Verkiezingen 2014 [5]: Het rampzalige van onze politiek

Het staat als een paal boven water dat alles wat voortreffelijk is, even zeldzaam is als moeilijk, zoals Spinoza het ter afsluiting van zijn Ethica zo treffend heeft verwoord. De geschiedenis houdt er immers niet mee op die waarheid te illustreren en niet in het minst door ons ervan te overtuigen dat de vooruitgang, het gelijk, het recht, de uitmuntendheid, eventueel de heiligheid, het goede en het schone, eigenschappen zijn van enkelingen en allerminst kenmerken van de massa. De meerderheid veredelt pas onder een goede leiding en het mag niet verwonderen dat zij die niet zelf kan kiezen omdat ook de goede keuze een voortreffelijkheid is en derhalve iets moeilijks en iets zeldzaams en dus zeker niet het deel van de meerderheid. En hier is het dan dat onze democratie botst op haar grenzen, want zij steunt op het meerderheidsbeginsel, het principe dat het gelijk a priori in het kamp van de grote massa heeft gelegd.

Het meerderheidsprincipe mag dan een kwaad zijn, het is ook een noodzakelijk kwaad omdat het alternatief de dictatuur is. Vierentwintig eeuwen geleden schreef Plato al in De Staat dat het volk het beste gediend is met een goede dictator maar de geschiedenis bewijst dat goede dictators bijzonder zeldzaam zijn, wellicht omdat macht de mens corrumpeert terwijl ook een dictator, al zijn macht ten spijt, een mens is en dat ook zal blijven.

Maar steeds vaker heeft men het nu over de dictatuur van de meerderheid, waarmee dan gezegd wil zijn dat het plaatje waarop de twee – democratie en dictatuur – worden afgeschilderd als elkanders opponenten, een simplistische voorstelling van zaken is en derhalve een potsierlijke leugen. Het principe dat de meerderheid het bij het rechte eind heeft, is inderdaad een dictatoriaal principe omdat de waarheid niet het bezit kan zijn van ook maar iemand, daar zij rust in zichzelf. Met andere woorden moet ook de meerderheid zich inzake haar beslissingen confronteren met de waarheid en moet ook zij zich uiteindelijk aan haar onderwerpen wil zij aanspraak kunnen maken op geloofwaardigheid en op waardigheid zonder meer. Het probleem daarbij is alleen dat de waarheid vaker ter discussie staat en dan vooral waar het die waarheid betreft die zich in een nog onbekende toekomst situeert: wij weten met andere woorden niet altijd hoe onze beslissingen zullen uitpakken.

De politiek is zoals het leven zelf altijd een stukje dansen op een slap koord en dit zeer in tegenstelling tot bijvoorbeeld een wetenschappelijke bedrijvigheid zoals de wiskunde, de biologie of de geschiedenis, al worden ook daar voortdurend 'feiten' op het matje geroepen om het dan maar in rechtstermen uit te drukken, want uiteindelijk blijkt de waarheid een zaak van recht.¹ Maar het probleem komt via een achterpoortje opnieuw binnensluipen omdat ook daar de vraag rijst wie voor rechter spelen zal: een rechtsgeleerde aangesteld door de keizer en derhalve door God zelf ofwel een volksjury die over de zaak zal stemmen, waarbij dan verondersteld wordt dat de waarheid het deel is van de meerderheid.

Dat wil evenwel niet zeggen dat er gestemd kon worden over het al dan niet waar zijn van de stelling van Pythagoras of over de bekwaamheid van een ingenieur, een apotheker of een tienkamper: zij dienen hun waarheid en hun bekwaamheden te bewijzen en wel degelijk voor mensen die op hun beurt bewezen hebben terzake oordeelsbekwaam te zijn. Toch neigt men in de westerse maatschappij steeds meer tot het politiseren van de oordelen, waarmee bedoeld wordt dat niet zozeer de waarheid en de bekwaamheden de ultieme criteria vormen voor het in dat geval gedegen oordeel, doch het onmiddellijke voordeel dat de direct betrokkenen daaruit geloven te kunnen halen en dat is meer bepaald de zogenaamde vriendjespolitiek. Mensen studeren en moeten hun specifieke bekwaamheden bewijzen voor alles samen een menigte aan gespecialiseerde professoren om dan tenslotte vast te moeten stellen dat zij bij een sollicitatie aangeworven of afgewezen worden op grond van een vluchtige indruk, een gemeenschappelijke kennis, volstrekte willekeur.

