Tijdens het werk praat ik wat met Aladji, hij is afkomstig uit het noorden van Bénin, daar is er weinig werk te vinden, dus is hij naar hier gekomen om te werken, om een betere job te vinden. Hij is 37 jaar oud en heeft 4 kinderen, de oudste is 7 jaar, de jongste is 7 maanden. De laatste keer dat hij zijn gezin zag was met Pasen, zijn jongste kind heeft hij nog maar één keer gezien. Als je een “goede” job wil moet je er veel voor opofferen. Zijn loon bedraagt 35.000 Fca (53 €) per maand, naar ik het begrijp is dit een relatief goed betaalde job, velen hebben minder, de kamer die hij op de boerderij heeft moet hij niet betalen. En toch is het nog steeds heel weinig, ok het leven hier is veel goedkoper dan bij ons, maar met dit loon kan je je enkel de basisbehoeften permitteren, het blijft nog steeds overleven. Wij zijn zoveel luxe gewoon, we beseffen niet altijd dat het luxe is, een pintje gaan drinken – kledij kopen – wat snoep – hobby’s …. Voor de meesten onder ons is dit standaard, we staan er niet meer bij stil – beseffen niet steeds – waarderen niet steeds, welke “ gelukzakken” we eigenlijk zijn, en toch klagen we nog zo veel over vanalles en nog wat, meestal onbenulligheden. Naar Afrika komen opent je ogen, doet je toch eens stil staan en nadenken over ons luxe leven – ik waardeer het meer en meer. We hebben het ook over de prijs van een smartphone, hier kan je er een kopen vanaf 30.000 Cfa, dat is een maandloon, dus in verhouding tot het loon hier zijn deze luxezaken heel duur.

Aladji vertelt me ook dat hij graag zelf een boerderij zou willen opstarten maar dat kost veel te veel geld, leningen krijgen is hier heel moeilijk, hij wil ook naar Europa komen om te werken. Ik begrijp heel goed dat men naar Europa wil komen om een betere job te hebben, ik had het erover met iemand die op de universiteit gestudeerd had, ik zei hem dat hij, los van het feit dat er geen economische vluchtelingen aanvaard worden, hij in Europa enkel de slechtste jobs zou krijgen, dat hij met zijn diploma waarschijnlijk enkel afwasser in een restaurant zou zijn. En toch was zijn antwoord : zelfs dat of de slechtste job bij jullie is nog altijd veel beter dan hier, als ik ooit de kans zou krijgen grijp ik die met beide handen zonder één seconde te twijfelen. Tja we kunnen ze het niet kwalijk nemen dat ze een beter leven willen, wij zouden waarschijnlijk hetzelfde doen, wie heeft er geen ver-familielid die in de tijd naar canada of Amerika geëmigreerd is voor een betere job, een beter leven. Veel afrikanen begrijpen wel dat wij geen jobs of plaats hebben voor hen, ze begrijpen ook dat er nog heel veel moet veranderen opdat hun leven hier wat beter zou worden, er zijn veel mogelijkheden in Afrika die onbenut blijven, langzaamaan worden er boerderij – projecten – fabrieken opgestart maar er is nog veel werk aan de winkel, de overheid… overal hoor ik hetzelfde verhaal… ze stoppen het geld in hun eigen zak – zijn corrupt – willen de mensen niet steunen….

Genoeg over de economie, maar dit mag ook wel eens gezegd worden, ik vind het interessant om van de verschillende lokale mensen hun ideeën en visie te horen.

William is de werknemer die de moestuin verzorgt, er komen dagelijks bedden bij, het ziet er mooi uit, ook wel een hard werk. Dagelijks geeft hij alles een paar keer per dag water met de gieter. Het water komt uit de grond, ze hebben een waterput die 10 à 12 meter diep is, een pomp erin zorgt ervoor dat ze overal waar nodig water hebben, op voorwaarde dat de elektriciteit niet afgesloten is, voor noodgevallen hebben ze een generator.

