In de namiddag geef ik nog 50 kg eten aan 750 kippen, vind nog een klein beetje tijd om de ruimte waar we de eieren kuisen te vegen en dan is het al avond.

Het resultaat van een dag werken, een 1500 eieren, en je moet due één voor één netjes kuisen.

De boerderij is enkel toegankelijk voor bevoegden, ik mag er zonder problemen binnen en wordt er steevast met open armen ontvangen.

Mijn gast-mama bezit ook wat palmbomen waar ze rode palmolie van maakt. De grote trossen noten liggen in de tuin, de noten worden met een mes losgekapt, daarna worden de noten één voor één gekuist en te drogen gelegd, dit is een taak die mémé doet een kranige oude dame die in beweging wil blijven.

Ik sta wat achter met het bloggen, de voorbije week was er weer regelmatig geen elektriciteit voor een aantal uren, en dan meestal nog op het moment dat ik niet moet werken en mijn telefoon wou opladen om te kunnen schrijven en bloggen, er bovenop is er ook nog regelmatig eens geen gsm of internet ontvangst. Ik probeer nu mijn belevenissen van de voorbije week wat kort te beschrijven.

Op de boerderij hebben ze vorige week een oud – houten – bouwvallig prieeltje afgebroken, als ik arriveer merk ik dat ze ondertussen gestart zijn met de bouw van een nieuw, dit keer niet uit hout maar met betonnen pilaren, het ziet er wel degelijk gebouwd uit, tja ik kan het niet laten om overal goed naar te kijken, het fascineert me telkens hoe ze hier op een eenvoudige en snelle manier en zonder machines maar met handkracht toch wel goeie bouwwerken oprichten.

Terug naar de kippen, de piek van de eieren is er bijna, dus wordt het doorwerken om alle eieren te rapen en netjes te kuisen, ik heb het liever zo genoeg te doen, beter dan met je vingers te draaien of karweitje te doen om je bezig te houden. Gisteren hadden ze geen hulp van een vrijwilliger, pas in de namiddag hadden ze de tijd om de eieren te kuisen, het werd een lange en drukke dag voor hen.

Misschien was het jullie al opgevallen, de kippen en de eieren zien eruit zoals bij ons, ik ben nu ook geen kenner en weet niet echt of er veel verschil is tussen Afrikaanse en Europese kippen. Er is een goede reden voor dat de kippen er uitzien zoals bij ons, en ja er blijkt ook wel een verschil te zijn tussen de soorten kippen. De boerderij hier wil kwaliteit en kwantiteit, ze willen de beste eieren, een hoge productie (hoe meer eieren hoe meer het opbrengt) en ook wel grote eieren (de prijs van een ei verschilt naar gelang het formaat). Dus waar vind je de beste kwaliteit van kippen, echt waar ik lieg niet en maak geen grapje, in België. De kippen hier zijn Belgische, ze hebben de kuikens in België gekocht omdat de kwaliteit en kwantiteit blijkbaar bij ons het beste is. Toen ze mij dit vertelden dacht ik eerst dat ze een grapje maakten, maar neen het is echt waar. Het verklaart ook wel waarom de kippen goed naar mij luisteren, ze begrijpen mijn taal, das nu wel een grapje.

 Dus nu een foto van Belgische kippen in Afrika.

Na een drukke dag werken met mijn kippetjes, sturen ze me iets vroeger naar huis, er is onweer op komst….

Het levert heel mooie beelden op, het is ook een heel raar onweer, onderweg naar huis, fiets ik nu en dan een paar honderd meter door de regen en dan is het weer droog voor een paar honderd meter, deze keer ben ik maar een beetje nat van de korte stukjes regen.

Volle maan vandaag dat levert mooie beelden op, de ondergaande zon gezien vanop het dakterras.

S avonds ga ik nog een biertje drinken met de vrijwilligsters en een local die vandaag verjaart, op de terugweg levert de volle maan met de wolken hemel een subliem zicht, een foto met de gsm is uiteraard niet dezelfde kwaliteit als met een echt fototoestel.

 Mijn eerste dag op de kleuterschool, ik ben benieuwd hoe het er hier aan toe gaat. Om 9 uur arriveer ik, de kinderen zitten al in de klasjes. Er zijn 2 groepen, de kleinsten, ik schat een stuk of 15 en de grotere die zijn met 40 in een behoorlijk klein lokaal.

Er zijn geen middelen om meer klassen te maken. Ik wordt gevraagd om bij de grote kinderen te helpen, één leerkracht voor 40 kinderen is niet echt veel, ze kunnen wel wat hulp gebruiken. De kinderen mogen één voor één naar voor komen en hun schoolliedje met gebaren te berde brengen, nadien krijgen ze een applaus van iedereen.

Iets later is het plaspauze, ze moeten allen in een rij gaan staan, jongens en meisjes apart, de handen op de rug.

De school heeft “toiletten”, ik vind dit heel positief in vergelijking met de school vorig jaar in Ghana, ze zijn weliswaar wat primitief maar het werkt goed, beter dit dan niets. Met lage muurtje is de ruimte afgebakend, er zijn per ruimte (één voor de jongens en één voor de meisjes) twee putjes met een klein muurtje errond, in het putje liggen kiezels. De leerkracht vraagt een kindje om voor te tonen hoe ze moeten plassen, ze zijn hier goed getraind. Mijn taak is om hen dan 2 per 2 naar het toilet te laten gaan, zonder begeleiding zou het nogal wat chaos zijn. Als ze klaar zijn worden de handen met zeep gewassen in een teil, ook daarmee help ik wat. Het water van het wassen van de handen wordt in de toiletten gegoten, goed om de geur wat te neutraliseren.

Aansluitend wordt er gegeten, rijst met een saus en een stuk vlees, een paar kinderen eten geen vlees (zijn ze vegetarisch of hebben ze niet betaald voor vlees, ik weet het niet). Ik zie dat er één kindje geen eten krijgt, ik vraag waarom, blijkbaar heeft hij niet betaald, maar uiteindelijk krijgt hij toch een bord met rijst, gelukkig maar ik vond het nogal zielig hoe hij aan het kijken was terwijl de rest at. De leerkracht zegt een paar keer dat ze proper moeten eten dat er niets op de tafel mag achterblijven en ze zegt ook “een mond die eet, die praat niet”. Verbazend hoe gedisciplineerd de kinderen hier eten, in Ghana was dat één en al chaos. Ik zie de kinderen nu en dan hun bord opheffen om te zien of er geen korreltje rijst naast gevallen is. Als ze klaar zijn weten ze zonder dat men hen dit moet zeggen wat ze moeten doen. Ze zetten hun leeg bord in een grote teil, gaan naar buiten om hun handen te wassen (ze eten met de hand zonder bestek, alle Afrikanen eten met de hand).

