In Suriname wordt carnaval de laatste jaren steeds uitbundiger en door een steeds breder wordend publiek gevierd. Vooral in het Surinaamse Rio, lees Anamoestraat en omstreken wordt er de laatste jaren een echte Braziliaanse carnavalsoptocht georganiseerd. Kompleet met schaars geklede dames die het goed opkomende publiek op uitdagende danspasjes trakteren. Het zijn slechts enkelen die zich aan dit carnavals gedruis ergeren. Voor de meeste toeschouwers kan de stoet niet lang genoeg zijn. Vroeger was het vieren van carnaval in Suriname niet wijd verbreid en grote bekendheid had het dan ook niet. Maar ja de goudkoorts bracht niet alleen Brazilianen. De Brazilianen brachten onder andere hun cultuur mee. Dus ook carnaval. Carnaval werd voorheen veelal door selecte groepen en verenigingen gevierd met een gemaskerd bal in één of andere club of sociéteit. Ook scholen organiseerden soms een carnavals feest. Dat besloten de jongens van de studentenvereniging van de AMS ook te doen in 1978. Een echt carnavalsfeest. Bal masqué, waarbij iedereen verplicht was zich te vermommen. Om twaalf uur zouden dan de maskers en vermommingen worden afgedaan. En degene die het leukst verkleed was, zou dan gekroond worden tot carnavalskoning of koningin. Het lag nogal voor de hand dat een ieder zijn vermomming voor zichzelf hield, want anders was de spanning en het leuke er van af. Maar ja op school heb je altijd kliekjes, dus degenen die deel uitmaakten van een bepaalde groep, wisten wel van elkaar wie wat zou aandoen. Het was een gezellig geruis op de school vanaf het moment dat we wisten dat er een carnavalsfeest in aantocht was. Een soort van collectieve opgewondenheid over wat er komen zou. Ondertussen ging het met het krijgen van toestemming voor een avondje uit, veel vlotter thuis. Mits ik ruimschoots van tevoren vroeg, mocht ik naar een fuif. En ook mocht ik in plaats van door ma om 12 uur opgehaald te worden, om 2 uur thuis zijn. Ja ik mocht om 2 uur thuis zijn. Enkele vrienden waren inmiddels 18 en hadden hun rijbewijs. Ze kwamen soms thuis, dus ik mocht met hen meerijden na een feestje. Ik wist nog niet als wie of wat ik me zou vermommen. Pa die altijd genoot van de voorbereiding rond mijn feestjes, en zich er ook ongevraagd mee bemoeide, kwam met het 'geniale' idee, om me als heks te verkleden. Nou, daar was geen verkleedpartij voor nodig, want heks kon ik pur sang zijn. Maar Pa opperde een zwarte cape, een goed masker en een muts. Niemand zou me onder die vermomming vermoeden. Dàt moest het worden. Maar ik zag 't niet zitten. Feest was feest en zelfs een carnavaleske verkleedpartij moest enigszins binnen de banen van de mode blijven. Ik had mn hersenen niet hoeven te pijnigen. Stuurs als ze kon zijn als het om mijn "uit" stapjes ging, ma bekommerde zich toch altijd over de kleding. Dus zou het worden: Spaans bloemenmeisje. Waarom Spaans, Mi no sabi. In ieder geval zou er van een baldadig gebloemde gordijnstof een cirkelrok worden gemaakt, een topje met spaghetti bandjes en een flaphoed van dezelfde stof. Een mand met bloemen erbij en masker moest ik zelf gaan uitzoeken bij Casa el Sol aan de Zwartenhovenbrugstraat. Herkenning gegarandeerd maar dat kon me niet schelen a zogenaamde vermomming bin waka. 'T liep! Ons groepje wist wat ik aan ging doen en aangezien zij niet meteen herkend wilden worden door mijn doorzichtige vermomming, moest ik beloven pas na 12 uur in hun buurt te komen. Den sma skot' mi gewoon. Maar elk kwaad brengt iets goeds met zich mee.
Franky een Chinese jongen die in hetzelfde jaar maar in een andere klas zat, benaderde me zo een weekje voor het feest heel geheimzinnig met de vraag of ik of mn moeder hem zou kunnen helpen. Nu was deze jongen een heel gezellige, gestoorde jongen die zich in alle culturen thuis voelde, maar ik kon niet raden waar hij hulp voor nodig zou moeten hebben.Wel, Franky wilde als kotto misi naar het bal. Met een heuse koto, alles dr op en dr aan. Als wij dus iemand kenden die een koto te leen had en die hem ook nog zou kunnen kleden? Helemaal geen bruya. Koto's waren er, en Ma kon hem zélf kleden. Schoot ze te kort dan was er de buurvrouw die precies wist hoe het moest. En als anisa zou hij een "Pruiser edeh" omdoen. Franky had aan iedereen verteld dat hij niet meedeed aan het bal omdat hij naar Nickerie ging met zijn vader. Grote teleurstelling want Franky bin deh dansman. Merengue, bachata, disco, hij danste je van de vloer. Ik was in mijn nopjes, maar barstte bijna van het geheim dat ik met me meedroeg. Franky liep de laatste dagen bij iedereen te klagen: "mi pa werede yongu, juist dit weekend moeten we naar Nickerie". Ik huichelde mee: "Ach no span, volgend jaar organiseren ze zeker weer een bal." Aan ons groepje zei ik dat aangezien ze voor 12 uur niet met mij gezien wilden worden, ik met een nicht van me naar het bal zou komen. Ze hield veel van dansen, maar had een spraakgebrek, ze stotterde zwaar en daarom toch wel verlegen om te praten. Als ze daar rekening mee wilden houden? Mooi alles was geregeld.
Operation Koto Misi Franky was al een keertje langs geweest om te zien welke koto het best gebruikt kon worden. Alles was gekozen, anisa was gebonden, dus op de dag van het bal kwam hij rond zes uur om gekleed te worden. Ma had aan alles gedacht. Dus aan die jongen was niet te zien dat het geen vrouwspersoon was. Als schoeisel had hij van die Spaanse geweven sloffen. Weet niet meer hoe die dingen heten. Maar zijn "mannen boten" werden goed door die dingen omsloten. Hij had zelfs zwarte kniekousen aan. Voor het geval die koto een beetje omhoog zou schieten, zouden zijn manja koitie's hem niet verraden. Zelf had ie voor een prachtig masker gezorgd. Franky was onherkenbaar!
Wat hebben wij gelachen die zaterdag. Grote hilariteit. Ook het vertrek van huis, want Franky zn vader had een bakkerij, dus wij vertrokken in het bakkersbusje. De koto misi en het bloemenmeisje. Over de Kwattaweg richting Onafhankelijkheidsplein naar het internaat op Elisabethshof waar het feest werd gehouden. Acht uur 's avonds, we vielen niet op. Daar zou gauw verandering in komen. Het verkeerslicht (in Su nog steevast stoplicht) bij de kruising Gravenstraat - Stoelmanstraat gaf rood aan. Nadat we van groen mochten optrekken, deed het busje raar. Ik wilde er net iets van zeggen toen Franky zei dat we misschien een lekke band hadden. Niet misschien, we hàdden een lekke band. Ik in mn gordijnstof was al genoeg reden tot een verkeersopstopping. Een kotomisi die een lekke band van een bakkersbusje vervangt, is in Suriname tiende wereldwonder. Dus getoeter, joelende bromfietsers, het was niet van de lucht! Franky werkte als een bezetene, want anderen die ook naar het feest gingen zouden maar eventjes ook langs kunnen komen en aan het busje kunnen raden wie koto misi was. Ik stond in mn eentje een paar meters in de Prinsessenstraat te wachten. Handig als die was, duurde het niet te lang. Franky kenki a banti. Wel moest ie verscheidene keren wenken tegen hulpvaardige heren dat hij het wel zelf kon. Praten durfde hij niet. Wan koto misi nanga wan basstem. Na fonfon yu kan kisi! We vervolgden onze weg, en kwamen verder veilig aan en stapten met onze neus in de wind de poort binnen. Natuurlijk had iedereen gelijk door wie ik was. Naar mijn nicht was niemand echt benieuwd. We zochten een beetje een afzijdig plekje op. Ik werd wel gevraagd en was bijna de hele tijd op de dansvloer. Maar met mijn nicht vlotte het niet zo. Ik denk dat die koto de jongens een beetje afschrikte. Mi nicht luku a sani wan poosje. Ze stond op, liep op de tekenleraar af en trok hem naar de dansvloer. Ik zei jullie al, die "nicht" van me wist van wanten! Ze danste met iedereen en ze danste àlles, dus ook slow. Dat danste ze ook met een leraar! Een heerlijke slow. Woei! Ik kon niet wachten tot 12 uur!
Het feest was een daverend succes en om middernacht werden de vermommingen en maskers afgedaan. Grote hilariteit. Mijn nicht stond er een beetje schuchter bij en zij was één van de laatsten die haar anisa en masker afdeed. De zaal daverde van het gejoel. Aiiiiii Franky yu kis den. Niemand had het door. Koto misi was echt een hit. Maarrrrrrr. . . . . . . . . de leraar waar hij een slow mee had gedanst? Die man was des duivels! En dat liet ie blijken ook. In niet mis te verstane woorden liet hij Franky weten dat hij niet gediend is van dit soort grapjes en dat die jongen voortaan maar liever uit zijn buurt bleef. Niemand begreep die man zijn hysterie, maar dat weerhield ons er niet van om Franky tot onbetwistbare "koningin" te kronen. Koto misi had gescoord en wij genoten van de rest van een super gezellige avond.
Zuurpruimen en mierenneukers zijn van alle tijden.
Een begrafenis is doorgaans geen aangename gebeurtenis, maar gelachen wordt er vaak wel. We kennen allemaal het spreekwoord: peh dede deh, drapeh lafu deh. Zo ook op de begrafenis van wijlen mijn paps, nu zo een 34 jaar geleden. Na een kort ziekbed moesten wij hem afstaan. Markante, excentriekeling als die was, had hij zn begrafenis tot in de puntjes geregeld. Zijn kostuum (wit pak) hing in de kast, klaar om voor zijn laatste uitstap gebruikt te worden. Zijn overlijdensbericht had hij me voor gedicteerd met de opdracht het precies zo in de krant en op de radio bekend te laten maken. Ik was nog vrij jong en geloof me geen leuke periode. Want dat hij op de terugweg was, was zo klaar als een klontje. Huilen mocht niet want sterven dat is een deel van het leven. Had hij me al zo lang ik me kon herinneren voorgehouden. Maar samen met de liefste man van de wereld diens begrafenis regelen was geen speculaas. Hij was geen katholiek. Een heilige communie had hij dus niet gedaan. De echtelijke band tussen hem en mijn moeder werd in de Hervormde kerk gesmeed. En het is ook die kerk die hij voor zo ver ik me herinner enkele keren heeft bezocht. Religie behoefde je volgens hem niet in de kerk te belijden of beleven. Een belijdenis had hij ook niet afgelegd. 'A man no bin aanneme'. De reden daarvoor is dat hij 26 jaar van zijn leven, samen met anderen in afzondering had doorgebracht. Daar vertel ik een andere keer over. Hij behoorde officieel dus tot geen enkele kerkgenootschap, en dat bracht wel wat administratief ongemak met zich mee voor de begrafenis. Enfin dat waren zorgen voor de achterblijvers, en zoals hij zelf droog stelde: un no kan nyan mi, dus ze zullen me wel moeten begraven. En als dat niet gaat, dan is er nog altijd Weg naar Zee. Er was toen nog geen crematorium, dus in het uiterste geval vond Pa dat hij ook via de brandstapel de aftocht mocht blazen. En toen was het laatste uur daar. Hij ging vredig, ons was niet gegeven erbij te zijn, de Allerhoogste bepaalt , Hij en Hij alleen. Volgens Pa zn exacte instructies werd zijn bericht van overlijden bekend gemaakt. Het kostuum van zijn keuze werd afgeleverd bij de afleggers. Drie dagen hadden wij om de andere praktische zaken te regelen. Pa had ook altijd gezegd dat hij niet te lang in de koelcel wilde na zijn heengaan want zei die: "Ik ben geen popsicle". A man bin tya gezegde! Zondag ging ie heen, woensdag begraven. Het was een komen en gaan van jewelste, want die man was geliefd, niet alleen door ons, zo bleek. Ook zn jongere broer, met wie hij om uiteenlopende redenen niet zo een hechte band had, kwam zijn attentie tonen. Maandag, dinsdag ook. Dinsdagavond bleef hij hangen, de andere beklagers van rouw waren reeds weg. Oom vroeg heel bedeesd of hij van Pa een kostuum mocht 'lenen' voor de begrafenis. Daar zeg je geen nee tegen, dus kreeg hij van mij een donkerblauw pak te "leen". Of daar ook nog een paar sokken bij kon? Oh maar waarom niet, dacht ik. Als we eenmaal bezig zijn. Dus een paar sokken kreeg hij ook van me mee.
Op zijn kostuum wilde Pa een corsage van witte anjers en een takje groen. Dinsdag stad en land afgelopen om vooral die anjers te pakken te krijgen, maar alsof de duivel ermee speelde, nergens te vinden waar die goeie man naar had gevraagd. Dat legde wel een domper op mijn gemoed, want ik wilde zò graag alles doen zoals hij dat had gewild! Tenslotte hoefden wij hem niet op te eten, ook hoefde hij niet in de open lucht gecremeerd te worden want hij kon op Marius Rust begraven worden zonder al teveel poeha over zijn niet aangesloten zijn bij deze of gene kerkgenootschap. Hij was ook geen popsicle want al te lang had hij niet in de koelcel hoeven te vertoeven. So far so good. Maar die anjers. . . . . .
Kleine regentijd is het in maart en de dagen voor de begrafenis kwamen er echt bakken uit de lucht vallen! Woensdag, stralend weer. A son bin pir' ing tifi.
Nieuw Lina's Rust Daar lag hij stralend in zijn wit pak. Tot zover nog geen traan gelaten. Hij zou trouwens als een vogeltje langs vliegen om te zien hoe dat alles verliep. Dat had ie wel vaker in één van zn gekke buien verkondigd. "Op mijn begrafenis zal ik niet alleen in mijn kist liggen, maar mi o frey psa lek wan Gado tyo, fu volg a her' komedie". Misschien dat die tranen daarom wegbleven? Want het verdriet was er niet minder om. Na het intieme afscheid vertrokken we naar de begraafplaats. Met honderden waren zij. Echt honderden. De mensen die hem een laatste eer kwamen bewijzen. Er kwam geen eind aan de stroom. En met velen waren zij, die geen plaats vonden en daarom buiten de zaal moesten blijven. Tijdens de dienst die geheel aan mij voorbij ging, merkte ik dat Oom pal tegenover me zat. Oh mijn God! Pa was inderdaad een flink stuk forser maar vooral korter dan hem. Dat werd me nu wel pijnlijk duidelijk! Die man zwom in 't kostuum dat hij had "geleend". Zn schouders leken wel kippenvleugels in dat veel te wijde pak. En de pijpen waren te kort! Mi mama, "hoogtevrees" . "Hang me high" zoals we dat noemden wanneer iemand zn broekspijpen ergens boven de enkels uitkwamen. And Lord have mercy! Herinneren jullie je die sokken nog? Die had ik hem ook "geleend". De sokken waren in elkaar gerold toen ik ze aan Oom gaf, en wat bleek? Die man had gewoon aan de ene kant een lichtbruine en aan de andere kant een zwarte of donkerblauwe sok aan. Huishoudelijk foutje?
Ik wist niet hoe vlug ik mn zakdoek tegen mn gezicht moest drukken, want ik kreeg zowaar de slappe lach. Maar echt de slappe. Tot tranen toe, die op dat moment wel toepasselijk waren, maar helaas tranen van treurnis waren die niet. Mijn oma die naast mij zat omarmde me en zei: meisje no krey no krey, mek a man go nanga prisiri. Wel wel nanga prisiri ging hij echt wel, want daar. . . . . . in de nok van het mortuarium vloog er een vogeltje driftig fluitend rond! Ik keek met een betraand gezicht naar boven en wist 't zeker. Hij lag niet alleen in zijn kist. Hij volgde zowaar die komedie. Weet alleen niet of het een Gado tyo was.