Rond 16u40 horen we het in de verte donderen en komen er zwarte wolken opzetten, ik wordt aangespoord om vroeger te stoppen zodat ik thuis ben voordat het onweer losbarst, het was bijna gelukt, de laatste kilometer heb ik toch nog in de gietende regen afgelegd. Als het hier regent dan is het een stortvloed, van de paar minuten in de regen kon ik mijn kleren letterlijk uitwringen, zo nat was ik.

De regen duurt niet lang en ik maak nog een wandelingetje door het dorp met een mooie zonsondergang erbij.

Ik stop bij een winkeltje en koop er een fles pastis (één van mijn favoriete drankjes), het is een Afrikaans versie, niet helemaal hetzelfde zoals bij ons, maar toch ook wel lekker. De prijs ervoor, ik durf het bijna niet zeggen, ze verkopen me de fles van 1 liter voor 1200 Fca (1,8 €) bij ons kost dit meer dan 10 keer zo veel.

Op de boerderij voer ik de dagelijkse karweitje uit, eieren rapen en kuisen. 

Over de middag ga ik naar huis om te eten en de dagelijkse siësta, de laatste dagen is er nog een extra werkster aanwezig, ze zijn bezig met de grote kuis, alle huisraad wordt gekuist, alle kledij gewassen, best wel een groot werk om dit met de hand te doen. Eén van de kinderen van de werkster is er ook, ze is nog te jong om naar school te gaan, ik geef haar een ballon om te spelen (met dank aan mijn broer hiervoor), ze is er gelukkig mee, als haar broertje iets later van school komt, vraagt hij ook een ballon en raar maar waar ook de dames willen een ballon.

Men is ook bezig met het reinigen van palmnoten die ze te drogen leggen, hiervan zal mijn gast-mama dan rode palmolie maken, afhankelijk van het procedé wordt die gebruikt in de keuken of om zeep van te maken.

Na de pauzes vertrek ik terug met de fiets naar het werk, een paar minuten later heb ik terug een platte band, dus nog een bezoekje aan de fietsenmaker. Ik krijg een stoel aangeboden om te wachten terwijl ze bezig zijn, er zijn wat gaatjes in de binnenband, die worden gerepareerd, maar er blijken er heel veel te zijn, men probeert de band te repareren met een stuk rubber er op te bevestigen, ook dat helpt niet, dus wordt het een nieuwe binnenband. Voor ze die plaatsen komen ze me tonen – bewijzen dat het een nieuwe is met de correcte afmetingen, hij zit nog in de originele gesloten verpakking. Er komen al snel nog wat extra personen kijken wat er gaande is, ze geven allen advies en helpen nakijken of er niets in de buitenband zit die nog schade kan brengen. Iedereen is hier heel vriendelijk, behulpzaam en eerlijk tegen ons, met uitzondering van die ene ober in de bar vorig weekend. Een nieuwe binnenband en al hun werk kost 2000 Cfa (3€), voor mij is dit goedkoop, maar ik begrijp dat dit voor de mensen hier best wel duur is en men daarom eerst alles probeert om de band te herstellen.

Bijna een uur later arriveer ik op de boerderij, het wordt een korte werknamiddag. Als ik naar huis fiets heb ik de indruk dat mijn achterwiel wat slaat – een tik geeft, dat lijkt me niet normaal dus ga ik voor de 3e keer naar de fietsenmaker, ze zien inderdaad dat het wiel niet mooi draait en fixen het, deze keer gratis ik hoef niets te betalen.

We gaan nog een biertje nuttigen met de vrijwilligers en genieten van een ijsje en het drukke leven op straat.

Tussendoor maken we wat foto’s met de collega’s.

Om 11u30 zit het werk van de voormiddag er al op voor mij, de vaste werknemers hebben geen uren en moeten veel meer werken dan de vrijwilligers.

’s Middags krijg ik gefrituurde Yam met een saus van uit, tomaat en pepers.

Na een siësta vertrek ik om 14u45 voor de namiddag shift, en dezelfde taken, eten geven – eieren rapen, na bijna 4 weken ben ik de routine al gewoon. Er is ook een hond met jongen, die zijn iets meer dan een maand oud, de hond kent me al en komt regelmatig naast me liggen als ik de eieren kuis.

