na een winter die gehuld was in een somber, nat, druilerig en eerder zacht gewaad, is nu de lente met uitbundig zonnelicht en stijgende temperaturen ingetreden.
Vorige week hebben we dan eindelijk het eerste gesprek gehad bij een bemiddelaar. Het is de enige manier om tot afspraken over de scheiding te komen zonder verloren te lopen in alle emoties, verwijten en wrok die bij -de enkele pogingen tot- gesprek ons telkens in een ondoordringbaar moeras doen terecht komen. Nadien is ze de hele week verdwenen, zonder veel woorden en toen ze weer opdook, kreeg ik opnieuw een hele tirade over me heen: verwijten, bedreigingen, boosheid, woede en wrok...Ik heb gezwegen, kon enkel bedenken dat mijn mening evenveel recht van bestaan heeft als de hare, ook als ik die nu niet uitgesproken krijg. En toen was ze weer weg, voor een week samen met de kinderen in het huis van een vriendin die op reis is, oef!
Zij voelt zich gedumpt, verstoten, misbruikt,...terwijl ik de scheidng eerder als iets onafwendbaars, reeds langer voelde aankomen. Ik kan niet goed begrijpen dat ze de kans op wat meer geluk, waar ze toch naar verlangde en waar we als koppel niet echt toegang toe leken te vinden, niet lijkt te erkennen. Na al wat er in het verleden gezegd is, kan ik moeilijk aannemen dat ze zelf nog geloofde met mij gelukkig te worden.
Gisteren bij 't buitenkomen na het werk heb als het ware de eenzaamheid als bondgenoot omarmd. Het vooruitzicht thuis te kunnen komen in een stil huis, zonder de spanning van de sluimerende conflicten, gaf me een zekere rust. Weliswaar mis ik de jeugdige levendigheid van de kinderen, het ritme van de zorg voor hen, maar toch doet de ruimte die er is om de vrijgekomen tijd in te vullen naar mijn eigen aanvoelen, me goed. Ik probeer met enige mildheid en met vertrouwen tegemoet te komen aan eigen noden, wensen, gedachten en dromen die ik gewaarword doorheen de dag.
de winter is begonnen maar houdt zich gedeisd: zachte temperaturen, hevige windvlagen
een aantal gedachten tekenen zich af, een afwegen van de feiten die ons gescheiden samen leven met zich mee brengen -gisterenavond een cynisch en wrokkig tekstberichtje van haar om het nieuwe jaar in te luiden, het was een steek in mijn hart te merken dat ze zoveel wrok koestert. Kan ik daar zo dicht op blijven leven? -de onwennigheid van alleen te bewegen in de stad, geruime tijd zonder veel woorden, temidden van andere mensen, gelukkige koppels te zien,... maar toch een te-vreden-heid kunnen voelen in het één-zame zijn -de gezellig brandende tegelkachel die in de winter het hart van het huis is, is minder aantrekkelijk voor mij als zij, ingekapseld in zichzelf, in de zetel TV ligt te kijken; die kachel is het eerste dat ik laten bouwen heb in ons huis, temidden het zand en de ruwbouw van de verbouwing, er zit een stukje ziel van me in. Kan ik die ruimtes aan haar laten? Alles loopt nog door mekaar, er is (nog)geen ruimtelijke scheiding gemaakt. Zelfs de kamer waar ik nu slaap, loopt ze binnen als ze 't denkt. De ruimte die als living claim, wordt steeds weer volgestouwd met gewassen kledij. -de afwezigheid van de kinderen vandaag, ten dele door de situatie? ze vliegen natuurlijk ook uit, maar er is ook niet echt een warme en gezellige thuis om naar toe te gaan is die er eigenlijk in 't verleden geweest voor onze kinderen?
het zonneke blijft uitbundig over onze kopkes schijnen; vandaag temperaturen tot 22°C! De ochtenden en avonden zijn behoorlijk fris, maar eenmaal de zon zich wat boven de horizon heeft opgewerkt, is het zalig om buiten te zitten of door heuvels en bossen stille wandeltochten te maken.
De 'scheidingswerken' vorderen langzaam. Zowel materieel als innerlijk vraagt het een zekere volharding en doorzetting. Sommige momenten lijkt het een vreemde constructie, iets kunstmatig om onder hetzelfde dak een scheiding te proberen bekomen, maar dan vooral op momenten dat ik er a.h.w. van buitenaf naar kijk. Andere momenten voelt het vanbinnen toch als juist aan, als wat ik nu nodig heb: meer tijd en ruimte voor mezelf, het uitzetten van grenzen tussen wat gedeeld wordt en wat niet... Haar houding is er één van afstand houden, druk bezig zijn met fantastische zaken en geweldig interessante en boeiende mensen, die haar allemaal zo graag zien... Nu de kinderen een hele week weg zijn op stage voor school, komt ze enkel 's avonds laat thuis toe en is er weinig gezamelijke tijd. Af en toe een lief SMSje -van op een afstand. Ik laat het maar betijen, zoek zelf m'n weg in het alleen zijn en het loslaten. Op mijn uitnodiging om een gesprek te voeren bij een bemiddelingsbureau om een aantal afspraken te maken, is ze niet willen ingaan. Haar reactie was er één van emotionele weerstand, zonder veel ruimte voor wat ik vraag en voorlopig nog altijd zonder alternatief. Praktische en financiële kwesties blijven daardoor vaak hangende en brengen dan meestal alle onderliggende pijnen en emoties met zich mee als ze ter sprake komen.