 Na het wassen van de handen krijgen ze een beker water en dan mogen ze wat buiten spelen. Er worden voetballen buiten gehaald, en ik speel wat met hen, elk kind vindt de extra aandacht leuk.

Nog wat naar de klas om te zingen en dan is het al middag pauze. Een aantal kinderen mag reeds vertrekken, de rest blijft buiten in de schaduw bij de leerkracht wachten tot de ouders of een broer of zus hen komt ophalen. Voor ze vertrekken moeten ze de leerkracht, mij en de medeleerlingen tot ziens wensen.

Om 15 uur begint de school terug, als ik 10 minuten ervoor arriveer zijn de kinderen aan het spelen, er zijn vrachtwagen banden in de grond geplaatst wat een leuk speeltoestel is, ik zet er een paar op, met als gevolg dat iedereen mij vraagt om ze te helpen. Ze spreken me ondertussen aan met “tata” wat tante betekent, ik vind dat wel leuk, beter dan yovo of madame.

In de namiddag krijgen ze les over het kleur groen, dit zowel in het Fon als in het Frans, de leerkracht heeft verschillende voorwerpen in diverse kleuren, ze moeten de groene er uit halen.

Daarna mogen ze met een krijtje op een soort leitje schrijven en een aantal mogen een groente in het groen inkleuren. Ik sta verbaasd van het verschil met de kinderen in Ghana, ze kunnen hier echt wel mooi en binnen de lijntjes kleuren, wat de meesten in Ghana niet konden, het niveau van de kinderen hier ligt een stuk hoger.

En dan is het al tijd voor de kinderen om naar huis te gaan, ik help de leerkracht nog het lokaal en materiaal opruimen en de vloer vegen. Dan rest er nog het wachten op de ouders of familieleden die de kinderen ophalen. Ondertussen vragen de leerkrachten naar mijn leeftijd, tja er zijn niet veel vrijwilligers van mijn leeftijd, het overgrote deel zijn jongeren tussen 18 en 20 jaar, maar ze zijn heel blij met mijn hulp, ik merk ook vaak dat ze het interessant vinden om met een “oudere” blanke te praten.

De school heeft me echt wel positief verrast, wat een discipline heerst er hier onder de leerlingen, ze behandelen de volwassenen met heel veel respect. Ik kijk er al naar uit om de komende weken telkens een dagje te helpen.

Iets voor 9 uur is het voorbij, we moeten nog in een rij gaan staan, blijkt dat dit is om een nek-en rug massage te geven aan de persoon voor je, best wel origineel.

We krijgen nog wat water om te drinken en dan zit het sporten erop, ik krijg bewonderde commentaar en wordt uitgenodigd om de komende weken opnieuw mee te doen. Tijdens het sporten heb ik geen foto’s, kan geen 2 dingen tegelijk doen, misschien een volgende keer wel.

Voor we terugkeren naar Kpovie stoppen we nog om iets te eten en te drinken, we hebben dit verdient na de inspanning.

Thuis ligt er nog vuile was op me te wachten, door het vele zweten, ik leef hier in een sauna, moet ik mijn was toch wekelijks doen.

In de namiddag nuttig ik een biertje en praat wat met de dierenarts van de boerderij.

Ik heb nog geen foto’s van mijn verblijfplaats getoond bij deze nu wel, dit is het gebouw waar ik op het gelijkvloers een kamer heb, op het dakterras is er vaak wat wind en is het aangenaam vertoeven, het is ook de plaats met de meeste kans op wat ontvangst voor internet.

In dit huis wonen mijn gast-ouders en eet ik ’s avonds samen met hen in de eetkamer.

Eén van de dochters komt met haar 2 zonen op bezoek, ze vinden het leuk om wat aandacht van mij te krijgen en schrijven in mijn boekjes.

De ceremonie is in de namiddag of de avond, in de voormiddag lees ik wat, schrijf wat in de blog en maak wat kruiswoordpuzzels, lekker rustige voormiddag.

Rond kwart voor 3 vertrek ik te voet naar het huis van Kristof, daar verneem ik dat we pas rond 16uur of 16u30 gaan vertrekken, we spelen wat met de kinderen die daar wonen en gaan een lekker ijsje eten.

Uiteindelijk rond 17u30 komt de auto ons ophalen en gaan we op weg naar Cotonou waar de man die de bruidsschat zal geven woont. Het is een groot huis dat nog niet helemaal afgewerkt is, het heeft een schitterend zicht.

We krijgen een biertje aangeboden en dan is het terug wachten, de ceremonie start blijkbaar maar rond 20 uur. De man zal met zijn 4e vrouw huwen, niet dat de andere gestorven zijn, neen polygamie bestaat hier nog, toch voor de mannen, de vrouwen mogen maar met één man trouwen. Velen vinden dat één vrouw genoeg is, of kunnen zich er maar één permitteren, blijkbaar zijn het vooral de rijken die met meerdere vrouwen trouwen, of moet ik eerder zeggen, die meerdere vrouwen kunnen kopen, als ik ze bekijk zien ze er niet echt gelukkig uit.

Er wordt drank bovengehaald en daar hoort uiteraard de lokale “african gin” bij, een drankje dat ze zelf maken met verschillende kruiden, dit keer zit het in een mooie fles, die ook praktisch is om uit te schenken, de drank is behoorlijk sterk maar smaakt wel lekker.

Uiteindelijk begint de ceremonie, het koppel gaat in een zetel zitten, een familielid houdt een toespraak en daarna begint het geven van de “bruidsschat”. Een heel vreemde en bizarre bedoening. Eerst wordt gezegd dat de man zijn toekomstige vrouw – haar familie 100.000 cfa geeft. Daarna is het de bedoeling dat de aanwezigen ook geld doneren. Een man, noem hem de ceremoniemeester haalt het geld op en roept dan luid van wie het komt en hoeveel het is. De ceremoniemeester kan je ook “de coach” noemen, hij is in trainingspak en heeft een fluitje om zijn nek.

