Tramadol

De werkzame stof in Tramadol is tramadol.

Artsen schrijven het voor bij ernstige pijn en bij zenuwpijn. Soms schrijven artsen het voor bij artrose.

Oorzaak

Een beschadigd deel van het lichaam stuurt via gevoelszenuwen een signaal aan de hersenen. De hersenen reageren hier op, bijvoorbeeld door de handen weg te trekken van een hittebron of met emoties, zoals angst. In veel situaties zijn deze reacties nuttig, maar bij ziekte, operaties en eerdere verwondingen is dat vaak niet meer zo.

Behandeling

In de meeste gevallen is paracetamol de veiligste manier om pijn te bestrijden. Dit heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal goed. Als dit onvoldoende werkt of wanneer er sprake is van een ontsteking, schrijft uw arts meestal een ontstekingremmende pijnstiller voor, zoals ibuprofen of diclofenac.

Werkt deze pijnstiller onvoldoende dan kan uw arts tramadol voorschrijven. Soms combineert de arts tramadol met paracetamol of een ontstekingsremmende pijnstiller.

Werking

Tramadol zorgtervoor dat het signaal in de hersenen niet of minder sterk aankomt. Hierdoor voelt u de pijn minder en reageert u er rustiger op.
Bij de gewone tabletten, bruistabletten en druppels merkt u dat de pijn binnen 1 uur vermindert. De zetpillen werken binnen 2-3 uur.

De werking van de zetpillen en gewone capsules houdt 6-8 uur aan. De tabletten en capsules met gereguleerde afgifte werken ongeveer 12 uur. De 'Once Daily' tabletten werken ongeveer 24 uur.

Verschijnselen

Bij zenuwpijn voelt u heftige pijnschokken met een zeer scherpe, stekende of constant brandende pijn. De pijn is continu aanwezig of kan opkomen na slechts een lichte aanraking. Het betreft vaak één specifiek deel van het lichaam, zoals een deel van het gezicht, een deel van de romp of een voet of arm.

Oorzaak

De oorzaak van zenuwpijn ligt bij de gevoelszenuwen. Deze versturen 'berichten' over aanrakingen en verwondingen naar de hersenen. Beschadigde of geïrriteerde zenuwen versturen deze berichten onjuist. Uw hersenen voelen hierdoor heftige pijn, zonder dat er van een verwonding sprake is.

Een beschadiging of irritatie van een gevoelszenuw kan bijvoorbeeld ontstaan na gordelroos (een infectie van een zenuw met een Herpes-virus) of door diabetes mellitus (suikerziekte).

Behandeling

Omdat bij zenuwpijnen de oorzaak van de pijn ligt bij de betrokken gevoelszenuw, hebben gewone pijnstillers meestal weinig effect. Tegen zenuwpijn door diabetes kan tramadol helpen.

Werking

Tramadol zorgt ervoor dat het signaal in de hersenen niet of minder sterk aankomt. Hierdoor voelt u de pijn minder en reageert u er rustiger op.

Bij de gewone tabletten, bruistabletten en druppels merkt u dat de pijn binnen 1 uur vermindert. De zetpillen werken binnen 2-3 uur.

De werking van de zetpillen en gewone capsules houdt 6-8 uur aan. De tabletten en capsules met gereguleerde afgifte werken ongeveer 12 uur. De 'Once Daily' tabletten werken ongeveer 24 uur.

Verschijnselen

Artrose is een aandoening van het kraakbeen in een gewricht. Het kraakbeen bekleedt de botuiteinden in het gewricht. Bij artrose is het kraakbeen aangetast, meestal in de heup of knie.

Dit veroorzaakt pijn en stijfheid. Hierdoor kunt u moeite hebben met bewegen en problemen hebben met slapen. De klachten kunnen verdwijnen of af en toe terugkomen.

Behandeling

De klachten kunnen verminderen door het pijnlijke gewricht te bewegen en de spieren te trainen. Maar voorkom wel overbelasting van het gewricht.

Bij pijn is paracetamol de beste keus. Dit heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal goed. Werkt paracetamol na twee weken onvoldoende, dan kan de arts ook een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven, zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen. Werkt dit onvoldoende, dan kan uw arts tramadol voorschrijven.