de eerste schooldagen en werkdagen na een stralende zomervakantie, maar de zomer blijft duren met uitbundige zonneschijn en temperaturen tot 30°C
de vakantie was gevuld met enkele -jawel, gescheiden!-wandeldagen voor haar, enkele -ook gescheiden- wandeldagen voor mij en een gezamenlijke opruimactie van spullen die we al jaren hebben laten liggen; de stemming was rustig, eerder positief en coöperatief. nochtans voelde het ook beklemmend en toch vreemd aan, het uitblijven van verwijten, ongenoegen en frustratie én haar vooral meegaande en zorgzame houding was zo ongewoon; ik had in elk geval niet veel zin om buiten het huiselijke werk dingen samen te doen, hoewel ze daar soms om vroeg, de behoefte om alleen te zijn of om alleen op stap te gaan bleef heel sterk.
Sinds we terug in het school- en werkritme gerold zijn en omdat ik opnieuw het onderwerp van de scheiding en de ruimtelijke en feitelijke organisatie ervan ter sprake bracht, is haar positieve houding zienderogen aan het afbrokkelen. Mijn vraag tot scheiding wordt gewikt en gewogen en te licht bevonden. Ze beschouwt het enkel maar als een moment van zinsverbijstering, een puberale(!) midlifecrisis van voorbijgaande aard. Meer ruimte? ja, minder verwachtingen en claims? ja, maar toch niet zo drastisch. Ze voelt zich gedumpt, haar verdriet te groot. Ze gaat eraan kapot, kwijnt weg. Dat kan toch niet zomaar na 25 jaar, dat is niet normaal. We moeten zorg blijven dragen voor elkaar, anders staat ze niet in voor de gevolgen en dat zal ik ook op mijn rekening gepresenteerd krijgen...mijn eigen egoïstische schuld, schuld, schuld... En dan staat 's anderendaags haar ego weer overeind, gewapend voor de strijd op het slagveld van de ik-gerichte zelfverwerkelijking. Ze heeft plannen, een drukke agenda met vele momenten voor zichzelf. Trek uw plan, ik trek het mijne! Nu is haar ik-tijd-perk (strijd-perk?) aangebroken, o wee degene die daar iets tegen durft op te werpen! Onze M. kreeg direct een veeg uit de pan als hij het dramatisch gehalte van haar houding benoemde.
Ik realiseer me dat ik vluchtwegen moet organiseren voor mezelf. De kinderen doen dat ook wel, merk ik. Het plan om binnen in ons huis gescheiden te wonen, met elk een slaapkamer, keuken(tje) en living(ske) is een mogelijke en realiseerbare piste, maar intussen wil ik ook verkennen of ik weg kan, aangezien haar plannen om iets te huren in Gent nog tot niets hebben geleid en weinig realistisch lijken, gezien de eisen die ze stelt!
de oplopende temperaturen hebben tot hevige onweders geleid, met donkere, dreigende wolken, knallende donderslagen en hevige regenval.
Gisterenavond kwam dan toch de eerste uitbarsting van haar, na een periode van ingehouden poeslief-zijn. Het hele arsenaal van beschuldiging, kritiek, verwijten, aanklamping, over me heen praten, inzinking en gehuil, dreiging, agressie... kwam tevoorschijn en 's nachts is ze verdwenen zonder me iets te laten weten. Een grote uil zat bovenop een elektriciteitspaal luidkeels te roepen toen ik ging slapen en het onweer en de hevige regenval deze morgen in een leeg huis zijn sprekend...
Ze wil met me praten, want ze begrijpt het niet, maar grijpt mijn woorden aan om in te vullen wat ik denk, of hoe ik de dingen zie. Ze ziet me graag, maar voelt zich op de grond gesmeten, voelt zich gedumpt als een stuk vuil en haar leven heeft alle zin verloren, de gevolgen hiervan zal ik ook mogen dragen... Ik vrees de heftigheid van haar verdriet, het overweldigende en de donkere, peilloze diepte van haar ziele-pijn, de onredelijkheid, het onvoorspelbare en het onheilspellende van haar reacties; ik voel weer de last die ze op m'n schouders legt nu ze afhaakt voor de dagelijkse zorg.
stijgende temperaturen, uitbundig zweten en plotse hevige plensbuien
ontwarring van de knoop van gevoelens van enerzijds gekrenkt-zijn, me tekort gedaan voelen en opwellende ergernis aan haar nabijheid en pogingen tot zalving en toenadering én de onderliggende maar opgekropte boosheid, waar ik me voor schaam; omwille van het verinnerlijkte en zelf aangenomen gebod 'heb uw naaste lief' (waarbij ik 'zoals jezelf' probeer te vergeten) en de dwingende eis tot 'onvoorwaardelijke' liefde, en anderzijds de in-tuïtie( betekent dit voor-zien?) van een ander, meer eigen leven na het uitspreken van 'ik wil scheiding'!