Het geven van het geld gaat uren door, het voelt vreemd aan te meer daar zijn aanstaande en hijzelf er niet echt blij uitzien. Op een bepaald moment denk ik, dit is hier precies een opbieding bij een verkoop, het doet me een beetje aan de slavenhandel denken, misschien wat cru gezegd maar wij voelen er ons niet zo comfortabel bij en zouden niet graag in haar plaats zijn, het voelt aan of ze moet trouwen en dit zeker niet uit liefde of uit vrije wil doet. Tja, als je dan toch moet trouwen is het misschien wel beter om dit dan met een rijke te doen en hem te moeten “delen” met anderen, je moet dan niet elke dag de “huwelijksplichten” vervullen.

Het leuke was dat er plots ook iemand een zak rijst gaf en een mega-fles Ricard.

Alle gasten krijgen nog een bord met rijst en kip en rond 23 uur vertrekken we huiswaarts. De totaal gegeven bruidsschat is 1.800.000 cfa, dit zal nog vermeerderen tot bijna 2 miljoen, naar het schijnt is dit echt wel extreem veel, in euro is het ongeveer 3000 €.

Ondanks het ons een raar gevoel gaf, was het toch wel heel interessant om mee te maken.

In de namiddag is het wat rustiger, de kippen leggen hun eieren meestal ’s morgens of in de voormiddag. Er kan dan al eens een pauze genomen worden, om wat te praten en rond te kijken op de boerderij. Françoise heeft dezelfde leeftijd als mij en vertelt me dat ze de zondagochtend meestal gaat sporten, ze nodigt me uit om eens mee te gaan, dus komende zondag gaan we samen sporten, benieuwd wat dit inhoud.

Op de deuren staat het aantal kippen vermeld, nu en dan moet dit aangepast worden, het is normaal dat er nu en dan een kip sterft. Ik had al gezien dat ze die soms opeten en informeer toch naar de veiligheid hiervan. Het blijken enkel de kippen te zijn die sterven door de hitte dat ze opeten, de kippen die door ziekte sterven worden in een put begraven, hier bestaat er geen dienst die de gestorven dieren ophaalt en vernietigt. In de bijna 5 weken dat ik hier ben, heb ik nog maar weinig gestorven kippen gezien het valt dus wel mee dankzij de goede zorgen, het doet wel raar om er nu en dan eentje te zien, maar dat hoort bij het leven op een boerderij, dus mogen jullie dit ook zien.

Op de deuren staat ook vermeld hoeveel drinkbakken en eetbakken er per ruimte zijn.

Voor we het kippenhok ingaan moeten we de voeten (de laarzen die we krijgen om aan te doen) afspoelen in een teil met water.

Het zit hier vol van de gekko’s, ik kijk er al niet meer van op als er eentje vlak naast mij over de muur loopt.

In de namiddag heb ik nu en dan een beetje tijd over en kan ik wat afkoelen in de schaduw in de moestuin. Ondertussen leer ik wat bij over de lokale plantjes en zie ze dagelijks veranderen, alles groeit hier heel snel.

Na het bezoek aan de school ga ik terug werken bij de kippen. Het is al efkes geleden dat ik nog bij de konijnen gewerkt heb of er iets over geschreven heb, daar is een reden voor. Er heerst momenteel een heel zware en erge epidemie onder de konijnen hier in de streek. Ik had contact met de dierenarts van onze boerderij en hij wist me te vertellen dat het de ziekte “VHD” is. Een virus die heel zwaar huishoud op de konijnen boerderijen. Zonder symptomen vooraf sterven de konijnen in 2 dagen tijd. Vorige week bij de fietsenmaker sprak ik met iemand die een kleine boerderij had, hij liet me weten dat hij 187 konijnen verloor. Ook op de boerderij van de gast-ouders van de 2 Duitse vrijwilligsters zijn de konijnen gestorven. Het virus heerst overal in de streek, er zijn kwekers die 500 stuks verloren, echt wel een ramp voor hen. Dit zal heel veel kosten om te herbeginnen, als het al lukt, en nog een kost er bovenop om alles te ontsmetten. Ook sommige konijnen die gevaccineerd zijn hebben het virus niet overleefd.

Het goede nieuws is dat de konijnen op mijn boerderij Grâce à dieu (dat is de naam, er zullen er hier wel zijn die zeggen dat het dankzij de naam is) het virus niet hebben. Van zodra het gerucht verspreid was dat er een virus onder de konijnen heerste, heeft de baas beslist dat enkel de vaste medewerker Akim nog bij de konijnen mag komen, hij mag ook niet op andere boerderijn komen. , en gelukkig maar, de voorzorgsmaatregelen hebben gewerkt. Omdat het virus op de boerderij van de Duitse vrijwilligsters heerst, mogen ze 2 weken niet meer naar de boerderij komen om besmetting te voorkomen . Deze maatregelen zijn echt wel nodig, het zou ook hier een ramp zijn als de 400 konijnen zouden sterven.

Dus vanaf nu moet ik de komende 2 weken een tandje bijsteken, want ik ben de enige vrijwilligster op de boerderij, net nu de kippen bijna op hun piek zijn van het leggen van de eieren.

Ik ben al wat getraind in het kuisen en rapen van de eieren dus het zal wel lukken.

De eitjes en de kippen kijken al uit naar mijn komst om te werken.

Voor de lunch krijg ik een omelet met gefrituurde Yam, ik eet zowel ’s middags als ’s avonds warm eten en de porties zijn behoorlijk groot, vermageren zal ik hier zeker niet doen, in tegendeel vrees ik.

In de namiddag is het wat minder druk, er zijn minder eieren te rapen, we vullen nog de drinkbakken en kunnen ook wat pauze nemen, dat doen we buiten in de frisse lucht.

Vandaag is er veel bedrijvigheid, de baas heeft opdracht gegeven om bloem te maken van Maniok, die dan in hun lokale winkeltje en op de markt verkocht zal worden. De maniok wordt geschild – gepeld, in stukjes gesneden en dan op een soort vuurtje – oven verwarmd – gedroogd, daarna zeven met de hand. Ik vind dit interessant om te zien, de dames die ermee bezig zijn, zijn ook blij met mijn aandacht en vragen, ze gaan gewillig op de foto en willen wat selfies. Ondertussen is de tuinman William bezig met het water geven aan de planten, tot 2 à 3 keer per dag doet hij dit, ook hij gaat bereidwillig op de foto.

Wat een andere en positieve aanpak ervaar ik hier op deze boerderij, men werkt veel en naarstig, men zoekt naar nieuwe dingen om te doen om zoveel mogelijk te benutten en werk te bieden, het voelt goed om hier mijn kleine steentje te kunnen bijdragen, en zeker als je merkt dat dit heel gewaardeerd wordt.