Deze politisering verrot daadwerkelijk de samenleving omdat zij nog louter cliëntelisme is terwijl daarbij aan de klant wordt voorgehouden dat hij koning is, wat echter vloekt met het winstbejag dat de verkoper motiveert. Zo zullen bijvoorbeeld inzake de opvoeding de 'gepolitiseerde' scholen ertoe neigen om van de leerlingen geen al te grote inspanningen meer te vragen omdat zij dan moeten vrezen deze 'klanten' aan andere en makkelijkere scholen te zullen verliezen. Het onvermijdelijke gevolg is dan uiteraard het teruglopen van het studieniveau in alle scholen die (moeten) participeren aan die geperverteerde concurrentie: zij verkopen niet langer kennis en kunde maar luiheid en gemak.

Het is beslist geen sinecure om in een democratie het evenwicht te vinden tussen de wens van de meerderheid en het voortreffelijke waarover Spinoza spreekt. Wat door het parlement gestemd wordt, wordt ook wet en misdaad wordt in het recht beschouwd als datgene wat niet strookt met de wet. Zo groeit makkelijk de overtuiging dat wat legaal is, ook goed is, want vaak blijkt dat het geweten van de enkeling zich beperkt tot de interiorisering van wat de wetten hem opleggen en verbieden. Abortus, euthanasie en vele andere wettelijk toegelaten praktijken stroken gebeurlijk niet met bepaalde religieuze voorschriften, zodat er dikwijls verregaande conflicten rijzen omtrent goed en kwaad of over de kwestie wat toegelaten dient te worden of verboden. Dat het overlaten van die zaken aan meerderheidsbeslissingen altijd de beste oplossing zou zijn, klopt zeker niet, zoals het voorbeeld van ons aan cliëntelisme tenonder gaande onderwijs heel duidelijk laat zien.

Het is een hele opgave om de keerzijde van ons politiek systeem onder ogen te willen zien maar het is een noodzaak, willen wij onszelf behoeden voor het verkeren ervan in zijn tegendeel.

(J.B., 14 mei 2014)

Verwijzingen:

¹ Zie bijvoorbeeld: stelling 73 in http://www.bloggen.be/bethina4

Verkiezingen 2014 [4]: hoe bevecht mijn stem de hedendaagse concentratiekampen?

Zoals in een eerdere aflevering gezegd, is een concentratiekamp een plek waar door de maatschappij ongewenste mensen wederrechtelijk onder dwang worden geïsoleerd met de bedoeling hen psychisch en eventueel fysiek te breken of zelfs te doden en het best bekend zijn de vernietigingskampen van de nazi's uit de Tweede Wereldoorlog.

Maar de wereld is niet blijven stilstaan, hij is complexer geworden en de nieuwe Hitlers, de vervolgingen en de concentratiekampen van deze tijd zijn veel moeilijker te detecteren, soms blijven zij zelfs geheel onzichtbaar voor wie er niet zelf onder te lijden hebben. Want wie is bereid om genoeg empathie op te brengen teneinde zich te kunnen inleven in bijvoorbeeld het levenslang van de bejaarde over wie zo keurig wordt gezegd dat hij of zij zich in een rusthuis heeft teruggetrokken?

Gedwee laten zij zich naar de slachtbank leiden maar eenmaal binnen komt gestaag doch gewis het besef: dit is voor immer, ontsnappen is onmogelijk, in het beste geval zal er nog eens bezoek zijn dat ons meewarig opneemt en komt men hier ooit uit, dan wel in een kist en regelrecht naar 't graf. Kijk, daar komen ze al aandraven met hun uitvaartverzekering...

Zelfs Josef Mengele kon er uit leren want de nieuwe kampen hebben foltertechnieken die hun verschrikking ontlenen aan een absolute onnaspeurlijkheid. Want het is een wreedheid om een mens te beroven van zijn ogen en oren omdat het met onze ogen en oren is dat we zien en horen, maar het zicht en het gehoor kan ons ook anderszins worden ontnomen en wel met een techniek die niet het geringste bloedspoor nalaat. Iemands zicht verdwijnt namelijk evengoed wanneer hem of haar elk panorama wordt ontzegd en de waarnemingspsychologie leert ons dat zulks gebeurt van zodra wij uitkijken op een immer onbeweeglijk decor zoals een gevel of een muur. Precies hetzelfde geldt voor ons gehoor: als niemand nog tot ons zal spreken, dan keren onze oren zich naar binnen.