na een in-spirerende(in-spiritus) 'ontmoeting' met en het lezen in 'In dialoog met je gezondheid' van R.Dahlke over het loslaten van negatieve en ziekmakende(mijn ziek-zijn van een paar weken geleden!) gevoelens van zich beledigd-voelen
de zomer is echt ingezet met dagen van uitbundige zonneschijn en oplopende temperaturen
de woorden zijn nu echt uitgesproken: 'ik wil scheiden'. Ze waren in m'n binnenste tot stand gekomen, op het ritme van mijn kloppend hart en hoewel ze reeds vroeger door m'n hoofd waren gekomen, waren ze nu pas onontkoombaar, niet meer weg te denken. Ze waren heftig tegen de binnenkant van mijn borstkas aan het kloppen en pas nadat ik ze tegen haar had uitgesproken, met kloppend hart en trillende ledematen, kon ik in een intense huilbui, de spanning wat laten uitvloeien. De zon bleef haar licht over ons uitspreiden en alles was voor mij helder en duidelijk, de woorden kwamen als van-zelf-sprekend tevoorschijn uit mijn vrij gelaten gemoed. De volheid van betekenis die dat ene uitgesproken en gedeelde woord 'scheiding' met zich mee bracht, is onmiskenbaar en verwondert me enigszins. Maar het voelt als het plaatsen van een grenspaal, die duidelijk aangeeft wat aan de ene kant en wat aan de andere kant ligt. Die andere kant die nu natuurlijk nog dient ontdekt te worden, de wegen, de richtingen en de mogelijkheden dienen verkend te worden, maar het is duidelijk een nieuw gebied dat we betreden hebben. Zowel in de tijd als in de ruimte ga ik op zoek naar eigen plekken, eigen momenten, eigenlijk sterk vertrouwend op mijn aanvoelen en mijn ingevingen (inspiratie?intuïtie?). Vooral de stilte en de rust in de momenten dat ik alleen kan 'thuis' zijn, kunnen me helemaal vervullen, voelen als deugddoende, helende ver-ademing.
de zomer wil niet echt doorbreken, het wordt niet echt warm, gisteren heeft het weer veel geregend en de zon laat zich maar met mondjesmaat zien
laatst was er een poging om een gesprek met haar te beginnen over de eventuele verkoop van ons huis en... maar ze stopte het onmiddellijk en stapte het af. Sindsdien doet ze weer poeslief tegen me, de luttele momenten dat we samen zijn, maar er wordt niet meer op teruggekomen. Bij mij vanbinnen woedt het echter in alle hevigheid verder; er is iets in beweging gezet, een aantal woorden hebben zich toen gevormd en die blijven in mijn hoofd klinken: 'ik wil met je praten over scheiding'; Het is alsof dat woord 'scheiding' in mijn gevoel een soort scharnier is geworden, met aan de ene kant alle koude ellende, ruzies en onopgeloste, aanslepende onenigheden, scheldwoorden, verwijten en vernederingen en aan de andere kant de voorstelling van een leven waar dit niet langer dagelijkse kost is, waar ik kan thuiskomen op een plek die ik ongegeneerd 'thuis' mag noemen, waar er tijd is om gewoon te genieten van wat er is, waar ik mijn 'thuis' kan delen met anderen en daaraan zonder meer vreugde kan beleven. Ik denk dat de kinderen nu oud genoeg zijn om hierin hun weg te vinden, ook ons jongste staat voldoende op eigen benen om beide zijden hun plaats te kunnen geven.
Het moment om dit alles uit te spreken moet zich nog aandienen.
de ijskap aan de Noordpool smelt nog veel sneller weg dan men kon vermoeden (zie bericht Avaaz gisteren); na een paar gloeiend hete dagen is het nu grijs, nat en koud buiten, mensen krijgen bronchitis, longontsteking of andere ziektes die bij de winter horen...is dit het begin van het eind van de wereld?
vroeg in de ochtend ben ik uit een beangstigende droom wakker geschoten: Op en bepaald moment zit ik als het ware hoog tegen een huis aan, op een soort dakgoot, met links en rechts van mij brede goten waar mensen in liggen. Links van me ligt LucT, een collega van haar, met wie we onlangs op een concert waren en die getuige was van haar publieke uiting van mijn tekort schieten ten aanzien van haar, en aan mijn rechterzijde ligt zij samen met IsabelleS, een ex-collega en vriendin van haar. Ik ben aanvankelijk in het gesprek betrokken maar merk gaandeweg dat Isabelle haar begint aan te halen en haar wil kussen, wat zij niet onaangenaam lijkt te vinden. Ik vind het te gortig om te blijven kijken en ga weg. Als ik al een flink eind op die goot omhoog geklommen ben, hoor ik ze achter mij zeggen dat mijn Eros plat is, niks meer; en dan schiet ik, verontwaardigd, met kloppend hart wakker.
