Wat zijn de eerste signalen die kunnen wijzen op stemklachten?is een grote
Toenemende klachten van een droge keel na het praten, een branderig gevoel, het regelmatig gaan kuchen tijdens of voor het spreken, af en toe lichte heesheid na spreken of zingen, vermoeidheid, pijn. Als deze klachten een keer voorkomen na een feest, eenmalige belasting, is dat niet direct een probleem. Komt dat steeds vaker en wellicht op een gegeven moment constant voor, dan moet dat signaal niet meer genegeerd worden.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Wat zijn stemproblemen en ontstaan die altijd door een verkeerd stemgebruik?

Als de stem door een spreker ervaren wordt als ‘anders’ doordat hij (of de luisteraar) iets hoort aan de stem, of als de spreker voelt dat het stemgeven anders gaat dan normaal, spreken we van een stemprobleem.

Stemproblemen worden gekenmerkt door een ongewenste kwaliteitsverandering in de stemgeving. De reden dat een stem verandert kan komen door organische zaken. Bijvoorbeeld door luchtwegproblemen, verlammingen van de stemplooien door een operatie, infecties of aangeboren afwijkingen. Maar ook verkeerd gebruik van de stem kan leiden tot stoornissen. Verkeerd stemgebruik bestaat uit elk gedrag dat de stemplooien forceert en schade toebrengt. Dit kan zijn: te veel, te hoog of te luid spreken, kuchen, schreeuwen. Vrijwel alle oorzaken (organisch of functioneel) zullen resulteren in een verandering van de kwaliteit van de spreek- en / of zangstem.

Wat zijn risicofactoren voor de stem?

Mensen reageren individueel op verschillende situaties en factoren die ze tegenkomen. Toch zijn er een aantal algemene risicofactoren in de fysieke en sociale omgeving van een individu die negatief werken op de stem. Bekend zijn stress (denk aan plankenkoorts), prikkelende stoffen (verf, lijm, rook, alcohol),

slechte lichamelijke conditie en verkeerde houding, overmatige stembelasting (disco), slechte akoestische eigenschappen van ruimten en temperatuur og luchtvochtigheid van ruimten. Een individu kan zichzelf leren beschermen tegen risico’s door risicovolle situaties in zijn fysieke of sociale omgeving voor zover

mogelijk te vermijden.

Hoesten

Hoesten is bedoeld om de luchtwegen vrij te maken, bijvoorbeeld van slijm. Maar veel hoesten of keelschrapen irriteert de stemplooien en moet daarom zoveel mogelijk voorkomen worden. Hetzelfde geldt voor kuchen, dat bij sommige mensen een onbewuste gewoonte is geworden. Bij drang tot schrapen is het aan te raden een slikbeweging te maken, ijswater of kamillethee te drinken.

Het sparen van de stem (stemrust) wordt alleen voorgeschreven – en dan nog slechts voor korte tijd – in acute situaties, bijvoorbeeld bij een keelontsteking of na een operatie aan de stemplooien. Op die momenten is het gebruik van de fluisterstem dan ook af te raden.

Hoe voorkom je stemfalen?

Zoals bij elke sport is een blessure nooit voor 100% uit te sluiten. Vele factoren bepalen of iemand met een in principe goede stem, toch op een gegeven moment een stoornis oploopt. Een groot feest, terwijl je net verkouden begint te worden, kan op dat ogenblik teveel zijn voor het stemapparaat. Er zijn natuurlijk wel de nodige maatregelen te treffen die voorkomen dat de stem te snel wordt over-belast. Een aantal preventieve maatregelen kan hier genoemd worden, maar er zijn er zeker nog veel meer. Belangrijk blijft het om goed te luisteren naar de stem en te voelen wat er in de keel, hals en nek aan spanningen ontstaat bij het spreken.

Heb je stem lief.

Voorkom het belasten van de stem en vermijd zoveel mogelijk het voeren van langdurige gesprekken wanneer de omgeving ongunstig is. Door slechte akoestiek van de ruimte of door omgevingslawaai is men geneigd luider te gaan spreken. Bij gevoeligheid voor rokerige of stoffige ruimten, kunnen de slijmvliezen geïrriteerd raken. Herhaaldelijk optredende keel-en neusinfecties maken de stem extra kwetsbaar. Adem bij voorkeur door de neus, want de koude, droge en vuile lucht wordt door het neusslijmvlies verwarmd, bevochtigd en gereinigd. Spaar uw stem zoveel mogelijk bij een verkoudheid of griep die samen gaat met keelpijn. De stemplooien zijn dan vaak ontstoken en gezwollen, waardoor de stem ook wat

lager klinkt. Op advies van de arts kan eventueel gebruik worden gemaakt van medicijnen om het ontstekingsproces tegen te gaan.