Het is wreed om iemands benen af te hakken omdat het met zijn benen is dat een mens ergens heen kan, maar eenzelfde effect wordt alras bereikt middels opsluiting in een beperkte ruimte: een kamertje van drie bij vier, een stoel waarin men vastgebonden wordt, een bed waaraan men is gekluisterd. Alras sterven dan de benen af op eigen houtje.

Wij weten dat een mens een sociaal wezen is en daarom duurt het ook niet lang om iemand tot zichzelf te laten praten: het volstaat die mens te isoleren om bij hem dat allergekste gemonkel uit te lokken.

Omdat ons lichaam én onze geest gericht zijn op de buitenwereld, sterven zij af van zodra wij van die buitenwereld afgesloten worden. O, gruwel: wij, oudjes in het rusthuis, beleven onze eigen dood, al blijven wij immer waakzaam de deurklink in de gaten houden...

En geen gebrek aan rusthuizen vandaag, het blijken opperbeste investeringen, de verblijfsprijzen rijzen er de pan uit voor een service die vaak te wensen overlaat, maar hoe kon men zich nog verzetten eens de aders dichtgeslibd zijn, zuurstofgebrek voor hallucinaties zorgt en reuma ons volkomen immobiliseert?

De laatste dorpen uit de oude tijd zijn nu verdwenen, de gehuchten waar hier en daar in 'koterholletjes' koppeltjes van welhaast honderd met rust gelaten de oude dag konden slijten, of waar zij inwoonden bij zoon of dochter, elk langs een kant van de Leuvense stoof, totdat zij zo gekrompen waren dat zij als 't ware spontaan verdwenen zonder nog te hoeven sterven, maar wel altijd aanwezig en deel uitmakend van de bende, lachend en op tijd en stond een spreuk te berde brengend. Zeg mij dan: waar zijn ze nu?

Oudjes, kinderen, zieken en alle mensen die onze zorg behoeven: krijgen zij niet langer voorrang in deze nieuwe, akelige tijd? Dienen ook zij te worden opgeruimd omdat zij zogezegd niet, nog niet of niet langer economisch nuttig zouden zijn? Staat ons leven dan echt in het teken van de banken en leven en werken wij voor het heil van de economie? Zijn die eens nuttige instrumenten ons heden boven 't hoofd gegroeid en bedienen zij zich nu van ons, sterfelijke machines van vlees en bloed, terwijl zij zelf, ofschoon zonder gevoel, welhaast onsterfelijk mogen heten?

Huizen waar sprookjes vertellende grootjes werden vervangen door computerspellen en tv-vedetten missen naar men zegt hun eigen ziel en blijken even vervangbaar als de toestellen waarmee zij hun leegte trachten op te vullen. Wat niet van plastic is en aandacht nodig heeft of plast, wordt in tehuizen opgeborgen waar Ersatz-zorgers die daarvoor worden betaald, het geweten moeten sussen van wie geloven zich aan hun menselijke plicht te kunnen onttrekken. Er bestaan warempel lui die zo ver gevorderd zijn in de kunst van het zelfbedrog dat zij zijn gaan geloven zelf nooit kind te zijn geweest en ook nooit oud te zullen worden, immuun te zijn voor ziekte, ongeval of dood. Leven wij niet in een sprookje van eigen fabricaat dat echter geen lang leven kan beschoren zijn omdat het een potsierlijke leugen is die de Weg, de Waarheid en het Leven naar de kroon steekt? De woekerende tehuizen die krampachtig pogen om de verdwijnende thuis te vervangen spreken boekdelen over de waanzin die alom zichzelf als de nieuwe wereldorde propageert met aan de top een grote bank of is het een atoomkop?

Partijen die de mond vol hebben over economie, banken en geld terwijl zij de kinderen vergeten, euthanasie voor ouderlingen aanprijzen en de zorg voor andersvaliden geloven te kunnen vervangen door abortus, bouwen binnen de kortste keren onze wereld om in één groot concentratiekamp en het is nog steeds onze eigen stem die kan bepalen of wij de toekomst van de mensheid aan die partijen toevertrouwen ofwel of wij een andere weg inslaan. Want het tij kan beslist keren op een dag en de dingen kunnen onomkeerbaar worden...