Mijn hart blijft nog een hele tijd heftig kloppen en allerlei gedachten schieten door me heen. Waarom blijft ze tegen de kinderen zeggen dat we naar Schotland gaan, terwijl ik haar zei dat ik niet samen op reis wou gaan? Moet ik niet terug gaan praten met dr. Verbessem, maar dan om me te helpen er een punt achter te zetten? Want dat gevoel heb ik wel, dat het op is. Het lijkt alsof ik een rol krijg toebedeeld in één of andere afrekening die ze wil maken met het mannelijke geslacht, ik krijg de rol van de saaie man die er op geen enkel vlak iets van terecht brengt, maar daar bedank ik voor. Ik was de voorbije dagen ziek, ze zorgde voor me zoals een moeder zorgt voor één van haar kinderen waar ze een hekel aan heeft, omdat het niet anders kan, zonder veel betrokkenheid en al blij dat ik niet teveel aandacht vroeg. "Ga toch naar je bed." Moet ik misschien gewoon een plek zoeken waar ik terecht kan en dan weg gaan? Ik wil de kinderen hierin horen. (Ik overloop het lijstje met wat we allemaal moeten verdelen.) Ik had het me reeds langer voorgenomen dat ik het zou blijven verdragen tot als Anna-Eva oud genoeg is. Ik had nochtans de goesting om dit jaar aan een moestuin te beginnen, maar heb tegelijk geen goesting om iets voor ons huis te ondernemen, ben het moe om te onderhandelen, om rekening te houden met-. Ik heb tegelijk schrik van haar reactie, vermoed dat ze tekeer zal gaan, me aanklampen misschien, zoveel mogelijk(materieel én emotioneel) naar zich toehalen. Het zal niet gemakkelijk zijn, bij wie kan ik wat steun krijgen hierbij?
Is dit nu het einde of blijven we maar verder aanmodderen?
de gehele maand mei is het koud gebleven en heeft het voortdurend geregend
De voorbije weken waren er van aanhoudende ijzige stilte, bij thuiskomst hulde ze zich in een koude, afwijzende stilte en na het eten trok ze zich terug onder een deken, afgezonderd voor de TV. Elke poging tot contact botste tegen een zwijgen aan of werd met een snauw of een bijt teruggekaatst. De behoefte om alleen te zijn werd bij mij alleen maar groter, ik meed de confrontaties en vermeed het om dingen ter sprake te brengen. Het enige lichtpuntje was onze geplande gezamelijke uitstap naar mijn familie in Marseille, die echter tot op de laatste moment aan een wispelturig, zijden draadje bleef hangen, zelfs tot net voor het ogenblik van vertrekken thuis om naar de luchthaven te rijden! Ik kreeg er de stuipen van op m'n lijf. Het weekend was er uiteindelijk één van uitgelatenheid en plezier, weliswaar 'elk apart tesamen', het warme en zorgzame gezin van mijn broer was de cocon waar we hartelijk werden in ontvangen, in op- en meegenomen. We hoefden enkel mee te bewegen in hun dagelijkse ritme en de verwondering van de boeiende aspecten van natuur, geschiedenis en cultuur van die bruisende mediterrane stad aan de zee. Bij thuiskomst vervielen we al snel terug op ons samenleven op eenzame eilanden in de zee van het gezin. De televisie-lichtbak was terug elke avond haar trouwe vluchtweg en de scheldwoorden terug erg goedkoop. De gedachten aan een leven zonder haar steken weer de kop op.
na enkele zonnige dagen is de temperatuur weer gedaald en hebben we overtrokken, grijs en regenachtig weer; weinig uitnodigend om buiten te komen
de maand mei is de Maria-maand, tijd om de moederkes in de bloemen te zetten; geen tuil lijkt echter groot genoeg om haar gevoel van zich-tekort-gedaan-voelen tegemoet te komen. Ze liet het duidelijk merken door zich nors en bitsig te gedragen: een tas die net iets te hard wordt neergezet, een deur die net iets te hard dicht gaat, een afgebeten reactie, een hooghartig zich afwenden,... Gekwetste miskenning op scène gezet, zonder veel tekst, maar duidelijk in beeld gebracht. Een poging om haar de hand te reiken, een uitnodiging om zich uit te spreken loopt van haar af als een druppel water van een ijzeren harnas. Enkele dagen voordien leverden we reeds met getrokken wapens strijd over het plaatsen van een steun voor de erwtjes in de moestuin; een hevig gevecht waarbij niet enkel met woorden geslingerd werd, maar waarbij verschillende objecten heen en weer vlogen om het gevecht voor terrein in onze gemeenschappelijke tuin. Ik boekte zelf een kleine overwinning op mijn woede-duivel en kon weerstand bieden en stand houden zonder gekwetst te raken of zonder me te laten overweldigen door haar vernietigende en kleinerende aanvallen. Het samenleven blijft voor ons allebei blijkbaar heen en weer gaan tussen momenten of terreinen die we kunnen delen, enkele toch, en andere, meerdere, die we willen afschermen voor de ander. Het lichamelijke is ook een voorbeeld van het laatste: we houden allebei onze lijfelijke lusten voor onszelf, ik durf me daarin niet bloot te geven, zij verbergt zich achter het verwijten van haar gemis aan mijn onaantrekkelijke lijf.