Old love never dies Toen men na de dienst de rest van de bezoekers een laatste groet liet brengen, kwam er een mevrouw langs met de vraag of ze haar boeketje in de kist mocht doen. Was een jeugdliefde van Paps. Wacht even. . . . . je meent t niet! Een boeketje van witte anjers met een takje groen! Kan je vreugde voelen als je jouw baken, jouw rots ten grave draagt? Jawel! Ik stond op en deed het boeketje in zijn jaszak. Een geïmproviseerde corsage weliswaar, maar hij kreeg zijn witte anjers. Tijdens zijn hoogtij dagen kreeg ie altijd al zijn zin. Op de allerlaatste dag was 't niet anders. Ik denk dat ie heeft genoten van "zijn komedie". Paps, je was formidabel en prettig gestoord. Mi lobi yu sotehhhhh. . . . . . .
Wel ik dacht: Als de bliksem vòòr dat de stormt losbreekt. Laat me even een 'kiek breken' op deze hele story. Het belooft wat. Als inderdaad de Washington Post morgen zou uitpakken met het nieuws als zou Barack een beschuitje hebben gegeten met Beyoncé. Mi Gadoooooo the world will rock! Op de tonen van één van de talloze hits van mevrouw Jay-Z. Afgezien van het feit dat zij de eersten noch de laatsten zullen zijn die zich naar het café waar er verboden beschuitjes worden geserveerd hebben begeven, (laten we hopen van niet), sinds de begrafenis van Madiba gonst het zogenaamd van de geruchten rond het Eerste koppel van de wereld! Er wordt geduimd van hier tot Oezbekistan dat er toch maar iets van waar is. Dat het niet zo botert tussen Michelle en Barack. En nu, nog mooier, dat Barack Obama een buitenechtelijke relatie zou hebben met . . . . . . . Beyoncé.
Ik refereerde net naar de begrafenis van Madiba, want daar begon het gedonder in de pers. De Amerikaanse president die een selfie maakte met de premier van Denemarken. Op foto's zien we het Amerikaanse staatshoofd grappen en grollen met de Deense, tot duidelijk ongenoegen van Michelle. Haar lichaamstaal, haar blik spraken boekdelen. Michelle was woedend. Terwijl Barack zich duidelijk gewoon vermaakte en mens was. Tegelijkertijd veranderde Michelle in een stuk mokkend oud ijzer. A sma ati bron wreed. De eerste dame kreeg gewoon een aanval van jarusu. Woede van de eerste graad!
Nu moet ik zeggen dat Mevrouw Obama op mij overkomt als een tante die behoorlijk zuur kan smaken. Mooie elegante vrouw met inhoud, but don't fuck with the sister! And please don't flirt with her man! Maar Michelle dan toch, meissie je bent op een staatsbegrafenis met jouw man die de Eerste man van deze aardbol is en hij dolt een beetje met een collega staatshoofd die toevallig een leuke snoet heeft, blond is en duidelijk een boontje heeft voor jouw goed uitziende supermachtige man. Luku dya Michelle ik weet niet waar, maar ik in jouw plaats zou me niet laten kennen, die acute aanval van jaloezie zou ik heel ver wegstoppen. Niemand die mij ook maar op een rimpel van ergernis zou betrappen. Boos kijken, van plaats verwisselen met Barack? Meisje saindeh! Je hebt zitten pruilen, Obama was ook behoorlijk nijdig waarschijnlijk als gevolg van jouw chagrijn. For the whole world to see! Foei! Ik ga niet stoer doen, achteraf had ik Barack echt wel zn kop afgebeten. Als we eenmaal in de Airforce I veilig en wel een paar kilometers boven de grond waren. En in de privacy van onze Eerste hoek, veilig buiten gehoor van anderen. Dan had Barack wel mn zegje moeten aanhoren, hoe onschuldig zijn gedol ook leek. Mi sabi, vrouwen krijgen het op hun heupen van dit soort nonsens. Mannen snappen niet dat vrouwen zulke (kleine nederlagen) moeilijk kunnen verkroppen. Want zo ervaren wij dat. Als een nederlaag, want dom kunnen we ook zijn en niet vatbaar voor reden. Dat zullen we zelf natuurlijk nooit toegeven want wij lopen over van zelfvertrouwen! Hahahaha dus niet echt. In dit departement zijn en zullen we onredelijk blijven.
Kijk maar naar Michelle haar gedrag. Maar oefening baart kunst dames. Laat de buitenwacht niet zien dat je tenen vermorzeld zijn, maar zodra je de kans krijgt knijp die man wreedaardig in zn vel, draai a meti. Volgende keer denkt ie wel tien keer na voordat hij gezellig in jouw bijzijn gaat zitten flirten. Ruzie maken hoeft niet hoor, gewoon een flink stuk vel tussen duim en wijsvinger, en dan wreedaardig knijpen. Maar tjé poti Barack flirtte niet, die man was gewoon gezellig bezig voor of nadat hij één van de meest pakkende speeches uit zijn carrière had gegeven. Michelle klets gewoon. Ik zou trots zijn op mn moppie! Trouwens ik denk dat Barack bang is voor zn vrouw dus in haar bijzijn over de schreef gaan zit er volgens mij niet in. Nu nog zien als hij moediger was toen ze niet keek. Dus morgen horen wij 't wel over Beyoncé. Maar die is bang voor Jay-Z, dus komt wel goed. No wan inkri buskutu no nyan!
We all stay tuned for what is to come!
Baya voor de foto's verwijs ik jullie naar de schreeuwpers, want ik heb me uitgesloofd maar lukte niet. Leuke kiekjes waarop Michelle haar woede gewoon van het scherm druipt! Jullie krijgen ze zeker te zien, of hebben ze al gezien.
P.S: De geweldige wereldpers meldde ook nog tussen neus en lippen door dat Michelle en Barack in aparte kamers slapen. Soso geklets! Het Witte Huis is groot genoeg. Dan sang als ze in aparte kamers slapen. Jongu, kletsen in die Eerste mensen hun zaak.
Voor mezelf ken ik het antwoord wel. Nooit aan getwijfeld. Maar onder andere door cultuur, het land waar je geboren bent, de etnische groep waar jij toebehoort, komt het steeds vaker voor dat wetenschappers zoals sociologen, demografen, antropologen en heel wat logen nog meer 's effe gaan bepalen of definiëren wie we zijn. Niemand moet me verkeerd begrijpen, ik heb respect voor elke goed onderbouwde definitie of visie zelfs. Maar eigenwijs als ik ben bepaal ik uiteindelijk toch lekker zelf wie ik ben. Ja WIE en zeker niet WAT. Ik las niet zo lang geleden een stukje van de hand van ons aller Bill Cosby. Good old Bill, die ons vooral in de jaren tachtig behoorlijk aan het lachen wist te krijgen met zijn fratsen in The Bill Cosby show. Die man had nogal het een en ander op zijn lever over het gedrag van de zwarte Amerikaan. En dan vooral de jongeren binnen deze groep. Maar wat mij het meest aansprak uit het artikel, het was eigenlijk een speech die meneer Cosby bij een of andere happening had gehouden, waren zijn opmerkingen over de benaming African American. Ai boi die man zei precies wat ik al vaker heb gedacht. Want in Suriname is er de laatste jaren ook het woord Afro Surinamer in onze vocabulaire geslopen. Ik zeg opzettelijk in de vocabulaire, want mijn observatie doet vermoeden dat het Afro Surinamer gedoe niet veel met gevoel te maken heeft. En ook niet bijdraagt aan de broodnodige saamhorigheid die zwarte mensen over het algemeen zo ontberen.
Waarover ik het volledig eens ben met meneer Cosby: Mijn voorouders kwamen uit Afrika. Mijn voorouders. Ik niet. Ik ben in Suriname geboren, misschien niet getogen want ik woon nu langer buiten Suriname dan dat ik er heb gewoond, maar dat no abi trobi, maakt niets uit, ik ben Surinamer, Srananman! Niets tegen Afrika, maar Afro Surinamer? Dat is volgens de uitleg van "één van de mensen die zich met dit hele afkomst gebeuren bezighoudt" laatst op de Surinaamse radio: iedereen wiens voorouders uit Afrika kwamen. Goed, dat wordt in Suriname dan a hell of a job. Binnen de cultuur van de Surinaamse blakaman waar iedereen toch wel een spoortje van een "andere" etnische groep in zich heeft? Ingewikkelde tori!
Surinamers, de Afro's, die zo prat gaan op het spoortje van die "andere" etnische" groep die door hun aderen stroomt en dat zwarte hoofdspoor zo vaak verzwijgen! Juichen zij die Afro naam wel toe? Ok dat zijn mijn zaken niet, een ieder zijn gevoel van afkomst zou ik zeggen. Maar met alle respect voor diegenen die naarstig op zoek zijn naar een juiste benaming van ons als groep, en die nu, naar alle waarschijnlijkheid, ook hebben gevonden, ik voel mij geen Afro Surinamer, en niet in het minst omdat iemand dat voor mij bepaalt.
In de Amerika's, zijn de enige echten, autochtonen, inheemsen, de Indianen. Al de rest kwam elders vandaan. En ja, de zwarte mensen, hun voorouders kwamen uit Afrika. Geen wetenschappelijk onderzoek voor nodig. Maar dit zoeken naar een identiteit, nu nog, doet mij akelig vermoeden dat wij eerder niet wisten wie we waren? Is dat zo? Of willen we niet zijn wie we zijn? Het is jammer te constateren, maar de doorsnee zwarte mens wil niet zwart zijn. De doorsnee zwarte mens denkt liever in tinten. Van licht geel tot donkerblauw bijvoorbeeld. Daarbij gaat men geheel voorbij aan het feit dat zwart niets te maken heeft met de kleur van de huid dan wel met het (zwarte) ras. Ofschoon er maar één ras is. Het mensenras, maar dat is een andere discussie. Wit als benaming voor "blank" rolt er zeer vlotjes uit. Een witte man, een witte vrouw. Daar hebben wij volstrekt geen moeite mee in ons taalgebruik. Niemand zal die benaming verwarren met het wit van een vel papier! Waarom zwart dan wel als negatief ervaren. Zolang wij dat zelf doen, volgen de anderen moeiteloos. Hoe vaak uiten mensen zich niet heel emotioneel over hun zwart zijn? "Ik ben trots op mijn kleur!" Of nog zo eentje: "Mi blaka en mi breti" Mij zal je niet op zo een uiting van trots betrappen hoor. Ik ben trots! Punto! En niet omdat ik zwart ben, maar omdat ik BEN. Ik heb nog nooit iemand horen zeggen dat ie er trots op is dat ie wit is. Nee! Hij is! Klaar. Beleef en toon jouw trots als mens, huidskleur is irrelevant! Waarom kunnen we niet gewoon zijn wie we zijn mang. Mensen die hun beste zwarte benen voor zetten om op een positieve manier een verschil te maken in deze wereld. Onze kinderen bewust maken van wie ze zijn als mens, ze te bewapenen tegen vooroordelen. Hun rugzak volproppen met positieve bagage die ze kunnen doorgeven aan hun kinderen. Moeten we nu nog zoeken naar een gepaste naam? Omdat we eigenlijk niet zwart willen zijn, maar het wel zijn? Zelfspot is toch nergens voor nodig? Want dat is het in mijn ogen: unu e hor' un sref' na spotu! We dragen zoveel kleine en grote hebi's met ons mee, die we onbewust aan onze kinderen doorgeven. Sinds jaar en dag zoekt men naar eufemismen voor het zwart zijn. En ondertussen gedragen wij ons niet als de trotse mensen die we beweren te zijn. Kostbare tijd gaat zo verloren.
Enne. . . . wat ik mij ook afvraag bij de benaming Afro Surinamer. Alle mensen wiens voorouders uit Afrika kwamen zijn volgens de uitleg van deze benaming, Afro Surinamers toch? Dat brengt ook andere problemen met zich mee, helaas. We weten allemaal dat in ons landje, die van de stad zich beter voelen dan die van het achterland toch? Wat te doen! Vandaar dat ik denk dat zwart zijn het simpelste is. Daar is geen twijfel over mogelijk. Het laat zich immers zien.
Nog even vanuit een andere hoek Komen oorspronkelijk niet àlle mensen uit Afrika? Het zwarte continent? De archeologen geloven er wel aan. Voor de moderne witte mens echter zal dat wel een bitter pilletje zijn, gezien 't feit dat ze ons verbaal wel vaker terugsturen naar Afrika. Maar goed als het inderdaad zo is dat we allemaal gezellig onze oorsprong in Afrika hebben, dan denk ik dat we allemaal Afro-mensen zijn. Zolang de wetenschap daar echter nog niet helemaal uit is, ben ik Surinaamse.
Een poosje geleden luisterde ik naar het programma "Vreemde tori's" op een Surinaams radio station. Luisteren naar de Surinaamse radio blijft nostalgie en draagt in ieder geval bij aan de zo broodnodige saus waar het 't leven in Europa aan ontbreekt. Luisterend naar de bellers herinnerde ik mij opeens dat mijn ma ook eens naar het programma had gebeld met een vreemde tori. Ik had de bewuste aflevering niet zelf gehoord, het was nog voor de tijd dat je dat station via internet kon beluisteren. Maar in ieder geval de tori waar zij mee naar de radio belde kon ik me wel nog heugen.
Eerst dit: Ma stond 's morgens altijd vroeg op. Dat was zo rond half vijf. Ze ging dan beneden op het erf kippen voeren, want ze hield kippen. Het erf harken en gewoon koekeloeren daar in die buitenlucht. Dat was haar ding en laat het nou iemand zijn geweest die zich door niemand de les liet lezen. Dus niet pa, niet de buren of anderen die haar op andere gedachten zouden kunnen brengen. Den sma e l.l, mi e du san mi wani. Soort bakru of leba . . . . (hele langgerekte tyuri). Haar routine was eerst bezig zijn met de kippen, dan kwam ze weer even naar boven om de radio op Apintie af te stemmen, want dan luisterde ze naar Bazuin koor, de dagtekst en ik geloof Morgenzegen. Op de tonen van Bazuin koor ging ze dan het erf aanharken. Af en toe ook nog luidkeels meezingend "De Heer is mijn herder". Maar dat stoorde niet want het was dan inmiddels zes uur en de buurt was dan al in beweging. Voor mij was het dan de tijd om op te staan en me klaar te maken voor school.
De tori: Normale dag. Ma vangt aan met haar routine. Ik hoorde haar met waterbakken rommelen, maar viel weer in slaap. Straks zou ze de radio komen aandoen. Tijd genoeg dus om me nog één keer om te draaien en die badkamer even uit te stellen. Ik werd evenwel iets later wakker van een vreemd geluid. In ieder geval niet zoals het elke dag klonk. Iemand liep de trap op, kon niemand anders zijn dan ma, maar toch het klonk anders. Gehaast, heel gehaast. Ja zij was 't. Ze ging in de keuken zitten. Hoorde ik aan de stoel die ze van tafel trok. Geen Morgenzegen vandaag? Ik tastte naar mijn horloge die ik altijd op de vensterbank zette. Kwart over vijf dus nog te vroeg voor haar programma. Ik besloot op te staan en op onderzoek uit te gaan. Ma zat in het donker aan de keukentafel. Ik deed 't licht aan en die vrouw zag er niet bepaald happy uit. Ik vroeg wat er scheelde en ze antwoordde: "Eigenlijk niets". Maar ze zei 't wel zonder haar bekende branie. En ook scheen er geen animo te zijn om haar karweitjes die dag af te maken. Ik dacht dat ze zich niet goed voelde en vroeg ook daarnaar. "Nee ' t gaat wel, maar er gebeurde daarnet iets geks. En ze vertelde: Ze was in de inrit voor het huis en zou die beginnen aan te harken, toen ze opkeek en vanuit de hoek van de straat een heer zag aankomen. Een heer want die was gekleed in een zwart kostuum, en hij had een hoge vilten hoed op. Toen hij dichterbij kwam, zag ma dat er een bloem op zn jas bevestigd was. In eerste instantie keek hij haar niet aan en leek het alsof hij zonder meer langs zou lopen, maar hij veranderde van gedachte. Hij stopte en sprak haar wel aan. Hij vroeg waar de familie G. woonde en of mevrouw G. thuis was. Ma wees het huis aan, want familie G. dat waren de buren die schuin tegenover ons woonden. En of mevrouw G. thuis was wilde het heerschap weer weten. Ze dacht 't wel, zei ma. Terwijl ze vertelde, voelde ik aan dat het verhaal een vreemd verloop zou hebben. En ik wist ook dat ik de rest eigenlijk niet wilde weten, want ik zou dan voor de rest van de dag nergens anders aan kunnen denken. Maar als ma vertelde zou je luisteren. Dus daar ging ie dan.
