Als er iets is wat echt bijzonder belangrijk is in crisistijden, dan
is het zeker een goede communicatie.
Dat is onlangs nog pijnlijk gebleken bij de communicatieflater rond de
toegang tot de woonzorgcentra: "Vanaf nu
mag het weer, zei de federale regering. "Nee, het mag natuurlijk nog niet", zei de Vlaamse regering. "Wij weten nergens van", zei de sector
zelf.
En later nog een keer bij de "duidelijke"
communicatie rond de doe-het-zelf-zaken die in de ene provincie open mochten en
in een andere dan weer niet. Zoals onze onovertroffen Minister van Binnenlandse
Zaken het formuleerde: "De regels zijn
volkomen duidelijk. Er is géén onduidelijkheid! Er is duidelijkheid voor wie de
duidelijkheid wil accepteren."
Een verfwinkel die ook ladders verkoopt om het plafond te kunnen
verven, die mag open; een verfwinkel die alléén maar verf en borstels verkoopt,
die blijft dicht. Dat is toch duidelijk? Is dat nu zo moeilijk?
Eén van de basisregels voor een goede communicatie, is dat we allemaal
dezelfde taal spreken: een universele taal, een wereldtaal.
En ik heb het gevoel dat deze corona-crisis ons daarbij helpt. Dat
deze moeilijke tijden de mensen ertoe aan zet om zich in te spannen om allemaal
dezelfde taal, die wereldtaal, te
spreken. Het is in elk geval zo dat ik bij mijn wandelingen door het mooie
Merelbeke in het weekend meer en meer fietsers ontmoet die ik onder elkaar
West-Vlaams hoor spreken. Geen onverstaanbaar Merelbeeks, geen Gents dialect
dat niemand kan begrijpen. Maar wél West-Vlaams. Vermits het dikwijls gaat om
oudere dames, vermoed ik dat die niet vanuit het verre Westen naar Merelbeke
zijn komen fietsen. Het moeten dus "locals"
zijn. Plaatselijke bewoners, die begrepen hebben dat we enkel uit deze crisis
zullen raken als we allemaal dezelfde taal spreken. En welke taal heeft nu
eenmaal de grootste verspreiding, het meest universele karakter? Juist: het
West-Vlaams.
Zo is er in Frankrijk een dorpje dat "Taloire" heet. En een ander dorpje heet, minder onschuldig, "Quissac". Je kan in Frankrijk ook auto's
huren bij de firma "Min gat". In
Italië kan je snacks krijgen als je vraagt naar "E da bere". In Turkije zijn ze ook al voor een deel overgeschakeld:
daar kan je bij de fijne vleeswaren kiezen voor "şarküteri". In Zweden hebben ze de brandblusapparaten al aangepast,
en daar komt nu "skum" uit. En je kan
er gaan eten in een "restaurang". In
Noorwegen kan je voor je schoenen terecht in de "skomakeri". Er is daar ook een dorp dat "Skibotn" heet. Voor de liefhebbers van ijs, kan je in de
Scandinavische wereld ook in het West-Vlaams terecht: "Iskrem". In Finland hebben ze dan weer lekkere "Suklamousse", en in Duitsland heerlijke "rosinenstuten". En in Griekenland
weten ze al dat "carroten" goed zijn
voor wie veel in de zon wil zitten. In Mallorca hebben ze zowaar een
kledingwinkel voor "Zwinz". Zelfs aan
de overkant van de oceaan kennen ze hun West-Vlaams. Als je bijvoorbeeld in New
York wil gaan shoppen, kan je altijd, zoals Will Tura, langs gaan bij "Mo vint".
Kortom: waar je ook komt in de wereld, er is één taal die overal
opduikt en die overal begrepen wordt.
Het valt trouwens op hoeveel West-Vlaamse woorden ook al in het Engels
overgenomen zijn, al is de link met de moedertaal ondertussen verloren gegaan: "tit", "noise", "hunter", "boy", "dust", om er maar enkele te noemen.
Ik begrijp dat het West-Vlaams nu nog niet zo evident is voor iedere
wereldburger, maar je kan het op een fijne manier aanleren door het
Corona-liedje waarvoor ik eerder al via Facebook reclame heb gemaakt:
Er zijn héél veel zieken, dezer dagen. De cijfers worden elke dag
zorgvuldig bijgehouden en in allerlei alarmerende grafieken gepresenteerd. Voor
de hoogbegaafden onder ons zelfs op een "logaritmische
schaal": heel indrukwekkend, maar het zegt mij eerlijk gezegd niet veel.
Dat gaat dan over de fysiek zieke mensen, slachtoffers van Corona.
Over de vele andere zieken, voor wie de behandeling op pauze gezet
werd wegens de lockdown en paniek, en voor wie dit uitstel misschien wel fataal
zal blijken, worden geen cijfers gepubliceerd. Die tellen niet mee. En binnen
enkele jaren zullen dat gewoon statistieken zijn, neem ik aan.
Over diegenen die, al dan niet door Corona, ziek zijn in hun hoofd,
wordt nog minder gesproken. Het gaat dan over mensen die psychische problemen
hebben of hadden, en die nu onder de corona-stress en -paniek compleet tilt
slaan.
Zo hebben een stel gasten met een ontzettend zieke geest zich in het
vredige Oudenburg onlangs al enkele nachten bezig gehouden met het besmeuren
van het huis en de auto's van Rode Kruis vrijwilligers, met menselijke
uitwerpselen; kaka, dus. Uitgerekend
die mensen die we zouden moeten aanmoedigen en steunen en dankbaar zijn, worden
gepest met vieze vuiligheid.
En in de Zwalmstreek blijken er zieke geesten rond te lopen die
gebruikte pampers in de Zwalm dumpen.
Degoutant, wansmakelijk, ziek!
Maar het kan nog erger!
En dan heb ik het over dolgedraaide types in de stijl van Donald Trump
of Jair Bolsonaro, die het bestaan om als president de protesten te steunen tegen de voorzorgsmaatregelen om de
verspreiding van Covid-19 in hun eigen land onder controle te krijgen.
Als ik die zin herlees, dan vrees ik dat ze onbegrijpelijk zal
overkomen; wartaal, nonsens. Een beetje als een gedicht van Paul Van Ostaijen, in
de stijl van: "Zwarte sluiers bliksemen
stenen uit donkerte."
Daarom probeer ik eens opnieuw.
In de Verenigde Staten van Amerika loopt het aantal besmettingen en
ook het aantal doden schrikbarend hoog op. Daarom zijn er ook daar, net als bij
ons, maatregelen opgelegd met betrekking tot "social distancing" en "Stay
in your kot!" Allemaal in de hoop dat het min of meer onder controle zou blijven,
want de medische voorzieningen bleken al gauw ontoereikend, en de toestand werd
in sommige plaatsen (zoals New York) ronduit dramatisch. En dus gingen sommige
van die Verenigde Staten (waar de situatie het meest alarmerend was) in een
soort "lockdown". Weliswaar van het "permissieve" soort, want een Amerikaan
zijn vrijheid afnemen is bijna zo erg als hem zijn wapen afnemen.
Jammer genoeg zijn de gouverneurs van een aantal van die staten lid
van de verkeerde partij: Democraten,
dus. En jammer genoeg zijn een aantal van die gouverneurs van het verkeerde
geslacht: vrouwen, dus. En jammer
genoeg hebben sommige van die gouverneurs het aangedurfd om kritiek te uiten op
het beleid (of non-beleid) van de
President. Resultaat van dit alles: Donald J. Trump steunt via allerlei
stompzinnige tweets de agressieve en gewapende protestbewegingen van zijn
aanhangers in die Staten. Dat ze daarbij het samenscholingsverbod met de voeten
treden en massaal dicht bij elkaar samen troepen, dat is geen probleem, vindt
de heer Trump. Hij noemt hen "verantwoordelijke
mensen" en voorvechters in de strijd voor vrijheid en tegen de inperking
van het "Tweede Amendement". (Wat dat
met de richtlijnen tegen samenscholingen te maken heeft, is mij een raadsel.
Maar in het zieke hoofd van Donald heeft alles met het Tweede Amendement te
maken.)
En zo komt het dat de President van de Verenigde Staten de mensen
steunt (en zelfs opjut) die menen te moeten protesteren tegen hun regering. Tegen gezaghebbers
in het land dat hij zélf verondersteld wordt te leiden, dus.
Die van Brazilië, die is helemaal aangetast door de corona-gekte: die
gaat zelfs zélf mee betogen tegen de opgelegde "lockdown" maatregelen in zijn eigen land. Maar ja, wat kan je
anders verwachten van een man die beweert dat de milieubewegingen de
Amazone-wouden in brand gestoken hebben. (Deze Corona-crisis is trouwens
bijzonder nefast voor het Amazone-woud: net als bij ons is er maar één ding
meer dat telt of dat in de media komt. En dus kunnen goudzoekers en
grootgrondbezitters ongestoord hun gang gaan om het Amazone-woud verder af te
branden.)
Maar het zou misschien té gemakkelijk zijn om de
schuld te leggen bij de corona-hysterie. Vermoedelijk gaat het om types die al
héél lang héél ziek zijn in hun hoofd: de anonieme kleine idioten, en de grote
idioten die zó erg van zichzelf vervuld zijn dat ze zich dat soort ziek gedrag
denken te mogen permitteren.
Slecht nieuws voor de "échte man":
recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen met een hoge
activiteit van "androgenen"
kwetsbaarder zijn voor het SARS-CoV-2 virus, en dus méér kans lopen op ernstige
ziekteverschijnselen en overlijden. De infectie veroorzaakt door SARS-CoV-2
lijkt te worden geholpen door de androgenen
in ons lichaam. Androgenen, waarvan testosteron het gekendst is, zijn de geslachtshormonen
die ondermeer verantwoordelijk zijn voor de baardgroei bij mannen.
Met andere woorden: mannen met een volle en uitbundige baardgroei zijn
diegenen die het meeste kans lopen van alle mensen, om door het virus ernstig
ziek te worden. ("Jan, Piet, Joris en
Korneel", dus. Of "ZZ Top", dat
kan ook.) Vrouwen maken véél minder androgeen aan, en dat verklaart waarom de
ziekte overwegend mannen zwaar treft: van de overleden patiënten jonger dan 75
jaar, zijn er ongeveer 32% vrouwen en 68% mannen. Het zou ook verklaren waarom
kinderen, op enkele zeldzame uitzonderingen na, zo goed als géén
ziektesymptomen vertonen: kinderen maken tot de leeftijd van 10 jaar nauwelijks
androgenen aan.
Voor de mannelijke mannen is
dat slecht nieuws, maar voor de strijd tegen Corona kan dit misschien goed
nieuws zijn. Het zou namelijk kunnen impliceren dat sommige anti-androgenen (zoals die nu al
toegepast worden in een hormoontherapie tegen prostaatkanker) kunnen helpen in
de strijd tegen Covid-19.
De strijd tegen het virus wordt overigens over de hele wereld in
honderden laboratoria intensief gevoerd.
Zo is er een ander onderzoek waaruit zou blijken dat het geneesmiddel Ivermectine, dat nu gebruikt wordt tegen
infecties door parasieten, zoals de bekende lintworm,
in laboratoriumomstandigheden de virus-populatie volledig kan vernietigen in
minder dan 48 uur. Al is het nu nog wachten op reële testen op levende
personen. Maar als het waar is, dan zijn de mensen die in behandeling zijn voor
een (lint)worminfectie helemaal safe. Als dat geen vertroostende gedachte is!