Er is vandaag een kip gestorven, wat ondanks de goede zorgen van iedereen soms onvermijdelijk is, het spreekwoord zegt “de een zijn dood, is de ander zijn brood”, ook hier geldt dit, Aladji maakt de kip klaar om op te eten, hij zal er een 4-tal dagen van kunnen eten. Ik ga ervan uit dat zijn weerstand deze al dan niet ernstig zieke kip kan weerstaan. Als de kip niet al te ziek was, dan vind ik het beter dat ze deze aan de werknemers geven dan dat ze die in een put stoppen, ik denk niet dat er hier een andere opvang is voor de gestorven dieren.

’s avonds geniet ik op het dakterras van een biertje en de mooie zonsondergang.

Na een halfuurtje zijn ze klaar met het onderhoud van de machines, wat doen ze daarna, niets – zitten – niksen.

En ik blijf naarstig de rechthoeken markeren.

Het stoot me wat tegen de borst dat er hier op deze boerderij in de 4 weken dat ik hier ben eigenlijk niet veel gebeurt, ik begrijp niet waarom ze nu niets aan het doen zijn. De boerderij is 5 hectare groot, een immense zee aan mogelijkheden, maar de tuin ligt er onaangeroerd en verwilderd bij, er gebeurt niets met al het potentieel dat hier voor handen is, ik heb de indruk dat ik de enige ben die iets doe, maar dat men mij me een job geeft om bezig te zijn. Op de andere boerderij is het heel anders, daar kan ik echt helpen, zijn ze altijd heel druk in de weer, meer en meer krijg ik een slecht gevoel bij het werken op deze boerderij. Normaal ga ik niet rap opmerkingen maken of klagen, ik weet dat ik Afrika niet met Europa mag vergelijken, maar nu vind ik toch dat dit niet kan, ik heb betaald om hier te komen werken en wil dus ook wel een goed gevoel bij mijn werk hebben, het gevoel hebben dat ik help en door mijn hulp hun werk en de gemeenschap help. Dus na 1,5 uur gewerkt te hebben spreek ik de verantwoordelijke aan en vraag waarom ze niet aan het werken zijn.

 Na wat horten en stoten kom ik te weten dat er blijkbaar wat problemen zijn, de zaagbladen van de machines zijn op en ze wachten op nieuwe, die moeten uit Frankrijk komen, de baas belooft elke dag dat ze er zullen zijn, maar blijkbaar klopt dit niet. De tuin… de baas belooft al een tijdje om werkers te sturen maar ook dit gebeurt niet.

De mensen die hier nu aan het werk zijn, zijn ook te einde raad, ze hebben een gesprek met de baas gevraagd, als er niets verandert dan vertrekken ze.

De verantwoordelijke is blij dat ik het gesprek aanging, hij durfde me er niet zelf over aan te spreken, hij zat er verveelt mee dat ik iets doe en zij niet, hij was bang voor mijn reactie, ze zijn niet zo gewoon aan vrijwilligers van mijn leeftijd met een kritische blik. Maar hijzelf kan niets aan de situatie veranderen, alles ligt in de handen van de baas.

We spreken af dat ik stop met er te werken, als er terug echt gewerkt kan worden, ook in de moestuin en dergelijke, dan pas zal ik terugkeren.

Dus vanaf nu zal ik voltijds in de andere boerderij werken, daar kan ik echt helpen.

S middags praat ik erover met mijn gast-ouders, ze waren ook niet op de hoogte van de problemen op de boerderij. Uiteindelijk is het ook echt wel jammer voor het dorp en de bevolking want de boerderijen waar de vrijwilligers werken zijn een soort coöperatieve bedrijfjes, het dorp krijgt 10 % van de opbrengst en het zorgt ook voor werkgelegenheid, of dit zou het toch moeten doen. Ik hoop dat de situatie snel betert, zo niet zal ik proberen via Syto wat aan de boom te schudden.

Mijn lunch deze middag is een maaltijdsoep met bonen en groenten.

In de namiddag ga ik op de kippenboerderij helpen, daar wordt mijn hulp met open armen ontvangen en ten zeerste gewaardeerd.

Het is niet allemaal negatief, zeker niet, het is niet altijd eenvoudig om te kunnen helpen, om je nuttig te maken, maar als het lukt heeft het wel heel veel voldoening.

Terwijl ik wat later aan het lezen en schrijven ben komt het onvermijdelijke – welgekende weekend onweer opdagen, wat later komt de regen weer met bakken uit de hemel vallen, echt waar ik overdrijf niet het regent hier bijna enkel in het weekend, en mijn was, het drogen zal voor later zijn.

In de vooravond houdt de regen uiteindelijk op en maak ik nog een korte wandeling en drink een biertje terwijl ik kijk naar het passerende verkeer, dat op zich is al leuk om te doen – te zien.

Verhuiswagens – stokoude vrachtwagens, iemand die een stoel op zijn hoofd draagt op de brommer – een brommer met 6 mensen – kinderen zitten vooraan op de benzinetank…. Meer dan genoeg om te bezien en de dag mee af te sluiten.

Ik stap gezwind veder langs de weg, een asfaltweg hier en daar kom ik een rustig stukje tegen.

Op ongeveer een grote kilometer voor Pahou verandert de weg in een aardeweg, of op bepaalde plaatsen kan je het ook een modderpoel noemen. Het landschap mag er zijn, de weg paalt aan een rivier – lagune, wat een mooi zicht oplevert.

Na ongeveer anderhalf uur gestapt te hebben arriveer ik in Pahou, het is ondertussen behoorlijk warm geworden en ik heb dorst gekregen, ik heb me ooit laten wijsmaken dat het goed is om na het sporten een biertje te drinken, dus doe ik dat. Een paar minuten later begint het te regenen, tja het is weekend dus de regen hoort erbij, ik heb mijn e-reader meegebracht en lees ondertussen wat. De regen blijft duren, bliksemschichten sieren het beeld, ik verdiep me in een spannend boek. Na een 3 uur is het bijna over met regenen, het is ondertussen al 15u en ik besluit om te voet huiswaarts te keren. Het stukje onverharde weg ziet er na de regen nog modderig uit.