Werking

Tramadol zorgt ervoor dat het signaal in de hersenen niet of minder sterk aankomt. Hierdoor voelt u de pijn minder en reageert u er rustiger op.

Bij de gewone tabletten, bruistabletten en druppels merkt u dat de pijn binnen 1 uur vermindert. De zetpillen werken binnen 2-3 uur.

De werking van de zetpillen en gewone capsules houdt 6-8 uur aan. De tabletten en capsules met gereguleerde afgifte werken ongeveer 12 uur. De 'Once Daily' tabletten werken ongeveer 24 uur.

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De meest voorkomende bijwerkingen zijn sufheid, een draaierig gevoel en misselijkheid.

Soms

• Sufheid, slaperigheid, een draaierig gevoel en een verminderd reactievermogen. Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van een proces op het werk. Onderneem geen risicovolle activiteiten, zeker niet de eerste twee weken van de behandeling, als u nog aan het medicijn moet wennen.
• Misselijkheid, soms met braken. Meestal gaat deze bijwerking over als u na enkele dagen aan dit medicijn gewend bent geraakt. Meestal helpt het om even te gaan liggen als u zich misselijk voelt.

• Verstopping (obstipatie). Gebruik, als dat mogelijk is, vezelrijke voeding en drink veel. Soms schrijven artsen bij dit medicijn een laxeermiddel voor. Raadpleeg uw arts als u door tramadol last heeft van verstopping.
• Droge mond. Hierdoor kunnen zich eerder gaatjes in uw gebit ontwikkelen. Poets en flos daarom extra goed als u merkt dat u last heeft van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker uw gebit controleren als u dit medicijn gedurende meerdere weken gebruikt.
• Duizeligheid, vooral bij opstaan uit bed of uit een stoel. Dit gaat in het algemeen over als u na een paar dagen gewend bent geraakt aan dit medicijn. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het best dan even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Mensen met hartfalen zijn extra gevoelig voor deze bijwerking.
• Jeuk en galbulten. Dit kan wijzen op overgevoeligheid. Neem contact op met uw arts, zodat deze kan bepalen of u overgevoelig voor dit medicijn bent.
• Zweten en hoofdpijn. Deze bijwerkingen zijn niet gevaarlijk. Geef wel aan uw arts door als u er veel last van heeft.

Zeer zelden

• Moeilijk kunnen plassen. Dit is vooral van belang als u al moeite met plassen heeft door een vergrote prostaat. Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.
• Bemoeilijkte ademhaling. Dit treedt alleen op bij hoge doseringen tramadol, maar als u lijdt aan een luchtwegaandoening, zoals astma of COPD, kunt u eerder benauwd worden. Bemerkt u dit, raadpleeg dan uw arts.
• Psychische klachten, zoals verwardheid, moeite met slapen, nachtmerries en depressiviteit. Heeft u hier veel last van, raadpleeg dan uw arts.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan opgezwollen lippen, tong of gezicht, benauwdheid of flauwvallen. Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor tramadol. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of daarop lijkende medicijnen niet opnieuw krijgt.
• Epileptische aanvallen. Mensen met epilepsie hebben kans op een toename van het aantal aanvallen. Overleg hierover met uw arts.
• Slaap-apneu, een kortdurende periode van ademstilstand tijdens de slaap. Dit medicijn kan slaap-apneu veroorzaken. Als u al eerder last van slaap-apneu heeft gehad, kunt u hier meer last van krijgen. Neem contact op met uw arts als u merkt dat u nachtelijke aanvallen van stokkende ademhaling heeft of wanneer deze verergeren.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