Intussen blijf ik verder zoeken naar 'de graal', naar 'de Oorsprong' (J.Jaworski), 'Libido in transformatie' (C.G.Jung)... Mijn eigen weg rond de vraag naar zingeving, die destijds reeds mee de keuze voor een studie in de filosofie bepaalde, lijkt zich in de vele moeizame strubbelingen in het samenleven te herhalen in een schijnbaar dwingende en bindende vraag naar de betekenis ervan, het waarom van dit tranendal en de ongelukkige liefde. Ik voel me er inderdaad evenzeer door gebonden als toe gedwongen. Ik verlang en hoop daarbij a.h.w. op een teken, een bevrijdend inzicht, één of andere genade die me duidelijk zal maken wat me te doen staat, iets dat me zal bevrijden van de geleden pijn.
de lente heeft zich dan toch al wat laten zien, veel later dan gewoonlijk; er waren reeds een paar echt warme dagen, maar de temperatuur schommelt nog heel erg. Het voorbije weekend waren we in Wissant om mijn 50ste verjaardag te vieren. De ene dag kwam de wind uit het noordwesten, ijzig koud, en de andere dag was hij gedraaid naar het zuidwesten, gevoelig zachter. Gelukkig was de zon meestal wel van de partij, wat die dagen toch opfleurde.
Het weekend was leuk en gezellig, er werd voor me gezorgd en ik voelde me in de bloemetjes gezet. Het deed me echt plezier om samen, met de kinderen (en hun liefje)(en op zondag met broer en zus en haar gezin), te babbelen, te wandelen en te eten... Zij was ook zorgzaam en lief, hoewel ik me bij aankomst, door haar reactie, reeds gedwongen voelde om voor haar op pad te gaan om hout te gaan zoeken. En de volgende morgen toen we boodschappen deden, was er weer zo een soort 'scène', toen we in de winkel niet de (biologische) producten vonden die ze MOEST hebben; haar manier van reageren bracht me danig uit m'n humeur en het duurde een groot deel van de dag voor ik dat kwijt was. Daags nadien, toen we gingen wandelen, was er aanvankelijk weer zo'n hoop irritatie en negativiteit bij haar, maar de schoonheid van de omgeving, het frisse groen en het vrolijke gekwetter van de vele vogeltjes, deden tenslotte hun verzachtende werk.
Maar eenmaal terug thuis echter was er 's anderendaags weer zo een overvloed aan scheldwoorden naar iedereen die in de buurt kwam en een tirade over wat er allemaal fout is gelopen en waarin ik allemaal tekort schiet... Mijn hart kromp weer in mekaar. Een citaat van Erich Fromm in het boek van Jaworski ('Oorsprong')trof me onlangs: "één van de wezenlijke elementen van liefde: zorg -de actieve zorg voor het leven en de ontwikkeling van degene die we liefhebben, voor de fysieke en geestelijke behoeften(...); en respect, dat de geliefde in staat stelt op diens eigen wijze te groeien zoals hij of zij bedoeld is te groeien". Dat mis ik dan. En schiet ik daar dan ook niet in tekort? Maar kan ik dat nog opbrengen? Als m'n zus laatst vroeg: 'hoe is het nu tussen jullie?', wist ik niet goed wat te antwoorden. Enige tijd geleden stelde ik me voor dat ik een feitelijke, mogelijke tijdelijke scheiding zou verkiezen; het was wat mij betreft, 'op', mijn beste momenten waren deze die ik zonder haar kon doorbrengen. En dan was er een 'weersverbetering' en dan zonk dat idee weer wat naar beneden, het samenleven voelde weer enigszins comfortabel.
Anderzijds is er de literatuur over C.G.Jung, die vertelt over het individuatie-proces, de integratie van de Schaduw en van de Anima/Animus op weg naar heelwording; een aanwijzing dat de confrontatie of tegenstelling een kans tot meer ge-heel inhoudt; en samen met de lectuur van 'Oorsprong' van Jaworski ontstaat een gevoel dat dingen niet toevallig zijn en dat ik er in stilte op mag vertrouwen dat zich op één of andere manier, bewust of onbewust, van binnen of van buiten, zal aanbieden of aankondigen wat nodig is.
de temperatuur gaat lichtjes aan omhoog, maar er waait een stevige wind die aan bomen en struiken rukt
Zo, terug in 't gezinsleven, na vijf dagen voor mezelf in het leven en wonen met mensen met een beperking in de dorpsgemeenschap van Widar. De afstand heeft me echt deugd gedaan. Ik heb één keer een berichtje gestuurd naar haar, met enkele woorden verslag, maar kreeg er niet de minste reactie op; van de 2 jongste kinderen kreeg ik wel en direct een berichtje terug en allebei waren ze geïnteresseerd, dat was leuk. De 2 oudste hadden me ook in een lief berichtje deugddoende dagen gewenst toen ik liet weten dat ik er even tussenuit was. Ik heb me vooral laten meenemen in het dagdagelijkse erg geritmeerde en rustige landleven dat de mensen daar leiden, dagen gevuld met handarbeid, ver van de vele prikkels van de moderniteit(tijd), geen radio, TV, computer en alle andere drukte...Na de werkdag in de tuin of bakkerij enkel wat wandelen, praten, blokfluit spelen , lezen of gewoon in de zon zitten mijmeren. Ik heb wel aan haar gedacht, vroeg me af wat ze deed, maar voelde toch ook een boosheid jegens haar opborrelen. Ik wil niet langer voorwerp en gedwongen getuige zijn van haar vernietigende reacties en haar on-vrede én ik werd verleid door fantasieën over ontmoetingen met andere vrouwen die interesse voor me tonen, die me leuk vinden en zin in me hebben, die ik vol vertrouwen diep in de ogen kan kijken, bij wie ik me kan ontspannen, zonder 'moeten' of verwachtingen, zonder op mijn hoede te moeten zijn... Nochtans vond ik in Widar ook een stuk van een gemeenschappelijke droom terug, die we hadden over een leven in vorm van gemeenschap met anderen, zelf voorzien in je onderhoud, zorgen voor anderen,...toen we er ongeveer 12(?) jaar geleden een bezoek brachten in onze zoektocht naar een woon- en werkplek voor ons gezin. Die gezamelijke droom is nu wel ver te zoeken!