Men begrijpt niet zo goed dat het leuk kan zijn om te voet te gaan, ik wordt voortdurend aangesproken, je moet een Zem nemen, waarom ga je te voet. Ik negeer al het geroep en stap rustig verder, plots stopt er een man met zijn brommer die me eerder al probeerde aan te spreken, spreek je frans of engels is zijn eerste vraag, we praten wat, hij blijkt directeur te zijn van een schooltje in het dorp net naast mijn dorp en bied me een lift aan, waarom niet hij lijkt me een vriendelijke en eerlijk persoon dus ik spring achterop zijn brommer. Wat verder stopt hij bij een bar, hij heeft die opgericht en biedt me een biertje aan, weigeren is onbeleefd dus ik aanvaard zijn aanbod en we praten wat. Nu is hij directeur in een school, voordien was hij militair, hij kent mijn dorp en biedt me aan om zijn school en nog wat andere plaatsen te tonen.

Ik krijg een uitgebreide rondleiding, een andere bar van één van zijn vrienden, zijn huis waar ik zijn foto albums moet bekijken om te bewijzen dat hij me geen blaasjes wijsmaakt over zijn tijd in het leger. Daar neemt hij zijn andere moto die beter en sneller is, geen nood hij is een rustige chauffeur we rijden gezapig aan een snelheid van 50 km per uur. Ik wordt in zijn dorp voorgesteld aan zijn dochter, de lokale gemeenschap die aan het vergaderen is, een foto hoort erbij.

De school waar hij directeur is ziet er goed uit, ze hebben hun eigen waterput, anders dan vorig jaar in Ghana moeten ze niet dagelijks 15 minuten stappen om een emmer water te halen.

Hij toont me nog waar het dorpshoofd woont en als bedankje voor de rondleiding biedt ik hem nog een drankje aan in één van de lokale bars. Tussen pot en pint informeer ik naar zijn loon, als directeur verdient hij 150.000 Cfa (228€), dat is meer dan 4 keer het salaris van Aladji die op de boerderij werkt, voor ons lijkt het weinig maar ik vermoed dat dit al één van de betere betaalde jobs is. De leeftijd van de mensen moet je echt wel met een korreltje zout nemen, eerst hoor ik dat hij 35 jaar is, wat later zegt hij 40 jaar, ik wijs hem op zijn “leugen – onwaarheid”, blijkt dat hij 2 leeftijden hanteert, hij deed zich 5 jaar jonger voor om in het leger te kunnen dienst doen, blijkbaar heeft hij ook “officiële papieren” met beide leeftijden, de wetten steken hier niet zo nauw, ze worden waar het uitkomt wat omzeilt. Een dag met een onverwachte maar interessante wending, pluk de dag en je leert veel bij over het Afrikaanse leven.

Tijdens het werk praat ik wat met Aladji, hij is afkomstig uit het noorden van Bénin, daar is er weinig werk te vinden, dus is hij naar hier gekomen om te werken, om een betere job te vinden. Hij is 37 jaar oud en heeft 4 kinderen, de oudste is 7 jaar, de jongste is 7 maanden. De laatste keer dat hij zijn gezin zag was met Pasen, zijn jongste kind heeft hij nog maar één keer gezien. Als je een “goede” job wil moet je er veel voor opofferen. Zijn loon bedraagt 35.000 Fca (53 €) per maand, naar ik het begrijp is dit een relatief goed betaalde job, velen hebben minder, de kamer die hij op de boerderij heeft moet hij niet betalen. En toch is het nog steeds heel weinig, ok het leven hier is veel goedkoper dan bij ons, maar met dit loon kan je je enkel de basisbehoeften permitteren, het blijft nog steeds overleven. Wij zijn zoveel luxe gewoon, we beseffen niet altijd dat het luxe is, een pintje gaan drinken – kledij kopen – wat snoep – hobby’s …. Voor de meesten onder ons is dit standaard, we staan er niet meer bij stil – beseffen niet steeds – waarderen niet steeds, welke “ gelukzakken” we eigenlijk zijn, en toch klagen we nog zo veel over vanalles en nog wat, meestal onbenulligheden. Naar Afrika komen opent je ogen, doet je toch eens stil staan en nadenken over ons luxe leven – ik waardeer het meer en meer. We hebben het ook over de prijs van een smartphone, hier kan je er een kopen vanaf 30.000 Cfa, dat is een maandloon, dus in verhouding tot het loon hier zijn deze luxezaken heel duur.

Aladji vertelt me ook dat hij graag zelf een boerderij zou willen opstarten maar dat kost veel te veel geld, leningen krijgen is hier heel moeilijk, hij wil ook naar Europa komen om te werken. Ik begrijp heel goed dat men naar Europa wil komen om een betere job te hebben, ik had het erover met iemand die op de universiteit gestudeerd had, ik zei hem dat hij, los van het feit dat er geen economische vluchtelingen aanvaard worden, hij in Europa enkel de slechtste jobs zou krijgen, dat hij met zijn diploma waarschijnlijk enkel afwasser in een restaurant zou zijn. En toch was zijn antwoord : zelfs dat of de slechtste job bij jullie is nog altijd veel beter dan hier, als ik ooit de kans zou krijgen grijp ik die met beide handen zonder één seconde te twijfelen. Tja we kunnen ze het niet kwalijk nemen dat ze een beter leven willen, wij zouden waarschijnlijk hetzelfde doen, wie heeft er geen ver-familielid die in de tijd naar canada of Amerika geëmigreerd is voor een betere job, een beter leven. Veel afrikanen begrijpen wel dat wij geen jobs of plaats hebben voor hen, ze begrijpen ook dat er nog heel veel moet veranderen opdat hun leven hier wat beter zou worden, er zijn veel mogelijkheden in Afrika die onbenut blijven, langzaamaan worden er boerderij – projecten – fabrieken opgestart maar er is nog veel werk aan de winkel, de overheid… overal hoor ik hetzelfde verhaal… ze stoppen het geld in hun eigen zak – zijn corrupt – willen de mensen niet steunen….

Genoeg over de economie, maar dit mag ook wel eens gezegd worden, ik vind het interessant om van de verschillende lokale mensen hun ideeën en visie te horen.

William is de werknemer die de moestuin verzorgt, er komen dagelijks bedden bij, het ziet er mooi uit, ook wel een hard werk. Dagelijks geeft hij alles een paar keer per dag water met de gieter. Het water komt uit de grond, ze hebben een waterput die 10 à 12 meter diep is, een pomp erin zorgt ervoor dat ze overal waar nodig water hebben, op voorwaarde dat de elektriciteit niet afgesloten is, voor noodgevallen hebben ze een generator.