• Gewone tablet of capsule: innemen met een half glas water.
• Tabletten met vertraagde afgifte (‘retard’): heel doorslikken met een half glas water. De tabletten niet kauwen of fijnmaken, omdat dan onbedoeld al het werkzame bestanddeel tegelijk vrijkomt. Deze tabletten zijn zo gemaakt, dat ze langzaam oplossen, waardoor ze minder bijwerkingen geven en langer werken.
• Capsules met vertraagde afgifte (‘retard’): innemen met een half glas water. Eventueel mogen de capsules uit elkaar worden gehaald voor het innemen. De korrels die hierin zitten, niet kauwen of fijnmaken, omdat dan onbedoeld al het werkzame bestanddeel tegelijk vrijkomt. De korrels zijn zo gemaakt, dat ze langzaam oplossen, waardoor ze minder bijwerkingen geven en langer werken.
• Bruistablet: doe de bruistablet in een half glas water, wacht tot de tablet is opgelost en drink dat op. Spoel het glas daarna na met een beetje water en drink dat ook op. 
• Zetpillen: de zetpil in de anus brengen. Het maakt daarbij niet uit of u de zetpil met de punt naar voren of met de stompe kant naar voren inbrengt. Als u zetpil met een beetje water bevochtigt, kunt u hem wat makkelijker inbrengen.

Wanneer?

Het maakt niet uit op welke momenten u dit medicijn gebruikt. Wel raadt de arts u meestal aan dit medicijn altijd op dezelfde tijden te nemen en niet te wachten tot de pijn weer toeneemt.

Hoe lang?

Gebruik tramadol zo lang uw arts aangeeft dat dit nodig is. Als u dit medicijn gedurende meerdere maanden gebruikt, is er een kans dat u er gewend aan raakt en er alleen geleidelijk mee kunt stoppen.

• Als u dit middel drie keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan twee uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan twee uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel twee keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan vier uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan vier uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn een keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan acht uur voor de de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan acht uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Neem nooit een dubbele hoeveelheid !!!

Autorijden?

Sommige medicijnen hebben invloed op de rijvaardigheid. Het is dan strafbaar om aan het verkeer deel te nemen. Als u bij een ongeval betrokken raakt, kunt u aansprakelijk worden gesteld. Of dit medicijn de rijvaardigheid beïnvloedt, leest u hieronder.

Dit medicijn vermindert uw reactietijd en rijvaardigheid.

Dit komt door de bijwerkingen, zoals sufheid, verwardheid en duizeligheid.
De invloed van dit medicijn op uw rijvaardigheid is groter dan na het drinken van vier standaardglazen alcoholische drank. Vier glazen alcoholische drank veroorzaken een hoeveelheid alcohol in het bloed groter dan 0.8 promille (‰). Bij meer dan 0.5‰ (ongeveer twee glazen alcoholische drank) mag u volgens de wet niet meer autorijden.

Bij eenmalig of kortdurend gebruik:

rijd pas weer auto vanaf 24 uur na de laatste inname. Op dat moment heeft dit medicijn meestal geen invloed meer op de rijvaardigheid. Iedereen reageert echter anders.

Bij langdurig gebruik :

Na gebruik gedurende twee weken, raken de meeste mensen gewend aan deze bijwerkingen en kunnen ze wel weer autorijden. Rijd daarom geen auto gedurende de eerste twee weken dat u dit medicijn gebruikt.
Beoordeel na twee weken of u nog last van deze bijwerkingen heeft. Zo ja, rijd dan geen auto.

Meent u dat u kunt autorijden, vraag dan iemand om de eerste keren naast u te zitten en uw rijvaardigheid te beoordelen. Voor uzelf is het vaak moeilijk te zien of u minder goed rijdt. Deze persoon kan dan zien of u met wisselende snelheden rijdt, slingert en geïrriteerd reageert op normaal gedrag van medeweggebruikers.

Tips voor als u wilt autorijden 24 uur na de laatste inname of na twee weken gebruik

• Rijd niet als u onscherp ziet.
• Rijd niet als u suf, verward of duizelig bent, moeite heeft u te concentreren of wakker te blijven of als u niet weet langs welke route u naar een bestemming bent gereden.
• Drink geen alcohol als u gaat rijden. Alcohol versterkt de versuffende bijwerking van dit medicijn in belangrijke mate.
• Rijd niet langer dan één uur achter elkaar, ook al voelt u zich goed.
• Rijd niet ’s nachts of bij slecht weer.

Alcohol ?