Een geneesmiddel dat ook veelbelovend lijkt, is Remdesivir, een antiviraal middel dat ontwikkeld werd in de strijd
tegen onder andere Ebola. Uit laboratorium-studies is gebleken dat het ook
effectief zou zijn als virus-remmer bij corona-virussen, zoals het SARS- en
MERS-virus. Vermits ook SARS-CoV-2 een corona-virus is, zijn de vooruitzichten
positief, en overweegt men om het effectief al in te zetten in een "compassionate use" programma: dat is een
programma waarbij nog-niet-goedgekeurde medicijnen op beperkte schaal toch al
toegediend worden aan patiënten voor wie er anders geen hoop meer is. Maar
vooraleer het middel op grote schaal zal kunnen ingezet worden, zullen ook hiervoor
nog heel veel klinische testen moeten uitgevoerd worden om zekerheid te hebben
over de werking en over mogelijke neveneffecten.
Er worden ook testen uitgevoerd met het "BCG"-vaccin, een vaccin dat erg effectief gebleken is in de strijd
tegen tuberculose. Het vaccin heeft als voornaamste eigenschap dat het ons
afweersysteem een boost geeft, en zou
dus vooral nuttig kunnen zijn bij oudere mensen met een verzwakte immuniteit.
Een andere piste die heel veel aandacht krijgt, steunt dan weer op het
besef dat het ons eigen afweersysteem is dat die verwoesting in de longen
aanricht. Er bestaan al geneesmiddelen die ingezet worden bij ziekten die door
ons eigen immuunsysteem veroorzaakt worden, zoals Taaislijmziekte of Jicht.
Dat zou een hele nieuwe behandelingsmethode voor Covid-19 kunnen mogelijk
maken. Zeker voor die mensen die ernstige longletsels dreigen op te lopen.
In Basel, Zwitserland is alvast gestart met een "compassionate use" programma waarbij het geneesmiddel Ruconest toegediend werd aan patiënten
met zeer ver gevorderde longschade, die op geen enkel ander middel reageerden. Ruconest is een ontstekingsremmer,
bedoeld voor patiënten die (door een erfelijke afwijking) het "C1-erastaseremmer"-eiwit niet zélf
aanmaken en daardoor een overactief afweersysteem hebben. De vijf patiënten aan
wie het als ultiem redmiddel werden toegediend, zijn trouwens alle vijf genezen.
Er wordt inderdaad in de wereld van de medische wetenschap keihard
gewerkt. Niet alléén aan een vaccin dat ons immuun zou moeten maken voor het
kwaadaardige virus, maar ook aan medicatie die ons kan genezen als het virus
ons toch te pakken zou hebben. Maar de wetenschappers blijven voorzichtig, en
er zal nog ontzettend veel "in vivo"
moeten getest worden. Het zal dus wel nog even duren eer een bruikbaar medicijn
écht op grote schaal kan ingezet worden.
Er is maar één iemand op deze planeet die denkt dat we morgen al een
geneesmiddel kunnen inzetten. Donald J. Trump wil onmiddellijk starten met "hydroxychloroquine", een anti-malaria medicijn,
zonder verdere testen af te wachten. "Baat
het niet, het schaadt ook niet" denkt Donald. Ook al zijn de eventuele
bijwerkingen niet min: mogelijke hartproblemen, leveraandoeningen, doofheid.
Of het middel ook schade veroorzaakt aan onze hersenen, is nog niet
duidelijk. Maar dat Donald vermoedelijk zelf wél hersenschade heeft opgelopen,
lijkt erg waarschijnlijk.
Als er iets gebeurt wat we niet goed begrijpen, of
als ons iets ter ore komt dat ons onbekend is, dan wordt ons hart en onze geest
onmiddellijk overrompeld door angstgevoelens en een lichte vorm van paniek. En
dan zoeken we wanhopig naar een logische verklaring. Want als we het kunnen
verklaren, als we het kunnen begrijpen, als we een logica kunnen ontdekken, dan
voelen we ons gerustgesteld en verdwijnt de paniek. Weliswaar om in veel gevallen
plaats te maken voor boosheid of ergernis tegenover diegene die als de oorzaak
of bron van onze angsten ontmaskerd werd.
Sluwe en louche individuen of organisaties kennen dit
fenomeen maar al te goed, en profiteren er gretig van om ons met allerlei complottheorieën
te overspoelen die een zogezegde "logische
verklaring" aanbieden.
Deze Corona-tijden, met een algemeen klimaat van
angst en onzekerheid en paniek (deskundig aangewakkerd door de media) zijn voor
de onruststokers, die complotten de wereld in sturen met de bedoeling chaos en
verwarring te creëren, gouden tijden.
En de complotten groeien als paddenstoelen uit de
grond.
Over het ontstaan van het SARS-CoV-2 virus: dat het
door de verfoeide Chinezen gefabriceerd werd, bedoeld als een biologisch wapen.
Over het bewust achterhouden van informatie over de
verspreiding van het virus, zowel (eerst) in China als (later) in Amerika, met
als bedoeling iets waar ik het raden naar heb.
Over het verband tussen dit virus en de ontwikkeling
van de 5G-technologie: het virus zou verspreid geweest zijn om de gevaarlijke
effecten van 5G te maskeren, of iets van die strekking.
5G en het nieuwe virus: een ideale cocktail voor
complotten, want de beide zijn onbekend en dus iets om bang voor te zijn. En
als er geen verband kan gelegd worden tussen het uitbreken van de
Covid-epidemie en de 5G-ontwikkeling, dan blijft nog altijd de theorie dat 5G
sowieso gevaarlijk is, vanwege de "straling".
Want "5G", dat is iets wat we niet
kennen, en dus boezemt het angst in. Vooral omdat het woord "straling" gebruikt wordt, en dan denken
we meteen aan nucleaire straling; ook
al iets wat we niet goed begrijpen, en dus meteen willen afwijzen.
Om dat maar meteen te ontkrachten: de "straling" van 5G is niet gevaarlijker
dan de elektromagnetische golven die zorgen voor wat onze radio en teevee
uitzenden. 5G-golven zijn precies hetzelfde als 4G- of 3G-golven, die ervoor
zorgen dat we kunnen bellen en sms-en met onze gsm en smartphones. Het "verschil" is dat 5G-golven "gerichter" zijn: ze zijn meer
geconcentreerd tussen de zender en de ontvanger, zodat er minder willekeurige
omgevings-straling is. Ze hebben ook een hogere frequentie, en daardoor een
kortere golflengte; de impact daarvan is dat er meer masten nodig zijn, maar
verder maakt dat niets uit. Trouwens, door die hogere frequentie is 5G zelfs
minder "schadelijk" dan 4G, want die
hoogfrequente straling kan niet eens door de menselijke huid dringen.
Overigens, de "straling"
die we van onze smartphone krijgen als we aan het bellen zijn, ligt tot wel
1000 keer hoger dan de straling in de
buurt van een zendmast.
Maar tóch blijven allerlei organisaties, meestal van
anarchistische strekking, de complottheorieën rond 5G de wereld in sturen via
de sociale media, en worden die theorieën massaal opgepikt. Want: "Je weet maar nooit, hee. Misschien is het
tóch waar?"
Het grappige is dat die organisaties zonder dit soort "straling" (meestal nog altijd 4G)
hun boodschappen nooit de wereld hadden kunnen rond sturen. Ze gebruiken dus precies
dátgene waar ze voor "waarschuwen" om
hun "waarschuwing" te verspreiden.
Hoe cynisch kan je zijn?
Minder grappig is dat ze hierbij ook oproepen tot
geweld en vandalisme, en zelf ook het geweld niet schuwen. Zendmasten worden in
brand gestoken en de apparatuur wordt vernietigd. Los van het feit dat geweld
en vandalisme nooit goed te praten
zijn, is er de pijnlijke vaststelling dat ze op die manier ook noodzakelijke en
levensreddende communicatiekanalen vernietigen: als er in de buurt van zo'n
afgebrande zendmast een ongeluk zou gebeuren, dan kunnen de hulpdiensten niet
eens gebeld worden.
Of hoe fanatisme ook in dit geval levens kan kosten!
De uitbundige zonneschijn van deze uitzonderlijk vroege lente heeft
ook de Buxusrups vroegtijdig uit de
winterslaap gehaald: de eerste rupsen zijn al gesignaleerd op de tere buxusplantjes,
en ze lijken zich niets van een samenscholingsverbod aan te trekken.
Het zal dus kwestie zijn van ze heel vlug en ongenadig te lijf te
gaan.
De niet-zo-groene jongens (of meisjes) zullen vermoedelijk al de
gifspuit bovenhalen, en hopen dat ze nog een voorraadje hebben van vorig jaar,
want de tuincentra zijn nog gesloten, of toch zo goed als. Wie geen gif in huis
heeft, zal lijdzaam moeten toezien hoe de rupsen zijn of haar mooie haag kapot
vreten terwijl hij/zij geduldig zijn/haar beurt staat af te wachten in de
eindeloze rij wachtenden voor het tuincentrum.
De groene jongens zullen wellicht argumenteren dat al dat gif totaal
niet nodig is, en zelfs bijzonder nefast voor bijvoorbeeld de mezen die wel een
rups lusten op tijd en stond, en dan het risico lopen een gifbom binnen te
spelen.
Voor die groene jongens moet de noeste tuinder maar de handen uit de
mouwen steken en de verderfelijke rupsen één voor één van de tere blaadjes weg
plukken. (Wat moet je dan eigenlijk aanvangen met die bijeen gespaarde rupsen?
Als groene jongen mag je die niet vernietigen, toch? Moet je die dan vrij laten
in de wijde natuur?)
De allergroenste (of meest luie) jongens zullen zeggen: "Gewoon laten begaan. De buxushaag herstelt
zichzelf wel."
Ze hebben geen ongelijk. De buxushaag is namelijk sterker en
veerkrachtiger dan we denken. En ook al staat ze er na een passage van de
rupsen kaal en verpieterd bij, ze zal in de meeste gevallen het volgende jaar
gewoon opnieuw opschieten en groene blaadjes krijgen.
Bovendien doet de Buxusrups
eigenlijk zichzelf de das om. Het beest is immers zó vraatzuchtig dat het
werkelijk alles kaal vreet in de wijde omgeving. Na de doortocht van een
kolonie rupsen blijft er niets meer over behalve droge takken. En dan ontpoppen
de rupsen zich tot mooie vlinders: de Buxusmot,
die dol is op de geur van Aloë Vera. Die mag heel eventjes rondfladderen, maar
heeft als enige bestaansreden te paren om een volgende generatie rupsen te
produceren. Helaas voor die volgende generatie heeft de vorige al alles kaal
gevreten, en dus zullen de meesten omkomen van de honger. Er blijven er daarom
niet veel over om de familienaam verder te zetten, en de buxushaag heeft nieuwe
ademruimte om weer aan te sterken. Althans tot een volgende generatie komt, die
weer kan gaan kweken als de konijnen en weer massa's rupsen zal voortbrengen.
En de cyclus kan herbeginnen.
Waarom vertel ik dit verhaal nu?
Voor een deel omdat het mooie herinneringen oproept aan een heerlijke
zomervakantie in de Aude. Lang geleden, in de tijd toen we nog op zomervakantie
mochten gaan. (Weet u nog?)
Maar vooral omdat het een stichtend verhaal is: wij, mensen, zij niet
zó verschillend van de Buxusrups. Ook wij plunderen onze eigen voedsel- en
andere bronnen in sneltempo leeg, tot de volgende generatie opeens niet genoeg
meer zal hebben om iedereen de kans te geven te overleven. Alléén de sterksten
(lees: de rijksten) zullen het halen, en voor hen zal er dan méér dan genoeg
zijn. Voor een tijdje toch: tot de heb- en vraatzucht weer groter zal worden
dan wat de Aarde kan leveren.
En ook wel omwille van de parellel met het Corona-virus.