Bij mijn thuiskomst was er ook enkel een ijzig zwijgen, slechts een paar keer van zich afbijten, verwijtend, en dan weer 'muur' waar enkel een deurtje openging voor AE, gespleten. Het samenleven lijkt eerder een strijdtoneel, strijd om territorium: in de tuin waren in mijn afwezigheid planten verzet die ik reeds lang geleden geplant had en waar ik aan gehecht was, op de gemeenschappelijke rekening had ze nog niets van haar loon gestort,...
aanhoudende stromen oostelijke en noordelijke winden dwingen de lente tot geduldig afwachten, de botten aarzelen om in beweging te komen, na de winterse nachtvorst kwetteren de vogels uitgelaten bij elke doorbraak van de zon, maar wachten wijselijk de echte lente-warmte af.
na een eerste mislukte poging -ze riep me direct halt toe en stopte het gesprek!- heb ik dan uiteindelijk mijn moed bij elkaar geraapt en met kloppend hart en een droge mond haar gezegd dat ik er volgende week even tussen uit ga. Haar reactie was voorspelbaar: bezwaren bij de vleet, verwijtend en afkeurend, en dan zwijgend weg. Ik voelde me rustig worden toen ze weg was, gerust ook in het besluit dat ik genomen had. Mijn bereidheid om alleen verder te gaan, mijn eigen weg te gaan, blijft overeind. Dit voelt als zorgen voor mezelf. Ik heb dit nu nodig.
Ik voel me geen motivatie meer om verder te werken aan 'ons huis' (wat meer lijkt te zijn dan een feitelijk huis alleen), ik ben niet geïnteresseerd om de aarde waar we wonen te bewerken of tot leven te brengen., ben een stuk van m'n levens-lust verloren, hoop dat ik dat wat kan 'opspitten'...
de winter blijft maar duren dit jaar, maar toch, de dagen beginnen vroeger en duren ook langer; de vogels durven al eens een lenteliedje te laten klinken en mijn lijf reageert precies door in de ochtend voor dag en dauw te ontwaken.
ik krijg ook bescheiden impulsen om stappen te zetten naar wat afstand, een onafhankelijke richting uit; enkele verlofdagen buitenshuis zonder haar, ik verlang ernaar; even gewoon mijn eigen weg kunnen gaan zonder me te moeten verantwoorden, zonder rekening te moeten houden met haar, zonder te moeten opboksen tegen emotionele bezwaren of belasting.
ik heb reeds contacten gelegd voor een verblijf, maar stel het uit om er met haar over te praten, zoals steeds uit schrik voor haar reactie en/of omdat ik er rekening wil mee houden dat ze zich over haar job zorgen maakt met de ontslagen die hen boven het hoofd hangen...Rekening houden met, zorgen voor, luisteren naar, enzovoort, dat kan ik goed: zorgen dat ik graag gezien wordt!
 Zoals steeds dus, ben ik mijn gedachten aan 't herkauwen voor ik ze uitspreek, ik wik en weeg ze in een poging ze te kunnen op tafel leggen op het beste moment en in de beste omstandigheden! Bekommerd om goed begrepen te worden, bang om gekrenkt te worden in wie ik ben, wat ik wil, wat ik denk of wat ik voel.
Mijn strategie om te ontwijken of te zwijgen, wat ik eigenlijk vaak doe, kan ik hier niet toepassen. Als ik dit wil, zal ik er moeten voor uitkomen: een beproeving. Zoals Parsifal zich op zijn zoektocht naar de graal moet ik me een gepast harnas zoeken!
De organisatie van de financi�n van het gezin is ook zo'n terrein waar het pad bezaaid ligt met wolfijzers, klemmen en valkuilen. We kunnen er niet buiten om met elkaar te praten en te overleggen, om ons gedachten erover uit te spreken en te luisteren naar elkaar. Maar het is een moeilijke oefening, de gesprekken raken immers zo snel beladen met emoties en verworden tot een soort slagveld waar elk zijn positie tracht veilig te stellen. Het lukt me ook niet altijd om er in overeind te blijven, ik voel me dan wegglijden in het gevoel van miskenning en onbegrepen-zijn en voel me er achteraf soms zo slecht van. Vaak sleurt ze er haar arsenaal van ongenoegen bij om me te bestoken, een onuitputtelijke voorraad van gevoelens van tekort-gedaan zijn, die ze sinds het begin der tijden met zich mee lijkt te dragen.
