Het is tijdens de jaarwisseling tegenwoordig niet
meer weg te denken (al pleiten sommigen voor een verbod) maar het is nog maar
enkele eeuwen traditie in Europa: vuurwerk. Pas in de dertiende eeuw kwam het
vuurwerk naar Europa en nog later werd het voor het eerst gebruikt voor het
inluiden van het nieuwe jaar.
Men is er nog niet helemaal over uit of het eerste
vuurwerk werd gemaakt door de Bengalen (inwoners van het huidige Bangladesh) of
door de Chinezen. Volgens de meeste
wetenschappers is het echter door de Bengalen ontdekt. Hoe het is ontdekt is
niet bekend, maar er is wel een theorie over. Het belangrijkste ingrediënt van
vuurwerk, namelijk salpeter (kaliumnitraat) werd door de Bengalen gebruikt als
zout. Een theorie is daarom dat er wat gemorst salpeter tijdens het koken in de
vlam terecht kwam en dat zo de werking ervan werd ontdekt.
De eerste grootgebruikers van vuurwerk waren hoe
dan ook de Chinezen, die het rond het jaar nul gebruikten bij religieuze
gebeurtenissen om boze geesten te verdrijven. Ook werd het door militairen
gebruikt voor lichtsignalen. Dat vuurwerk leek echter nog niet op het huidige
vuurwerk. Dit veranderde na de uitvinding van het buskruit in de dertiende
eeuw. Buskruit bestaat uit salpeter, houtskool en zwavel en zorgt voor de
ontploffingen zoals we die nu vooral kennen bij vuurwerk. Door die uitvinding
werden er steeds meer experimenten gedaan met vuurwerk en kwamen er ook
verschillende soorten. Vuurwerk werd veel gebruikt tijdens de jaarwisseling om
boze geesten voor het nieuwe jaar te verdrijven.
In dezelfde eeuw dat buskruit werd ontdekt, begon
het ook aan de reis naar Europa. Hier werd het vooral gebruikt bij het voeren
van oorlogen. Of voor grote spektakels, zoals aan het Hof van Versailles.
De exacte samenstelling van vuurwerk werd
aanvankelijk geheim gehouden. Pas in de negentiende eeuw was de scheikundige
kennis zo groot dat ook hier werd geëxperimenteerd met verschillende vormen van
vuurwerk. Het huidige vuurwerk is inmiddels heel anders dan acht eeuwen
geleden, maar de hoofdbestanddelen zijn nog hetzelfde.
Momenteel wordt vuurwerk in Europa vooral gebruikt
tijdens de jaarwisseling en voor festiviteiten. Een klein deel van het vuurwerk
wordt nog gebruikt door het leger en door schepen om lichtsignalen af te geven,
als rookschermen of als verlichting. Zon negentig procent van het vuurwerk
komt nog steeds uit China.
|