Ook de Buxusmot komt immers
uit China, zoals ik in een vroeger stukje al eens vermeld heb. En wie weet: misschien
is ze daar wel speciaal gekweekt om onze Westerse tuinen te komen vernietigen?
Misschien is het wel een kunstmatig
insect, een biologisch wapen? In elk geval hebben de Chinezen ons hier nooit
voor gewaarschuwd, en dat is onvergeeflijk! (Waar blijft de onderzoekscommissie
om dat uit te pluizen?)
En net als het SARS-CoV-2 virus is ook de Buxusmot hier voor altijd: wat we ook verzinnen, we raken ze nooit
meer helemaal kwijt. We zullen er moeten leren mee leven.
"Will you still need me, will
you still feed me, When I'm sixty-four" zongen de Beatles in 1967.
Alsof 64 die speciale leeftijd zou zijn, waarop de aftakeling
toeslaat. Ze waren fout: de aftakeling begint bij 65! Dat heb ik vorig jaar
mogen ervaren, en ik word er nu nog elke dag aan herinnerd.
Daar waar ik tot vorig jaar nog met iedereen mee kon bij het stappen
of fietsen, en geen helling mij te steil was en geen afstand te lang, is dat
een jaar geleden plots veranderd.
De steile klim op het paadje naar de watertoren van Merelbeke? Vroeger
was dat voor mij geen enkel probleem; ik ben daar zelfs nog met de fiets naar
boven gereden. Maar nu strompel ik het pad op, en halfweg kom ik nog amper
vooruit. Als mijn conditie op die negatieve manier blijft evolueren, dan zal ik
binnenkort achteruit moeten stappen om aan de watertoren te geraken.
En fietsen naar de kerk van Munte, of van de Schelde omhoog langs de
Langeweide tot aan de Gaversesteenweg? Vroeger deed ik dat bijna spelenderwijs;
mijn stalen ros en ik, één gesmeerde machine. Maar nu raak ik amper nog
Munteberg op. En tegen dat ik boven kom, snak ik naar lucht als een verloren
vis op het droge.
En dat allemaal vanaf de dag dat ik 65 geworden ben!
Maar misschien was het wel niet de gevreesde mijlpaal van vijfenzestig
die mij de das heeft om gedaan? Misschien was het wel Corona? Want al bij al:
de symptomen waren overduidelijk.
Kortademigheid? Zoals ik daar boven bij de kerk van Munte piepend naar
adem stond te happen: Check!
Koorts? Het zweet droop langs mijn rug omlaag, en mijn gezicht zag
roder dan een tomaat: Check!
Als ik er achteraf op terug kijk: het moet Corona geweest zijn.
Misschien was ik wel "Patient Zero"?
Geen biologisch wapen uit China, geen besmette skiërs uit Tirol. Gewoon een domme
fietser in de Merelbeekse natuur!
De vraag is natuurlijk: "Waar en
hoe heb ik het virus opgedaan?"
Misschien werd het monster mee uitgestrooid door de mestkarren van de
boeren op de velden onderweg? Of zat het verstopt in de manen van de paarden
die een stukje met mij mee holden in Melle? Weinig waarschijnlijk.
Ik kan maar één logische verklaring bedenken: het moet de schuld
geweest zijn van de windmolens waar ik telkens, bij zowat elke fietstocht, een
kwartier verpozing heb gezocht.
Er is nog geen wetenschappelijke verklaring, maar ik ben er vrij zeker
van. En als ik het straks op Facebook zou zetten, dan zou het ook écht "de waarheid" worden. Want alles wat op
Facebook verschijnt of op Twitter te lezen valt, of op de app van een digitale
krant, is per definitie waar.
De windmolens, dus. Het SARS-CoV-2 virus gedijt vermoedelijk vooral in
luchtlagen tussen 100 en 200 meter hoogte. Normaal hebben wij daar geen last
van, en de virussen kunnen ook niet vanzelf afdalen tot op grondniveau. Maar
waar windmolens staan, scheppen hun wieken de virussen op uit die hogere
luchtlagen, en voeren ze mee tot op ongeveer onze hoogte. En het kwaad is
geschied.
Het is gewoon allemaal de schuld van de windmolens!
Pieter De Crem had groot gelijk toen hij ze onder geen enkel beding in
zijn gemeente wilde. Zou hij misschien voorkennis gehad hebben?
Als de interesse voor de Corona-berichtgeving wat zal beginnen afnemen
wegens "altijd meer van hetzelfde", is
er een nieuwe ramp op handen waarover ze met sensationele berichten nog eens paniek
kunnen creëren. Een ramp trouwens die bovendien ook nog eens véél fotogenieker
is dan Corona: een brand die maar niet onder controle te krijgen is, en die ons
allemaal bedreigt.
Het brandt namelijk in het noorden van Oekraïne, in de streek van
Tsjernobyl. Je weet wel: waar die verwoeste kerncentrale staat te verkommeren.
De reactor zelf, zo goed mogelijk ingekapseld, is ook nu nog een kruitvat van
radioactieve deeltjes die straling afgeven, levensbedreigend voor alles en
iedereen die in de buurt durft te komen. Maar zowat het hele gebied, in een
ruime omgeving, is nog altijd zwaar radioactief vervuild.
Niet zo ver van de restanten van de nucleaire centrale staat een bos
waarbinnen de vegetatie, de bomen en struiken, helemaal rood geworden zijn,
omdat alles door straling aangetast is: we spreken, bijna letterlijk, over "radioactieve bomen". En laat nu net dat
bos in brand staan! Wat dus betekent dat er een radioactieve rookwolk aan het
opstijgen is, die zowat overal naartoe kan drijven. Als we pech hebben, dan
krijgen we die binnen afzienbare tijd ook over ons heen. Zoals toen, in 1986.
En het kan nóg erger worden, want het vuur blijft verder uitbreiden:
ondertussen staat al ongeveer 46.000 hectare bos in brand. Er is immers niemand
om de vuurhaard te blussen. Ik zou me in elk geval niet bij de vrijwillige
brandweer aanmelden om in een radioactief bos te gaan blussen. Dit is toch nét
iets anders dan een bosbrand in Australië. De brand rukt verder op, en komt
vervaarlijk dicht bij het nucleair complex zelf. Als je bedenkt wat daar nog
aan radioactief materiaal opgeslagen ligt, dan heb je een idee van de mogelijke
omvang van de catastrofe.
(Maar misschien is dit al bij al wel een meevaller? Het zou kunnen dat
het SARS-CoV-2 virus niet bestand is tegen radioactieve straling. Dan zijn we
daar in elk geval al gauw van af.)
Net zoals bij de meeste bosbranden, overal ter wereld, zijn ook deze
aangestoken; opzettelijk. Iemand moet dus op het idee gekomen zijn om een
brandje te stichten in de uitgestrekte bossen van Oekraïne. Ik wil geen beschuldigende
vinger uitsteken, maar ik meen me te herinneren dat de soldaten van Poetin
eerder al lelijk huis gehouden hebben in het balsturige Oekraïne. Ik mag hopen
dat de brandstichters in dit geval niet opzettelijk de bedoeling hadden om een
mogelijks nieuwe radioactieve ramp te veroorzaken, en dat ze gewoon te stom
geweest zijn om erbij stil te staan wat door die brand allemaal de lucht
ingeblazen wordt.
Op dit moment (16 april) hebben de media nog nauwelijks aandacht voor
wat misschien zal uitgroeien tot een wereldwijde catastrofe. Net zo min
trouwens als voor andere belangrijke problemen in de wereld, want Corona
overheerst de nieuwsberichten nog altijd op een nooit eerder geziene schaal.
Maar binnen een week of zo gaan ze toch op zoek moeten gaan naar ander
nieuws, om kijkers en lezers en luisteraars te blijven lokken. En wat kan er
dan beter zijn dan een foto van een gigantische bosbrand in een artikel met als
titel "Radioactieve wolk op weg naar
Europa!"
Om het allemaal ook eens positief te bekijken: wat we aan deze
corona-periode zeker zullen over houden, is een stel nieuwe BV's. "Bekende Virologen", zoals Professor Marc
Van Ranst, Professor Erika Vlieghe, Professor Steven Van Gucht, die ons elke
dag doorheen de crisis begeleiden met hun wijsheden.
En ook een paar nieuwe stuntel-ministers, zoals Wouter Beke of
Philippe De Backer. Maar goed, de omstandigheden waarin ze moesten werken waren
nu ook niet bepaald optimaal. En het valt al helemaal niet mee als het hele
land je op de vingers zit te kijken en elk moment gereed zit met kritiek: over
ontbrekende test-kits voor de verzorgingstehuizen, of foutieve handleidingen
voor het gebruik ervan, of mondmaskers die waarschijnlijk bij Wish besteld
waren en eerder bedoeld leken voor kinderen die doktertje wilden spelen.
Ik vermoed dat Crisiscommunicatie
een verplicht leervak is in de opleiding tot viroloog, want de rustige
onverstoorbaarheid van die mensen is admirabel.
Ik heb veel lof en bewondering voor Steven Van Gucht. Omdat hij
plichtsbewust elke morgen om 11 uur uit zijn kot komt om een meute hongerige
journalisten te woord te staan, die wanhopig zitten te hengelen naar een sappig
detail of een pittige uitspraak. Want zeg nu zelf: ze hebben wel elke dag een
krant te vullen! Ze kunnen toch moeilijk iedere keer opnieuw hetzelfde
schrijven, hee? En hun hoofdredacteur zou allerminst content zijn met een
voorpagina waar alleen maar staat: "Weer
300 doden in de voorbije 24 uur!"
Maar ik ben vooral fan van Professor Van Gucht omwille van de manier
waarop hij elke dag zijn boodschap brengt, door niets uit zijn evenwicht te
brengen. Misschien komt dat omdat hij diergeneeskundige is van opleiding, en
ook rustig moet blijven als een gekwetste kat haar nagels in zijn arm klauwt?
(Uit mijn academisch verleden heb ik sowieso een sterke sympathie voor
diergeneeskundigen overgehouden.)
Zijn boodschap is altijd in de eerste plaats bijzonder somber en
triest: "Er zijn gisteren opnieuw 303
nieuwe doden gemeld. En dat aantal zal in de komende dagen nog stijgen!" (Op
maandag 13 april.)
De ondertoon van zijn boodschap is ook altijd even duidelijk: "Mensen, dit is ernstig!"
Maar zie, hij slaagt er toch in om tegelijk een lichtpuntje mee te
geven: "Het aantal overlijdens in de
ziekenhuizen stijgt niet meer." Want de toename van het sterftecijfer is
grotendeels aan slachtoffers in de woonzorgcentra te wijten. En daar moeten we
blijkbaar moed uit putten: het zijn vooral de oudjes die het loodje leggen.
Een tip misschien voor Professor Van Gucht: hij zou er ook dagelijks
het aantal vrije kamers in de woonzorgcentra bij kunnen vermelden. Want waar er
tot voor kort ellenlange wachtlijsten bestonden om in een woonzorgcentrum
opgenomen te raken, en je met een beetje geluk ergens op plaats 35 stond aan te
schuiven, zullen er vermoedelijk binnenkort kamers op overschot zijn.
(Dit gezegd zijnde: hoe zou het eigenlijk in de gevangenissen zijn?
Ook daar hebben ze al sinds mensenheugenis last van een onhoudbare
overbevolking. Misschien kan corona ook daar zorgen voor wat meer ruimte? Heeft
iemand eigenlijk een idee van de besmettingsgraad of sterftecijfers in de
gevangenissen? Of raakt het virus niet binnen in onze supergoed-beveiligde penitentiaire
centra?)