Rond 16u40 horen we het in de verte donderen en komen er zwarte wolken opzetten, ik wordt aangespoord om vroeger te stoppen zodat ik thuis ben voordat het onweer losbarst, het was bijna gelukt, de laatste kilometer heb ik toch nog in de gietende regen afgelegd. Als het hier regent dan is het een stortvloed, van de paar minuten in de regen kon ik mijn kleren letterlijk uitwringen, zo nat was ik.

De regen duurt niet lang en ik maak nog een wandelingetje door het dorp met een mooie zonsondergang erbij.

Ik stop bij een winkeltje en koop er een fles pastis (één van mijn favoriete drankjes), het is een Afrikaans versie, niet helemaal hetzelfde zoals bij ons, maar toch ook wel lekker. De prijs ervoor, ik durf het bijna niet zeggen, ze verkopen me de fles van 1 liter voor 1200 Fca (1,8 €) bij ons kost dit meer dan 10 keer zo veel.

Op de boerderij voer ik de dagelijkse karweitje uit, eieren rapen en kuisen. 

Over de middag ga ik naar huis om te eten en de dagelijkse siësta, de laatste dagen is er nog een extra werkster aanwezig, ze zijn bezig met de grote kuis, alle huisraad wordt gekuist, alle kledij gewassen, best wel een groot werk om dit met de hand te doen. Eén van de kinderen van de werkster is er ook, ze is nog te jong om naar school te gaan, ik geef haar een ballon om te spelen (met dank aan mijn broer hiervoor), ze is er gelukkig mee, als haar broertje iets later van school komt, vraagt hij ook een ballon en raar maar waar ook de dames willen een ballon.

Men is ook bezig met het reinigen van palmnoten die ze te drogen leggen, hiervan zal mijn gast-mama dan rode palmolie maken, afhankelijk van het procedé wordt die gebruikt in de keuken of om zeep van te maken.

Na de pauzes vertrek ik terug met de fiets naar het werk, een paar minuten later heb ik terug een platte band, dus nog een bezoekje aan de fietsenmaker. Ik krijg een stoel aangeboden om te wachten terwijl ze bezig zijn, er zijn wat gaatjes in de binnenband, die worden gerepareerd, maar er blijken er heel veel te zijn, men probeert de band te repareren met een stuk rubber er op te bevestigen, ook dat helpt niet, dus wordt het een nieuwe binnenband. Voor ze die plaatsen komen ze me tonen – bewijzen dat het een nieuwe is met de correcte afmetingen, hij zit nog in de originele gesloten verpakking. Er komen al snel nog wat extra personen kijken wat er gaande is, ze geven allen advies en helpen nakijken of er niets in de buitenband zit die nog schade kan brengen. Iedereen is hier heel vriendelijk, behulpzaam en eerlijk tegen ons, met uitzondering van die ene ober in de bar vorig weekend. Een nieuwe binnenband en al hun werk kost 2000 Cfa (3€), voor mij is dit goedkoop, maar ik begrijp dat dit voor de mensen hier best wel duur is en men daarom eerst alles probeert om de band te herstellen.

Bijna een uur later arriveer ik op de boerderij, het wordt een korte werknamiddag. Als ik naar huis fiets heb ik de indruk dat mijn achterwiel wat slaat – een tik geeft, dat lijkt me niet normaal dus ga ik voor de 3e keer naar de fietsenmaker, ze zien inderdaad dat het wiel niet mooi draait en fixen het, deze keer gratis ik hoef niets te betalen.

We gaan nog een biertje nuttigen met de vrijwilligers en genieten van een ijsje en het drukke leven op straat.

Tussendoor maken we wat foto’s met de collega’s.

Om 11u30 zit het werk van de voormiddag er al op voor mij, de vaste werknemers hebben geen uren en moeten veel meer werken dan de vrijwilligers.

’s Middags krijg ik gefrituurde Yam met een saus van uit, tomaat en pepers.

Na een siësta vertrek ik om 14u45 voor de namiddag shift, en dezelfde taken, eten geven – eieren rapen, na bijna 4 weken ben ik de routine al gewoon. Er is ook een hond met jongen, die zijn iets meer dan een maand oud, de hond kent me al en komt regelmatig naast me liggen als ik de eieren kuis.

Op de boerderij is er ook een moestuin, één iemand is er heel de dag bezig met het maken van de bedden, planten – water geven – oogsten. Het ziet er echt wel proper uit, iedere dag zie ik de plantjes veranderen en groeien.

Om 17u zit mijn werkdag erop en ga ik met de fiets naar huis, het eerste stuk weg tot aan de hoofdweg is door een onverhard zandpad, het is een etappe veldrijden.

Na de werkdag een verkwikkende douche en dan tijd voor een frisse pint, wat lezen, schrijven…. Tussen 19 en 20 uur wordt er gegeten, daarna sluit ik de dag af met een “Beninoise” (een fles bier) en een goed boek, lekker relaxen.

Als ik aankom kijken ze wat verbaasd, het regent dus kunnen we niet werken in de tuin, er is geen elektriciteit dus kunnen we ook geen stenen zagen, ik kan wel de rechthoeken markeren, mijn bezigheidstherapie voor de voormiddag, ik ben trouwens de enige die werkt, iemand moet het goede voorbeeld tonen. Op de boerderij hebben ze een paar zonnepanelen onder andere om ervoor te zorgen dat ze water hebben voor de dieren, ik kan er mijn gsm mee opladen, ze werken ook als het regent, bizar maar goed meegenomen.

Mijn gast-papa heeft een elektricien laten komen, er wordt een generator geplaatst en alles nagezien. De voorbije dagen was er soms wel wat stroom maar er was iets niet in orde met de sterkte, ik kon mijn gsm niet laden en de tl-lampen maakten veel lawaai. Met de generator zou alles nu moeten werken, behalve mijn adapter, misschien wel door het vele aan-en afsluiten van de elektriciteit, geen nood ik heb nog een reserve bij.

In de namiddag ga ik naar de andere boerderij met mijn vertrouwde kippenvriendjes werken. Eieren rapen en kuisen en dan eten geven. De kippen ruiken hun voeder en komen allemaal naar mij en de emmer voeder, ben het ondertussen al gewoon om me een weg te banen tussen de meute kippen.

Op een bepaald moment komt er een dame aan, ik ben net alleen op de boerderij, ze zegt ik spreek niet goed frans, en dan hoor ik iets als “schapen buiten”. De schapen uit het andere gedeelte van de boerderij zijn ontsnapt, ik ga kijken en roep naar Akim die daar werkt, de schapen genieten van de mais, van zodra ik ze nader kruipen ze terug door het gat in de afsluiting, dat gaat vlot om ze te vangen.

