Kinderen liegen, zoveel is zeker. Maar waarom doen ze het en vanaf welke leeftijd? En wat vooral belangrijk is: hoe reageer je er als ouder op?
Vanaf wanneer? Kinderen liegen al op 8 maanden, zegt professor Vasudevi Reddy van Harvard. Ze beschrijft hoe ze dan al vals kunnen lachen en wenen. Als ze 2 jaar zijn, liegen ze om hun eigen vel te redden, waarbij ze broers of zusjes beschuldigen om straf te ontlopen.
De theorie van professor Reddy steunt op experimentele tests uit de jaren '80. Het onder-zoek wilde zien of kinderen konden liegen tegen mensen op school of in de crèche. Het onderzoek hield 50 kinderen in de gaten, van baby's tot kleuters.
Daaruit bleek dat kinderen al op jonge leeftijd naar anderen kijken om te leren hoe ze zich op sociaal vlak moeten gedragen.
Geleidelijk proces Maar dat wil volgens professor David Messer niet zeggen dat ze in staat zijn te liegen. "Kinderen liegen wel al voor de leeftijd van 4, in tegenstelling tot wat vroeger gedacht werd. Ze spelen bijvoorbeeld al van 16 tot 18 maanden toneeltje, wat betekent dat ze het verschil kennen tussen realiteit en doen alsof. Kinderen gaan niet plots liegen, het is meer een geleidelijk proces"
Waarom? Onderzoek toont aan dat kinderen er ontzettend slecht in zijn, ze slagen er maar 15% van hun pogingen in om mensen om de tuin te leiden. Toch blijven ze het doen. Daaruit leidt Reddy af dat liegen een soort leerproces is. "Het begint vaak als een spel, een manier om straf te voorkomen, maar het wordt een instrument om gedragingen testen. Met welke leugens bereiken ze succes, waarmee falen ze?"
Wanneer en hoe reageren? Psycholoog Woolfson waarschuwt ouders geen te zware straffen uit te delen als ze hun kinderen op een leugen betrappen. Ze doen het niet om stout te zijn. Kinderen zien het als een spelletje of willen ermee een dreiging afweren, zoals een ouder die kwaad wordt. Als je kind valselijk een broertje of zusje beschuldigt, moet je kalm blijven. Zeg: "Het was niet je zusje, je mag dat niet meer doen."
Kinderen liegen soms om reactie uit te lokken, dat kan aandacht zijn. Maar een kind vertelt ook leugens omdat hij of zij je wil verrassen of doen lachen. Het is belangrijk dat je dan ook verrast reageert en niet zegt dat je weet dat hij of zij aan het liegen is. Je moet de motivatie van een kind respecteren, genieten van zijn creativiteit en aan zijn noden tegemoet komen.
Het is wel belangrijk je kinderen het verschil tussen waarheid en leugens te leren. Sommige leugens serieus genomen worden.
|