Na die sombere boodschap brengt de professor steevast ook altijd goed
nieuws om ons te helpen de moed erin te houden. Over het aantal nieuwe
ziekenhuisopnames: "Het aantal
ziekenhuisopnames, wat de meest betrouwbare indicatie geeft, vertoont een dalende
trend."
Nu ja, misschien niet echt "dalend",
maar de curve begint in elk geval af te vlakken.
Nu ja, er is wel nog een stijging, maar die verloopt in ieder geval
niet meer zo steil: de toename daalt.
(Ik herinner me nog de tijd van de immense werkloosheidscijfers in
België. Ook toen waren er wanhopige pogingen om de stijging van de werkloosheid
positief voor te stellen: "De stijging is
aan het dalen.")
Maar de professor houdt ons toch altijd alert en op de hoede, ondanks
dat goeie nieuws: "De cijfers zijn
bemoedigend, maar we zijn er nog niet. We gaan dit nog lang moeten volhouden!"
Want de bezettingsgraad van de ziekenhuizen is nog altijd "bijzonder hoog", en de druk op de
afdelingen Intensieve Zorgen blijft "bijzonder
zwaar".
En de gevolgen van de onverantwoorde houding van veel mensen tijdens
de voorbije paasdagen zullen "binnen 10
tot 14 dagen te merken zijn in de cijfers".
Crisiscommunicatie: zalven en slaan tegelijk. Het is een ware kunst.
En onze nieuwe BV's zijn echte kunstenaars.
Ik ben geen grote fan van de "Blijf
in uw Kot" richtlijn. Het maakt dat we ons allemaal nóg meer op onszelf en in
onze eigen kleine kring terugplooien. Het maakt dat onze samenleving nog verder
versnippert in kleine cocoontjes waarbinnen we alléén met onszelf bezig zijn.
Het cement van onze samenleving dreigt te verbrokkelen, en als dit allemaal
afgelopen zal zijn, zullen we vermoedelijk nog altijd wat "afstandelijk" tegenover de anderen blijven. En dan is er ook nog de
verschrikkelijke eenzaamheid van zij die alléén wonen: de ouderen, maar ook
jongere singles of alleenstaanden; wekenlang helemaal alléén in een kamertje of
in een appartementje. Voor velen zal dit nooit meer goed komen, vrees ik.
Maar de maatregelen zijn wat ze zijn, en ze zijn er ondermeer gekomen
omdat té veel mensen blijkbaar niet uit zichzelf het gezond verstand hebben om
te doen wat nodig en vanzelfsprekend is bij een besmettelijk virus. Als
iedereen spontaan wat discipline aan de dag zou leggen, dan was dit allemaal niet
nodig geweest. Helaas lopen er op deze planeet nog altijd ontzettend veel
idioten rond die menen dat zij van niemand lessen te leren hebben, en die
alléén met zichzelf begaan zijn.
Hoe dan ook: de maatregelen zijn er, en dus hebben we ons eraan te
houden. Met onze goesting, of met tegenzin.
Toegegeven: de richtlijnen zijn niet altijd even duidelijk of
rechtlijnig, en niet altijd even consistent. (Je mag wél naar een natuurgebied
rijden als je een kindje hebt van minder dan zes jaar. Maar wie een kindje van
zeven jaar heeft, die mag niet met de auto naar het bos?) En af en toe loopt er
iemand tegen de lamp omdat hij/zij de maatregel verkeerd heeft begrepen. Of
omdat de politie de instructies verkeerd heeft geïnterpreteerd.
Dat zijn "onschuldige slachtoffers".
Maar er zijn er ook die doelbewust en opzettelijk de regels overtreden. En die
moeten hard aangepakt worden.
Helaas beginnen de politiek-correcte groen-linkse denkers dan
onmiddellijk weer luidop te roepen.
En dan hebben ze het over een "politiestaat"
of over een "Naziregime", en ze
denken dat ze zich alles mogen permitteren omdat ze intellectuelen zijn.
Of dan hebben ze het over "buitensporig
politiegeweld".
Ik heb ooit, in een ver verleden, nog enige sympathie gehad voor
Pascal Smet, heden ten dage Staatssecretaris voor Van-alles-en-nog-wat in de
Brusselse Gewestregering. Maar de man is meer en meer uitgegroeid tot het
prototype van een linkse populist die ondermeer vindt dat de politie per
definitie fout is en de opposanten van de politie per definitie gelijk hebben.
Zijn reactie op de rellen in Anderlecht van het voorbije weekend was
ronduit schokkend: het was de schuld van de politie die te hard en "op de verkeerde manier" was opgetreden
tegen die arme jongeren-met-een-migrantenachtergrond.
(Voor wie het verhaal niet gevolgd heeft: De politie had de avond
ervoor een jongere achtervolgd die, tegen de corona-richtlijnen in, met een
vriend aan het rondstruinen was op een scooter, en die gevlucht was toen de
politie hem tot staan wou brengen om hem te beboeten. In zijn stommiteit was de
jongen daarna tegen een politiecombi aan geknald, en hij had het niet
overleefd. En daarop waren de Anderlechtse hangjongeren, uiteraard na een
oproep via Facebook, massaal op straat gekomen om "vreedzaam" te protesteren. God mag weten waartegen er moest
geprotesteerd worden, maar goed.)
De waarheid is dat het om een stel rebellerende kerels ging met een
onvoorstelbaar ego en een buitensporig machogedrag, die denken dat ze zich
alles kunnen permitteren omwille van hun migranten-afkomst. Want wie er een
opmerking over durft te maken, is een "racist".
Dat ze niet alléén het samenscholingsverbod aan hun laars gelapt hebben, maar
bovendien ook nog een spoor van vernieling hebben achtergelaten (en een
politiewapen hebben gestolen), toont maar al te goed dat dit niet een reactie
was op de strenge corona-maatregelen, maar vooral een zoveelste uiting van
afkeer tegen, en minachting voor, de maatschappij waarvan ze dan weer zelf wél
respect en steun verwachten.
En de groen-linkse politici willen dat allemaal met de mantel der
liefde bedekken. Want het zijn tenslotte wél potentiële stemmen bij de volgende
verkiezingen, hee.
Ik heb vorige zaterdag opnieuw een lange wandeling gemaakt: ongeveer
10.000 stappen.
Ik moet eerlijk bekennen: ik doe dat niet omdat het zo gezond zou
zijn, of om wat calorieën kwijt te raken of overtollig buikvet, of voor mijn
conditie. Ik doe het vooral omdat ik, zoals iedereen, een grote behoefte heb
aan een opsteker af en toe: een complimentje, een bloemeke, een pluimpje. En
mijn stappenteller is daar een kei in: ook de voorbije zaterdag was die weer
ontzettend lief voor mij. "Je doorzetting
is bewonderenswaardig!" liet hij me weten. Ik fleurde direct op, en kon
daarna de hele wereld aan. Mijn smartphone en ik: dikke vrienden, en we hoeven
niet eens afstand te houden.
Wat mij opnieuw opviel, was de stilte onderweg. Of liever: het
ontbreken van menselijk lawaai. Want
echt stil was het niet: de vogels floten en tsjilpten en kweelden dat het een
lieve lust was. Vooral in het Gentbos was het een ware kakafonie van
vogelgeluiden.
Mijn kennis van de
vogeldialecten is nogal beperkt, en ze ratelden allemaal door elkaar, maar hier
en daar kon ik toch een stukje van de gesprekken opvangen en volgen.
Het viel mij op dat veel van de
gesprekken behoorlijk "speels" van aard
waren, om niet te zeggen zelfs nogal "sensueel"
of "ondeugend". Ik vraag me af of er bij de
vogels ook zoiets als een "#MeToo"-beweging
zou bestaan? Het leek erop dat er nogal wat afspraakjes voor een
one-night-stand gemaakt werden. Ik hoorde zelfs een vogel zingen: "All I wanna do is make love to you." Zou het de
warme lentezon geweest zijn waardoor ook bij de vogels de "huidhonger" opgewekt werd? Of was het gewoon de
roep van de kalender: we waren al midden april, en in mei moeten er eitjes
gelegd worden, toch?
Maar er waren ook meer bezadigde
gesprekken te horen. Misschien van vogels die al wat op leeftijd waren? Die
hadden het vooral over de stilte en de rust in het bos en overal langs de
wegen, nu de mensen allemaal in hun kot bleven. Op vroegere zonnige dagen werd
de rust van de vogels altijd verstoord door kwetterende mensen en kakelende
kinderen, en konden de vogels zelf zich nauwelijks voor elkaar verstaanbaar
maken. Het was al tientallen jaren geleden dat ze nog eens rustig een namiddag
hadden kunnen samen zitten voor een babbelke. Eén van de vogels merkte ook met
een blijde tierelier de afwezigheid van de katten op: anders moesten ze altijd
op hun hoede blijven voor die rondsluipende roofdieren, maar nu was er geen kat
te zien op straat. Want die moeten nu ook in hun kot blijven.
Bij sommige vogels was er toch
enig leedvermaak te horen. En de bedenking: "Zie nu
waar ze staan, de mensen, met al hun verstand en hun betweterigheid en hun
trots en hun verhevenheid. Zij moeten in hun kot blijven, terwijl wij vrolijk
en vrij kunnen fladderen en vliegen, en kunnen gaan en staan waar we willen.
Hopelijk brengt dit alles de mens wat nederigheid bij!"
Ik moet toegeven dat ik me een
beetje beschaamd voelde toen ik dat hoorde, want ze hebben gelijk.
Wij, mensen, beschouwen onszelf als het toppunt; het summum van alle
levende wezens. Maar als puntje bij paaltje komt, zijn we toch maar een heel
fragiele en kwetsbare soort.
We zijn trouwens ook de enige diersoort die het met een verbijsterende
volharding vertikt om met onze eigen soortgenoten rekening te houden.
Het is een boodschap die ik al jaren probeer te verkondigen: als je je
naasten lief wil hebben, begin dan met van jezelf te houden. De beste manier om
waarachtig gelukkig te zijn, is: jezelf graag zien.
In vroeger tijden, toen ik nog op de lagere school zat, en de
rooms-katholieke kerk nog iets te betekenen had in onze westerse wereld, werd
er vanuit de christelijke opvoeding vooral gehamerd op altruïstische
naastenliefde. De boodschap was dat je enkel écht gelukkig kon worden door
jezelf weg te cijferen en op te offeren voor het geluk van de ander. Zoals
Christus ons op een extreme manier had voor gedaan. Wij werden als kind met die
boodschap doordrongen, en ik heb héél lang geloofd dat dit een correcte boodschap
was, en een na te streven leefwijze.
Maar ik was fout, dus. En de "Broeders Van Dale" waren fout. Je kan
niet gelukkig zijn als je jezelf helemaal wegcijfert, en je kan géén liefde aan
anderen geven als je niet ook héél erg van jezelf houdt. En dan gaat het niet
over egoïsme waarbij je over lijken zou gaan om je zin te krijgen en materiële
rijkdom te verwerven. Het gaat niet over een "eigen ik eerst" mentaliteit waarbij je ten koste van anderen vooral
voor jezelf opkomt. Het gaat over zorgen voor jezelf, voor je geestelijke en
lichamelijke gezondheid. Het gaat over het aanvaarden van jezelf mét je
gebreken en tekorten. Het gaat over het fier zijn op, en erkennen van, je eigen
verdiensten en talenten. Het gaat over aandacht voor je eigen noden en behoeften.
Het gaat over "een beetje lief zijn voor
jezelf". Of zoals Phil Bosmans het indertijd zo mooi verkondigde: "Verbeter de wereld; begin met jezelf."
En zie: daar zijn de wetenschappers, die mij gelijk geven.