Nadat ze die meneer zn vraag had beantwoord, tikte hij tegen zn hoed (hoe beleefd!) en vertrok. En dit is waar ik bang voor was toch. . . . . . . Ma zegt: "die man keerde zich niet om bij het weglopen hij ging achteruitlopend naar de hoek!" Alsof dat niet genoeg was doet ma er nog een schepje bovenop: "toen hij achteruitliep merkte ik dat ie geen voeten had. Of misschien leek het zo, maar mi no syi futu! En van waar komt die satan vandaan op zo een uur! Mi no bin mus piki!" Ma was boos op zichzelf.
Geloven of niet, maar met dit verhaal op mn maag mocht ik naar school. Genoeg voer om me voor de rest van de dag ganzenvel te bezorgen. Is toch wat. Maar ik had niet hoeven te vrezen, het werd een gewone schooldag en ik heb niet meer aan ma haar "Morgenzegen" gedacht. Half één, de school was uit en ik liep naar de poort om te wachten tot ik werd gehaald. Toen ik het kantoor langsliep kwam de juffrouw van de administratie op me af en zei dat ik niet werd gehaald die dag, ik moest met de bus naar huis. Als dat gebeurt, dan is er duidelijk iets aan de hand, maar toch nog geen reden voor mij om in paniek te raken. Ik mocht met de bus. Wat er aan de hand was, was van secondair belang. Ik kwam thuis aan en aan de straat merkte ik al dat er iets gaande was. Vroeger was saamhorigheid onder buren meer regel dan uitzondering, zo ook bij ons in de straat. Ik merkte dus verslagen gezichten aan de overkant, Bij de familie G. was het drukker dan normaal en ma stond met de buurvrouw van vlak naast, bij het tuinhek. Beide gezichten ook op nulpunt. Het moment dat ma me zag zei ze me naar boven te gaan en kwam er zelf direct achteraan.
Bovengekomen vroeg ik wat er aan de hand was. Ze keek me aan en zei: "Schrik niet, mevrouw G. is vanochtend vroeg overleden."Ik keek die vrouw aan, zette mn schooltas op tafel en ging zitten. Dat er wat gefluister was als zou de buurvrouw ziek zijn, dat wist ik wel, maar ze deed nog gewoon haar ding, was vaak bezig op haar erf, je zag haar langslopen in de straat. Dus waar kwam dit zo opeens vandaan? Ma wist 't ook niet, maar feit is dat de buurvrouw in de nacht onwel was geworden, door huisgenoten naar het ziekenhuis was gebracht en kort daarna was overleden.
Jouw hoofd tolt nog bij zoveel onwezenlijk nieuws op een ogenschijnlijk gewone baka'na. Maar het wordt pas erg wanneer ma me doordringend aankijkt en zegt: "Datgene wat ik je vanmorgen vertelde, dat vertel je niet verder. Is nergens voor nodig". Oh ja, mi Gado die man die zonder voeten, achteruitliep en naar mevrouw G. was wezen vragen! Zal 't magere Hein zijn geweest? En waarom verscheen ie bij ma? Ik wilde het niet weten en wilde niet geloven.
Maar. . . . . . . . ma had 't verteld zoals het haar was overkomen en vòòrdat ze wist dat die mevrouw naar het ziekenhuis was en misschien op dat moment al was overleden. Wat ik tòen niet mocht vertellen, heeft zij jaren later wel bij Vreemde tori's op de radio verteld. Maar ja, ze vertelde het zo een 30 jaar nadat het was voorgevallen. Familieleden kon ze er niet meer mee pijn doen. En ik nu ook niet. De presentator van het programma zou zeggen: "na wan bun vreemde tori". Jammer dat ik die bewuste aflevering had gemist.
. . . . . . Doordat Pa voorlopig niet naar kantoor ging, was het risico van betrapt worden minder groot. Ik bracht dus heel voorzichtig het seksfilm project weer ter sprake bij mn vriendin. We zouden de advertenties op de radio, in de gaten houden. 's Middags op Apintie had je na de nieuwsberichten en voordat het teenage programma met Henk van Vliet begon, de advertenties. Het was meteen raak die week. Er zou een matinee voorstelling zijn van een seksfilm, de zaterdag die aanstond. Bij het horen van de advertentie maakte mijn hart een sprongetje. Bij het horen van de advertentie, maakte Ma een langgerekte tyuri. "Mi no sab' fa den sma kan gu luku den rotzooi disi. Schaamteloos. . . . . " yeah right! De oude garde die seks verfoeilijk vond, maar wel steevast voor 't nageslacht zorgde. Bleef mij een raadsel dat. Maar geen nood, zaterdag zou ik zien wat er nou zo vies was. Was het nu, dan zou er waarschijnlijk over en weer gesmst worden over de snode plannen, maar het was toen, dus moesten we wachten tot de volgende dag om alles te bespreken. Ik was voortvarend, dus vroeg ik thuis gelijk of ik zaterdag naar matinee mocht. WELKE bioscoop! Brulde ma, want ze hoorde me aan Pa vragen. Razendsnel werkte mijn grijze massa. "Ze heeft die advertentie net gehoord dus wat zeg ik nu? Nog vòòr mijn brein een besluit had genomen, antwoordde ik al: EMPIRE. Empire, was een andere bioscoop aan de Rust en Vrede straat. Daar werden er ook matinee voorstellingen gegeven, enige probleem: drapeh den beng sor' soso hindustani film. Nu politiek correct, toen niet, dus we hadden het in die tijd steevast over koeli film. Zou er een opmerking over gemaakt worden?. . . . . Er gebeurde niets. Pa zei dat ik mocht gaan. De volgende dag op school. Uitgebreid alles bespreken. Mijn vriendin zou me thuis halen, samen zouden we eerst naar CCS, de bibliotheek aan de Gravenstraat gaan om materiaal te verzamelen voor onze Spreekbeurt van de week daarop. Soso camouflage! En daarna zouden we naar de film gaan. Ik lichtte haar in dat we eigenlijk naar een koeli film gingen bij Empire. Ze zei dat dat juist goed was, want dan zouden ze thuis niet vragen waarover die film ging. Iedereen wist waarover koeli film toen ging, dus was veilig zo, meende vriendin sabiso. Opgelucht was ik, want als je 't goed bekeek had mn vriendin gelijk. Als je één zo een film had gezien, had je allemaal gezien. Vriendin haar broer ging ook naar Star, hij zou dus voor kaartjes zorgen. Wij zouden dan via de zij ingang naar binnen gaan. Parterre bezoekers gingen niet via de hoofdingang maar gewoon door de ijzeren poort langszij het gebouw en dan via de smalle deur naar de goedkoopste rang. Toen we vanuit de Nassylaan de Zwartenhovenbrugstraat inliepen, stond hij al daar. De broer. Zeggen en doen zijn twee. We hadden kaartjes, nu nog naar binnen zien te komen. Twee meisjes nog wel! Het trottoir barstte van de testosteron. Geen vrouwspersoon te bekennen! En dan twee meisjes die zich een weg baanden door al die hitsige jongelui. Voorzichtig, want als een bekende volwassene me zag zou de pret van korte duur zijn! De kust was veilig. Waar wij naar binnen moesten stond een voor mij onbekende jongeman kaartjes te scheuren. Hij keek ons vreemd aan, maar dat was onder de omstandigheden normaal. We glipten naar binnen. De halve slag was gewonnen! Maar oh mijn God, nauwelijks bekomen van het overwinningsgevoel zagen we ze staan. Twee agenten van politie bij de deur waar we het gebouw binnen moesten. Wat doe je?! Terugrennen naar de poort? Doorlopen en kijken hoe je je uit deze slag zou slaan? Er was geen keus. Bij de deur aangekomen, keken die agenten ons vol ongeloof aan. "Waar gaan jullie naar toe? Weten jullie ouders wel dat jullie hier zijn? Het is toegang achttien jaar hoor!" Met een mond vol plombeersel stond ik daar, mn vriendin idem dito. Geen woord konden we uitbrengen. Ik trilde echt op mn fin' futu's. Die skowtu's keken elkaar aan en toen gaf één van ze 't verlossende woord: "Gaan jullie, maar laat 't de laatste keer zijn want anders brengen we jullie met de "pro wagen" naar huis." Vergeten waren we dat de politie er soms stond om "boro mangs" tegen te houden. De jongens die zonder te betalen via de achterkant het terrein opkwamen en naar binnen glipten. Goed, wij waren ook een soort van oplichters, want we mochten daar helemaal niet zijn! Als ik zeg dat ik van die film heb genoten dan lieg ik, de schrik zat er goed in! Stel je voor dat een politiewagen me thuis af zou zetten. Ik kon niet eens beginnen te raden naar de gevolgen. Die hele film interesseerde mij niet. Het gelach van mijn vriendin en het gejoel van de andere bioscoop bezoekers ergerde me mateloos. Voor mij kon het niet snel genoeg gaan. Kwam ook bij dat ik nekpijn had! Ik wilde naar huis. Genoeg bedrog voor één dag mang. Film, einde film, teruggaan naar huis, dat alles beleefde ik in een blur. Thuis aangekomen werd mij gevraagd hoe die film was. Ik zei "ach dansen, muziek, trouwen" niets bijzonders. "Dansen, muziek en trouwen in The Ultimate warrior van Yul Brynner?", vroeg pa. Had men me op dat moment doorgezaagd, dan nog hadden ze geen bloed gevonden. Yul Brynner in Empire? Ik kwam er al gauw achter dat Empire juist die week was begonnen om niet alleen maar koeli films te vertonen! Pa keek me doordringend aan. Ga je nu vertellen waar je precies was? De leugen is snel, maar ja de waarheid hè, die is sneller, dus besloot ik maar te biechten. Voor de helft dan. Ik zei dat we hadden geprobeerd om naar een seksfilm te gaan bij Star, maar dat wij niet langs mochten. Pa bleef doordringend kijken en heel rustig zei hij: "Niet blijven liegen. Jullie zijn gegaan. Jouw gezicht spreekt boekdelen. In ieder geval van die film heb je niet genoten, want je zat op hete kolen". Dat is al voldoende straf en het feit dat je nu mag ervaren hoe het is om betrapt te worden op een leugen". Die man wist niet hoe heet die kolen wel niet waren geweest. Dat was Pa. . . . . Ma raasde en tierde, totdat pa haar tot de orde riep en zei dat ze niet moest doen alsof ze niet jong was geweest. En daarmee was de kous af. Ik zou maar wachten tot ik 18 was om de boerendochter in actie te zien op de motorkap of om zelf de boerendochter te zijn! Want echte, ik ben er goedkoop vanaf gekomen en juist daarom heeft mijn geweten nog lang daarna doorgeknaagd.
Ik ga ervan uit dat de meeste meelezers in de leeftijdscategorie zijn van "op naar de halve eeuw, of er even overheen". Er komen misschien namen of bepaalde begrippen voor in mijn krabbels, die voor een jongere meelezer, niets of niet zoveel zeggend zouden kunnen zijn. Maar ja, wij zien allemaal de tijd waarin wij opgroeiden als de leukste tijd aller. Dus degenen voor wie Yul Brynner, old meat is, google, please?
Enfin Yl Brynner dus, was een zeer goede acteur en zijn films waren graag gezien in de jaren '70. Tieners in die tijd konden nog net niet naar die voorstellingen, wegens toegang 18 jaar. Op de zaterdagmorgen echter waren er bij Star, de meest bekende en meest chique bioscoop van toen, matinee voorstellingen. Om twaalf uur werd er meestal een film die het de week daarvoor goed had gedaan, vertoond. Bij die matinee voorstellingen werd er een beetje door de vingers gekeken en werd je toch wel doorgelaten ook al was aan je te zien dat je nog een poosje te gaan had tot 18. Matinee voorstellingen heb ik vaak bezocht. Ook als het toegang 18 jaar was. Pa zijn kantoor was schuins tegenover het gebouw van Star aan de Wagenwegstraat. Ook had hij geruime tijd zitting in de (film) keuringscommissie. Wat zoveel betekende dat hij mee besliste welke films getoond konden worden zonder censuur en welke hier en daar geknipt moesten worden om door de morele beugel te kunnen. Dus als ik naar een matinee voorstelling ging, dan had hij grip op de zaak, want hij wist welke film er werd vertoond en kende de inhoud. Ik heb nooit geweten of seksfilms ook onder het strenge oog van de keuringscommissie kwamen, want die werden vertoond en ik denk niet dat er beelden werden geknipt, want anders zouden die kerels die 'parterre' zaten, die man van de draaikamer op een fluitconcert trakteren. Ja de bioscoop kende drie rangen: Parterre, loge en balcon. Van goedkoop naar duur. Parterre was altijd bomvol vanwege de prijs, maar je hield er wel een whiplash aan over. Een gigantisch beeld en een anderhalf uur opgeheven nek, heeft gegarandeerd pijn tot gevolg. Maar men koos de rang die Bruintje kon trekken toch. Elke tijd maakt verandering door dus zo ook die van "ons". Theater Star begon heel gedurfd met het geven van matinee voorstellingen van seksfilms. Het woord porno was toen niet zo courant en als er op de radio werd geadverteerd voor een voorstelling van bijvoorbeeld "De hete boerendochter" of "Neeltje op de motorkap", dan had men het steevast over de nieuwste "seksfilm" uit Zweden. De billboards logen er ook niet om. Gigantische blonde deernen, die heel verleidelijk in de lens keken en menige bromfietser heeft weleens een bijna aanrijding gemaakt, omdat hij zich vergaapte aan de billboard die tegen de muur van Star hing. Deze voorstellingen waren een enorm succes. Jonge kerels ook toen onverschrokken en stoer, stonden onbeschaamd in de rij om hun kaartje te kopen. Want een zichzelf respecterende huisvader of dertiger etc, die zou never nooit in de felle twarf' yuru son in de rij gaan staan bij Star om een seksfilm te gaan zien! For the whole wold to see? Daar was het taboe nog te gigantisch voor. Dus de oudere kerels gingen naar de midnight voorstellingen. Daardoor bestond het publiek veelal uit jong manvolk. We moeten 15 zijn geweest of zo toen mijn vriendin voorstelde eens naar zo een seksfilm te gaan. Nu is het niet om te zeggen dat ik een gomma koekje was, nee eerder een tamarinde. Maar dit idee ging me wel een beetje te ver. Pa zijn kantoor op een steenworp afstand, die man wist ook nog welke films er werden vertoond. Dit was een beetje vurig, zoals in faya. En hoe zouden we aan kaartjes komen, de meneer die de kaartjes scheurde bij de deur kende me, die dame van de kassa ook . No mang te riskant, ik zou het met mijn leven kunnen bekopen. Dus liet ik weten niet mee te doen. Totdat. . . . . . . . pa wegens oververmoeidheid het bed moest houden en enige tijd van huis uit werkte. Geen keuringscommissie voor een poosje. Sohhhhh! Hup die kleine didibri klom op mn schouder: "Je zou nu wel naar een seksfilm kunnen gaan. Dr is geen controle". Waarom hetgeen dat verboden is jonge mensen zo trekt, weten we op deze leeftijd inmiddels wel. Wat ik tot dan van sex had gezien was in Diabolic boekjes, bij de jongens van de klas. Stripverhalen met pikante illustraties, waarin Diabolic altijd in één of andere wurggreep was verstrengeld met zijn vriendin Eva. Meenemen van zo een boekje naar huis zat er niet in. Ik hield van mijn leven. Het bleef dus bij mee gluren en vlug vlug lezen, wanneer die jongens weer zo een boekje meebrachten naar school. Die seksfilm sprak dus wel aan ja, ook al was het alleen al om losbandig te zijn. Want beeld èn geluid dat moest wel een hele gewaarwording zijn. . . . . . . . . . deel 2 volgt
Tien was 't meisje en ze zat in de zesde klas. Haar moeder volgde de mode op de voet en kocht trouw modebladen en tijdschriften waaronder Ebony bij de Varekamp. Meest bekende boekenwinkel in de Surinaamse binnenstad toen. Nu is het Vaco. Wat de moeder in die tijdschriften zag inspireerde haar tot het maken van prachtige kledingstukken voor haarzelf en dochterlief. 1970, de mini was al enkele jaren in zwang. Zo ook mouwloze bloesjes met een hoge hals. Het meisje had altijd grote strikken in het haar en kniekousen aan. De kleding was volgens de laatste mode, maar toch, strikken en kousen waren verplicht. Op die leeftijd werd er nog niet zoveel commentaar geleverd op kniekousen en haarlinten. Maar feit bleef wel dat het meisje vond dat die strikken en kousen niet hoorden bij wat er tussenin zat. Strikken in het haar, kniekousen aan en dat om een minuscule mini en modieuze vlotte blouse te vervolmaken? Onkan! Neeeee, a san no bin klop want het meisje keek ook mee in die modebladen en die dames hadden geen strikken of kniekousen. Dus a meisje no bin lob a strikken en kniekousen gedoe. Vooral die kniekousen waren letterlijk een blok aan haar been. En wanneer dat kind iets in haar hoofd had gezet, liet het haar niet los en kon ze er uren, dagen zelfs op blijven broeien. Nu was het gewoonte dat ze als ze naar de kerk of een andere speciale gelegenheid ging, ze nylon kousen aan mocht. Dus geen kniekousen. Ze zou proberen om op die manier van dat kniekousen gedoe af te komen. Eerst nylon kousen of panty's zoals ze populair werden genoemd en misschien wie weet in de naaste toekomst blote benen. Gewoon geen kousen meer! Oei, was dat wel haalbaar? Zou het kunnen lukken?