De “grote kippen” zijn gemuilkorfd, over hun bek is een plastieken ding geschoven, hierdoor kunnen ze niet naar elkaar pikken en elkaar verwonden. De jongere kippen hebben dit nog niet, als ze wat ouder zijn krijgen ze dit ook. Het ding noemt men hier “een bril”, ze zien er wel intelligent uit met hun bril.

De 2 Duitse vrijwilligsters zijn deze maand jarig en houden vanavond een feestje, over de middag vieren ze hun verjaardag met hun gastfamilie. Kort voor de middag komt hun gastvader mij en mijn gast-ouders zeggen dat wij ook verwacht worden voor de lunch. Dus kort na de middag vertrekken we voor een onverwachts feestje. Ze hebben daar ook een boerderij, een aantal van hun dieren staan op de menu, kip en konijn in overvloed.

Dat smaken we af met een glas wijn, tis echt goeie een Franse Bordeaux, wel raar dat ze daar een stuk ananas in hun wijnglas steken, Het geeft een vreemde smaak, tis wat zonde van de goede wijn. Er wordt ook locale palmwijn bovengehaald, ik ken dit van in Ghana, lekker maar pas op dat gist overal in de fles (met als gevolg dat ze kan ontploffen) en in je maag, dus niet te veel van drinken is de boodschap. 

Na de lunch wordt een echte verjaardagstaart bovengehaald, en ze was best wel lekker.

’s avonds is er dan nog een verjaardagsfeestje, in de bar bij de rivier, de vaste werknemers van de boerderijen zijn er en ook nog een paar andere Duitse vrijwilligsters uit de omliggende steden. We hebben wel pech er is geen elektriciteit in het dorp, de voorbije dagen was er over de middag al een aantal keer geen elektriciteit en nu weeral, blijkbaar gebeurt dat wel meer dat de elektriciteit afgesloten wordt, waarom en door wie, daar heeft niemand een duidelijk antwoord op, er wordt al snel gezegd het is de regering. Maar geen nood met een zaklamp en muziek op de gsm’s kan ook gefeest worden. We moeten feesten tot na middernacht want dan is de echte verjaardag. Als het bijna 2u is willen we de rekening betalen, oei dat was pas moeilijk. De eerste 2 rondjes werden door de jarigen betaald, de rest diende iedereen zelf te betalen, klink makkelijk, echter niet voor de barman. Hij probeerde ons te bedotten, das nog vriendelijk gezegd, hij probeerde ons in de zak te zetten. Men heeft de gewoonte als de flessen betaald zijn (na het opdrinken) deze dan van de tafels weg te nemen, dus hij zei alle flessen op tafel moeten nog betaald worden, dit klopte niet toen de eerste ronden betaald werden waren niet alle drankjes op en bleven er dus nog flessen op tafel staan. Heel veel discussie, echt op zijn Afrikaans, en het was o zo duidelijk dat hij de blanken probeerde op te lichten, maar we gingen er niet in mee, gesteund door de locals. Het werd een uren lange discussie, en uiteindelijk hebben we betaald wat we echt gedronken hebben en zijn het afgetrapt. Jammer voor hem, hij dacht wat extra geld te verdienen aan ons, maar dit pakt niet, hij is klanten kwijt. En eerlijk dit is de eerste keer dat ze ons hier in Benin proberen te bedotten, overal krijgen we een normale prijs dezelfde als de locals en geen blanke prijs zoals wel eens gezegd wordt.

Dus later dan gedacht kunnen we eindelijk vertrekken, als ik aan mijn verblijfplaats, rijst het volgende probleem op, ik stel vast dat de deur in de omheining op slot is, oeps het is al 3 uur in de nacht, ik ga mijn gast-ouders nu niet wakker maken. Dus zoeken we een oplossing, als je niet door de deur kan, dan maar er over, één van de vrijwilligsters doet in haar vrije tijd aan muurklimmen dat komt goed van pas, met behulp van wat stenen die we vinden kan ze over de muur klimmen en de deur openen, best wel grappig, hopelijk hebben we niemand wakker gemaakt. Eind goed al goed, ik geraak binnen en in mijn bed, de rest gaat verder naar hun huis.

Na amper een paar uurtjes slapen hoor ik het om 5u30 in de ochtend onweren, de regen klettert op het dak, veel slaap komt er niet meer van. Het blijft water gieten tot na de middag, ideaal om het na de korte nacht rustig te houden. De elektriciteit is nog steeds afgesloten en mijn baterijen raken leeg, niet de mijne maar deze van mijn gsm. In de namiddag komen de andere vrijwilligsters nog dag zeggen en wat kletsen. Ik heb geen vragen gekregen van mijn gast-ouders hoe ik binnen geraakt ben, ze weten wel dat het feest tot na middernacht duurde, ik ga ervan uit dat ze toch wel iets gemerkt hebben, misschien hebben ze stiekem staan kijken en lachen hoe we binnen geraakt zijn.

Een gezellig, verrassend en bewogen weekend, er valt altijd wel iets te beleven.

Dan maar wat foto’s : tussen de vele kippen, de kippen hongerig bij hun voederbak.

Na de werkdag spoel ik eerst het zweet af onder de douche en spoel ik dan de keel met een verdiend biertje al kijkend naar het afrikaanse verkeer langs de weg.

S avonds hoor ik lawaai (trommels, zingen) op straat, blijkt dat er een optocht is, later verneem ik dat het een begrafenis was.

Men is eten aan het klaarmaken voor de vele familieleden van mijn gast-ouders die hier straks gaan arriveren. Ik krijg als ontbijt gefrituurde Yam en een kippenboutje, dat lijkt me eerder iets voor een lunch, maar eet het toch maar op. Wanneer een deel van de familie gearriveerd is vertrekken we te voet, ze gaan kijken naar de plaats waar de overledene begraven zal worden, blijkt dat de familie een stuk terrein afgebakend heeft, er een gebouwtje opgericht heeft waar hun tante in begraven zal worden, in Benin is het niet verplicht om iemand op een kerkhof te begraven, behalve in de grote steden daar mag dit niet op privé terrein.

Iets later vertrekken we met de auto naar het geboortehuis van mijn gast-mama, waar haar grootouders woonden, we bezoeken ook het huis waar haar vader woonde. Daarna is het wachten op de “lijkstoet” er komen een aantal auto’s aangereden, ik zie geen lijkwagen, of toch wel, een gewone auto – de achterzetels neergeklapt doet dienst om de kist te vervoeren. De kist wordt uit de wagen “getild” en te voet verder door het dorp gedragen, de familie volgt al zingend.