Uitgebreide studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat "mild" zijn voor jezelf, een heel goeie
remedie is om depressies te voorkomen. Je fouten en gebreken accepteren en niet
zo streng over jezelf oordelen. Iedereen maakt fouten, iedereen heeft zwakke
puntjes. So what? Waarom zou je jezelf
daarop afrekenen? Waarom zou je jezelf nog dieper in de put duwen door te
piekeren over wat je beter had of zou kunnen doen? Heb een beetje "compassie" met jezelf; dat kan alleen
maar helpen om ook meer "compassie"
te hebben met een ander die het moeilijk heeft.
Is je zelfvertrouwen maar "zozo",
leer mild en lief zijn voor jezelf, en minder streng. De wereld rondom is al
veeleisend genoeg; waarom zou je nog een extra last op je schouders laden door
ook voor jezelf zo veeleisend te zijn?
En geef jezelf af en toe een complimentje. Je ziet een ander glunderen
bij een complimentje, en je voelt jezelf inwendig stralen als je een
complimentje krijgt. Waarom zou je dan jezelf niet af en toe een (gemeend!)
complimentje mogen geven? Je zelfbeeld zal er positiever bij worden en je
zelfvertrouwen zal een boost krijgen.
"Mild" zijn voor jezelf
wordt soms als zwakheid aanzien: zelfmedelijden, zelfbeklag. Daar gaat het dus
niet over. Het gaat over vriendelijk zijn voor jezelf op een aanmoedigende
manier. Zoals je ook een ander zou aanmoedigen die het moeilijk heeft om
zijn/haar doelstellingen te realiseren. Ook als die ander af en toe faalt, en
niet direct geraakt waar hij/zij wil komen, zal je hem of haar blijven
aanmoedigen en een vriendelijk schouderklopje geven. Omdat je wéét dat het
helpt. Doe dat dus ook voor jezelf: wees vriendelijk en verdraagzaam voor
jezelf. Dat zal je motiveren om te blijven proberen om beter te doen of om je
doelen te bereiken.
Dat is zéker waar als je een moeilijke periode doormaakt: bij een
groot verlies, of als je ernstig ziek bent. Of als iemand van je geliefden moet
lijden en je kan er niets aan verhelpen. Ook dan is het beter om vriendelijk en
lief te zijn voor jezelf. Beter dan te lopen piekeren en jezelf misschien
verwijten te maken of schuldgevoelens aan te praten.
Kortom: "Verbeter de wereld;
begin met jezelf." Het klopt helemaal.
Wees lief en vriendelijk en mild en toegeeflijk voor jezelf, en je zal
er gelukkiger en zelfzekerder bij worden. En je zal vanzelf ook voor de anderen
méér dat zonnetje kunnen worden dat
warmte en licht en geluk verspreidt.
Als er iets is wat we nu allemaal méér dan ooit nodig hebben, dan zijn
het wel zonnetjes om de
Corona-duisternis te verdrijven.
Wil je graag weten hoe veel (of weinig?) je van jezelf houdt, dan kan
je de test doen op:
Ik ben niet het type dat met een pedant vermanend vingertje zal
gloriën: "I told you so!", maar ik
heb af en toe wel het gevoel een soort Nostradamus te zijn. Het is al enkele
keren gebeurd dat ik in mijn blog een stukje had neergeschreven dat achteraf
griezelig voorspellend bleek te zijn.
Zo heb ik enige tijd geleden bij dat spektakel-bericht over een "besmette" kat de bedenking
neergeschreven dat dit, opnieuw, nóg meer paniek zou veroorzaken, omdat daar nu
ook de angst voor onze huisdieren zou bij komen. En zie, wat blijkt? Eind
vorige week was er al deze boodschap: "Mensen
die een kat hebben en denken dat ze corona hebben, moeten hun huisdier binnen
houden." Ook onze luie huiskat moet in lockdown, want je weet toch maar
nooit, hee?
En zo had ik eerder al gewaarschuwd voor het feit dat door de paniek
ook mensen die dringend medische hulp nodig hebben, zich niet meer naar de
dokter of de spoed zouden durven wagen. En dat we daardoor afstevenden op een
zware menselijke tol van niet-corona slachtoffers, "collateral damage" zeg maar. En zie (geheel toevallig): kort daarna
kwamen op het Journaal huis- en spoedartsen waarschuwen voor de mogelijk
catastrofale gevolgen omdat de mensen wegblijven van de spoed.
Ik heb ook voorspeld dat we vele zelfdodingen riskeren van mensen,
kleine zelfstandigen vooral, bij wie het water tot vér boven de lippen stijgt
in deze corona-tijden, en die helemaal géén uitweg meer zullen zien omdat ze
alles kwijt zijn. We zijn nog niet zo ver, maar ook in de media komen stilaan meer
en meer waarschuwingen en klachten van zelfstandigen die hun hele oogst of
stock dreigen te verliezen. Ik hoop dat het nooit zó ver komt als ik nu vrees.
(Maar als het gebeurt, zullen die dan meegenomen worden in de dagelijkse
corona-cijfers?)
Wil ik nu beweren dat dit de schuld is van al die corona-maatregelen,
en dat die helemaal niet nodig zijn/waren? Wil ik misschien oproepen tot het
consumeren van 4 glazen wodka per dag en een dagelijks sauna-bezoek? Nee,
helemaal niet. Van bij het begin heb ik gepleit voor de nodige discipline:
afstand houden, een onberispelijke handhygiëne; zorgen dat je de kansen om een
ander te besmetten of door een ander besmet te raken, zo klein mogelijk houdt.
Maatregelen zoals die bij elke
besmettelijke virale infectieziekte nodig, en eigenlijk vanzelfsprekend zouden
moeten zijn.
Maar wat ik wél durf te beweren, is dat de media verantwoordelijk zijn
voor een paniekgolf zoals we die nooit eerder gekend hebben, en voor een angst-
en onzekerheidsgevoel waardoor niemand zich nog echt "goed" voelt, ook niet wie helemaal gezond is. En dat de media dus schuld
hebben aan die paniek die vele "nevenslachtoffers"
zal maken.
De media hebben ons van bij het prille begin overspoeld met een
tsunami aan onheilsberichten, bij voorkeur met een grote spektakelwaarde of met
een sensationele klank. Totaal buiten proportie, maar alles moest uit de kast
gehaald worden om de concurrentie te overtreffen.
(De houding van de media bij de hamsterwoede was overigens ontzettend
grappig, zij het onbedoeld. Met grote stelligheid beklemtoonde het nieuwsanker
dat hamsteren totaal onnodig was. En daarna verschenen onrustwekkende beelden
van lege winkelrekken. Pure slapstick!)
Wie mij niet wil geloven, moet maar eens naar de homepagina van VRTNWS
surfen. (Of liever: blijf er van weg, want het is nefast voor je mentaal en
psychisch welzijn.)
Dit loopt echt de spuigaten uit, het is niet meer normaal, en ook niet
meer verantwoord.
Neem nu de homepagina van 10
april. Hoe was die opgebouwd? (En nee, ik verzin dit niet.)
"Breaking news - Opnieuw 325
overlijdens". Met een bloedrood kader, kwestie van de juiste sfeer op te
roepen.
En daarnaast een reeks kleinere topics: "Verschrikkelijk als we mensen hadden kunnen redden", "Corona door de
ogen van 5 bewoners van zorgcentra", "Vier weken quarantaine", "Vlaams
begrotingstekort door corona-crisis", "New York begraaft onbekende coronadoden
in een massagraf".
Het gaat verder onder dat hoofdartikel: "Dossier Vragen over Corona. Ontdek meer." (Voor wie er niet genoeg
kan van krijgen?)
En dan weer een reeks headlines: "Check"
(over het fake-news rond Corona), "Voelt u de coronacrisis ook in uw portemonnee?", "Mogen we barbecueën?", "Hooikoorts of Covid-19?", "Waarom wordt de ene zieker dan de andere?", "Vragen
en antwoorden over corona", "Marc Van Ranst: we mogen de maatregelen nog niet
loslaten", "Opstekers in Corona-tijden", "Concertorganisatoren in een open
brief", "Alle cijfers en grafieken over het coronavirus", "Directeur centrum
voor mensen met een verstandelijke beperking", "Pasen vieren in coronatijden".
En als u dacht dat we het daarmee wel ongeveer zouden gehad hebben?
"Blijf op de hoogte van alle
ontwikkelingen - Schrijf in op onze nieuwsbrief" (Zodat je zeker niets zou
moeten missen, hee.)
En dan komt het "Dossier
Coronavirus. Ontdek meer." (Nóg meer?)
Maar we gaan vrolijk verder: "Professor
infectieziekten", "Coronadrama", "Corona door de ogen van een verpleegkundige", "Economisch hulpplan van 540 miljard", "Eerste besmetting in Jemen", "360
afgelaste voorstellingen", "Ondanks Corona toch feest in zorgcentrum", "Nog
altijd Belgen gestrand in buitenland".
En dan volgt het regio-nieuws, uit alle Vlaamse provincies. Allemaal berichten over Corona.
Wie na dit alles nog geen depressie heeft, die kan de wereld aan.
De hoofdredacteur van de VRTNWS-site zal heel zeker argumenteren dat
de mensen nu eenmaal veel nood hebben aan informatie, omdat ze zich angstig en
onzeker voelen. Maar die sfeer van angst en onzekerheid is precies door de
media gecreëerd!
Terloops: wie in mijn overzicht van die bewuste homepagina ander dan
corona-nieuws gemist heeft, die heeft goed opgelet. En misschien is dát nog wel het meest wraakroepende: het totaal negeren van wat er verder
in deze wereld gaande is. Want de oorlogen en slachtingen en rampen zijn heus
niet in pauze gegaan tot de corona-hype voorbij is.
De kinderen waren al een tijdje
wakker, en konden niet wachten tot ook papa en mama zin hadden om op te staan:
ze wilden de paaseitjes gaan zoeken die de Paasklokken gebracht hadden en die,
zoals elk jaar, in of rond het huis verstopt zouden liggen.
Ze slopen stil naar beneden, om
de papa en mama niet wakker te maken, en begonnen te zoeken. Eerst in de
woonkamer, waar de eieren meestal te vinden waren.
Oei, geen eieren te zien! Ze zouden
deze keer heel zeker extra goed verstopt zijn, bedachten ze. Want het vorig
jaar hadden de kinderen alle eieren in een wip gevonden, en zo was er ook geen
fun aan. Misschien waren het dit jaar wel vooral kleine eitjes? Of gewoon
eieren zonder glanzende en kleurrijke verpakking? Die zijn vlug over het hoofd
gezien, hee.
Maar in de hele woonkamer was er
geen chocolade ei te vinden. En ook niet in de keuken of in de salon.
Zouden ze dan misschien allemaal
buiten verstopt geweest zijn, in de tuin? Dat maakte het wel extra spannend,
natuurlijk, want ze konden dan overal liggen: tussen de bloemen, onder de
bladeren, achter een stam. Het was koud en kil, buiten, en de kinderen huiverden
toch even bij het idee naar buiten te moeten. Maar het was voor de goede zaak!
Toen de papa en mama beneden kwamen,
waren de kinderen nog altijd in de tuin aan het zoeken: in hun pyjama, op blote
voeten, met een dunne regenjas om de schouders. De mama riep de kinderen
onmiddellijk naar binnen, en vroeg hun wat ze in godsnaam aan het doen waren?
Bij de uitleg van de kindjes liepen de ouders een beetje bleek aan: dit klopte
niet! De Paasklokken zouden de eieren nooit buiten in de tuin gelegd hebben bij
dit koude ochtendlijke voorjaarsweer; de eieren moesten binnen liggen, dat kon
niet anders. En ze begonnen ijverig mee te zoeken. Maar helaas: geen enkel paasei
te vinden.