Mijn voorstel laatst, om eens een gesprek over onze relatie en onze toekomst te voeren op neutraal terrein, buitenshuis dan, is echter afgewimpeld. Ontwijken en uit de weg gaan dus ook van haar kant. Net als haar reactie toen ik uiteindelijk dan toch de moed en een geschikt moment vond -na haar weer eens mijn luisterend oor geboden te hebben, als het ging over de o zo belastende perikelen op haar werk- om haar op de hoogte te stellen van mijn vermetele plannen om tijdens de Paasvakantie enkele dagen alleen weg te gaan, dat ik er behoefte aan had om 'er' eens uit te zijn: ze had het al gevoeld, zei ze, ze wou er niet over spreken en ze ging plots in de keuken rommelen, ik hoorde haar haar ongenoegen spuien, tegen de muren? Einde gesprek. Gesprek?
het voorbije weekend weer een hevige woede-uitbarsting, geroep en gescheld, harde verwijten... en het servies heeft in de brokken gedeeld.Aanleiding: het feit dat ik het gewaagd had vreemde mensen, die op zoek waren naar informatie over ecologisch (ver) bouwen, bij ons thuis te laten komen -nochtans had zij hen naar mij door gestuurd, ik moest het maar met hen regelen, maar blijkbaar niet op die manier! Sindsdien is het klimaat weer ernstig verzuurd: weinig communicatie, bitsige reacties of gewoon geen reactie, ze sluit zich op, ze sluit zich af, trekt zich terug in werk dat ze te doen heeft of in het uren naar TV kijken. Ook de kinderen mogen mee 'genieten': "mama scheldt me alle dagen uit"; En dan hoor ik weer dat ze het niet meer uithoudt zoals we leven, begint ze te huilen. Op mijn vraag wat ze dan wil, gaat ze echter maar kort in en het gesprek stokt algauw; ze begint rond te lopen, zet de TV aan en kapselt zich in. Ik heb ook de energie en de moed niet om aan te dringen, om te peuteren aan de stekelige muur die ze rond zich opgetrokken heeft en waar ik de laatste dagen weer pijnlijk blijf tegen aan lopen. Ik trek me ook terug op de eilandjes die ik voor mezelf kan vrijwaren: het wandelen langs kleine landelijke wegeltjes, op zoek naar de elementen die het water zo lieflijk en helder doen kabbelen in de beek, die de regenbuien wervelend onstuimig doen dansen in het licht van de straatlantaarn kort voor de dag begint, die de gevallen bladeren tussen kale bomen en struiken onhoorbaar laten verteren tot geurige humus op de koude, slapende aarde. Mijn gedachten kunnen zich vrij bewegen, mijn verlangens en fantasieën ook. Of ook in de warmte van het houtvuur of onder de dekens met m'n neus in boeken, die verhalen van andermans innerlijke worstelingen (K.O. Knausgard) of bespiegelingen over het leven in deze tijd waarin mensen op zoek zijn naar identiteit (P.Verhaeghe). Of gewoon in de momenten dat ik alleen kan thuis zijn, met een streepje muziek op de achtergrond, balsem voor de ziel. Ook wel in het liefdevol samen-zijn met de kinderen als ik de kans heb om tijd voor hen te maken, waar we allebei van genieten.
Een mens komt nader tot de betekenis van zijn/het leven in het aanschijn van de eindigheid en vergankelijkheid ervan.
de vrieskoude blijft aanhouden; de luchtkwaliteit is ook niet bijzonder goed, deze morgen vanaf 6 uur is het smogalarm ingegaan; binnenshuis is de temperatuur ook 'onder het vriespunt' en de 'lucht' die ik dagelijks inadem is ook niet van al te beste kwaliteit.
Er was eerst een periode van spanning en frustratie bij haar, woede-uitbarstingen en scheldpartijen. Onze oudste zoon was naar huis gekomen om te studeren en vroeg zich af hoe ik dat blijf volhouden. We hadden een goed gesprek daarover, wonderlijk toch, hoe hij dat nu wat meer van op een afstand kan bekijken en hoe hij ook veel meer ontspannen kan omgaan met de norse buien van zijn moeder. Als ik terugdenk aan de botsingen die er waren toen hij nog thuis woonde, zijn scherpe tegenreacties. Zijn boosheid ten aanzien van haar manier van reageren tegen haar huisgenoten is er nog wel en die uit hij met momenten ook, maar het blijft niet zo hangen. En het is één van de eerste keren dat we er zo rustig samen over kunnen praten en dat hij, mijn zoon, luisterend oor kan zijn voor mij, zijn vader. Het vergt toch een zekere inspanning om over die drempel te stappen , ik ben ten eerste al niet zo sterk in het uitspreken van mijn innerlijk gevoel en bovendien moet ik even uit mijn rol als zorgende vader om bij 'mijn kind' mijn hart te luchten. Toch was het fijn en de toenadering deed me deugd.