Op de boerderij is er ook een moestuin, één iemand is er heel de dag bezig met het maken van de bedden, planten – water geven – oogsten. Het ziet er echt wel proper uit, iedere dag zie ik de plantjes veranderen en groeien.

Om 17u zit mijn werkdag erop en ga ik met de fiets naar huis, het eerste stuk weg tot aan de hoofdweg is door een onverhard zandpad, het is een etappe veldrijden.

Na de werkdag een verkwikkende douche en dan tijd voor een frisse pint, wat lezen, schrijven…. Tussen 19 en 20 uur wordt er gegeten, daarna sluit ik de dag af met een “Beninoise” (een fles bier) en een goed boek, lekker relaxen.

Als ik aankom kijken ze wat verbaasd, het regent dus kunnen we niet werken in de tuin, er is geen elektriciteit dus kunnen we ook geen stenen zagen, ik kan wel de rechthoeken markeren, mijn bezigheidstherapie voor de voormiddag, ik ben trouwens de enige die werkt, iemand moet het goede voorbeeld tonen. Op de boerderij hebben ze een paar zonnepanelen onder andere om ervoor te zorgen dat ze water hebben voor de dieren, ik kan er mijn gsm mee opladen, ze werken ook als het regent, bizar maar goed meegenomen.

Mijn gast-papa heeft een elektricien laten komen, er wordt een generator geplaatst en alles nagezien. De voorbije dagen was er soms wel wat stroom maar er was iets niet in orde met de sterkte, ik kon mijn gsm niet laden en de tl-lampen maakten veel lawaai. Met de generator zou alles nu moeten werken, behalve mijn adapter, misschien wel door het vele aan-en afsluiten van de elektriciteit, geen nood ik heb nog een reserve bij.

In de namiddag ga ik naar de andere boerderij met mijn vertrouwde kippenvriendjes werken. Eieren rapen en kuisen en dan eten geven. De kippen ruiken hun voeder en komen allemaal naar mij en de emmer voeder, ben het ondertussen al gewoon om me een weg te banen tussen de meute kippen.

Op een bepaald moment komt er een dame aan, ik ben net alleen op de boerderij, ze zegt ik spreek niet goed frans, en dan hoor ik iets als “schapen buiten”. De schapen uit het andere gedeelte van de boerderij zijn ontsnapt, ik ga kijken en roep naar Akim die daar werkt, de schapen genieten van de mais, van zodra ik ze nader kruipen ze terug door het gat in de afsluiting, dat gaat vlot om ze te vangen.

De “grote kippen” zijn gemuilkorfd, over hun bek is een plastieken ding geschoven, hierdoor kunnen ze niet naar elkaar pikken en elkaar verwonden. De jongere kippen hebben dit nog niet, als ze wat ouder zijn krijgen ze dit ook. Het ding noemt men hier “een bril”, ze zien er wel intelligent uit met hun bril.

De 2 Duitse vrijwilligsters zijn deze maand jarig en houden vanavond een feestje, over de middag vieren ze hun verjaardag met hun gastfamilie. Kort voor de middag komt hun gastvader mij en mijn gast-ouders zeggen dat wij ook verwacht worden voor de lunch. Dus kort na de middag vertrekken we voor een onverwachts feestje. Ze hebben daar ook een boerderij, een aantal van hun dieren staan op de menu, kip en konijn in overvloed.

Dat smaken we af met een glas wijn, tis echt goeie een Franse Bordeaux, wel raar dat ze daar een stuk ananas in hun wijnglas steken, Het geeft een vreemde smaak, tis wat zonde van de goede wijn. Er wordt ook locale palmwijn bovengehaald, ik ken dit van in Ghana, lekker maar pas op dat gist overal in de fles (met als gevolg dat ze kan ontploffen) en in je maag, dus niet te veel van drinken is de boodschap. 

Na de lunch wordt een echte verjaardagstaart bovengehaald, en ze was best wel lekker.

