Detective Teddy Daniels (Leonardo DiCaprio) en zijn nieuwe assistent onderzoeken de verdwijning van een patiënte uit een psychiatrische inrichting -een onbegrijpelijke verdwijning-, want de streng beveiligde instelling staat op een kale rots in de woeste zee.

De directeur van de inrichting, Dr. John Cawley (Ben Kingsley), biedt hen alle hulp. Maar hoe oprecht hij ook is, er worden meteen vraagtekens achter zijn naam gezet. En met een Duitse arts (Max von Sydow) in zijn staf is hij zo kort na de Tweede Wereldoorlog helemaal verdacht bij Daniels, die een trauma uit de oorlog meedraagt.

Leonardo DiCaprio and Ben Kingsley - "Shutter Island" (2010)

Shutter Island, de nieuwe film van Martin Scorsese, zet je voortdurend op het verkeerde been, maar Ben Kingsley, die thee schenkt voor de journalisten die hij in Londen ontvangt, is als een beminnelijke, theatrale oom.

Kingsley leerde Scorsese kennen tijdens een Britse culturele week, in de jaren tachtig in Washington DC. 'Ik was er met Richard Attenborough om de Britse film te vertegenwoordigen. Marty is gek op Britse film en heeft ook veel van onze verloren schatten gerestaureerd, vooral Pressburger (de regisseur van De rode schoenen week uit van Oostenrijk-Hongarije naar Engeland) Hij gaf een privéfilmvertoning, met commentaar, en Dickie en ik zaten met open mond te luisteren, als schooljongetjes.'

Toen Scorsese hem belde, hapte Kingsley meteen toe, vooral omdat hij een psychiater mocht spelen. 'Grote werken uit de kunst gaan niet zelden over mentale ontreddering: De schreeuw van Edvard Munch, sommige schilderijen van Brueghel, sommige composities van Mahler en Sjostakovitsj. Ik denk dat Marty, zoals veel creatieve mensen, gefascineerd is door de desintegratie en integratie van de menselijke geest: vernietiging en creatie horen nu eenmaal samen. Ik denk dat de meeste acteurs er ook door gefascineerd zijn. King Lear, Hamlet: het gaat er niet zozeer om een goede of een slechte te spelen, maar om iemand die de grip verliest, of net weer vat krijgt op de zaken.'

'Het publiek houdt niet noodzakelijk van desintegratie: het ziet liever de positieve kant - dat heet een feelgoodfilm. Maar dat is eigenlijk vals spelen. Niemand leidt een feelgoodleven, het zure hoort erbij. Na een feelgoodfilm ben je misschien even opgelucht, maar hij blijft nooit zo lang nazinderen als een grote tragedie.'

Director Martin Scorsese with actors Ben Kingsley, Leonardo DiCaprio and Mark Ruffalo on the set of "Shutter Island" (2010)
Martin Scorsese, Ben Kingsley, Leonarde DiCaprio en Mark Ruffalo op de set van Shutter Island


A clockwork orange, One flew over the cuckoo's nest: de lijst filmpsychiaters is lang -misschien omdat psychiaters ook geobsedeerd zijn door die hersenen die falen of weer gaan functioneren?

Kingsley kijkt een journalist even doordringend aan, veert recht en grijpt zijn hand. 'Ik kan uw vraag alleen maar beantwoorden met: mijn vader, een dokter, had twee zonen. Een van zijn zonen werd psychiater, de andere acteur.' En praten die artsen en acteurs bij het kerstdiner over de menselijke geest? 'Nee. We kunnen het niet met elkaar vinden, we communiceren totaal anders. Publiceer dat gerust als u wilt, maar wees aardig voor mijn broer.'

'Is het trouwens niet fascinerend dat we allebei willen genezen? Al denk ik dat het genezen van een patiënt, voor een psychiater, meer heeft te maken met de maakbaarheid van de mens. Mijn soort genezen is: ik vertel een verhaal en doe ermee wat ik voel dat ik moet doen.' 

Kingsley heeft in Shutter Island geen Amerikaans accent, zoals gebruikelijk is in dit soort films. 'Ik spreek tegenwoordig liever met mijn eigen stem. Accenten doe ik te gemakkelijk, het lijkt wel een masker dat ik opzet. Voor kolonel Behrani, de Perzische immigrant uit House of sand and fog, moest ik natuurlijk een accent hebben. Maar voor sommige rollen is het fijn als ik me niet verberg achter een accent en me ten volle geef. In Shutter Island moest de camera Ben kunnen filmen, in mijn eigen kleren, als het ware. Ik geef me tegenwoordig liever bloot

Leonardo DiCaprio and Michelle Williams - "Shutter Island" (2010)

Kingsley wil al een poos een film maken over Shah Jehan, die de Taj Mahal liet bouwen. Het scenario is klaar en hij heeft ook een regisseur gevonden, maar hij zegt niet wie. Het hoeft geen bekende naam als Scorsese te zijn: Kingsley werkt vaak met jonge cineasten, zoals Jonathan Glazer van Sexy beast. 'Goede regisseurs zijn goede regisseurs, of het hun eerste of vijftigste film is. Je haalt ze eruit. Maar creatieve mensen hun eerste stappen zien nemen, is altijd fascinerend. En hun zelfvertrouwen een duwtje kunnen geven door iets neer te zetten zoals het in hun hoofd zit, dat is… heel fijn.'