We stappen naar het geboortehuis van de overledene, ook het geboortehuis van mijn gast-mama, daar wordt door de familie een ceremonie uitgevoerd, men zingt – bid – danst en er wordt een vloeistof op en rond de kist gesprenkeld, eerst dacht ik dat het water was maar de geur leert me dat het een soort sterke drank is.

Na deze ceremonie gaat de stoet verder door het dorp, gaan is een verkeerd woord, men zingt en danst nu en dan, en de dragers van de kist zijn ook aan het dansen met de kist, ik denk erbij hopelijk laat je ze niet vallen.

Een volgende stop en volgende ceremonie, er zijn muzikanten met trommels en een man die geweerschoten afvuurt, een echt oude geweer die nog werkt met buskruit (heb ik vorig jaar in Ghana bij een andere soort ceremonie ook gezien).

Iets later vertrekken mijn gast-mama en ik met de Zem terug naar het huis, daar hoor ik dat de mis om 11uur is, er is nog wat tijd om re relaxen, de familie begint ook terug te keren, het valt me op dat ze allen in het wit gekleed zijn met een roze hoed. Alweer moet er gegeten worden, puree van maniok, wat in deze streek veel geteeld wordt, en nog een stukje kip.

Afrikanen en op tijd komen dat bestaat niet, het is al kwart na 11 als we vertrekken naar de kerk, de uitvaart is al volop bezig als we arriveren, we maken nog de laatste 15 minuten van de dienst mee. En hupla terug de auto in, nu naar de plaats waar de tante begraven wordt, ze is 79 jaar oud geworden.

Ik zie dat de kist in het gebouwtje gebracht wordt, de naaste familie staat er bij, ik hou me uit respect op de achtergrond. Dan komen er werkers met zakken cement, water en dergelijke meer, het graf wordt dicht gemaakt. Kort erna vertrekken we terug naar het huis, waarna ook de familie van mijn gast-mama arriveert.

Er zijn mannen ingehuurd om de ignam pilée (puree van yam) te maken, het is een zwaar werk als je dit voor een grote bende moet klaarmaken.

De flessen drank worden bovengehaald, er wordt gegeten, herinneringen opgehaald, oude foto’s van de overledene gaan van hand tot hand,…. Het wordt een gezellig familie samenzijn…. Tja ook bij ons in België is het vaak zo dat je de familie enkel ziet op speciale momenten, en daar zijn begrafenissen er één van.

Rond 14u30 vertrekken we terug naar huis, 258 km, met een stop om te tanken, even de benen te strekken…. Om 19 uur zijn we thuis, het ging vlot in minder dan 5 uur legden we de 258 km af.

Als we thuis zijn krijg ik nog een keer eten voorgezet, gefrituurde banaan, vermageren zal ik hier zeker niet doen.

Een halve dag werken vandaag want rond 14 vertrekken we naar Savalou La Belle, de geboorteplaats van mijn gast-mama voor de begrafenis van haar tante.

Naar goede gewoonte start ik met het rapen van de eieren om ze daarna netjes te kuisen voor ik ze in de plateaus leg.

Plots begint het water te gieten behoorlijk hevig, de kippenhokken hebben uiteraard geen vensters en zijn gedeeltelijk open aan de zijkant, wel afgesloten met gaasdraad, noem het de natuurlijke- Afrikaanse airco. Maar wanneer het water giet kan het binnen regenen en dit maakt de houtsnippers op de vloer nat en vies, dus is er een systeem van enkele doeken om de open ruimte wat af te dichten.

Er zijn behoorlijk wat eieren om te kuisen en als ik ermee klaar ben kan ik terug herbeginnen met het rapen van de volgende reeks eieren, het neemt heel mijn voormiddag in beslag.

Rond 14u30 vertrekken we voor een rit van 258 km richting het noorden, ze hebben een auto met chauffeur gehuurd, ook hun “huishoudster” Justine en nog een dame gaan mee. Hier en daar wordt efkes halt gehouden voor diverse redenen. Onder andere een stop bij de apotheek (niet voor mij), benzine tanken, wat bananenchips kopen,….

Uren aan een stuk rijden we, we passeren vele dorpjes en wat grotere steden, het landschap wordt wat heuvelachtiger, hier en daar doemt een eenzame heuvel of bergje op.

De wegen liggen er behoorlijk goed bij en zijn geasfalteerd, met hier en daar een kleine uitzondering, heel raar maar op een paar plaatsen is er een kort stuk van ongeveer een halve kilometer niet geasfalteerd, het is een hobbelig stuk met putten en bulten door het bruine zand. Mijn gast-papa zegt noteer dat maar goed en zeg het in Frankrijk dat ze deze weg moeten komen maken, het gekoloniseerd geweest zijn door Frankrijk ligt bij hem heel gevoelig. Hij zegt ze hebben dit zo achtergelaten ze moeten ons komen helpen. De mening van mijn gast-mama is er heel anders over, zij vind dat dit het verleden is, we zijn nu onafhankelijk en moeten zelf onze handen uit de mouwen steken en werken voor vooruitgang we mogen niet steeds hulp vragen aan de blanken, verwachten dat zij alles voor ons gaan doen, dit is nu onze taak. Het is duidelijk een dame met een open geest en met een grote ondernemingszin.

In de steden die we passeren zie ik de Afrikaanse bedrijvigheid, overal verkoopstandjes en verkoopsters langs de weg, de Zem-taxichauffeurs hebben in elke regio een ander kleur van hemd aan, in dit stadje was het paars.

We houden nog een pauze om iets te drinken en onze chauffeur wat rust te gunnen, mijn gast-ouders zijn keurig uitgedost, ze passen mooi samen.

Rond 19u30 na 5 uur gedaan te hebben over 258 km arriveren we, we verblijven in het huis van mijn gast-mama waar nu een familielid van haar woont.

Justine en de andere dame beginnen direct met allerlei taken, afwassen, eten prepareren. Er arriveren nog wat familieleden, de drank wordt letterlijk en figuurlijk van onder het stof gehaald. Ik wordt naar een restaurant gebracht waar ik moet eten, ondertussen gaan mijn gast-ouders nog het een en ander ophalen. Terug in onze verblijfplaats blijkt het een leuk weerzien te zijn met de familie er wordt volop gepraat. Ik heb er mijn eigen kamer, ze hebben er een bed geplaatst met muskietennet, ik wordt duidelijk behandeld als een VIP, voelt wat onwennig.