’s avonds is er dan nog een verjaardagsfeestje, in de bar bij de rivier, de vaste werknemers van de boerderijen zijn er en ook nog een paar andere Duitse vrijwilligsters uit de omliggende steden. We hebben wel pech er is geen elektriciteit in het dorp, de voorbije dagen was er over de middag al een aantal keer geen elektriciteit en nu weeral, blijkbaar gebeurt dat wel meer dat de elektriciteit afgesloten wordt, waarom en door wie, daar heeft niemand een duidelijk antwoord op, er wordt al snel gezegd het is de regering. Maar geen nood met een zaklamp en muziek op de gsm’s kan ook gefeest worden. We moeten feesten tot na middernacht want dan is de echte verjaardag. Als het bijna 2u is willen we de rekening betalen, oei dat was pas moeilijk. De eerste 2 rondjes werden door de jarigen betaald, de rest diende iedereen zelf te betalen, klink makkelijk, echter niet voor de barman. Hij probeerde ons te bedotten, das nog vriendelijk gezegd, hij probeerde ons in de zak te zetten. Men heeft de gewoonte als de flessen betaald zijn (na het opdrinken) deze dan van de tafels weg te nemen, dus hij zei alle flessen op tafel moeten nog betaald worden, dit klopte niet toen de eerste ronden betaald werden waren niet alle drankjes op en bleven er dus nog flessen op tafel staan. Heel veel discussie, echt op zijn Afrikaans, en het was o zo duidelijk dat hij de blanken probeerde op te lichten, maar we gingen er niet in mee, gesteund door de locals. Het werd een uren lange discussie, en uiteindelijk hebben we betaald wat we echt gedronken hebben en zijn het afgetrapt. Jammer voor hem, hij dacht wat extra geld te verdienen aan ons, maar dit pakt niet, hij is klanten kwijt. En eerlijk dit is de eerste keer dat ze ons hier in Benin proberen te bedotten, overal krijgen we een normale prijs dezelfde als de locals en geen blanke prijs zoals wel eens gezegd wordt.

Dus later dan gedacht kunnen we eindelijk vertrekken, als ik aan mijn verblijfplaats, rijst het volgende probleem op, ik stel vast dat de deur in de omheining op slot is, oeps het is al 3 uur in de nacht, ik ga mijn gast-ouders nu niet wakker maken. Dus zoeken we een oplossing, als je niet door de deur kan, dan maar er over, één van de vrijwilligsters doet in haar vrije tijd aan muurklimmen dat komt goed van pas, met behulp van wat stenen die we vinden kan ze over de muur klimmen en de deur openen, best wel grappig, hopelijk hebben we niemand wakker gemaakt. Eind goed al goed, ik geraak binnen en in mijn bed, de rest gaat verder naar hun huis.

Na amper een paar uurtjes slapen hoor ik het om 5u30 in de ochtend onweren, de regen klettert op het dak, veel slaap komt er niet meer van. Het blijft water gieten tot na de middag, ideaal om het na de korte nacht rustig te houden. De elektriciteit is nog steeds afgesloten en mijn baterijen raken leeg, niet de mijne maar deze van mijn gsm. In de namiddag komen de andere vrijwilligsters nog dag zeggen en wat kletsen. Ik heb geen vragen gekregen van mijn gast-ouders hoe ik binnen geraakt ben, ze weten wel dat het feest tot na middernacht duurde, ik ga ervan uit dat ze toch wel iets gemerkt hebben, misschien hebben ze stiekem staan kijken en lachen hoe we binnen geraakt zijn.

Een gezellig, verrassend en bewogen weekend, er valt altijd wel iets te beleven.

Dan maar wat foto’s : tussen de vele kippen, de kippen hongerig bij hun voederbak.

Na de werkdag spoel ik eerst het zweet af onder de douche en spoel ik dan de keel met een verdiend biertje al kijkend naar het afrikaanse verkeer langs de weg.

S avonds hoor ik lawaai (trommels, zingen) op straat, blijkt dat er een optocht is, later verneem ik dat het een begrafenis was.