In het Vaticaan zat de Paus al
van 's morgens vroeg aan zijn bureau om de verdeling van de Paaseieren te
coördineren. Een gigantische operatie, want er waren duizenden Paasklokken uit
Rome vertrokken om eieren rond te delen. En het was de taak van de Paus om
ervoor te zorgen dat dit allemaal vlekkeloos en soepel zou verlopen. Voor de
Paus was Pasen veruit de belangrijkste dag van het hele jaar, en de organisatie
van die massale uittocht van Paasklokken wou hij aan niemand anders overlaten.
Het was rond zeven uur in de
ochtend als hij op zijn iPad de eerste berichtjes zag binnenkomen van
ongelukkige Paasklokken. Blijkbaar waren ze door de politie tegengehouden omdat
ze een "niet essentiële verplaatsing" maakten. En na een boete van 250 euro waren
ze aangemaand om terug te keren van waar ze gekomen waren.
Het duurde niet lang eer de
berichtjes massaal begonnen binnen te stromen, op zijn iPad en op zijn iPhone. Zowat
alle Paasklokken, overal ter wereld, waren op de politie gebotst en waren
wanhopig en ontsteld, want ze konden hun lading Paaseieren niet afleveren bij
de kinderen die er met een bonzend hartje op zaten te wachten.
Toen de Paus kort daarna ook
berichtjes begon te ontvangen van boze en verontruste ouders, besloot hij om
kordaat te reageren. Hij schreef een kort document op zijn MacBook met de
vermelding dat de drager van het document aan het werk was en dat de verplaatsing
gebeurde in dienstverband voor hun werkgever, en hij zette er de pauselijke
zegel op. Daarop stuurde hij naar alle Paasklokken een whatsappje met het
document in bijlage, zodat ze het konden tonen aan de overijverige politieagenten.
Deze Pasen in Corona-tijden
hebben veel kinderen tot tegen de middag op hun Paaseieren moeten wachten, maar
hun geduld is ruimschoots beloond geweest.
Alsof Pasen zich door Corona klein
zou laten krijgen!
Pasen is bij uitstek hét feest van de hoop dat alles weer goed komt.
Die hoop laten wij ons nooit ontnemen.
Herinnert u zich nog de alarmkreet van die Gentse longarts, enkele
weken geleden, met de bijhorende horror-foto van verwoeste longen door het
Corona-virus? Dat was het begin van de paniekgolf in ons land: de hamsterwoede,
de angst die als een verstikkend deken over ons neerdaalde.
"Dit heb ik nog nooit eerder
gezien. Dit is echt niet zomaar een griepje!" waarschuwde de dokter. (Alsof
een influenza-epidemie die jaarlijks 250.000 dodelijke slachtoffers eist, "zomaar een griepje" zou zijn.)
Ondertussen zijn de artsen er achter gekomen dat die immense schade in
de longen niet door het virus wordt veroorzaakt,
zoals die dokter overhaast geconcludeerd had. Maar wél door ons eigen
afweersysteem dat bij sommige mensen compleet op hol slaat, en alles en nog wat
gaat vernietigen; nog lang nadat het virus al verdwenen is. Het zou best wel eens
kunnen dat ons afweersysteem zó heftig reageert op dit virus, omdat het om een
nieuw virus gaat: angst voor het onbekende.
"Angst voor het onbekende"
is héél dikwijls een slechte motivatie om iets te doen (of niet te doen); voor
ons als mens, en vermoedelijk ook voor ons afweersysteem.
Een vreemd iets, dat afweersysteem van ons. En blijkbaar bij de
moderne mens véél gevoeliger én agressiever dan vroeger het geval was. De
moderne (Westerse?) mens is zó hypersensitief en zó intolerant geworden
(letterlijk en figuurlijk) dat ons afweersysteem bij het minste in overdrive
schiet. Ons fysiek afweersysteem én ons mentaal of psychisch afweersysteem.
Het is trouwens ook dat (fysiek) afweersysteem dat aan de basis ligt
van de pandemie aan allergieën bij de moderne mens. We zijn allergisch aan
stuifmeel en graspollen, of aan de huismijt. We zijn allergisch aan lactose of
aan gluten, of aan bepaalde fruitsoorten of noten. En we zijn allergisch aan
waspoeder of zeep, of aan ons huisdier. Zowat een kwart van de bevolking in de
Westerse landen heeft last van één of andere vorm van allergie; het is de
snelst groeiende chronische ziekte in de wereld.
Een allergie is uiteindelijk ook niets anders dan een overdreven
reactie van ons afweersysteem op een "prikkel"
die we als "ongewenst" ervaren. Zelfs
bij een al bij al onschuldige prikkel zoals de nabijheid van een kat, kan ons
afweersysteem compleet tilt slaan en de meest drastische "maatregelen" proberen te nemen om de prikkel, die we als "vijandig" detecteren, te overwinnen of
te verdrijven. In sommige gevallen kan die reactie zelfs leiden tot de dood,
bijvoorbeeld als gevolg van een "anafylactische
shock". Dood door ons eigen afweersysteem, omdat het in paniek alle gevoel
voor redelijkheid en evenredigheid kwijt geraakt is. Net zoals bij sommige Covid-19
patiënten.
Of moet ik eerder zeggen dat wij, de moderne mensen, alle gevoel voor
redelijkheid en evenredigheid kwijt zijn geraakt?
Want eigenlijk is dat ook precies zo met ons "mentaal" of "psychisch"
afweersysteem. Zodra we iets in onze nabijheid voelen of merken dat ons "vreemd" of "ongewoon" voor komt, slaat ons brein alarm en raakt ons
afweersysteem in paniek. Iemand met een andere kleur, of die een andere taal
spreekt, of die anders gekleed is of een ander hoofddeksel draagt; iemand die
te luid spreekt of roept of lacht; kinderen die te veel lawaai maken bij het
spelen of huilen; de hond van de buren die té veel blaft of de haan die té
vroeg kraait; het ge-bimbam van de kerkklokken. We zijn allemaal hypersensitief
geworden, en pikken nu al die signalen bewust op terwijl we dat vroeger als "achtergrondruis" konden negeren. Ons
brein registreert die signalen als ongewenst,
en ons afweersysteem reageert furieus op het alarm: we willen vluchten, of
liever nog, de bron van het "gevaar"
verwijderen of uitschakelen. En we worden onverdraagzaam en afwijzend.
Het is erg gesteld met ons: we kunnen niets meer verdragen, we kunnen
nergens meer tegen, en we gaan onmiddellijk frontaal in de aanval tegen wie of
wat we als een aanvaller beschouwen. En we doen dat altijd met de volle inzet
van ons hele afweersysteem, ook en zelfs als het niet (meer) nodig is. Dat we
onszelf daarbij misschien méér kwaad doen dan de "agressor" ooit zou gekund hebben, daar staan we jammer genoeg niet
meer bij stil.
Misschien kunnen de experten na afloop van de Corona-hysterie een meer
beheerste afweging maken van wat gebeurd is, en misschien kunnen we eruit leren
dat ons afweersysteem soms lijkt op een écht pistool in de handen van een kind:
een gevaarlijk wapen. Voor onszelf, en voor anderen.
Op de site van VRTNWS is er een verdienstelijke rubriek die ons
waarschuwt voor het vele "fake news"
op de sociale media: complete nonsens of gevaarlijke complottheorieën. Een
nuttige tip om "fake news" te
herkennen, is het ontbreken van een verifieerbare bronvermelding, zo geeft de
redacteur nog mee.
Het moet nu wel lukken dat er op diezelfde VRTNWS-site melding wordt
gemaakt van "uitgelekte memo's"
waarin de Amerikaanse regering al in januari zou gewaarschuwd geweest zijn voor
een nakend slagveld onder de Amerikaanse bevolking door dat nieuwe virus.
Vermits het gaat om een "gelekt document",
is er uiteraard geen bronvermelding. "Fake
news", dus? En een perfecte aanzet voor een nieuwe complottheorie.
Opgestart door de VRT nota bene, een regulier en "betrouwbaar" medium. Voor zover er nog één medium zou zijn dat betrouwbaar is, dezer dagen?
Je kan het de VRT, en bij uitbreiding alle media (visueel of
geschreven of digitaal), natuurlijk niet kwalijk nemen. Ze moeten toch iets
doen om de aandacht te blijven trekken, niet? Want het grote probleem met
volwassen mensen is dat onze "aandachtsspanne"
bijzonder kort is: hoe spectaculair of sensationeel een bericht ook moge zijn,
na één of hoogstens twee weken verslapt onze interesse. En dat is natuurlijk
catastrofaal voor de media: minder lezers of minder "clicks" of minder kijkers betekent automatisch minder
reclame-inkomsten. En daar is het tenslotte toch allemaal om te doen, niet?
Dus moeten de media iets verzinnen om die verstrooide lezers en
kijkers toch bij de les te houden. En dat kan door een nieuw spectaculair
bericht op tijd en stond. Let wel: de inhoud mag zo goed als leeg zijn, als de
titel maar sensationeel genoeg klinkt (zoals: "3 miljoen mondmaskers blijken ongeschikt"), dan trekt dat weer even
de aandacht. En de oplage schiet de hoogte in.
Wat ook altijd goed is om kijkers en lezers te lokken, zijn cijfers en
statistieken. Zie maar naar de verkiezingsshows, om de zoveel jaar. De
gesprekken en interviews boeien ons niet, maar de cijferkes des te meer. En dat
weten de programmamakers ook maar al te goed; halverwege het Journaal zijn ze
daar al met "breaking news": de
eerste verkiezingsresultaten. "We hebben
de eerste resultaten al binnen uit de stad Brakel. (Ik verzin maar wat.) Met 1% van de stemmen geteld komen we tot
een eerste prognose: Vlaams Belang zou de grootste partij van Vlaanderen worden."
Dat is natuurlijk totaal irrelevant nieuws, want het betekent absoluut nog niets,
maar het zijn cijfers waar de mensen dol op zijn, en het schudt de kijker
wakker.
Vandaar ook de dagelijkse "corona-cijfers":
de mensen zijn verzot op cijfers en statistieken, en dus worden ze daar om de
oren mee geslagen. Ik moet eerlijk bekennen: ik kijk er ook naar. Klokslag om
11u15: de dagelijkse update.
En wat waren de cijfers, gisteren, op 9 april? "283 nieuwe doden, totale dodentol in België gestegen tot 2523."
Maar blijkbaar was dat goed en bemoedigend
nieuws, en zijn we goed bezig.
Is dat zo? Zijn we écht goed bezig? Het is wél zo dat België één van
de eerste landen was om de "blijf in uw
kot"-regel op te leggen en ons het begrip "social distancing" aan te leren; dat is waar. En we zijn ook
absoluut het enige land ter wereld met een échte "Corona-regering"! Dat zal dan wel, zeker, dat we goed bezig zijn?
Maar ik heb toch een probleem met die cijfers. Afgezien van het feit
dat ze volgens mij ongeloofwaardig lijken en totaal onbetrouwbaar zijn.
In België zouden er, op 9 april, al iets méér dan 2500 corona-doden geweest
zijn, op 11 miljoen inwoners. Dat betekent dat 1 op 4000 Belgen al aan Corona
bezweken is. Wereldwijd waren er, volgens diezelfde cijfers, ongeveer 88.000
doden te betreuren (waarvan dus bijna 3% in een mini-landje als het onze); dat
komt neer op 1 dodelijk slachtoffer per 125.000 mensen. Ben ik de enige die dat
buitenproportioneel vind? België, het land met zowat de beste gezondheidszorg
ter wereld, scoort 30 keer slechter dan het wereldgemiddelde. Dat geldt
trouwens niet alléén voor Corona, maar bijvoorbeeld ook voor Influenza: 1 op
4000 Belgen sterft jaarlijks aan Influenza, terwijl dat wereldwijd "maar" 1 op 40.000 is, en dát ondanks
intensieve inentingscampagnes in ons land.