Maar eerst plan A. Panty's naar school. Dat het een beetje te hoog gegrepen was om met panty's naar school te gaan kwam er in dat kind totaal niet op. Ze werd toen al gestimuleerd haar eigen gang te gaan, er wel op lettend anderen niet te schaden of te kort te doen. Dus een beetje anders zijn of doen, schrok haar niet af. Haar eigen ding doen daar ging het haar om. En haar ding verschilde van haar moeder's ding. Meisjes horen strikken in het haar te hebben en kniekousen. Klaar. Volgens plan A vroeg het meisje dus aan haar moeder of ze voortaan panty's naar school mocht in plaats van die kniekousen. Dat stond òòk netjes, zelfs veel netter dan die andere kousen. De moeder zag er wel wat in en stemde toe. Maandagmorgen. Ze was één van de eersten op school. Het schoolhoofd een Nederlandse, was er ook al. Ze keek tweemaal naar het meisje bij het voorbijgaan, maar maakte geen opmerking. Er kwamen nog klasgenootjes bij. Jongens, die in die tijd niet verder kwamen dan een donkerblauwe korte broek en een schots hemd van Kirpalani, snapten panty's niet en wisten ook niet hoe daarop te reageren. Het ging tenslotte om tien- en elfjarigen. De meisjes, dat was een ander verhaal. Het doet er niet toe hoe oud vrouwen zijn. Afgunst manifesteert zich uniform. Als het nu gaat om meisjes van 5, 10 of 48, a reactie na a sèm. Eerst een ijzige stilte. Mensen die onder normale omstandigheden je uitbundig begroeten, maar opeens ijzig koud op je reageren. Kleine meisjes kijken het object van hun afgunst onverschrokken van kop tot teen aan. Grote meisjes doen het subtieler, althans dat proberen ze dan. Maar in beide gevallen is hun wrevel bijna tastbaar. Zo ook voor dat meisje die maandagochtend daar op de gang van de Vrije school. Een stelletje kattekoppen die haar vernietigend aankeken. Een jongen die altijd een grote mond had, vond 't toch nodig een opmerking te maken. "Je lijkt op een moeder" zei die. "Hahahaha "lachte één van de soon to be ex-vriendinnetjes van het meisje. " Moeders dragen geen strikken". Hilariteit alom. Wat waren ze blij om de spot te drijven met haar. Niet één bondgenoot voor haar die ochtend. Niet eens het vriendinnetje waar ze altijd mee optrok. Dat panty avontuur zou naar alle waarschijnlijkheid verregaande en blijvende gevolgen hebben. Het meisje besloot terstond dat die hele bende haar vriendschap niet waard was. Ze keek en leerde. "Oh dus als je bent zoals ze willen of als je eruit ziet zoals zij het goed vinden, dan tel je mee? Wanneer je doet waar je zin in hebt dan ben je ineens niet meer leuk? Of zijn ze boos omdat zijzelf ook dolgraag panty's aan zouden willen hebben? Waarschijnlijk was het dat laatste. Het meisje was er nog niet helemaal uit. Maar het meest ontnuchterende moest nog komen. De klasse juffrouw kwam eraan. Zij was een "groot" meisje, maar ook zij keek het meisje onverschrokken van kop tot teen aan. Ze deed de klas open, zette haar tas op het bureau en liep gelijk enkele lokalen verder naar de klas waar haar "boezem collega" zat. Ze kwamen beiden terug. Die twee "grote meiden". De klasse juf met een spottende uitdrukking op haar doorgaans toch al verzuurd gezicht, en die andere een ouder "meisje". Ze liepen beiden op het kleine meisje af. De klasse juf: "Je geloofde me niet, kijk nu zelf. Het kan toch niet?"Haar collega, keek vol haat, ja dat was 't haat, naar het meisje. En wat zei die opvoedster aan dat kind? "Meisje het is hier geen hotel hoor. Niet eens als ik naar Torarica ga doe ik panty's aan. Weten jouw ouders niet dat je een kind bent?" Wel als er twee mensen waren die wisten dat het meisje een kind was, dan waren het haar ouders wel. Dus begrijpelijk dat hetgeen die mevrouw zei, dwars door het meisje haar ziel sneed. Dit was haar schuld. Gewoon omdat ze geen kousen meer aanwilde, werden haar ouders nu voor slechte mensen uitgemaakt. Ze raapte alle moed bij elkaar en zei aan die mevrouw dat ze niets over haar ouders moest zeggen, omdat ze hen niet kende. En dat panty's bij Batta te krijgen waren, dus als ze zo graag panty's aan wilde doen, ze die gewoon bij Batta kon gaan kopen. En ze zei ook dat ze niet dacht dat die mevrouw ooit naar Torarica was geweest, omdat ze niet leek op iemand die daar naartoe ging. De directrice werd erbij gehaald. Er werd uitgelegd dat het meisje de juffrouw had gebrutaliseerd. De directrice vroeg wat er was gebeurd. Het meisje moest mee naar kantoor en daar deed ze haar verhaal, Zoals het was voorgevallen. En met een droogheid die je alleen van Nederlanders kan verwachten, besloot de directrice dat de juffen hun plaats moesten kennen en niet mochten vergeten dat ze volwassenen zijn. Het meisje was volgens haar heel netjes gekleed, ze zou het tegen twaalf uur misschien wat warmer krijgen dan de rest. Maar verder was er niets mis met de outfit. Het meisje was tien, maar voelde instinctief dat zij een heel belangrijke slag had gewonnen. Ze voelde aan dat ze twee "grote meiden" had verslagen! In de pauze was ze alleen, want die kleine meiden gloeiden nog van jaloezie. Slechts één kwam er naar haar toe en dat was om vol overgave aan het meisje te zeggen dat: "A panty boro". Het meisje keek naar beneden en inderdaad a panty bin boro. Zal het 't kwade oog zijn geweest? Het meisje besloot voortaan wat blauw in haar schoen te doen wanneer ze panty's naar school aandeed. Dat weerde het kwade oog toch af? En ze besloot niet over te gaan tot plan B. Nee geen blote benen, ze zou ze laten gaar stomen in hun jaloezie, deze kleine en grote krengen. Morgen zou ze gewoon een nieuwe panty aandoen.
Waar je woont is thuis. Dat is waar. Maar waar je geboren bent blijft ook altijd "thuis". Ik kan me niet voorstellen dat als je woont in een land dat niet jouw geboorteland is, dat je je daar altijd helemaal thuis voelt. Binnen de gezelligheid van jouw huis zeker, maar daarbuiten? Je hoeft maar een grauwe gure dag in jouw gezicht te krijgen en je weet al hoe laat 't is. Het is niet eens een gevoel van heimwee want soms ben je al zo lang weg van huis en ga je er ook regelmatig heen, dat heimwee op de achtergrond zijn plaats heeft. Nee dat vervelende gevoel van: dit is niet mijn ding. Zoals een tropische vis zich in een bevroren vijver moet voelen. Zoiets. Nu is 7° niets vergeleken bij de temperaturen onder nul die we vaak genoeg tegen deze tijd van het jaar voorgeschoteld krijgen. Maar het was de grauwe grijze aanblik van de dag die het bij mij deed. Stemming onder vriespunt. Is niet alsof ik mijn best niet deed mezelf op te beuren. Radio in de auto een decibelletje of 2 omhoog. Kan dat wel? Anyway mi opo a volume. Hielp niet. Er kwam geen blauwe lucht doorspekt met witte stapelwolkjes. Zoals je ze in Su ziet. Meid doe niet flauw. Boodschappen halen moet je. Ik rij de parkeerplaats van het winkelcentrum op. In de verste verten geen parkeervak! San psa. Dus die mensen hebben alles dat ze voor de feestdagen hadden ingeslagen opgemaakt? Kan toch niet? Toen was het ook zo druk. Maar ja meisje jij bent nu ook hier, dus je deed 't zelfde. Tyuri! Ik maak de afspraak met mezelf dat ik nog één keer een ommetje maak en als ik dan geen parkeerplaats vind ik zonder boodschappen richting huis ga. Het ommetje is bijna rond of ik ontdek de staart van een auto die met moeite uit een parkeervak probeert te komen. Geen wonder dat Veteranen hier op hun zeventigste weer een rijexamen moeten afleggen, want ze bakken er soms echt geen lucht van. Ik sorteer voor en doe mijn richtingwijzer aan. Blij als ik ben dat ik straks niet voor niets van huis ben gegaan. Maar tegenover mij denkt een kerel er hetzelfde over. Hij sorteert ook voor en doet zijn richtingwijzer ook aan. Ik knipper naar rechts, hij knippert naar links. De afstand tussen ons bemoeilijkt direct en indringend oogcontact. Maar die man had me daar al voorgesorteerd zien staan toch? Goed, de "parkeervak verlater", kon eindelijk vrijuit keren en vertrekken. Ik draai zwaar naar rechts, meneer "onbeholpen eikel" draait zwaar naar links. Maar hij "pompt" niet en remt halverwege zijn manoeuvre af. Ik "pomp" wel en rem pas af als hij stilstaat. Nu was direct oogcontact wel mogelijk. Ik keek hem indringend aan en hij mij. Die kleine stem ging tekeer. "Je geeft NIET toe. Is ie bezopen? Je blijft kalm, maar je geeft niet toe." Mijn mond werd vervaarlijk droog, mn handen klam. Hoe gevaarlijk ziet die kerel eruit? Want tegenwoordig worden mensen in een dispuut om parkeerplaatsen overhoop geschoten. Nou zo gevaarlijk zag hij er niet uit. Ik bleef in ieder geval zogenaamd stoïcijns kalm. Adrenaline giert door mijn lijf. Die kerel doet zowaar zijn portier open, stapt uit en loopt op me af. Ik doe bij voorbaat mijn autoruit omlaag. En ik kijk hem onverschrokken aan. Dat mijn knieën van was waren, mijn hart in mijn keel klopte en ik dacht dat misschien niet mijn laatste uur, maar wel een heel moeilijk uur was aangebroken, was bijzaak en helemaal niet aan me te zien. Hij: "Bonjour! C'est quoi votre problème?" Ik: "Vous voulais prendre ma place? Je vous ne permets pas ça! Hij: Goeiedag! Wat is 't probleem eigenlijk?" Ik: Wilde u mijn plaats afpakken? Dat laat ik u niet doen.
Die drie-letter van een kerel beweert zowaar dat hij er eerst was. Hahaha ik weet niet waar 't vandaan kwam hoor, maar er kwam een heel bespottende lach ergens vanuit mijn keelholte vandaan. Hij keek me aan, verklaarde mij waarschijnlijk voor gek en maakte rechtsomkeer, terug naar zijn auto. Ik dacht, nu gaat hij 't wapen halen en vanavond haal ik het avondjournaal. Maar nee, meneer manoeuvreerde zich uit z'n halve draai en gaf me de gelegenheid om probleemloos het parkeervak in te rijden. San pasa! Ik zal 't nooit weten waarschijnlijk. Maar iets heeft die kerel de stuipen op het lijf gejaagd, of heeft hem tot rede gebracht. Ik moet toegeven die lach klonk niet erg normaal. Eerder een Alfred Hitchcock lach. Maar goed. Ik had wat "mij" toebehoorde.
Als ik uit de auto stap en een karretje haal breekt zowaar het zonnetje door. Wat zeg ik een gapend blauw gat verscheen in die grauwe lucht. Verend loop ik naar binnen, haal snel mijn boodschappen en als ik naar buiten kom is er zon, blauw en zowaar hier en daar een stapelwolkje. Wat wil een mens nog meer. Een macho het hazenpad doen kiezen, parkeerplaats gevonden, boodschappen gehaald en als kers op de taart, de lucht die een beetje aan thuis doet denken. Daar wordt je toch gelukkig van?
Lachen is niet alleen gezond, maar kan soms ook gevaarlijk zijn. Voor anderen dan!
P.s: Het is me gelukt! Ik heb foto's kunnen plaatsen. Nu nog even door oefenen zodat ze niet alleen onderaan de tekst komen te staan. De aanhouder wint, dus zal het er eens wel van komen.
Was het de bedoeling om pas volgend jaar weer iets neer te krabbelen, hier ben ik dan toch weer. Nog vòòr de jaarwisseling. Wat opvalt is dat tegen deze tijd van het jaar wij worden overstelpt met alles dat te maken heeft met geven, delen, goed zijn en vooral vredelievend zijn.
Geven wordt ons vooral aangepraat door de commercie. Geven betekent, veel kopen en daar varen de handelaars wel bij. December is de maand waarin de grootste winsten worden geboekt. De consument wringt zich in allerlei bochten om toch maar al die cadeau's onder de boom te krijgen. Delen is iets dat ons van kleins af aan wordt aangeleerd. Delen is een nobele daad en maakt van jou een beter mens. Goed zijn. Deze is een moeilijke. Want wanneer is iemand goed. Ik persoonlijk denk dat iemand die probeert goed te doen, tenminste al de juiste weg bewandelt. Want doen wij daadwerkelijk ons best, dan nemen we het kwade de wind uit de zeilen. Kinderlijke gedachtengang misschien, maar wel effectief. Streef het goede na en vermijd het kwade. Ai waka! Vredelievend zijn. Die is pas een moeilijke. Wij streven allemaal naar vrede. Die echte vrede. Vrede met jezelf. Dat zou het uitgangspunt van "vredelievend" moeten zijn. We kunnen alleen vredelievend zijn , denken en doen als we vrede hebben met en in onszelf. We worden allemaal weleens geconfronteerd met situaties of mensen die onrust in ons provoceren. Stokers, gifspuiers onoprechte mensen. We komen ze vroeg of laat allemaal wel eens tegen. Maar aan ons om op de juiste manier daar mee om te gaan. Geenszins dat gedrag kopiëren. Het principe van gelijke munt telt hier niet! Door vrede en sereniteit in onszelf te zoeken en te vinden, worden wij minder aangename situaties of mensen de baas. Punt uit. Er hoeft daar geen hele meditatie sessie aan vooraf te gaan. Als je tenminste één keer per dag stilstaat bij het feit dat we dankbaar moeten zijn voor de kans die we hebben om van dit leven te mogen genieten. Ook als het soms wat minder gaat, ook als er van die lui zijn die je het bloed vanonder de nagels proberen te trekken. Het is een geschenk hier te mogen zijn. Wij zijn als mens deel van het geheel, maar we zijn ook een fractie van niets. Zonder het geheel om ons heen zijn wij niets. Het minder prettige hoort erbij. Als wij het zaak maken elke dag opnieuw weer te werken aan die vrede in ons zelf dan kunnen wij iedere situatie en ieder mens gelijk onszelf, aan. Je groeit, wordt sterker en een meester in het onderscheid maken tussen wat of wie telt aan de ene kant en de dingen en mensen die er helemaal geen toeter toe doen. Die stem in jezelf waar je elke dag mee praat of die jou elke dag aanspreekt. Ja die, die stem kennen wij allemaal. Praat niet alleen over ditjes en datjes maar ga ietwat dieper. Je zult er versteld van staan wat die stem je allemaal te vertellen heeft. En hoe je innerlijke zelf in staat is jou te begeleiden wanneer je het even zelf niet meer weet.
