Bij vrouwen zijn er maar weinig zangstemmen echt sopraan of echt alt; bij veruit de meeste (koor)zangeressen zit de stem ergens daar tussenin: mezzosopraan. Zelfs bij de stemsoort mezzosopraan komen wat hogere of wat lagere varianten voor! Zo tref je bij mannen maar weinig echte tenoren en echte bassen aan. Bij veel (koor)zangers zit de stem ergens daartussenin: bariton. En ook de baritonstem heeft hogere en lagere varianten.

Een gemengd koor in vier stemmen verdelen (S-A-T-B) is eigenlijk wat de indeling betreft veel te ‘grof’. Vrouwen- en mannenkoren hebben elk de keuze uit drie of vier stemsoorten; deze indeling doet de veelheid aan voorkomende stemsoorten meer recht! Een gemengd koor dat achtstemmig zingt (met in elke van de vier stemsoorten nog een verdeling in hogere en lagere stemmen) doet wel veel meer recht aan de veel voorkomende middenstemmen bij vrouwen en mannen.

In het algemeen, maar zeker voor ongeoefende, of niet meer zo jonge mensen die graag willen gaan zingen, geldt dat niet de beschikbare hoogte (of laagte), maar vooral de klankkleur (het timbre) als eerste bepalend is tot welke stemsoort men hoort! Het is een moeilijke taak voor de dirigent om tot een verantwoorde stemindeling te komen; eigenlijk is hier veel ervaring voor vereist.

Iemand die al een aantal jaren in een koor sopraan zingt, maar die eigenlijk mezzosopraan is, doet onrecht aan haar eigen stem én aan de klank van de sopranen als geheel door de hoogte er toch maar uit te ‘wringen’; veel beter even onmerkbaar ‘uitstappen’ en als de partij wat lager wordt, even onmerkbaar weer mee gaan zingen.

Als deze sopraan toch kost wat kost in de hoge ligging wil blijven meezingen dan draagt ze met haar geforceerde hoogte niets bij aan de totale koorklank dan alleen negatiefs! Natuurlijk geldt dit ook voor de mannenstem die eigenlijk een bariton is, maar in een vierstemmig koor (omdat zijn stem toch redelijk hoog is) tenor zingt!

Er zijn in ieder koor nu eenmaal leden die het koor dragen: ze hebben een goed gehoor, pikken tijdens de repetitie snel nieuwe dingen op, kunnen misschien noten lezen of hebben een zekere, aangename stem. Deze leden vervullen een voortrekkersrol binnen het koor en ze zijn een steun voor de anderen (bijna altijd de meerderheid) die, overigens ook heel belangrijk binnen een koor, een steuntje nodig hebben. De plaats in de kooropstelling die u als koorlid inneemt wordt mede bepaald door de rol die u daarbinnen vervult! De ‘trekkers’ staan meestal op de tweede rij, achter degenen die een steuntje in de rug nodig hebben. Ook tot de mogelijkheden behoort dat degenen die een steuntje nodig hebben, naast twee ‘trekkers’ staan (bijvoorbeeld, omdat die al jaren zo fijn op elkaar ingezongen zijn)! Een gewetensvolle dirigent laat daardoor de kooropstelling bepalen en niet door de plaats waar u nu toevallig al jaren gestaan heeft. Veel tact, inzicht en begrip én van de kant van de dirigent én van de kant van de koorzanger is vaak vereist!

Weinig zingen is voor een (koor)zanger niet goed. Is het u ook al eens opgevallen dat de stem na een vakantie niet zo goed ‘zit’? Het duurt een aantal weken (met repetities en diensten) voor het weer net zo goed gaat als voor de vakantie! Iemand die graag zingt probeert zo veel mogelijk te zingen; hoe meer je zingt, hoe beter de stem immers blijft ‘zitten’. Iemand die de muziek al snel goed kent (zo’n trekker bijvoorbeeld) en meent daarom best eens een repetitie te kunnen overslaan, doet  er vooral niet alleen zichzelf mee te kort , maar bovendien ook degenen die de steun van genoemde ‘trekker’ node missen….