Ik heb me er het hoofd over gebroken hoe dat te verklaren valt. Hoe
kan dit? Wat loopt er scheef in ons land? Terwijl we nochtans "heel goed bezig zijn"?
En ik heb het ontdekt: ik kijk verkeerdelijk naar het aantal doden per inwoner, maar ik zou eigenlijk
moeten kijken naar het aantal doden per
bevoegde minister (van gezondheid of welzijn of iets in die sector). En dan
scoren we bijzonder goed, want wij hebben zes
ministers terwijl andere landen er maar ééntje hebben. We zaten dus op 9 april
nog maar aan iets meer dan 400 Corona-doden per
gezondheidsminister. Er zijn weinig landen die beter doen dan dat!
Ja hoor, de cijfers zijn erg bemoedigend. We zijn duidelijk héél goed bezig.
Ik had me voorgenomen om in deze blog ook af en toe plaats te maken
voor een stukje over mensen die ik bijzonder bewonder. Persoonlijkheden die
door het noodlot zijn beproefd geweest, maar desondanks toch vreugde en
blijdschap, en schoonheid en warmte hebben kunnen brengen. Door hun talenten en
door hun volharding en wilskracht, maar vooral door hun positieve
ingesteldheid.
Mijn vorig "portret" dateert
van 5 maart: toen over Israel Kaänoï Kamakawiwo
Ole.
Hoog tijd dus om mijn reeks verder aan te vullen. Want tussen alle
cynische boodschappen door, mag een positief verhaal ook wel eens.
Vandaag wil ik het hebben over Pete
Seeger.
De naam Pete Seeger doet
vermoedelijk bij weinig jonge mensen een belletje rinkelen, al kent iedereen
wel een aantal onvergetelijke songs uit zijn repertoire. Ik vermoed dat elkeen
wel eens heeft meegezongen met "If I had
a Hammer".
Pete Seeger was vooral een "beroemdheid" in de vroege jaren 60 van
de vorige eeuw, de revival van de "folk"-muziek.
Hij was de inspiratiebron voor velen die in die periode gestart zijn met wat
toen "protestsongs" genoemd werd. De
songs van Pete Seeger waren, en zijn,
een protest tegen oorlog, tegen ongelijkheid, en (toen al) tegen de
milieuvervuiling. Bekende vertolkers van zijn liedjes waren onder andere Peter, Paul and Mary, en zelfs The Byrds. Bob Dylan en Woody Guthrie
zijn schatplichtig aan Pete Seeger. En
ook Joan Baez en Julie Felix hebben in hun repertoire dikwijls nummers van Pete Seeger opgenomen. Wie de
Nederlandstalige folk, of "kleinkunst"
nog heeft gekend, heeft ongetwijfeld ooit "De
Elegasten" gehoord, met hun vertaling van "What did you learn in School today".
Pete Seeger is geboren in
1919 als zoon van een regelrechte "communist",
die omwille van zijn pacifistische overtuigingen geen vaste job kon houden,
waardoor het jonge gezin een zwervend bestaan heeft moeten leiden. Hij is zelf
ook een tijd lang lid geweest van de Amerikaanse Communistische Partij, en hij
heeft het etiket "communist" lang met
zich mee gedragen. In zoverre zelfs dat hij tijdens de heksenjacht van McCarthy een tijdje in de gevangenis is
beland op beschuldiging van "on-Amerikaanse
activiteiten". Hij werd om die reden ook een tijd lang geboycot op de
Amerikaanse radiozenders, en verschillende van zijn concerten werden afgelast.
In het Amerika van toen was er weinig voor nodig om "communist" genoemd te worden. (En eigenlijk is dat nog niet erg
veel veranderd.)
Een "ware" communist, in de
zin dat hij fan was van het regime in de Sovjet-Unie, was hij helemaal niet,
verre van. Maar hij was wel heel sterk sociaalvoelend en anti-oorlogsgezind. En
een vurig tegenstander van de rassenongelijkheid in het toenmalig Amerika. Het
was op de tonen van zijn "We shall
overcome" dat de grote mars van Maarten
Luther King in 1963 door de straten gestapt is.
Het is moeilijk om één nummer te kiezen uit zijn omvangrijke
repertoire, maar ik wil toch gaan voor "Where
have all the Flowers gone", een nummer dat hij geschreven heeft als protest
tegen de zinloosheid van oorlogen.
Er zijn talloze versies en covers van het nummer, maar ik heb het
vooral voor de versie van Peter, Paul
& Mary:
Where have all the flowers gone?
Long time passing
Where have all the flowers gone?
Long time ago
Where have all the flowers gone?
Girls have picked them every one
When will they ever learn?
When will they ever learn?
Where have all the young girls gone? Long time passing Where have all the young girls gone? Long time ago Where have all the young girls gone? Taken husbands every one When will they ever learn? When will they ever learn?
Where have all the young men gone?
Long time passing
Where have all the young men gone?
Long time ago
Where have all the young men gone?
Gone for soldiers every one
When will they ever learn?
When will they ever learn?
Where have all the soldiers gone?
Long time passing
Where have all the soldiers gone?
Long time ago
Where have all the soldiers gone?
Gone to graveyards every one
When will they ever learn?
When will they ever learn?
Where have all the graveyards gone?
Long time passing
Where have all the graveyards gone?
Long time ago
Where have all the graveyards gone?
Covered with flowers every one
When will we ever learn?
When will we ever learn?
"When will they ever learn?"
Een goeie vraag! Misschien ooit eens? Hopelijk éér het te laat zal
zijn.
Het is eindelijk zo ver: nu de mensen overal in hun kot blijven,
kunnen de dieren weer in alle vrijheid rond drentelen waar ze maar willen. En
dus houden ze zich niet meer aan de grenzen die hen door de mens opgedrongen
werden. Ze dringen binnen in het territorium van de mens, en trekken zich niets
meer aan van de gedragsregels die wij hen willen opleggen.
In Wales hebben ze daar al een eerste voorsmaakje van mogen proeven:
wilde geiten uit de omliggende graslanden zijn (op 1 april, weliswaar) een
stadje binnen gewandeld om eens te komen kijken naar de stille en verlaten
straten, en te smullen van het vele frisse groen.
Binnenkort volgen heel zeker ook andere dorpen en steden. En ook
andere dieren. Het is allemaal een kwestie van mond-tot-mond reclame. Het is
gewoon wachten tot één van die geiten via de social media gaat vertellen over
die vreemde wezens die in hun stenen dozen aan de vensters zitten of rondlopen,
en hoe fascinerend dat wel is.
Ik kan me het hele verhaal zó al voorstellen.
Het nieuws van de verlaten
straten deed al gauw de ronde, en alle soorten dieren volgden heel snel om een
kijkje te nemen in de dorpen van de mensen.
De slimsten onder hen kwamen op
het idee om de andere dieren te laten betalen om toegang te krijgen tot de
fascinerende attracties in die mensendorpen. Er was dan ook heel wat te zien,
in die mensenkooien. Je zag er soms twee mensen die tegen elkaar aan het roepen
waren. In een andere kooi zaten ook jonkies, die er een gewoonte van maakten om
voortdurend aan het vechten te slaan. Wat helemaal een vreemde gewoonte was, en
misschien wel het meest fascinerende aan het menselijk gedrag, was dat ze
voortdurend met een ding in hun hand rondliepen en daar de hele tijd naar zaten
te staren, of op te tikken, en soms hielden ze dat ook een tijdlang tegen hun
oor. Zo te zien hadden mensen ook geen echte taal om met elkaar te
communiceren: ze praatten nooit met elkaar, ze maakten alléén maar geluiden in
dat ding dat ze vasthielden. Soms viel de show wel tegen, want er waren
momenten dat de mensen gewoon neer zaten, uren lang, en dan leken ze naar andere
mensen te kijken die opgesloten waren in een klein kastje in hun eigen kooi.
Rare wezens toch, die mensen.
Waar de dieren helemaal niet op
uitgekeken raakten, was hoe die menselijke wezens twee keer per dag compleet
leken te vervellen: 's avonds trokken ze hun oude vel van zich af, en 's
morgens trokken ze weer een heel nieuw vel aan! Diegene van de dieren die het
monopolie op de ticketverkoop voor dit dagelijks spektakel naar zich toe kon
trekken, kon zich in de handen wrijven bij de lange wachtrijen aan de kassa.
Daarna kwam ook heel snel het
idee om gadgets te gaan verkopen. De meest gewiekste dieren hadden al gauw een
hele merchandising opgezet rond het fenomeen van "mensen-spotten". Tomaten die
door de mensen zélf gekweekt waren, en nu gewoon aan de planten bleven hangen,
waren bijzonder gegeerd. En de wilde zwijnen waren gespecialiseerd in de
verkoop van aardappelen die eerder door mensen waren geplant. Ook de sla in de
moestuin van de mensen werd vlot aan de man gebracht. Voor de vleeseters, die
in het begin angstvallig uit de buurt waren gebleven omdat ze slechte herinneringen
hadden aan contact met de mensen, waren er nu malse kippetjes of lammetjes in
overvloed, zonder dat ze daarbij voortdurend op hun hoede moesten blijven.
Wat er precies aan de hand was,
daar hadden de dieren het raden naar. Maar ze hadden het in elk geval best naar
hun zin: voedsel in overvloed, en amusement overal waar ze maar keken.
Brood en spelen, dus. Het
dierenrijk leek wel een paradijs.
De stappenteller op mijn gsm is het voorbije weekend weer bijzonder
lovend geweest voor mij: hij wist mij te vertellen dat ik al "Level 5" bereikt heb, en dat ik beter
doe dan 70% van de mensen. Ik heb geen idee wat dat precies betekent, maar het
voelt erg bemoedigend en waarderend. In deze donkere tijden waarbij we in onskot
moeten blijven, loert de depressie voortdurend om de hoek, en dan is er niets
dat beter helpt dan een positieve commentaar, een schouderklopje, een teken van
waardering. Al komt het dan van een smartphone.
Ik heb er natuurlijk wel wat moeten voor doen! Zó gul met
complimentjes is mijn gsm nu ook weer niet. Iets méér dan 18.000 stappen heb ik
gewandeld, in die twee weekenddagen.
En opnieuw zijn er twee dingen die mij sterk opgevallen zijn.
Het ene wat mij opviel, was de stilte en kalmte op straat en langs de
weg, en dat ondanks de uitbundige zon en de zomers aanvoelende temperaturen. De
mensen blijven al bij al toch liever in
hunkot, zo te zien. In elk geval
op zaterdag. De zondag was het wel iets drukker: wandelaars, fietsers, en zelfs
onverwacht veel auto's die blijkbaar toch op deze zomerse zondagnamiddag een "essentiële verplaatsing" moesten maken.
Maar op zaterdag waren de straten zo goed als leeg. De hevigste
activiteit die ik gezien heb, was bij de Vuurwantsen
die twee per twee gekoppeld over het voetpad trippelden; net een stel van twee
treinwagonnetjes. En de Vuurwantsen
die solo rond koersten, waren duidelijk wanhopig op zoek naar een ander exemplaar
om te koppelen. Vermoedelijk is dit de periode waarin de huidhonger bij de Vuurwantsen
begint op te komen? Al zijn ze er dit jaar wel vroeg bij, want normaal gezien
komen ze pas begin mei in actie.
(Wist u trouwens dat die "koppeling"
bij de Vuurwants wel tot 12 uur aan
een stuk, of zelfs meerdere dagen lang, kan duren? Ik zie weinig andere wezens die
dit zouden kunnen "presteren".)