Zelfregulatie noem ik dat. Je weg vinden in de wirwar van gebeurtenissen, situaties, mensen waar wij soms helemaal geen abc meer van kunnen maken. Maar je vindt jouw weg als je daar open voor staat. Geen abracadabra of hokuspokus, Maar gewoon contact zoeken met je zelf. Beseffen dat de binnenkant veel, heel veel aandacht nodig heeft. Koester de binnenkant en de buitenkant volgt wel. Als we eenmaal die weg bewandelen, dan zullen we in staat zijn te geven zonder daar iets voor terug te verwachten, dan zullen we delen met een groot hart en dan zullen we goed doen omdat we ons goed zullen voelen. Daar is geen Kersttijd of eindejaarsperiode tegen opgewassen. Wanneer we het gehele jaar door kunnen geven, in staat zijn te delen en goed te zijn voor elkaar dan volgt de vrede automatisch. Dat is het toch? Vrede op aarde in de mensen een welbehagen.
Laten we met kleine stapjes bij onszelf beginnen en dan wordt 2014 een beter of wie weet zelfs een goed jaar. Ik wens een ieder een hele fijne jaarwisseling toe. En jullie die de tijd nemen mijn krabbeltjes te lezen bedank ik welgemeend. Ik hoop dat het me in 2014 eindelijk lukt om foto's te plaatsen. Dat zal het lezen minder monotoon maken. Maar eerst zien hoe het met de inspiratie zal zitten in 2014. Maar daar zal mijn kleine stem me wel bij helpen.
Elk huis kent zijn regels. Zo ook bij ons. Alleen werden regels omtrent uitgaan gaandeweg gemaakt. Het waren grillige regels, vaak aan verandering onderhevig en een grote bron van ergernis voor mij.
Toen ik aan de middelbare school begon mocht ik naar de feestjes die werden georganiseerd op school. Dat waren feesten die door de VAMS werden georganiseerd in verband met bijvoorbeeld Pagwa, Keti Koti, herdenking van de verschillende immigraties enz. Er was wel altijd één of ander evenement dat gevierd moest worden met een goede DJ. Naar die feestjes mocht ik. Want dat was van 1uur in de middag tot een uur of 6. Leuk mang, succes gegarandeerd. Die schoolfeesten flopten nooit. De AMS was een kei in orga fesa.
Anders was het voor de feesten die s avonds werden georganiseerd. Want dat deed de studenten vereniging ook. Feestjes organiseren buiten de schooluren en op een andere lokatie. Zo. Dat betekende voor het eerst toestemming vragen en zien te krijgen voor mijn eerste avondfeest. Dat feest zou zijn in de Schakel aan de Van Idsingastraat. Was niet ver van waar mijn oma woonde en aangezien mijn moeder elke avond naar mijn oma ging, zou er geen probleem mogen zijn. Ze hoefde niet naar een andere buurt om me op te halen. Ik zou vlakbij zijn. Blablablabla. Met al die gedachtes probeerde ik een Ja te rechtvaardigen en een Nee uit te sluiten.
Ik kom thuis van school. Wat is t goede moment om te vragen. Ik mik maar mis steeds mijn doel. Want telkens als ik wil vragen knijpt mijn keel dicht. En dan vertelden klasgenoten over hoe ze thuis gewoon zeiden: Pa ga je me zaterdag naar t feest kunnen brengen? Of iets van die strekking. Hahaha, niet bij Huize Ons. Enfin, ik dacht laat me maar gewoon vragen. Ja of nee, de wereld zal niet vergaan. Ik zou hoogstens een zenuwinzinking kunnen krijgen, maar zelfs dan zou de wereld niet stil blijven staan.
Er is zaterdagavond een feest, wordt door de schoolvereniging georganiseerd, in de Schakel. Mag ik gaan? Ik was buiten adem, zo snel had ik gesproken. Je kon een vlieg horen puffen. Pa vroeg hoe laat het begon. En hoe laat het afliep. Ik dacht, ok er zijn vragen dus de kans op een positief antwoord is aanwezig. Om acht uur en om drie uur. Aanvang en afloop dus. Pa zei dat ik kon gaan, alleen vond ie drie uur te laat. Mensen die hun eigen sleutel nog niet hebben, die mogen niet op zo een onchristelijk uur naar huis komen. Ik dacht bij mezelf, als jullie nu een kopie van die sleutel maken en aan mij geven, dan heb ik ook mijn eigen sleutel. Probleem opgelost. Maar ik hield wijselijk mijn mond. Ik mocht gaan! Dat was al héél wat. Nu het uur van afloop (voor mij). Want drie uur was natuurlijk uit den boze. Nu kwam ma aan de beurt, want zij was chauffeur van dienst. Hoe laat zou die vrouw me willen ophalen? We weten allemaal dat ook toen al geen enkel spannend feest om acht uur begon. Néé, de sfeer kwam er altijd pas om een uur of elf in. Dus wat ma zou zeggen over t uur dat ze mij zou afhalen was van cruciaal belang! Ze zei: Ik kom je om 12 uur halen. Ok, ik mocht gaan, maar er hing een sombere wolk over mijn blijdschap. Want 12 uur was toch geen uur om naar huis te gaan? Maar ja zoals ze het in Suriname zeggen: Mi bin breti fu sji mi tanta , mi no aksi fu mi omu.
Ik had een crème broek, wat ze nu een skinny noemen. Ik had nog de hele week om te beslissen wat ik aan zou doen die zaterdagavond. Maar Woensdag zei ma dat ik mee moest naar de stad. Ergens aan de Zwartenhovenbrugstraat bij een Syriaanse winkel stapten we naar binnen. Ma vroeg of ik die crème broek zou aandoen zaterdag. Ja zei ik, maar ik had er nog geen blouse bij bedacht. Ma liet verschillende stoffen aanrukken en daaruit koos ze een glimmende bordeaux stof. Mooie stof, daar zou ze een blouse van maken. Voor zaterdagavond. Ze begon donderdag aan die blouse. Het werd een pracht exemplaar met vleermuis mouwen, diepe hals. Mi mamaaaaa, een plaatje was die outfit. Pa had ik geboemd, dus ik kocht op de valreep vrijdag crème kaplaarsjes bij Kersten. Echt waar kaplaarsjes in Su. Jawel!
Zaterdagavond. Om kwart over acht kwam ik aan bij De Schakel. Denk erom om twaalf uur ben je buiten. Ja ma.
Ik denk dat buiten mijzelf, alleen nog de DJ en zn helpers aanwezig waren. En de jongens van de organisatie natuurlijk. Eindelijk om half tien of zo kwamen de eerste mensen binnendruppelen. Ik had in die tussentijd echt slaap gekregen. Wachten geeft sowieso slaap, wachten tot t feest kan beginnen is geestdodend. Enfin eindelijk kwam er schot in de zaak. De kliek was er en er werd gedanst alsof ons leven ervan af ging. We hadden allemaal disco koorts daar. En Bob Marley vroeg ons:Is this love Ja mang a fesa bing span!!!!
Ik genoot met volle teugen en kon echt niet geloven dat ik eindelijk naar een avond party mocht en er ook daadwerkelijk was.
En wat gebeurt er als je plezier hebt en je je vermaakt? Ja, de tijd vliegt.
Ik was midden op de dansvloer, weet nog precies met wie ik danste, dansvloer span. Drukte. En een jongen uit mijn klas komt al dansend naar ons toe. Hé is t niet je moeder die daar naast de zaal staat? Weet niet of jullie dat gevoel kennen. Alsof je hart in je buik gaat zitten en je helemaal licht wordt in je hoofd. Wel geloof me, t is geen pretje. Ik maakte een frekti danspas om te kunnen kijken in de richting waar hij naar toe had gewezen . Ja hoor daar stond ze in vol ornaat, handen in haar zij, gezicht op storm, een niet al te mooie jurk aan en . . . . . op slippers! Doodgaan vond ik op dat moment niet erg. Mocht van mij komen right there and then!
Ik sprintte van de dansvloer naar de tafel waar ik zat, mijn danspartner achter me aan. Wat is er, wat is er? Ik pakte mijn tas en was foetsie! Durfde niet naast ma te lopen dus ik liep vlug de poort uit. Gelijk op straat begon t al. Ik had gezegd dat je om twaalf uur buiten moest staan". Ik zal maar niet vertellen wat ik wilde zeggen. Want had ik dat gedaan dan lazen jullie dit stukje vandaag niet. Ik keek op mijn horloge. Een Timex met lichtgevende wijzers en uren. WAT gaf dat ding aan? Oh Jezus van Nazareth, die vrouw had gelijk! Het was vijf voor één. Wat een geluk dat ze me niet van de dansvloer was komen losrukken. Want dat foeterde ze ook. "Ik had je aan je vlerken van die dansvloer moeten komen halen. Overdrijven is ook een kunst. Ik had gezegd 12 uur en 12 uur is 12 uur". Ma was over haar toeren heen en daar was echt niets tegen in te brengen. Dus je houdt je mond. Want een baks zou geen mooie afsluiter zijn van de avond.
Ik overleefde de tirade, de laatste vijf minuten naar huis verliepen in stilte. Gelukkig maar want ik was aan het nagenieten, dus als Ma in stilte wilde stoven des te beter. En toch, kort voordat we thuis aankwamen zei ze: Dat pakje was mooi, heb je commentaar gehad? Ja, een paar mensen hebben me gevraagd waar ik die blouse heb gekocht. Ze glunderde. Maar had me dan toch tot drie uur daar gelaten dan had men langer jouw haute couture kunnen bewonderen toch? Maar goed voor de volgende fuif had ik al een strategie bedacht. Ik zou gewoon vragen als ik om elf uur er naar toe gebracht kon worden. Kijken hoe mams en paps zouden reageren.
Tot zo ongeveer mijn zestiende werd ik overal, ja bijna overal, door mijn moeder naar toe gebracht. School, hobbys, feestjes ik had mn vaste taxi. En dat was op zn zachts gezegd niet leuk. Verstikkend was eerder het gevoel, bij zoveel bezorgdheid. Bezorgdheid waarover, moet me tot de dag van vandaag nog duidelijk worden, want ontsporen stond niet op mijn agenda. Enfin t gevolg van zoveel wakend oog de hele tijd, maakte wel dat ik zowel op school als op zwemles, tekenles of welke les het ook was dat ik op dat moment volgde, het hoogste woord had. Altijd lachen, altijd lol want het keurslijf zat wat losser toch.
Ik moet niet zeggen dat ik te streng werd opgevoed. Opgroeiend dacht ik dat wel, maar achteraf gezien viel het reuze mee. Vriendinnen zeiden juist dat ik blij moest zijn dat ik niet in de felle zon op de bus hoefde te wachten na school. Mi Gado, ze moesten eens weten hoe jaloers ik op hen was en hoe ik hen benijdde. Zo vrij en blij als zij naar de bushalte stapten, in de soulbus met loeiharde hits van het moment naar huis. En niet te vergeten het jongensvolk dat naar hen floot bij het voorbijgaan. Mang dat was een wereld die ik niet kende. Hoe droomde ik van die vrijheid. En in dit geval bleek die droom geen bedrog. Ik besloot mijn vader te benaderen met het voorstel om gezien mijn leeftijd me toch mijn eigen weg te laten vinden in het leven, te beginnen met zelfstandig naar school te gaan. Met de bus. A man luku mi. Leek een eeuwigheid te duren en ik hield mn adem allang niet meer in, want ik voelde de nattigheid al. Toen ie eindelijk sprak, zei hij: Je hebt een vriend?. Ik dacht, een vriend? Met ma altijd loerend om me heen? Geen haar op mijn kruin dat daaraan dacht zelfs! Ik antwoordde dus naar waarheid en zei aan pa lief dat er van een vriend geen sprake was.
Ok zei die goeie man. De school is om 1 uur uit, je moet met twee bussen naar huis, dus als je hier rond half drie bent is het goed. Geen gedraal op straat, geen geklets in groepjes. Je bent geen schaap, je gaat niet mee met de kudde. De bus in, en naar huis. Aj boi ik heb die man dood geknuffeld. Zo blij was ik. Ik moet erbij vertellen dat er 50 jaar verschil was tussen Pa en mij. Bijna twee generaties! En toch deed hij van de twee, het meeste zijn best om zich in mijn leeftijd in te leven. Nu t goede nieuws nog met Ma delen. Ik moet nòg lachen als ik terug denk aan de uitdrukking op haar gezicht toen ze het nieuws hoorde. En de vaart waarmee ze naar Pa liep om verhaal te halen over de beslissing die hij had genomen. De verontwaardiging was groot. Maar ja, Pa had het laatste woord.
De grote dag brak dus aan. De school begon om 7 uur, twee bussen halen betekende om kwart voor zes van huis om op tijd op school aan te komen. Ik voel die opwinding nu nog. Zo vroeg s ochtends ALLEEN van huis. Ik had het klaargespeeld. Het was me gelukt.Vrijheid, blijheid.
De eerste dag stond Ma lief om 1 uur tòch aan de schoolpoort! Ik die al de hele dag in staat van euforie had geleefd omdat ik de populairste Soulbus van lijn 9 zou nemen! Dacht ma nou echt dat ik in die auto zou stappen? Hahahaha er waren twee schoolpoorten. Mama stond waar ze mij altijd opwachtte. Ik gebruikte uit voorzorg de andere poort waar ze geen zicht op had. Vliegensvlug alsof ik door een horde zwijnen werd achternagezeten vloog ik naar de hoek van de straat, de Chinese winkel in. Ik bleef daar totdat ik Ma weg zag rijden. Ik wachtte voor de zekerheid nog vijf minuten vooraleer ik de winkel verliet. Nog voordat ik bij de bushalte aankwam, kwam ie aangereden. Arend of Lesje en hij had geloof ik ook nog een andere alias. Anyway. De Soulbus op lijn 9! Die moest ik hebben. Als hij maar stopte want ik was nog niet bij de halte. Wat denk je. Met gierende remmen kwam de bus tot stilstand! Vlak naast me. Ik keek een beetje schichtig naar de tawa jongen (de jongeman die het busgeld in ontvangst nam en zorgde voor het wisselen van de cassette bandjes) en de chauffeur. De jongeman kende ik. Die woonde bij ons in de buurt en was van straathoek meubilair bevorderd tot tawajongen. Maar dat was niet terzake. Hij pierde zijn ogen, helemaal naar Surinaamse gewoonte. A boi skreki. Jij met de bus? Ik dacht jongen neem dat geld en klets niet teveel. Eenmaal op de bus bleek er geen zitplaats meer te zijn. Ik kreeg bijna een appelflauwte, want zo op de eerste dag van mijn bus avontuur kon ik toch onmogelijk in de deur gaan staan. Dat was een te hete vuurproef die ik niet zou doorstaan. Van angst en de zenuwen zou ik zeker uit die bus vallen! Jullie kennen dat zeker wel, wanneer er duizend en één gedachten binnen één seconde door jouw hoofd suizen. Maar ik maakte me druk om niets. Arend zei aan een jongen die op de eerste bank zat dat ie moest opstaan zodat ik kon zitten. Zonder morren deed die jongen dat. Dit was 1976 of zo, dus galant zijn was nog een beetje in de mode.