Ik besef dat ik op één of andere manier voortdurend de balans opmaak van aan de ene kant de ongemakken en aan de andere kant de vreugdes in m'n leven, of in het samenleven. De grafiek van ons samenleven vertoont steeds die golvende beweging, betere momenten wisselen af met diepte-punten. Ergens 'onderaan' leeft daar wel bij mij doorlopend een gemis, een verlangen naar intimiteit, een zeker gevoel van eenzaamheid. En wanneer de sfeer naar beneden zakt, duiken dan weer die gedachten aan een gescheiden leven op. Het patroon herhaalt zich ongemerkt telkens weer en overvalt me als het ware. Ik heb er dan echt genoeg van en het lijkt dan ook alsof zij er echt een punt wil achter zetten, maar dan plots, zomaar, haalt ze me weer terug, dan ben ik weer het beste wat haar kon overkomen en is er vanalles wat ze met me wil delen, gezellig keuvelend aan de ontbijttafel. Een zekere reserve kan ik echter niet achterwege laten, een aftoetsen van wat ik naar buiten breng, wat ik van mezelf laat zien. Een houding die welbeschouwd diep geworteld is en teruggaat tot een een ver en enigszins duister verleden in mijn kindertijd: het niet kunnen loslaten, de reflex van het steeds eerst over- en afwegen van de spontane innerlijke impulsen, een zekere controle, mezelf in de hand houden en m'n kwetsbaarheid behoeden... Een prima vertrekpunt om in een luisterbereide en zorgende, dienende rol te stappen! Ik verberg me achter het ten dienste staan.
Na die 'koude' periode rond de feestdagen leek de dooi weer even doorgebroken te zijn en er was terug wat zachtheid , maar sinds enkele dagen is het contact weer bar slecht. Vragen of opmerkingen worden steevast beantwoord met een snak of een beet, kleinigheden kunnen aanleiding zijn voor woede-uitbarstingen of scheldpartijen. Het ochtendhumeur is dagelijkse kost, met een salvo aan verwijten en een stevige portie ongenoegen. Bij thuiskomst sluit ze zich af, trekt zich terug in bezigheden voor haar werk of kruipt in een onbenaderbare cocon met uren televisie als metgezel. Gewone gesprekken over praktische zaken verlopen vaak al stroef, moeizaam en ik merk dat ik ze tot een minimum probeer te beperken om mezelf de ergernis te besparen. Het moment dat ze de deur uitgaat 's morgens is letterlijk een ver-ademing, alsof ik dan pas weer onbezoedelde lucht kan inademen. Ik laat de stilte over me heen stromen als een zachte douche, ik laaf me aan het één-voudige verstild zijn buiten, het zorgeloze gefladder van vogeltjes rond de vetbolletjes in onze tuin of de harmonieën in de muziek op radio Klara.
de zomer is een periode geweest van rust en zonneschijn en bij haar een intens bezig zijn met het schrijven van een eindwerk; geconcentreerd en gefocust bezig zijn liet geen ruimte voor conflicten en gevechten in het dagelijkse leven, alhoewel er bij haar tijdens 't schrijven met momenten wel emotionele inzinkingen waren met een tenietgaan van zelfvertrouwen en nood aan bevestiging en ondersteuning. Na de inlevering van het eindwerk is de stemming stillekes aan beginnen afglijden. Het samenleven werd weer samen-alleen-leven, met veel ongenoegen en verwijten. Ons huis werd weer een afschuwelijk krot. Ik werd weer een zwijn, een klootzak, een gore egoïst... Ze ging uit met collega's en vriendinnen, maakte plezier buitenhuis en bewaarde de smeerlapperij voor binnenskamers. Ik probeerde er langs te laveren en stillekes aan begonnen de gedachten over een mogelijke scheiding weer de kop op te steken; ik hoop dan eigenlijk dat zij stappen zet, alhoewel ik ook al gedacht heb de deur achter me toe te trekken en het huis waar ik zo aan gehecht ben en waar ik zelf zovele uren aan gewerkt heb om het te maken tot een eigen plek voor ons, te koop te zetten. Te gek eigenlijk, denk ik dan achteraf, want zij is het die hier niet kan bestaan, zij is het die zich voortdurend ergert aan vanalles en nog wat;
Op het einde van de zomer hoor ik dan het verhaal bij de kapster van een man die zijn vrouw (fysiek) mishandelt, die onbeheerste woede-aanvallen krijgt, wisselende en onvoorspelbare stemmingswisselingen heeft en hoe die vrouw voortdurend in onzekerheid en ook in angst leeft, niet wetende van hoe hij zal reageren, hoe hij zal thuiskomen; ze vertelt van de vernederingen, de verwijten, de achterdocht, het op-zichzelf- gericht-zijn van hem en hoe hij haar zo weinig gunt... Het is zo herkenbaar, het verhaal van haar aanderand-man blijft in mijn hoofd naklinken, mijn eigen pijn blijft in mijn hart na-voelen.
Ik heb me in de zomer kunnen laven aan de warmte van de zon op mijn huid, het voelde als een voedende aanraking, omhulde en vervulde mijn ziel. Ik kan me laven aan de aanwezigheid van en het samenzijn met de twee jongste kids die nu bij de start van 't nieuwe schooljaar weer meer thuis zijn en daar ook wel deugd van lijken te hebben(ik ben blij dat die periode voorbij is dat ze in Gent met z'n vieren 'op kot' waren in 't appartementje en wij in ons buiten-huis).
En dan komt ze op een avond weer thuis en ziet ze me weer graag en wil ze alleen maar met mij het leven delen en dan zit ze weer vol met enthousiaste plannen om van ons huis een thuis te maken en dan vertelt ze honderduit en is er geen speld tussen te krijgen...... op het einde van de zomer!