Het andere wat sterk opviel, was, opnieuw, de vriendelijkheid van de
mensen. Ook, en vooral, van de jonge mensen: jonge tienermeisjes die mij
spontaan begroetten met "Hallo!"
Nooit meegemaakt!
Integendeel: jonge tienermeisjes, alléén of met twee, probeerden mij
meestal ostentatief te negeren als ze mij voorbij stapten, en ze keken héél
uitdrukkelijk niet naar mij. Wie kon
het hen kwalijk nemen? De verhalen over aanrandingen en ontvoeringen waren de
voorbije jaren schering en inslag. En als die jonge vrouwen dan een oude man
zien voorbij slenteren, op z'n eentje, zonder duidelijk doel, zonder haast,
zonder aanwijsbare reden om daar te zijn, dan komt de aangeleerde achterdocht
naar boven: "Better safe than sorry!"
Gelijk hadden ze. Je kon nooit weten dat die schijnbaar achteloos rondwandelende
oude man een seksuele jager was.
Datzelfde wantrouwen voelde ik trouwens ook een beetje als ik aan het
fietsen was, vroeger. Een eenzame fietser, duidelijk niet erg sterk, krom gebogen over zijn stuur tegen de wind.
Helemaal alléén, zonder doel en zonder haast, dat roept vragen op. Des te meer
omdat, zoals mijn trouwe lezers weten, ik niet het voorkomen heb van een
fietstoerist: géén koersfiets, géén spannend fietsbroekje van het soort waarbij
de gsm van Tom Boonen zichtbaar uitpuilt, géén duur zweet-absorberend fietstruitje
met gratis reclame voor Quickstep. Gewoon een T-shirt en een jeansbroek. Dat
ziet er gegarandeerd verdacht uit, en de mensen bekeken mij dan ook argwanend.
Maar nu dus niet meer. Geen argwaan, geen achterdocht, geen
onzekerheid. Alléén maar een stralende glimlach en "Hallo!"
Iets zegt mij dat de wereld na Corona nooit meer dezelfde zal zijn.
Véél zal kapot zijn en misschien nooit meer herstellen.
Maar ik heb goede hoop dat alvast de jovialiteit en de vriendelijkheid
en openheid zullen blijven. En dan is die Corona-crisis misschien toch ergens
goed voor geweest?
Nog niet zo héél lang geleden was er bij alle rechtgeaarde
natuurliefhebbers hier in Vlaanderen grote paniek en diepe droefenis: met onze
biodiversiteit was het erg slecht gesteld. Talloze diersoorten die in de
negentiende en twintigste eeuw nog in groten getale in onze contreien
rondliepen of -vlogen, zijn in de voorbije decennia zowat volledig uit
Vlaanderen verdwenen. Uitgestorven, verdreven, gevlucht. Van de rijkdom aan
diersoorten bleef hier in Vlaanderen bijna niets over.
En nee, dat was niet de schuld van mijn luie kat!
Het is allemaal door toedoen van de mens: de ontbossing, de intensieve
landbouw, de onkruidverdelgers en insecticiden, de bevolkingsdichtheid en
bouwwoede. De insecten en andere prooidieren verdwenen of werden levende
gif-bommen, en de roofdieren vonden geen voedsel meer of werden afgeknald
wegens de overlast die zij ons berokkenden. Weg de roofvogels, weg de vossen en
de wolven. Weg ook de reeën en everzwijnen.
Maar zie: het bewustzijn werd er bij de grote massa ingestampt, en
allerlei maatregelen werden opgedrongen. Gedaan met al dat vergif op de
gewassen en in de bodem; gedaan met het volbouwen van ieder vrij liggend stukje
grond; gedaan met het gieten van beton overal waar er nog ruimte was.
En de resultaten beginnen stilaan merkbaar te worden. De roofvogels
komen terug: buizerds, sperwers, slechtvalken. En de vossen lopen weer in
Vlaanderen rond. Zelfs de wolven hebben de weg naar onze streken gevonden.
Iedereen blij en gelukkig!
Of toch niet?
De duivenmelkers zijn niet gelukkig! Want die roofvogels vermoorden de
Blauwe Geschelpte in de vlucht, en de duivenmelkers zien hun dure prijsduiven
onderweg sneuvelen. Het is met een bang hart als ze nu de zondagmorgen op wacht
staan tot hun beestjes uit het verre zuiden terugkeren.
En de schapenboeren zijn niet gelukkig! Want de wolven bijten hun
schapen de strot af en de boeren staan er machteloos tegenover want de wolven
zijn onaantastbaar. Het is met een bang hart dat de schaapherder zijn dieren op
de wei zet in die streken waar een wolf met veel gejubel gesignaleerd werd.
En de brave burger met zijn kippen voor het dagelijks eitje bij het
ontbijt is niet gelukkig! Want vossen zijn dol op een lekkere kippenbout of -vleugel,
en er is héél weinig dat deze schrandere dieren buiten kan houden. Ook de
kippenkwekers slapen dus slecht in streken waar de vos, tot grote vreugde van
Natuurpunt, weer is opgedoken.
En de beheerders van de Plantentuin van Meise zijn niet gelukkig! Want
de groeiende kuddes herten of reeën blijken ook wel van een mooie roos te
houden; zij het dan om op te eten. De verzorgers van de Plantentuin die zich
met hart en ziel inzetten om de bezoekers te verblijden met een prachtige
rozentuin, konden het vandalisme van de opgedoken reeën niet waarderen.
De varkensboeren in Limburg zijn ook niet gelukkig! Want de wilde
zwijnen in de naburige Waalse dorpen blijken dragers te zijn van een soort
varkenspest, en de angst dat heelder varkensstallen zouden moeten afgemaakt
worden, was voor de boeren een ware nachtmerrie.
En de noeste tuinders met hun smetteloos gazon zijn niet gelukkig! Het
zal je maar overkomen dat een horde everzwijnen jouw gazon uitgezocht heeft om
de grond om te woelen op zoek naar truffels en ander lekkers. En je staat er
machteloos tegenover. Méér zelfs: de kans op één of andere vergoeding of
schadeloosstelling is zo goed als nihil, want de voorwaarden om een
schadevergoeding te krijgen zijn zó gemaakt dat niemand in aanmerking komt.
Biodiversiteit in Vlaanderen: fantastisch goed nieuws. Alléén jammer
dat er ook mensen wonen.
(Gelukkig lijken alle dieren nu
een pauze ingelast te hebben. Tenminste als je op de media mag afgaan: er zijn
in deze Corona-tijden geen meldingen meer van dieren die zich misdragen
hebben.)
Bij een oorlog zijn er altijd twee kanten aan een verhaal, maar
meestal krijg je maar één kant te horen: de versie van je medestanders. De
versie van de tegenstanders horen we nooit, tenzij jaren later in de
geschiedenisles. Ook bij deze Corona-oorlog lezen en horen we alléén onze eigen
versie. Niemand lijkt geïnteresseerd in het verhaal van het arme virus zélf!
Papa en mama Corona zaten met de
handen in het haar. Door de kordate maatregelen van de mensen zaten ze nu met
hun kroost van 35.000 kleine virusjes vast bij die ene gastheer!
Voorlopig ging het nog wel: er
was genoeg te eten, want er waren nog gezonde longblaasjes in overvloed. Maar
wat als de kindjes groot werden? En wat als er nog kindjes zouden komen? De
oudste virusjes zouden toch al gauw moeten kunnen uitzwermen, hun eigen stekje
zoeken, hun eigen gezin stichten. Omdat ze niet verder dan anderhalve meter ver
konden springen, en omdat alle mensen koppig afstand hielden, leek dat
voorlopig niet te lukken. En de situatie werd al gauw onhoudbaar: de kleine
virusjes begonnen ruzie te maken omdat ze te dicht opeen gepakt zaten, en zich
opgesloten voelden. En ze begonnen te vechten voor het voedsel dat schaarser
werd.
Ten einde raad ging papa Corona
op audiëntie bij de oude peetvader van de Influenza-familie. Hij was een beetje
bang voor de reactie van die machtige familie, want uiteindelijk waren ze wel
concurrenten van elkaar, min of meer toch. Maar meneer Influenza was erg
begrijpend, en hij beloofde te helpen zoeken naar een oplossing.
En meneer Influenza, die erg oud
en wijs was, sloeg zijn boeken open en begon te lezen, op zoek naar een manier
om de familie Corona te helpen.
Opeens had hij het gevonden: hij
las een artikel over de vogels die zich laten mee drijven met de thermiek, en
zo wel duizenden kilometer ver konden "vliegen" zonder dat het hen enige
inspanning kostte. Als dat voor vogels kon werken, dan zéker voor virussen! Hij
stuurde een WhatsApp berichtje naar papa Corona, en de volgende dag kwam die
het verlossende nieuws aanhoren.
Geïnspireerd door de suggestie
van meneer Influenza joeg hij daarop al zijn kindjes naar buiten, om zich met
de thermiek over de hele wereld te laten meedrijven. Helaas is er op 2 à 3
meter hoogte nog niet veel thermiek te merken, en vermits de virusjes niet
hoger raakten dan dat, stortten ze enkele meters verder allemaal neer op de
grond. Ze stierven een pijnlijke en roemloze dood.
Maar geen nood: meneer Influenza
zat al weer met de neus in zijn boeken, en toen papa Corona opnieuw bij hem op
de stoep stond om een oplossing te zoeken voor alweer een volgende kroost, had
meneer Influenza een nieuw voorstel.
Hij had gelezen over het
stuifmeel van de bloemen aan de bomen, en hoe dat met de wind meegevoerd werd
naar de andere bomen om daar de stampers te bevruchten. Al wat daarvoor nodig
was, was een beetje wind die hen ver genoeg kon meevoeren. Aangezien virussen
nog véél kleiner en lichter zijn dan stuifmeel, moest dat zéker ook lukken voor
de jonge virusjes. Het was alleen maar wachten op een frisse bries die hen kon
meevoeren naar andere voedzame oorden.
Geïnspireerd door de suggestie
van meneer Influenza joeg papa Corona ook deze kroost naar buiten zodra de
weerman een fikse windvlaag voorspeld had. Maar de arme virusjes kwamen terecht
op de bomen en planten in de tuin, en konden daar totaal niet gedijen. Ze
stierven er allemaal een pijnlijke en snelle dood.
Meneer Influenza was boos op
zichzelf omdat hij er maar niet in slaagde de juiste oplossing te vinden, en
ging nog harder aan het studeren. En toen ontdekte hij het fascinerende verhaal
van de graspollen die zich geruisloos met de wind lieten meedrijven om overal mensen
met allergieën te gaan folteren. Omdat virusjes véél kleiner zijn dan die
pollen, moest dat ook voor hen een mogelijkheid zijn. Alléén was hiervoor wel
een ferme windstoot nodig om hen ver genoeg te brengen.
Het was dus opnieuw
verwachtingsvol en gespannen uitkijken naar het dagelijks weerbericht. Tot op
een dag een zware storm voorspeld werd. Zodra de anemometer windkracht 6
aangaf, joeg papa Corona zijn nieuwe kroost naar buiten. En de kleintjes dreven
met de stormwind mee, en kwamen overal terecht. Sommige op de grond, om er te
sterven; andere op dieren en planten, en ook die overleefden niet.
Maar enkele virusjes kwamen in
de mond en neus van mensen terecht. Die vonden er een nieuwe thuis, en
vermenigvuldigden zich eerst naar hartelust. Tot een immens leger antilichamen van de mens kwam aan marcheren, en de virusjes vernietigd werden.
Nee, de toekomst zag er niet zonnig uit voor de familie Corona!