Men is eten aan het klaarmaken voor de vele familieleden van mijn gast-ouders die hier straks gaan arriveren. Ik krijg als ontbijt gefrituurde Yam en een kippenboutje, dat lijkt me eerder iets voor een lunch, maar eet het toch maar op. Wanneer een deel van de familie gearriveerd is vertrekken we te voet, ze gaan kijken naar de plaats waar de overledene begraven zal worden, blijkt dat de familie een stuk terrein afgebakend heeft, er een gebouwtje opgericht heeft waar hun tante in begraven zal worden, in Benin is het niet verplicht om iemand op een kerkhof te begraven, behalve in de grote steden daar mag dit niet op privé terrein.

Iets later vertrekken we met de auto naar het geboortehuis van mijn gast-mama, waar haar grootouders woonden, we bezoeken ook het huis waar haar vader woonde. Daarna is het wachten op de “lijkstoet” er komen een aantal auto’s aangereden, ik zie geen lijkwagen, of toch wel, een gewone auto – de achterzetels neergeklapt doet dienst om de kist te vervoeren. De kist wordt uit de wagen “getild” en te voet verder door het dorp gedragen, de familie volgt al zingend.

We stappen naar het geboortehuis van de overledene, ook het geboortehuis van mijn gast-mama, daar wordt door de familie een ceremonie uitgevoerd, men zingt – bid – danst en er wordt een vloeistof op en rond de kist gesprenkeld, eerst dacht ik dat het water was maar de geur leert me dat het een soort sterke drank is.

Na deze ceremonie gaat de stoet verder door het dorp, gaan is een verkeerd woord, men zingt en danst nu en dan, en de dragers van de kist zijn ook aan het dansen met de kist, ik denk erbij hopelijk laat je ze niet vallen.

Een volgende stop en volgende ceremonie, er zijn muzikanten met trommels en een man die geweerschoten afvuurt, een echt oude geweer die nog werkt met buskruit (heb ik vorig jaar in Ghana bij een andere soort ceremonie ook gezien).

Iets later vertrekken mijn gast-mama en ik met de Zem terug naar het huis, daar hoor ik dat de mis om 11uur is, er is nog wat tijd om re relaxen, de familie begint ook terug te keren, het valt me op dat ze allen in het wit gekleed zijn met een roze hoed. Alweer moet er gegeten worden, puree van maniok, wat in deze streek veel geteeld wordt, en nog een stukje kip.

Afrikanen en op tijd komen dat bestaat niet, het is al kwart na 11 als we vertrekken naar de kerk, de uitvaart is al volop bezig als we arriveren, we maken nog de laatste 15 minuten van de dienst mee. En hupla terug de auto in, nu naar de plaats waar de tante begraven wordt, ze is 79 jaar oud geworden.

Ik zie dat de kist in het gebouwtje gebracht wordt, de naaste familie staat er bij, ik hou me uit respect op de achtergrond. Dan komen er werkers met zakken cement, water en dergelijke meer, het graf wordt dicht gemaakt. Kort erna vertrekken we terug naar het huis, waarna ook de familie van mijn gast-mama arriveert.

Er zijn mannen ingehuurd om de ignam pilée (puree van yam) te maken, het is een zwaar werk als je dit voor een grote bende moet klaarmaken.

De flessen drank worden bovengehaald, er wordt gegeten, herinneringen opgehaald, oude foto’s van de overledene gaan van hand tot hand,…. Het wordt een gezellig familie samenzijn…. Tja ook bij ons in België is het vaak zo dat je de familie enkel ziet op speciale momenten, en daar zijn begrafenissen er één van.

Rond 14u30 vertrekken we terug naar huis, 258 km, met een stop om te tanken, even de benen te strekken…. Om 19 uur zijn we thuis, het ging vlot in minder dan 5 uur legden we de 258 km af.

Als we thuis zijn krijg ik nog een keer eten voorgezet, gefrituurde banaan, vermageren zal ik hier zeker niet doen.