De stem van vrouwen die na hun menopauze geen hormonen innemen, is lager dan voor de menopauze. Dit is echter minder het geval bij dikkere vrouwen. Tot die conclusies komt Evelien D’haeseleer van de UGent-stemkliniek in haar doctoraatsonderzoek, dat dateert van maart 2011xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Stem vermannelijkt

Uit de eerste onderzoeksresultaten blijkt dat de stem van vrouwen die geen hormoonsupplementen innemen, lager is na de menopauze. De toonhoogte van de stem daalt gemiddeld met 13 Hz. Voor de menopauze is de gemiddelde toonhoogte bij vrouwen op middelbare leeftijd 190Hz.
De daling wordt veroorzaakt doordat het lichaam tijdens en na de menopauze minder vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron aanmaakt. De stem “vermannelijkt” dus. Vrouwen die wel hormonen innemen tijdens de overgang vertonen deze typische daling in toonhoogte niet.

Invloed van BMI

Opmerkelijk bij deze menopauzale stemveranderingen is dat de Body Mass Index (BMI, verhouding gewicht/lengte²) van de vrouw een belangrijke rol speelt in de toonhoogte van de stem. Uit het onderzoek blijkt dat de toonhoogte hoger is naarmate de vrouw in kwestie dikker is. Na de menopauze gebeurt de productie van oestrogenen immers voornamelijk nog in de vetcellen. In deze cellen worden de mannelijke hormonen (androgenen) omgezet in vrouwelijke hormonen (oestrogenen). Vrouwen met een hoger BMI produceren dus meer lichaamseigen oestrogenen dan slankere vrouwen. Daardoor daalt de toonhoogte van de stem niet of minder bij menopauzale vrouwen met een hoger BMI.
De volkswijsheid “een stem moet in het vet liggen” lijkt dus niet zo vergezocht. 

Multidisciplinair onderzoek

In een steeds ouder wordende populatie groeit naast het belang van een lang leven vooral de interesse voor de levenskwaliteit. Het behouden van een kwaliteitsvolle zuivere stem is voor vele vrouwen dan ook belangrijk. Bij menopauzale vrouwen spelen hierbij naast het natuurlijke verouderingsproces van de stem hormonale factoren een belangrijke rol. In de Universitaire stemkliniek van Universiteit Gent doen Evelien D’haeseleer en haar promotoren prof. Kristiane Van Lierde (logopedie) en prof. Herman Depypere (gynaecologie) momenteel onderzoek naar de impact van de menopauze op de stemkwaliteit.

(Mededeling van de Universiteit Gent)