Zooooo ik zat, aan t raam. . . . . . . . . . poku e naki. Ik weet t nog zo. Earth Wind and Fire. Reasons. Philip Bailey deed zn ding door de speakers van die Coaster (bus). En ik? Ik was de gelukkigste tiener van de aardbol.
Ik liep om precies kwart voor drie het erf op. Iedereen was al thuis. Dat betekent dus Pa en Ma. Pa keek verwachtingsvol. En? Wat vond je eraan? Met honger in de zon lopen. Voor herhaling vatbaar? Natuurlijk. Ik hoef niet meer gebracht en gehaald te worden. Vreemd genoeg zei Ma niets. Geen woord. Ook niet dat ze me toch was wezen ophalen. Hmmmm was ik niet gewend. Zou nog wel komen, die verlate reactie. Maar die kwam niet. En ik gaf ook geen sjoege dat ik mams had gezien. Toen, begreep ik haar verongelijkt gedrag niet. Later snapte ik dat loslaten van jouw enig kind moeilijk kan zijn. Vooral als dat kind losgelaten moet en wil worden. Wat gebeurt er met een elastiek die tot t uiterste wordt aangespannen? Juist ja.
Onder mams haar vleugels was het (meestal) fijn toeven, maar het heeft ook aardig wat anekdotes opgeleverd. Af en toe zal ik jullie daarvan deelgenoot maken.
Religie en politiek zijn twee onderwerpen die ik vermijd. Niet angstvallig, gewoon weldoordacht. Dit omdat de eerste bij velen gevoelig ligt terwijl de tweede gewoon smerig spel is, dus verspilling van mijn energie.
Nu kom je er zo af en toe niet onderuit. Soms wordt je door een opmerking van een ander gedwongen te reageren. Want een onderwerp mijden betekent geenszins dat anderen maar mogen roepen waar ze zin in hebben. Die zoete koek lust ik niet!
Waar ik mij mateloos aan stoor, zijn de vragen die men vaak durft te stellen. Ga je naar de kerk? Welk geloof heb je? (daar bedoelt de doorsnee Surinamer mee: bij welke kerkgenootschap ben je aangesloten). Ben je rooms katholiek, protestants of aangesloten bij de tig andere clubjes, die als paddestoelen uit de grond rijzen, schijnt belangrijk te zijn.
Echter de vraag die mij het meest stoort is: Je bent toch een Christen? Wel laat het voor eens en voor altijd gezegd zijn. Mijn geloofsovertuiging is een privé aangelegenheid. Ik bepaal zelf wel of ik die informatie met anderen deel of niet. Ga je naar de kerk? Tot daar aan toe. En het antwoord is nee. Waarom? Dat zijn mijn zaken.
Maar teruggaand naar de vraag: Je bent toch een Christen? Deze werd mij gesteld door iemand die mijn leven behoorlijk had proberen te verzuren. Het is haar niet gelukt. En zo een 10 jaar later, probeerde deze Christen mij zover te krijgen om zand over de hele kwestie te gooien en vrolijk door te gaan, daar waar ik een dikke punt achter had gezet. Zand over de hele kwestie gooien? Mi Gado een Daf truck vol grind zou nog niet voldoende zijn om al dat gif te bedekken. Dus mijn kleine stem zei: niet doen! Je zal meer van hetzelfde meemaken. Doel van haar vraag was om mij ervan te overtuigen dat het zijn van een (goed) Christen vergt dat je ook vergevingsgezind moet zijn. Hallo? Elke zichzelf respecterende religie vergt dat van zijn volgers. Ze had dus even goed kunnen vragen of ik een Budist, moslima, of Hindu was. Vergeven reinigt het hart van degene die vergeeft. Daar ben ik van overtuigd, maar ik hoef daarom aan mijn kwellers niet kenbaar te maken dat ze zijn vergeven. Ik vertik t. Vergeven doe ik als en goede egoïst voor mezelf. Ik moet er beter van kunnen slapen en erdoor met mezelf in t reine komen. Zo de kwellers last hebben van gewetenswroeging zal me worst wezen. Heb je naaste lief gelijk jezelf. Als je dat doet dan ben je al een end op weg hoor. Want jezelf pijnig je ook niet. Waarom dan anderen wel? En dan met Christelijke praatjes komen aandraven. Lekker makkelijk altijd maar weer die bijbelse teksten te tij en te ontij naar boven halen. Mi ede nanga unu!
Ik heb ook een vraag: Wat of wie is een (goede) Christen?
Wie het antwoord kent mag opstaan.
Ik ging als kind naar de kerk. Elke zondag feest. Vond t leuk dat zingen en de sfeer in die kerk. Augustusmaand, Hernuttermaand. Met mijn oma ging ik dan elke avond naar een andere lokatie waar er een dienst werd gehouden voor veel volk. En dat geloof ik zeven avonden lang. Meestal niet in een kerk, maar bijvoorbeeld in Jeugd Centrum aan de Sophie Redmondstraat. Of ook weleens op wat toen Oranjeplein heette. Het huidige Onafhankelijkheidsplein. Fantastisch was dat, dat gevoel van saamhorigheid. Samen zingen, geloven, blij zijn. Rooms katholiek, Protestant of Evangelische Broedergemeente, het maakte niet uit. Wij loofden samen datgene waarin wij geloven. Opvallend was wel dat andere gelovige clubs zoals de Jehovas Getuigen of mensen die lid waren van wat mijn oma een bonboni kerki noemde, niet meededen aan deze uiting van saamhorigheid. Nee want leden van sommige van deze andere gemeenten, mogen geen andere kerk betreden. Hoe christelijk!
Om de hamvraag te beantwoorden of ik Christen ben? IK WEET HET NIET. Om de simpele reden dat ik er van overtuigd ben dat je pas op het einde van de rit de horen krijgt of je het wel of niet goed hebt gedaan als Christen, Hindoe, Moslim of wat dan ook. Het is hooghartig van jezelf te zeggen dat je één van die dingen bent. Je kan wel zeggen dat je het Christendom PROBEERT te belijden. Een doop, een belijdenis, een heilige communie of het over de daken loven en prijzen van de Heer maakt jou nog geen Christen. Naar de kerk gaan ook niet, als je het alleen maar doet voor de sier. Welke religie dan ook, belijden à la lettré is moeilijk. Maar met overtuiging proberen is de kunst.
Doet er niet toe welk geloof je belijdt, er zijn basisbeginselen, die wij als t thuis goed zit, meekrijgen. Basisbeginselen die we los van religie als mens aanvoelen. Als wij elke dag opnieuw weer proberen, met vallen en opstaan weliswaar, ons aan die basis regels jegens ons medemens te houden, dan zijn we op de goede weg.
Ik zei het al: ik weet niet of ik een Christen ben. Wat ik wel weet is dat ik Godvrezend ben. Die Almachtige die aan het hoofd van het Universum staat en die verantwoordelijk is voor alles dat is en leeft. Ja die grootheid, vrees ik. Hem en hem alleen. Hij is, was en zal er altijd zijn. De Alfa en de Omega. Het begin en het einde. En daar tussenin zijn wij stervelingen onlosmakelijk aan hem en elkaar verbonden. Wij willen t niet weten, maar toch is het zo. We denken in hokjes, maar die bestaan niet.
Ik ga naar de kerk, wanneer die leeg is. Rustige plek. De Kathedraal in Suriname is zo een kerk. De Grote Stads Kerk ook zo een fantastische plek.
Het is niet wanneer je zegt dat je iets bent dat het ook zo is. Niet zomaar dingen roepen, maar nadenken, geloven en vooral toepassen. . . . . . . en aan t einde van de rit hoor je t wel.
Laten we dus altijd proberen elkaar te koesteren, hoe moeilijk of dat soms ook is. En mocht t echt niet lukken distantieer je dan zonder djugudjugu. Vergeven moeten we ook. Aan de ander zeggen dat ie is vergeven is een optie. Hoeft niet. Mag.
We hoeven dus geen vragen te stellen over, kerk, geloof en oh gruwel, proberen zieltjes te winnen. Hoeft niet. De Bron houdt van al zijn Schepsels. Hij heeft ons geschapen en maakt geen uitzondering.
Dus oordeel en veroordeel niet, dat recht heeft hij en hij alleen.
Ik wens jullie een fijne tijd toe. Een tijd van geven, liefde tonen en het leven bejubelen. We hebben er maar één.
SOSO LOBI
(Moppie jij hebt me tot dit stukje geïnspireerd! Je weet wie je bent!)
Op een meer waardige manier dan Nelson Mandela, richting geven aan eigen leven en aan dat van vele miljoenen anderen, lijkt mij haast onmogelijk. Vele groten zijn hem voor geweest en voorgegaan, maar wat Madiba van de anderen onderscheidt is de kracht die hij in zich had en op anderen wist over te brengen. Veel heb ik gelezen over deze grote man. En wat mij het meest opviel is de rust die er van hem uitging. Ik denk niet dat men hem ooit heeft kunnen betrappen op een uitbarsting van woede, frustratie of paniek. Ofschoon hij die zoals elk een van ons ook wel zal hebben gekend, die soms alles overheersende gevoelens met als oorsprong onmacht.
Nee, deze man straalde rust uit, sprak rust en deed rust. Van vrijheid beroofd. Ongeacht door wie en waarom, dat is een verhaal op zich. Maar van vrijheid beroofd.. . . . . . 27 jaar lang! Gelukkig kunnen de meesten onder ons daar niet van meepraten. Voor ons is het vanzelfsprekend te gaan en staan waar we willen. Te zeggen wat we willen, wanneer, hoe en tegen wie. Enfin, most of the time dan. Want vrijelijk je mening uiten deze dagen kan je jouw leven kosten.
Nelson Mandela werd vele jaren gezien, gebruikt en misbruikt soms, als martelaar. Terwijl hij dat in mijn ogen nooit is geweest. Nelson Mandela is geen martelaar. Nelson Mandela is HET voorbeeld van hoe een mens baas blijft over zijn ziel, zijn ik, zijn KRA. En dat ongeacht de invloeden van buiten. Want dat mensen ontegenzeggelijk wreed kunnen zijn tegen mekaar is zo waar als een steen. Madiba heeft dat aan den lijve ondervonden. Hij bleef volharden, zelfs in het donkerste der dagen. Nooit vermoedend dat hij eens aan het hoofd zou staan van de clan die hem gedurende 27 jaar kapot probeerde te krijgen. Hij brak niet. Hij bleef niet alleen sterk, maar hij bleef groeien. Als mens . . . . . hij werd een icoon. De wereld werd te klein voor zijn aura. Zijn vijanden verschrompelden onder zoveel minimale kracht. Kracht zonder geweld, kracht zonder moorden, kracht zonder haten. Kracht door liefde.
Vandaag zullen er veel essays worden geweten aan Nelson Mandela. Want over de doden alleen maar goeds, maar Nelson Mandela hoeft nooit te sterven. Wij moeten ervoor zorgen dat hij door blijft leven, in een ieder van ons. Wij gekleurde mensen die waar of wij ons ook bevinden hebben altijd een strijd te voeren. Ja ieder gekleurd mens weet waar ik het over heb. Niet flauw doen, wij weten dat men heel subtiel probeert ons te laten voelen dat wij inferieur zijn aan ik weet niet welke superieure club. En onderling hebben wij er ook een handje naar. Wie ken het spelletje niet? Wie is de lichtste van kleur? Een geliefd en tegelijkertijd idioot hersenspinsel onder gekleurde mensen. Als wij daar nou eens mee ophouden, als wij beginnen te geloven in onze kracht en dat van onze mede kleurlingen dan komen we al een heel eind vooruit. En dit is geen black power proclamatie. Verre van. Dit is om te gedenken dat een groot man is heengegaan, maar niet gestorven, want zijn wijze lessen moeten hun weerklank vinden in elk hart dat snakt naar zelfbewustzijn, sereniteit en kracht. Nelson Mandela zijn gedachtengoed heeft geen kleur.
Auras hebben geen kleur. Kracht ook niet. Maar ben ik even blij dat Nelson Mandela een zwarte man was. Wij kunnen niet genoeg van deze grote trekkers hebben. Maar laten wij ons dan ook echt optrekken aan hetgeen hun leven ons heeft geleerd. Voeg de daad bij het woord. Laat je niet klein krijgen door wie of wat dan ook. Sla terug met kracht. Die hebben we allemaal in ons. Het is innerlijke kracht die Nelson heeft doen overleven, 27 jaar lang! En hij deed het in een piepkleine cel, helemaal alleen.
Gister ging hij naar een andere dimensie. Het is goed geweest. Zelfs zijn onderdrukkers zullen een traan wegpinken want hij was groter dan hen. Ga heen Madiba, uw werk hier is volbracht.
Of desnoods t hele alfabet. Goed laat me t houden op B. Ik heb jullie laatst deel gemaakt van hetgeen me overkwam op Zanderij, de internationale luchthaven van mijn geboorteland. Geen kritiek, slechts een ergerlijke gebeurtenis die hoe raar of het ook klinkt, bijdraagt aan de kleurrijkheid van het Surinaams gebeuren.
Na ruim acht uur vliegen kwamen we rond een uur of half acht s morgens aan op Schiphol. Menig reiziger die uit Suriname aankomt op Schiphol heeft dit reeds meegemaakt. Dus het gros van de passagiers die popelen om uit te stappen, weten wat hen te wachten staat. D R U G S C O N T R O L E!
Maar Vicky op Zanderij die had zn werk al goed gedaan dus ik denk niet dat er veel werk aan de winkel zou zijn voor zijn collega hier op Schiphol.
Héla, de deur van het vliegtuig ging open, we mochten uitstappen en. . . . . . wat een verademing! Geen tot de tanden bewapende marechaussees, die met grimmige gezichten en Vicky part II ons stonden op te wachten. Ook bij de preekgestoeltes aan deze kant van de aardbol ging het vlot deze keer. De meeste mensen, waaronder ikke mochten meteen door. Niks geen: wie heeft uw ticket betaald en wat is uw beroep geleuter. Hèhè ik mocht door! Dus wacht, zal t dan toch waar zijn? Ik lijk niet op een drugskoerier? Ik zie dr dan toch nog normaal uit? Waw, wat een opluchting.
Een transit stop van zeven uren later en ik mocht doorvliegen naar Luxemburg. Daar aangekomen landden er drie vluchten relatief kort na mekaar hetgeen maakte dat er op één bagageband de bagages van al die drie vluchten kwam binnenrollen. Om een goed beeld te scheppen: er stonden zo een 300 passagiers op hun bagage te wachten om daarna langs de douane te lopen naar de uitgang.
Zoals op de meeste luchthavens heb je een uitgang voor mensen die iets aan te geven hebben en een uitgang voor mensen die niets aan te geven hebben. Iedereen kiest voor de laatste. Welk normaal mens heeft iets bij de douane aan te geven? Enfin een aardig aantal mensen waren me reeds voor naar de uitgang, ik volgde de menigte en lachte al naar mijn welkomst comité, en jaaaaaa hooooooor. Alweer was ik de pineut. Uit het niets verscheen er een douane ambtenaar die mij uit de rij pikte en vroeg waar ik vandaan kwam. Nederland kende hij wel, maar kwam ik nog elders vandaan voor Nederland? Ja, Suriname. Dat kende hij niet.
Had ik iets aan te geven? Nee, daarom maakte ik gebruik van de niets aan te geven uitgang. Na mijn antwoord begon hij verdacht veel op een tomaat te lijken. Wat was het doel van mijn reis? Ik had zin om er even tussen uit te gaan. Hij zag water branden, en had het kennelijk heet want de zweetdruppels stonden op zijn voorhoofd. Had ik ook nog iets gekocht tijdens mijn verblijf? Ik antwoordde niet en was reeds bezig de code van mijn koffers in te voeren om zo mijn aankopen aan deze idioot te tonen. Goed, koffer nummer 1 open. Hij bekeek de inhoud die er zeer netjes bij lag en hup, nog netjes in de verpakking van de winkel vond meneer Speurder één van mijn aankopen. Een damestas van één of ander semi-materiaal, glanzend nieuw en vooral mooi! Wat die had gekost? Nog geen vijftig euro, maar mag men nu niets meer kopen als men op vakantie gaat? Ondertussen stroomt de aankomsthal leeg, iedereen vertrekt ongestoord naar buiten.