(J.B., 13 mei 2014)

Verkiezingen 2014 [3]: Hoe stopt mijn stem de vervolging van onschuldigen?

Een concentratiekamp wordt omschreven als een plaats waar door de maatschappij ongewenste mensen wederrechtelijk onder dwang worden geïsoleerd met de bedoeling hen psychisch en eventueel fysiek te breken of zelfs te doden.¹ Het best bekend zijn de vernietigingskampen van de nazi's uit de Tweede Wereldoorlog waarin voornamelijk Joden maar ook Slaven, Roma en homo's massaal met gifgas werden omgebracht, maar er waren ook werkkampen waar mensen dwangarbeid verrichtten of als proefpersoon aan gruwelijke experimenten werden onderworpen door lui zoals de beruchte dr. Josef Mengele. Alleen al in die kampen werden 2,5 tot 3,5 miljoen mensen opgesloten waarvan er naar schatting 600.000 om het leven kwamen.²

Toen de wrede nazi's in Duitsland aan de macht kwamen en de vervolging van ganse bevolkingsgroepen een feit was, gingen velen op de vlucht op zoek naar een schuilplaats in het buitenland en met het risico van zelf geëxecuteerd te worden, boden burgers aan deze vluchtelingen onderdak en zij verstopten hen in kelders en op zolders. Zo ook vluchtte het Duitse joodse tienermeisje Anne Frank (1929-'45) naar Amsterdam waar zij ondergedoken leefde en er haar beroemd geworden dagboek schreef in het zogenaamde 'achterhuis' waarna ze uiteindelijk opgepakt werd en in het kamp van Bergen-Belsen omkwam.³

Om ervoor te zorgen dat in de toekomst mensen op de vlucht voor nieuwe Hitlers ergens terecht zouden kunnen, hebben de Verenigde Naties na de oorlog (vanaf 1948) het asielrecht in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens ingeschreven, waardoor zij zich verplichten om aan allen die onterecht vervolgd worden, asiel te schenken – zij mogen hen met andere woorden niet terugsturen naar het land van herkomst.⁴ Uiteraard wordt eerst de ontvankelijkheid van de asielaanvraag onderzocht en gedurende dat soms jaren aanslepende onderzoek krijgt de vluchteling onderdak en voedsel in een asielcentrum; wordt de asielaanvraag ontvankelijk verklaard, dat krijgt hij recht op een leefloon van de OCMW.⁵

Partijen die zich geliefd willen maken bij het (groeiende) asociale segment van de bevolking door erop te zinspelen dat vreemdelingen onze OCMW's niet moeten komen bevolken en derhalve maar teruggestuurd moesten worden naar het land van herkomst, waarbij zij overigens in één adem worden genoemd met de terug te sturen criminele vreemdelingen – die partijen zeggen in feite de mensenrechten, en dan voornamelijk het asielrecht, uit de wereld te willen.

Zijn zij niet precies zoals zij die zonder genade de joden en alle andere vervolgden actief in Hitler's armen dreven, met name de Gestapo van Hermann Göring?⁶ En dit gegeven is vandaag niet langer een lachertje want als die lieden een vertegenwoordiging kregen in het parlement, dan herrezen de vervloekte wreedheden als een feniks uit hun as...

(J.B., 12 mei 2014)

Verwijzingen:

¹ http://nl.wikipedia.org/wiki/Concentratiekamp

² http://www.go2war2.nl/artikel/1226/Concentratiekampen.htm?page=27

³ http://nl.wikipedia.org/wiki/Anne_Frank . Anne Frank's beroemd geworden dagboek heet ook Het Achterhuis.

⁴ http://nl.wikipedia.org/wiki/Internationaal_Verdrag_betreffende_de_Status_van_Vluchtelingen en http://nl.wikipedia.org/wiki/Universele_verklaring_van_de_rechten_van_de_mens en http://nl.wikipedia.org/wiki/Lidstaten_van_de_Verenigde_Naties

⁵ http://nl.wikipedia.org/wiki/Asielrecht

⁶ http://nl.wikipedia.org/wiki/Hermann_G%C3%B6ring