpoel noemen. Het landschap mag er zijn, de weg paalt aan een rivier – lagune, wat een mooi zicht oplevert.

Na ongeveer anderhalf uur gestapt te hebben arriveer ik in Pahou, het is ondertussen behoorlijk warm geworden en ik heb dorst gekregen, ik heb me ooit laten wijsmaken dat het goed is om na het sporten een biertje te drinken, dus doe ik dat. Een paar minuten later begint het te regenen, tja het is weekend dus de regen hoort erbij, ik heb mijn e-reader meegebracht en lees ondertussen wat. De regen blijft duren, bliksemschichten sieren het beeld, ik verdiep me in een spannend boek. Na een 3 uur is het bijna over met regenen, het is ondertussen al 15u en ik besluit om te voet huiswaarts te keren. Het stukje onverharde weg ziet er na de regen nog modderig uit.

Men begrijpt niet zo goed dat het leuk kan zijn om te voet te gaan, ik wordt voortdurend aangesproken, je moet een Zem nemen, waarom ga je te voet. Ik negeer al het geroep en stap rustig verder, plots stopt er een man met zijn brommer die me eerder al probeerde aan te spreken, spreek je frans of engels is zijn eerste vraag, we praten wat, hij blijkt directeur te zijn van een schooltje in het dorp net naast mijn dorp en bied me een lift aan, waarom niet hij lijkt me een vriendelijke en eerlijk persoon dus ik spring achterop zijn brommer. Wat verder stopt hij bij een bar, hij heeft die opgericht en biedt me een biertje aan, weigeren is onbeleefd dus ik aanvaard zijn aanbod en we praten wat. Nu is hij directeur in een school, voordien was hij militair, hij kent mijn dorp en biedt me aan om zijn school en nog wat andere plaatsen te tonen.

Ik krijg een uitgebreide rondleiding, een andere bar van één van zijn vrienden, zijn huis waar ik zijn foto albums moet bekijken om te bewijzen dat hij me geen blaasjes wijsmaakt over zijn tijd in het leger. Daar neemt hij zijn andere moto die beter en sneller is, geen nood hij is een rustige chauffeur we rijden gezapig aan een snelheid van 50 km per uur. Ik wordt in zijn dorp voorgesteld aan zijn dochter, de lokale gemeenschap die aan het vergaderen is, een foto hoort erbij.

De school waar hij directeur is ziet er goed uit, ze hebben hun eigen waterput, anders dan vorig jaar in Ghana moeten ze niet dagelijks 15 minuten stappen om een emmer water te halen.

Hij toont me nog waar het dorpshoofd woont en als bedankje voor de rondleiding biedt ik hem nog een drankje aan in één van de lokale bars. Tussen pot en pint informeer ik naar zijn loon, als directeur verdient hij 150.000 Cfa (228€), dat is meer dan 4 keer het salaris van Aladji die op de boerderij werkt, voor ons lijkt het weinig maar ik vermoed dat dit al één van de betere betaalde jobs is. De leeftijd van de mensen moet je echt wel met een korreltje zout nemen, eerst hoor ik dat hij 35 jaar is, wat later zegt hij 40 jaar, ik wijs hem op zijn “leugen – onwaarheid”, blijkt dat hij 2 leeftijden hanteert, hij deed zich 5 jaar jonger voor om in het leger te kunnen dienst doen, blijkbaar heeft hij ook “officiële papieren” met beide leeftijden, de wetten steken hier niet zo nauw, ze worden waar het uitkomt wat omzeilt. Een dag met een onverwachte maar interessante wending, pluk de dag en je leert veel bij over het Afrikaanse leven.