U mag tot 400 euro invoeren. Oef is dat even boffen. Maar een geluk dat ik niet twee maar één Kerstbrood van Fernandes had meegenomen. Met mijn nieuwe tas nog in de hand werd er een collega bij gehaald. De tas werd van alle kanten bekeken en gekeerd. Van welk materiaal de tas was. Nu zag ik water branden. Waren deze idioten serieus? Want je mag geen slangen of krokodillenleer invoeren. Mi Gado! Ben er echt trots op dat ik niet één van die oncontroleerbare lachbuien van me kreeg op dat moment. Slangen- of krokodillenleer!
Een tas van imitatie ik-weet-niet-wat, donkerblauw ge-upgrade met zwarte luipaard stippen! En dat zou reptielen leder kunnen zijn. Ik vermoedde t al, maar nu weet ik het zeker:
Er is ergens een universele cursus voor douaneambtenaren. Kwestie van geschoold worden in het zo dom mogelijk voor de dag komen.
Vermeldenswaard is dat ik de enige niet blanke reiziger was die langs de douane liep. Zal dat er iets mee te maken hebben. Nee toch! Zo kleinzielig is de Europese mens niet. Ik vroeg er voor de zekerheid naar, maar die jongeman werd alleen maar roder en ik wacht nog op antwoord.
Al met al een heerlijke tijd gehad. En die tas van slangenleer? Is een hit. Een ieder vraagt waar ik m heb gekocht. Ik antwoord steevast: ik heb m Europa binnengesmokkeld.
Hallo beste mensen, zijn jullie er nog? Komen jullie af en toe nog even gluren naar mijn akkefietjes?
Ik ben terug van weggeweest. Twee weken naar switi Sranan. Dat waren er twee weken te weinig natuurlijk. De mens is nooit tevreden en dat mag niet!
Hier zijn we dr dus weer op ons vertrouwde plekje boordevol gekke wetenswaardigheden (tenminste volgens mij) die ik graag met jullie deel.
Ojeeee, aan een stukje beginnen en broodjes in de oven doen, gaat niet samen. Mi brede bron mensen! Enfin, back to topic.
Twee weken Suriname dus. Heenreis perfect op een kleine miss-hap na, op de luchthaven van Luxemburg. Om de een of andere mysterieuze reden, herkende het KLM systeem mijn reis naar Paramaribo niet. Ik kon dus mijn bagage tot Schiphol inchecken. Dat betekende dat ik op Schiphol dat hele verhaal overnieuw moest doen. Bagage ophalen, uit checken, wederom incheken bij de KLM balie en nog eens een keer door de douane controle. Online inchecken wordt aanbevolen en is inderdaad veel hoofdpijn minder, maar wat doe je als een systeem weigert toe te geven dat je online hebt ingecheckt voor een reis Luxemburg-Amsterdam-Paramaribo? En dat je graag jouw bagage meeneemt naar Su?
Niets! Tegen zoveel technologie is menselijke vaardigheid niet opgewassen, dus je buigt voor t systeem en checkt op Schiphol voor de tweede keer in.
Maar. . . . . .op weg naar Suriname krijgt niets mijn goede humeur stuk, dus geen vuiltje aan de lucht. Ik onderging mijn lot en zat als één van de eersten in het vliegtuig op weg naar Paramaribo.
Dag van de terugreis. Vlucht is om 19.40 uur dat betekent dus uiterlijk 17.40 uur aanmelden op Zanderij. Ik neem geen kansen en ben er al om 16.15uur. Kwestie van mijn bagage in één keer ingecheckt krijgen naar Luxemburg, de eindbestemming. Niks geen online inchecken deze keer. Ik had mij eerst laten informeren op het KLM kantoor in Paramaribo en men adviseerde mij om gewoon op de ouderwetse manier aan de balie op Zanderij in te checken. Ik dat kader toog ik dus ruimschoots op tijd naar de luchthaven.
Het wachten in de rij viel mee. Inchecken ook en ja ik kreeg mijn bagage ingecheckt tot eindbestemming. Het systeem in Suriname herkende mijn onwaarschijnlijke route wel! Héhé dat deed goed! Paramaribo-Amsterdam-Luxemburg is niet zo onwaarschijnlijk toch?
Had ik gedacht!
Na het inchecken en een vriendelijke goede-reis-wens van de dame achter de balie, begaf ik mij naar de uitgang. Dat was buiten de waard gerekend van de douane of politie mannetjes die net voor de uitgang aan een soort preekgestoelte staan. Dat ding heeft geen verhoging maar is net zo een meubelstuk dat je op t kansel in de kerk vindt.
En ja hoor, ik werd tegengehouden. Niet voor t eerst trouwens. Ik schijn de juiste vibes, het juiste uiterlijk en ik weet niet wat al meer te hebben, om voor drugskoerier door te gaan.
Goedemiddag mevrouw ik ben van de politie. En die goede man haalde zijn legitimatie pasje tevoorschijn. Ik keek er even naar, maar hij hield het niet lang genoeg omhoog dat ik zijn naam of zo kon zien. Op de foto even debiel als in t echt. Zoveel zag ik wel. Hij vroeg naar mijn paspoort, die gaf ik hem. Vanaf dat moment werd ik bij naam aangesproken. Fijn, zo weet ik wie ik ben. Wat t doel was van mijn reis?
Ik had gewoon zin om er even tussen uit te gaan meneer. Hij keek me aan alsof ie water zag branden. Mag ik uw ticket even zien? Ik gaf hem alle twee mijn tickets. En toen waren de rapen gaar natuurlijk. U hebt twee tickets. Ik liet hem zijn werk doen. Hij bekeek de tickets met argus ogen totdat zijn collega naast hem zei dat het ging om een transit passagier waarschijnlijk . Oooooooooo, toen viel zn kwartje!
Waarom reist u door naar Luxemburg? Wat antwoord je op zoveel lompheid? Dus ik vraag: hoe bedoelt u? En alweer zag hij ergens achter mijn rug, water branden. Ik zag dat dit niet zou opschieten, dus ging ik in offensief. Ik stelde voor gewoon mijn bagage te doorzoeken, aangezien ik duidelijk alle of de meeste kenmerken van een drugs slikkende of proppende dame had. Ik begon ook gelijk de FAQ van deze hardwerkende drugsbestrijders op te dreunen en zelf meteen te beantwoorden. Ik kende ze trouwens bijna uit t hoofd, wegens: niet de eerste keer tegengehouden.
Het ging die super intelligente man te snel, dus hij smeekte me bijna om te stoppen. Maar eenmaal op dreef ben ik niet te stuiten! Ik stond erop dat mijn bagage werd onderzocht, ik stond erop dat de persoon die mij naar de luchthaven had gereden erbij werd gehaald. Want die stond nog buiten te wachten, we zouden trouwens nog een lekkere bami gaan eten voordat ik naar de vertrekhal ging.
En één van de FAQ is: wie heeft u hier naartoe gereden en kent u de persoon? Oh my God! En volgens deze Cherlock Holmes weet een beetje drugskoerier deze vraag niet meesterlijk te beantwoorden?
Enfin mijn onredelijke eisen werden niet ingewilligd! Ik moest me niet boos maken, ik moest het me niet persoonlijk aantrekken. Hoezo niet persoonlijk? Ik werd toch tegengehouden? En niet de hele meute die ongestoord langstrok richting vertrekhal? Niets en niemand die hen tegenhield. Daar wees ik meneer Speurder ook op, maar verder dan een flauwe glimlach kwam hij niet. Nou ik mocht beschikken, nadat ik had geweigerd te vertellen wie mijn ticket had betaald omdat ik dat graag geheim houd. Ik wees dat heerschap ook erop dat er genoeg Surinamers zijn die op een normale manier in hun onderhoud voorzien, dat niet alle Surinamers in Nederland wonen, dat veel, heel veel Surinamers geschoold ja zelfs hooggeschoold zijn en dat die stomme, half debiele vragen die ze stellen in hun speurtocht naar drugs kant noch wal raken. Doe je aan steekproeven? Doe het dan gelijk goed. Onderzoek de bagage van de mensen die je steek-proeft. Heeft ie verboden spul bij dan heb je gelijk prijs.
Ik blijf erbij koeriers die op de luchthaven Zanderij worden betrapt, zijn mensen over wie er een tip is doorgegeven. Of ze hadden niet voor hun vrije doorgang betaald!
Ik mocht dus gaan. Surprise, surprise mijn handbagage ging glansrijk door de scan. Wat wil je, ik had geen drugs bij.
Na anderhalf uur was t dan echt zover. We zouden vertrekken en door de microfoon werd aan de passagiers meegedeeld dat er op weg naar t vliegtuig een extra bagage controle zou plaatsvinden. En of we daaraan wilden meewerken? Geen keus dacht ik zo. Op weg naar t vliegtuig nog een bagage controle. Ik was benieuwd.
En ja hoor, helemaal op zn Surinaams stond er bij de laatste uitgang van de vertrekhal een heuse Speurders delegatie met speurhond ons op te wachten! Wat goed zeg, maar waar was die blaffer toen ik werd ondervraagd? Konden ze niet gewoon met Vicky tussen de vertrekkende passagiers rondlopen en zo eventuele proppers en dragers opsporen? Hebben ze Vicky niet om de ruim bagage losgelaten?
Had mij in ieder geval een hoop ergernis bespaard.
Het is te hopen dat die hond goed wordt gevoed. Zou niet fijn zijn als hij met owru angri aan de verkeerde bagages gaat zitten trekken. Surinamers nemen eeuwig een half restaurant mee in hun koffer. Het ging goed deze keer Vicky vond niets.
En nu Schiphol nog. Daar wacht Vicky part II. Jongens toch.
Ik doe hierbij een verzoek aan alle slikkers, dragers en proppers hou op met dat gedonder. Het bezorgt reizigers, normale reizigers, onnodig overlast. Of een andere optie is natuurlijk, legaliseren dat spul. Laat de gebruikers zich te pletter snuiven, de wereld zal er een tikkeltje rustiger van worden. En koeriers: ga toch werken als de zon opkomt! Gel.l!!!!
Thats the question. Als kind heb ik zwarte Piet meegemaakt als een dolle jongeling die fratsen en stommiteiten uithaalde, ondertussen zwaaiend met zijn roe. Een grote lege zak had ie ook bij en dat was bedoeld om de stoute kinderen in te doen. Opgegroeid in een huis waar het zwarte bewustzijn al heel vroeg werd bijgebracht, was het vieren van sinterklaas taboe. Toen ik oud genoeg was om te begrijpen, werd mij uitgelegd dat het een sprookje was, dus niet waar, en een sprookje dat door mensen uit Holland was verzonnen. Paste helemaal niet in Suriname of bij Surinaamse kinderen. Geen cadeau dus voor mij met sinterklaas. Maar na de uitleg had ik daar geen moeite mee. Ter meer daar mij werd gezegd dat een zwarte Piet die gek moest doen en het vuile werk voor de sint deed, terwijl die zelf de goed heilig man was, geen leuk verhaal was voor kinderen.Verdere uitleg overbodig, ik had het begrepen.
Dat het vieren van sinterklaasfeest ook hoogtijdagen heeft gekend in Suriname kwam mede door de aanwezigheid van de Troepenmacht In ons land. de TRIS Het toenmalige leger dat overwegend bestond uit Nederlanders die voor een aantal jaren het rijksdeel en vooral de gouverneur kwamen beschermen. Daar aan de Gemenenlandsweg vierden de Jantjes (zo werden de Hollanders die bij de troepenmacht dienden genoemd), het Sinterklaasfeest. Groots werd dat gevierd. Op particuliere scholen en bij sommige bedrijven werd de sint ook enthousiast onthaald. Ik meen me te herinneren dat er ook een intocht was en dat bij de SMS steiger die goeie man uit Spanje aankwam. In de etalages spoorden de handelszaken iedereen aan om vooral de verjaardag van de Spanjaard (of is ie een Turk?) niet te vergeten.
Sinterklaasliedjes op de radio dagen van te voren Bedreigingen in die periode aan het adres van ondeugende kinderen. Die als ze hun gedrag niet verbeterden in de zak van Piet zouden verdwijnen. Mijn kinderlijke onschuld was door de ouderlijke zwarte bewustheidsvorming reeds lang de grond in geboord, dus ik begreep al die heisa niet. Bang kregen ze me echt niet hoor! Ook niet toen de sint naar school kwam en met een stuk of drie pieten de rust kwam verstoren. Ik had van thuis geen naam mogen trekken, dus kreeg geen cadeau en omdat ik mijn naam niet had opgegeven kreeg een klasgenootje de naam van de juffrouw. Ik deed niet mee, maar ging wel naar school die dag. Elk kind mocht even op schoot bij de sint. Ik was ongehoorzaam want ofschoon thuis had gezegd niet mee te doen, ging ik toch op schoot bij die idiote man. Die was trouwens niet wit dat kon je dwars door zijn baard heen zien. Zwarte piet had boven op zijn natuurlijke zwarte huid nog eens roet gedaan, kwestie van echt zwart zijn want een beetje bruine knecht is natuurlijk uit den boze.
Van discriminatie had ik nog nooit gehoord. Wist wel dat sommige mensen zich beter waanden als ze een lichtere teint hadden, maar dit was post koloniaal Suriname, wat wil je. Hoe lichter de teint, hoe dichterbij de nog oh zo aanwezige ex-kolonisator. Maar dit alles besef je niet als je zeven bent. En een naam daarvoor heb je ook nog niet. Dat waren zorgen voor later.
Ik herinner me wel me af te vragen hoe de andere kinderen nou in Gods naam konden geloven dat deze bruine man met zijn paard en al uit Spanje kwam, terwijl hij enkele uren eerder ook in Nederland was en een Piet die zo zwart was van de roet zonder dat we in Suriname schoorstenen hadden. Ik vroeg het voorzichtig aan Marjan het meisje dat naast me zat. Hou je mond je denkt altijd dat je alles weet!.
Gelijk had ze. Ik dacht vaak dat ik veel wist, niet alles maar veel. En deze keer wist ik het zeker. Ze hadden thuis gelijk, dit hele feest was kolder! We hadden geen schoorstenen. Een sprookje mag, maar dan wel een beetje geloofwaardig. Ik vond t allang niet erg meer dat ik van thuis niet had mogen mee doen aan dit stomme feest. En een enorme spijt dat ik op die man zijn schoot was gaan zitten.
1975 het jaar van de onafhankelijkheid. Geen Sint meer, de troepenmacht was weg, alles dat aan Nederland liet denken werd voorzichtig opzij geschoven. Diegenen die het in Suriname niet meer zagen zitten, konden naar Nederland vertrekken en dat deden velen. De Sint tegemoet. De decembermaand zou voortaan waarschijnlijk niet zo leuk meer zijn. En niet alleen vanwege de kou! Wat voorheen een sprookje was werd werkelijkheid. De sint was echt, en Piet ook. Zie daar de schoorstenen. En oooh als schoorsteenveger had ie toch wel mooie oorbellen! En die dikke lippen? Hij moet zich aan de wand van de schoorsteen hebben verwond.
Tig jaren verder, de niet witte mens in Europa is zich vaak heel pijnlijk bewust dat de autochies hem niet lusten. Zelden komt men daar openlijk voor uit. Subtiel is eerder de manier waarop dit monster dat racisme heet, onder jouw huid kruipt. Hoezo zwarte Piet racistisch? Het is maar een sprookje! Tuurlijk is het maar een sprookje.
Aan degenen die zeggen dat Zwarte Piet moet blijven zeg ik: geniet ervan. Stoor je dan ook niet aan de honderdduizenden Zwarte Pieten die zich bevinden in een land waarvan men zelfs na drie generaties zegt dat het niet hun land is. Nee ze gààn niet weg. Waarom zouden ze? Ze zijn hier omdat jullie daar waren. En als bonus is het nu elke dag Sinterklaas. Zwarte Piet is trouwens immer aanwezig. Op de tram, in de metro op de bus en oh ja in uw eigen trappenhuis. Leuk toch?