Beperk het gebruik van alcohol en drink het  niet. Door dit medicijn reageert u veel sterker op alcohol dan u gewend bent. Bovendien versterkt alcohol de bijwerkingen van dit medicijn, zoals sufheid en slaperigheid.

Eten?

U mag alles eten.

• Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd geen auto als u twee of meer van dergelijke medicijnen gebruikt.
• De medicijnen tegen depressiviteit fenelzine, moclobemide, en de
  parkinsonmedicijnen rasagiline en selegiline. In combinatie met tramadol is er een kleine kans op een ernstige bijwerking. Overleg met uw arts of apotheker. Uw arts zal u een andere pijnstiller voorschrijven.
• Medicijnen tegen depressie citalopram, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline en venlafaxine. In combinatie met tramadol is er een kleine kans op een ernstige bijwerking, het serotoninesyndroom. Overleg hierover met uw arts. Misschien kan uw arts u een andere pijnstiller voorschrijven die dit risico niet heeft. Moet u de combinatie wel gebruiken let dan op de verschijnselen, zoals trillen, beven, bewegingsdrang, spiertrekkingen, opgewondenheid, verwardheid, angst, koorts, zweten, versnelde hartslag en een verminderd bewustzijn. Er is bij deze verschijnselen niet altijd sprake van het serotoninesyndroom. Sommige van deze bijwerkingen kunnen ook bij uw ziekte horen of vanzelf weer weg gaan. Raadpleeg bij twijfel wel uw arts, omdat het een ernstige bijwerking is. Vertel ook aan mensen uit uw naaste omgeving over deze bijwerkingen, omdat u ze door de verwardheid en het verminderde bewustzijn mogelijk niet altijd merkt. Zij kunnen dan contact opnemen met de huisarts.
• 
  
• Ritonavir, een medicijn tegen hiv en aids. Dit medicijn kan de bijwerkingen van tramadol versterken. Neem contact op met uw arts als u dit merkt.
• 
  
• Naltrexon. Dit is een medicijn dat de werking van tramadol en andere sterkwerkende morfine-achtige pijnstillers tegengaat. Het kan juist om deze reden worden gebruikt, bij mensen die een overdosis tramadol hebben binnen gekregen. Naltrexon wordt echter ook gebruikt bij mensen die alcoholverslaafd zijn. Mensen die het om die reden gebruiken, moeten er rekening mee houden dat morfineachtige pijnstillers bij hen minder werkzaam zijn. Als u al tramadol gebruikt en u krijgt naltrexon erbij kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
• 
  
• Pentazocine, buprenorfine en nalbufine zijn pijnstillers die de werking van tramadol tegengaan. Als u tramadol gebruikt en u krijgt één van deze medicijnen erbij, kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
  Overleg hierover met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend.

Meld het in elk geval aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Zo mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn. Gebruik dit medicijn in elk geval niet na de achtste maand. Het kan namelijk de ademhaling van de baby bemoeilijken na de geboorte.

Borstvoeding

U kunt tramadol een enkele maal gebruiken. Het komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk. Als u tramadol maar heel af en toe gebruikt, zal het kind daar meestal geen last van hebben.

Gebruikt u tramadol op meer dan een dag achtereen of meerdere keren per dag? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het kan bijwerkingen bij het kind geven. Dit merkt u doordat uw baby suf wordt en minder goed drinkt. Als u dit merkt kunt u op tijd uw arts raadplegen.

Heeft u het langer achter elkaar gebruikt, dan is het beter om het gebruik langzaam af te bouwen. U heeft anders kans op ontwenningsverschijnselen. Overleg hierover met uw arts.

Neem contact op met uw arts als u last krijgt van een van de volgende ontwenningsverschijnselen: onrust, diarree, hartkloppingen, loopneus, niezen, kippenvel, koorts zweten, rillen, gapen, verlies van eetlust, misselijkheid en maagkrampen.

Het is te verkrijgen in tabletten, bruistabletten, tabletten met vertraagde afgifte, capsules, capsules met vertraagde afgifte, druppels, zetpillen en injecties.

Tramadol wordt ook gebruikt in combinatie met paracetamol, onder de merknaam Zaldiar.

Deze tekst is opgesteld door het Wetenschappelijk Instituut van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.