En degenen bij wie zwarte Piet een doorn in het oog is: het is niet een ieder gegeven de hoofdrol te vertolken in een sprookje. Want de zwarte Piet anno 2013 is geen knecht. Hij heeft zich losgerukt van de Sint, leidt zijn eigen leven en een beetje racisme krijgt hem niet klein.
Sinterklaas in ieder geval een man waar wij veel van hebben geleerd de afgelopen dagen. Hoe oud is die alweer? Hij is misschien goed en heilig, maar of die wijs is? . . . . . . . . . .
Wel, wel, wel! Gister maakte Yahoo bekend dat er vermoedelijk een "little something" tussen Katie Holmes en Jamie Foxx gaande is. Het nieuws op zich is misschien niet eens zo nieuwswaardig. In showbizz probeert iedereen elkaar wel eens uit, dacht ik zo. Maar wat wel degelijk de moeite waard was te lezen, waren de commentaren op betreffend nieuws. Aj boi, de rapen waren gaar!!!! Wat er allemaal niet werd gepost, naar wat de inhoud doet vermoeden, door kleurgenoten van Katie!
Die arme meid was niet jarig! Men twijfelde aan haar inschattingsvermogen, beschuldigde haar van onnozelheid en debiel gedrag en men vroeg zich veelal af of ze wel goed bij haar hoofd was. De meneer in dit verhaal waar velen van ons wel een beschuitje mee zouden willen eten, werd ervan beschuldigd een racist te zijn dus dat hij hypocriet is om nu met een blanke vrouw een relatie aan te gaan. Relatie vind ik persoonlijk een groot woord hoor, maar goed de experts weten het misschien beter.
Nu heb ik dit nooit eerder gehoord, Jamie Foxx als racist, dat is me niet bekend. Maar wat hij wel of niet is, doet er niet toe. Er schuilt in ons allen een kleine racist die al dan niet, vroeg of laat zijn tanden laat zien. Dus dat is het punt niet. Wat mij overstag deed gaan is de hysterische reactie van mensen die zich in het dagelijks leven misschien geheel anders opstellen tegenover hun medemens met een kleurtje. Want anoniem vanachter een pc tekeer gaan doet menige lafaard dagelijks. Het internet is vooral een wapen voor fletse pc gangsters die dan wel hun ware aard durven tonen.
Katie Holmes, en ik herhaal: als dit akkefietje waar is, weet waarom ze zich heeft laten bekoren door de charmes van deze zwarte man. Jamie Foxx weet waarom hij zijn charmes ten dienste zet van deze dame. Persoonlijk kreeg ik bij Katie Holmes altijd al het gevoel dat ze een beetje vaag uit haar mooie oogjes keek. Dat ze nooit door had dat ze voor Tom Cruise enkel en alleen een bevestiging was van zijn "Kijk ik ben hetero" -syndroom, is mij nog steeds een raadsel. Maar goed, een beetje zwak van zin kan maken dat je als vrouw bezwijkt voor een geflipte man die al springend op de sofa bij Oprah, zijn liefde voor jou aan de wereld kenbaar maakt. Wie herinnert zich die legendarische aflevering van Oprah niet toen mister Cruise himself als een gek tekeer ging en zich onsterfelijk belachelijk maakte op de sofa bij Oprah. Het publiek ging echter uit hun dak. Oprah lachte een beetje onthutst mee met het uitbundig gejoel en op z'n zachts gezegd, "vreemd" gedrag van mister Mission Impossible. En Katie zelf? Zij wachtte bedeesd achter de schermen totdat ze ook mee mocht gaan doen aan de poppenkast op het podium.
En een droomkoppel was een feit. Oprah gaf haar zegen, dus de wereld mocht het weten.
In de vijf jaar die volgden mochten we meekijken hoe het liefdesverhaal zich ontvouwde. Huisje, boompje, beestje, kindje. Lees: Villa, landgoed, paarden en poppetje. Een lieflijk kind werd geboren uit deze lovestory, alleen duurde het niet langer dan een lustrum. Katie werd bang van de hysterie van haar Scientology echtgenoot en gaf er de brui aan. Zo verliefd als ze waren, zo kil werd de afhandeling van alle praktische dingen achteraf. Van liefde was er geen sprake meer en Cruise was uitgesprongen of had geen sofa meer om op te springen. Een beetje teleurstellend eigenlijk, zo hoog als ie sprong bij Oprah zo laag was hij nu gevallen.
En Katie? Die bleef haar zachtzinnige zelf maar liet zich niet kisten en speelde het klaar zonder al te veel kleerscheuren deze zaak af te handelen.
En nu heeft Katie dus misschien de goed gevormde bronzen schouders van Jamie om haar klein hoofdje op te vleien. Lekker op de bank naar televisie kijken, terwijl hij haar met prachtige love songs in slaap zingt. Want dat kan hij! Love songs. . . . . . . . Hij kan nog veel meer vermoed ik, maar over zijn privé weten wij niet zoveel. Dit is de man die naar de Oscars ging met zijn dochter van twaalf. Hoe lief en teder.
Als die werkelijk een beetje zit te smoezen met Katie weten we vooralsnog niet en zo belangrijk is het ook niet. Hij mag doen wat ie wil. Alleen vraag ik me af, indien waar, wat bezielt onze Jamie? Van Katie weten we waar het haar om gaat. Of is het slechts een vermoeden van onze kant en hebben wij het aan het verkeerde eind? Misschien dat Jamie ons dat eens komt uitleggen. In kleuren en geuren graag!
Schrijven is een hobby. Ik schrijf eigenlijk al jaren in mijn brein. Fictie, realiteit, of gewoon nonsens. Het kon allemaal want niemand die mijn hersenspinsels las. Publicatie vond tot nu toe alleen plaats in mijn hoofd.
Nu ik eindelijk mijn "literaire eitjes" op jullie loslaat, blijkt het opeens niet meer zo gemakkelijk om regelmatig iets op papier te krijgen. Woorden ja, zinnen ook, maar krijg dat nu maar netjes op papier. En als dat dan toch lukt is het nog te bezien of je één of meerdere zielen kan boeien. Maar wat dan wel weer goed doet is dat er wordt gevraagd: hé je hebt een paar dagen niets op jouw blog gezet, wat gebeurt er? En dat geeft de burger moed, dat geeft voldoening en dat geeft waan! Joepi ik wordt gelezen. Daarom heb ik enorm veel bewondering voor de gezegenden onder ons, diegenen die het lukt om te boeien, ontroeren, mee te voeren met hun werk. Boek, film of muziek. Makers van al dat moois hebben een gave die de meesten onder ons ontberen. Daarom ben ik van mening dat kritiek mag, maar niet altijd moet.
Het was duur die suiker,
hoe duur, daar heb ik nog geen antwoord op. Niet na het lezen van het boek twintig jaar geleden en nu niet na het zien van de film. Maar dat het duur was daar bestaat geen twijfel over. Om dat te weten hebben we de heerlijke roman van de schrijfster en de evenzo heerlijke film van de regisseur niet nodig. Zowel boek als film zijn prachtige oeuvres.
Sinds de vertoning van de film als opening nog wel van het Nederlands filmfestival, heb ik verscheidene recensies gelezen. En er is naast lovende kritiek ook wel wat negatief gezeik geweest. Gezeik ja, want de kritiek was vooral zinloos. Ik wilde echter zelf de film zien om te kunnen oordelen en om te weten te komen of de kritiek wel gegrond was. En ik vind van niet!
"Hoe duur was de suiker" is een romantisch verhaal dat zich afspeelt tijdens de slavernij. De slavernij heeft als achtergrond van deze roman gediend. Meesterlijk geschreven en de lezer meeslepend in een verhaal dat ondanks de gruwel van die tijd, laat zien dat liefde bindt. En dat jaloezie, hoogmoedswaanzin en al die kolder alleen maar verderf zaait.
De film laat ons dat zien en op een andere manier beleven dan het boek. Een boek en een film zijn heel verschillend in die zin dat iedere lezer zijn eigen beeld vormt. Hij hoort, ziet, ruikt en voelt het verhaal op zijn eigen manier. De film daarentegen doet dat voor jou en voert je op een heel andere wijze mee. In dit geval slaagden zowel boek als film erin mij te boeien van begin tot eind.
Ik heb geen boek gelezen of film gezien die handelt over de slavernij, ik heb genoten van een prachtig verhaal. En als slavenmeesters niet zijn neergezet als de bittere koeken die ze waren, dan doet dat niets af aan de gekte van de hoofdfiguur in de film. Haar hoogmoedswaanzin, haar berekenende en vernietigende persoonlijkheid. Dat niet alle blanken in de film als barbaren zijn neergezet en dat sommigen ook mens bleken te zijn is logisch. Goede en slechte mensen zijn van alle tijden en vind je in alle windstreken. Niet alle vrijheidsstrijders in de film waren enkel op bevrijding uit. In werkelijkheid ook niet. En de redi musu's hadden ook hun twijfelachtig aandeel in het geheel. Verraders heb je ook nu nog! Maar dat alles was maar bijzaak. Hoofdzaak is dat de regisseur in navolging van de schrijfster het publiek een parel heeft geschonken.
Ik heb ervan genoten en met mij velen denk ik. Een Surinaamse roman verfilmd! Het resultaat mag er zijn. Mag ik een beetje trots zijn? Jawel!
Achteraf kostte de suiker 58 euro. Dat gaf de parkeerbon aan die we na de voorstelling op de voorruit van de auto aantroffen. Wist ik veel dat je in Nederland ook na zessen (buiten het centrum) betaald moet parkeren! Mijn vriendin die er woont wist het ook niet! Ajbaja alles heeft zijn prijs.
We kennen allemaal dat gevoel van vlinders in de buik, dat onbestemde vrolijke gevoel alsof de wereld er opeens helemaal anders uitziet en wij alles en iedereen aankunnen. Verliefdheid kan een oorzaak zijn maar ook het scoren van een baan, een onverwachte meevaller of gewoon een mooie dag.
Ongeveer mensenleven geleden waren de vlindertjes die ik voelde wel degelijk het rechtstreekse gevolg van een verliefdheid. Dat is wat ik er toentertijd van maakte. Enfin, het was in het jaar dat ik in de derde mulo zat. Derde Mulo, B richting. Dat betekent zoveel als de richting waarin de exacte vakken, de hoofdvakken waren. Dus wiskunde, natuurkunde en biologie waren de vakken waar je goed in moest zijn voor die B richting. Nu ga ik niet beweren dat ik een knobbel was in die vakken hoor, talen en relaxte vakken waren meer mijn ding, want ook voor rekenen, boekhouden en die zooi had ik een panische angst. Ik zweefde dus tussen de beide richtingen, maar had bij de overgang van tweede naar derde Mulo een voldoend gemiddelde om naar de B richting te gaan. En ik denk dat ik eerder reeds had duidelijk gemaakt dat mijn keus altijd die van mijn vader was. Bij ons thuis heerste er geen democratie, volledige dictatuur. Jij gaat naar de B richting.
Zo meteen wordt wel duidelijk waarom deze inleiding.
Ik zat dus in de derde mulo, met weinig tot geen interesse voor de exacte vakken die zo belangrijk waren voor deze specifieke geweldige richting. Dit is trouwens de richting die basis is voor een toekomstige doktersopleiding, biologie studie of wie weet wetenschapper. Uitblinken in talen en andere vakken die maar bijzaak waren hielpen niet meer. Goede cijfers moest je halen voor de hoofdvakken.
Aangezien ik niet de enige in de klas was die ergens tussen A en B richting zweefde, was er speciaal voor de niet wiskunde knobbels onder ons een bijles in wiskunde georganiseerd. Wij moesten elke maandagmiddag naar school voor twee uurtjes bijles. Kwestie van de hersenen net zo lang pijnigen totdat ze automatisch wiskunde formules zouden beginnen te kraken. Niet zo een slecht idee bleek, want bij de eerstvolgende repetitie na ongeveer een maand bijles, scoorde ik een heuse zes voor dat vak.
Mijn vreugde kende geen grenzen, zou het toch nog mogelijk zijn? Dat ik opeens wetenschap zou kunnen toepassen?
Blij gestemd ging ik naar de wiskunde les, trouwens weer een naschoolse activiteit die ik alleen maar kon toejuichen. ' S middags naar school, voordat de les begon een beetje staan kletsen voor de school, een kwartiertje pauze waarin we warme teloh gingen halen bij maè aan de Rust en Vredestraat.
Terug naar de les. Ik lette op, want die zes had me echt spirit gegeven. En het ging goed totdat het meisje dat naast me zat, me erop attendeerde dat een jongen uit de klas steeds naar me zat te gluren. Lydia had al een vriendje dus zij wist wanneer een jongen gluurde. Twijfel was niet mogelijk, Jerry gluurde. Nu was Jerry niet een jongen die me eerder was opgevallen en als dat al zo was, dan was het om het feit dat ik vond dat zijn haargroei te ver naar achter begon. Hij had volgens mij dus een voorhoofd dat een tikkeltje te groot was. Maar ja in biologie was ik niet zo goed, dus misschien zag ik het verkeerd. Nu hij echter interesse toonde in mijn persoontje was zijn haarlijn precies waar het moest zijn. Geen groot voorhoofd dus.
De belangstelling werd wederzijds en voortaan volgde ik de les nog maar met een half oog en oor. De andere helft van die zintuigen waren geheel en al gericht op de capriolen van Jerry.
De jongens zaten allemaal achterin de klas en de meisjes voorin. Daardoor moest ik, wilde ik Jerry in het vizier houden, steeds achterom kijken. Niet gemakkelijk dus besloot ik voortaan half gekeerd in mijn bank de les te volgen. Zolang de juf er niets van zei ging ik ongestoord mijn gang. Hij gluurde, ik gluurde maar verder gebeurde er niets. In die tijd durfde je nog niet zoveel. Ik werd door de meisjes die inmiddels op de hoogte waren van de wederzijdse belangstelling, opgehitst om de eerste stap te zetten. Daar was ik echter niet flink genoeg voor, dus bleef het bij kijken en giechelen. Totdat ik met een geniaal plan kwam. Ik zou mijn charmes in het offensief gooien. Dan zou die jongen toch echt wel de stap wagen? Want zo vlotte het natuurlijk niet.
In die tijd waren wat nu halter tops heten, erg in de mode. Zo een bloesje met een open rug. De "opo baka". Daar had ik een paar van, maar die mocht ik natuurlijk niet naar school aandoen. Mijn plan was om mijn "opo baka" aan te doen bij de eerstvolgende les. Probleem was, hoe ga je met dat ding van huis! Ik lichtte Lydia dus in van mijn voornemen en zij opperde het bloesje gewoon in mijn tas mee te nemen naar school, voordat de les begon me even in het toilet om te kleden en na de les hetzelfde te doen. Leek mij een fantastisch idee. Het hele weekend op van de zenuwen, de maandag kon voor mij niet snel genoeg gaan, want 's middags was het les!
Ik werd zoals gewoonlijk door mijn moeder op school afgezet die middag. Ik vloog naar het toilet, kleedde mij om en ging gloeiend van trots naar de klas! Ik ging naar mijn plaats en vandaag zou ik normaal in de bank zitten. Zo kon die jongen tenminste mijn blote rug bewonderen. Charme offensief op hoog niveau. Zijn vrienden waren er al, maar van Jerry geen spoor. De les begon. Na een kwartier was het wel duidelijk, hij zou niet komen. De pauze kon me gestolen worden, teloh was niet lekker en ik was niet te genieten. Niet in het minst om het geplaag van mijn vriendinnen over het feit dat alle moeite voor niets was geweest. Volgende keer beter.
Nou ja het einde van de wereld was het niet. Inderdaad ik kon het een volgende keer weer proberen. Alleen zou er geen volgende keer zijn, want door alle teleurstelling en spanning van de middag vergat ik mij om te kleden! Daar stond ik mijn moeder op te wachten in mijn haltertje! Ik werd mij pijnlijk bewust van die blote rug toen ik haar blik zag! Die vrouw kreeg bijna een beroerte. En ik? Ik kreeg geen beroerte, maar een pijnlijke rug hield ik wel over aan dat avontuur. Die vlinders in mijn buik stierven een gewisse dood en de volgende dag op school zag ik duidelijk dat ik gelijk had. Jerry zijn haarlijn begon inderdaad veel te ver.
