++++++++++++++++++++++++++++AVDEYNDE++++++++++++++++++++++++
Postuurkanaries
wassen
Als we naar
de show trekken met onze kanaries willen we dat ze er op hun paasbest uitzien
en dus gaan we de vogels gaan wassen. Men kan de vogels een badgelegenheid
aanbieden en dan gaan ze er zelf voor zorgen dat hun veren er weer zuiver
uitzien door veelvuldig te plonsen in het water. Een andere manier is dat we de
vogels handmatig gaan wassen, vraag het maar eens aan liefhebbers van witte
kleurkanaries wat voor een werk dit is. Ook kan men er voor kiezen om de
vogels nat te spuiten bv. met een
plantenspuit, welke methode men ook gaat gebruiken als de vogel zijn veren maar
zuiver zijn als ze naar de show vertrekken.
Net als bij
eivoer maken is ook het wassen of baden van de vogels vaak onderwerp van een individuele
werkwijze(ritueel) gekoppeld aan de meest uiteenlopende producten die men aan
het water gaat toevoegen. Als we de definitie van wassen eens van dichterbij
gaan bekijken dan gaat het over iets veelvuldig spoelen met water met als
opzet het vuil weg te spoelen.
Simpel als
pompwater was het niet dat er bij onze vogels een addertje onder het gras zit,
namelijk dat bij het verzorgen van zijn verenkleed hij deze veren gaat bedekken
met een dun laagje vetachtige substantie
die word afgescheiden door de stuitklier. Hij doet dit in de eerste plaats om
ze waterafstotend te maken zodat hij bij regen niet nat zou worden tot op zijn
lichaam, wat bij koude tot zijn dood zou
lijden door onderkoeling.
Zoals
iedereen weet kan men in normale omstandigheden
vet niet oplossen in water, herinner u de les chemie uit het middelbaar
welke handelde over polaire en apolaire stoffen. In ons verhaal zijn de veren
apolair dus niet wateroplosbaar. Men kan nu via allerhande toevoegingen deze
twee proberen te verzoenen, de meest gekende is de gewone zeep en al zijn afgeleiden. Zeep gaat er bij het
wassen van uw handen namelijk voor zorgen dat een dun laagje huidsmeer gaat
oplossen en alzo het daarin opgestapeld vuil kan worden weggespoeld met water. Ook
bij onze vogels gaat zeep en al zijn afgeleiden het vet oplossen dat de vogel
op zijn veren aanbracht en samen met dit vet het aanwezige vuil wegspoelen met
water.
In de natuur
gaan de vogels zich wassen met regenwater als dit beschikbaar is, ze zoeken
plassen op en nemen een uitgebreid bad. In normale omstandigheden zijn ze in
verhouding tot onze kanaries dan ook nooit vuil, op een vuil schaal van 10 is
een vogel levend in de vrije natuur bedeeld met 1 en onze kanarie in een
gesloten volières met 10. Hoe dat dan wel komt dat onze kanaries zo vuil zijn?
De grootste boosdoener is het stof dat in dichte wolken rond dwarrelt in de
vogelkamer en alles met een laagje vuiligheid bedekt, zo ook onze vogels. Op de
ietwat vettige dekveren en pennen gaat dit vuil dan ook kleven als een vlieg op
een vliegenvanger en bij elke poetsbeurt gaat de kanarie dit nog dieper in zijn
verenkleed drijven. Men kan hier op anticiperen door een goede luchtcirculatie
naar buiten te voorzien een natuurlijke
met verluchtingsroosters is niet slecht maar een geforceerde met een ventilator
is efficiënter aangezien men hier een actieve verwijdering krijgt van
ronddwarrelend stof. Men kan ook allerhande en soms erg dure toestellen
plaatsen met een ioniserende werking, men kan er van uitgaan dat deze
toestellen geladen ionen in de lucht brengen. Maar of deze ionen de
vooropgestelde voordelen gaan bieden die men deze toedient is wat anders. Wat
men er niet bij verteld maar wel in de
kleine lettertjes staat vermeld is dat deze toestellen ozon produceren één niet
zo onschuldig iets en reeds schadelijk bij lage concentraties. De wereld
gezondheid organisatie adviseert deze toestellen enkel te gebruiken in plaatsen
waar geen mensen aanwezig zijn tijdens hun werking. Een handige Harry kan zelf
een goedkoop en goed werkende luchtzuivering installatie maken, al wat men
nodig heeft is een ventilator wat meubelplaat en wat luchtfilter doek voor de
dampkap hoe het er uit ziet staat op de fotos.
Hoe kan men
dit vuil en vet dan best verwijderen uit de bevedering? Nog eens terug naar de
les chemie waar we leerden dat water alles kan oplossen wat van polaire
oorsprong is maar moeilijk of niet als
iets van apolaire oorsprong is. De sleutel tot de verzoening van deze twee
tegengestelde zit hem in een emulgator dit is een raar beestje met een kopje
dat graag in een waterige(polair) omgeving verblijft en een vettig staartje (apolair) dat graag in
een vettige omgeving verblijft.
Bijna alle
middelen om onze vogels mee te wassen werken volgens deze methode en zijn dus
emulgatoren op de ene of andere manier. Ons leven en voeding zit vol met emulgatoren een mooi voorbeeld is mayonaise, er al eens bij stil
gestaan hoe het komt dat de eidooier die voor 1/3 vol met vetten zit er in
slaagt van op te lossen in water? Wel een eidooier bevat veel lecithine
en laat dit nu juist ook een emulgator zijn, dit lecithine zal er voor zorgen
dat het vet van de dooier kan oplossen in water en dat het waterige gedeelte zijnde 2/3 van het ei
in de olie kan oplossen die men toevoegt om mayonaise te bekomen. Verder zijn
er nog enkele methoden om vet gemakkelijker te laten oplossen in water. Nog een
voorbeeld uit de keuken is hoe het komt dat een goede kippensoep in koude
toestand aan de oppervlakte vol met vetogen zal liggen, en eens ze is opgewarmde deze gaan oplossen? Wel ja ook warmte wat eigenlijk
niets anders is dan energie die men toevoegt aan de kippensoep zal er voor
zorgen dat vet beter gaat oplossen in water. Dat warmte een extra hulpmiddel is
bij het verwijderen van vetten verklaard ook dat men de vaat makkelijker kan doen met warm water dan met
koud water
Genoeg chemie nu de directe toepassing van dit alles bij
het wassen of baden van postuurvogels, ik spreek hier bewust van postuurvogels,
veel is vergelijkbaar met kleurkanaries of andere vogelsoorten maar niet alles.
Een aantal postuurrassen bezitten een ietwat andere veder structuur, denken we
maar aan de frisé kanaries, deze ietwat afwijkende veder structuur gaan we
later nog eens wat nader onder de loep nemen.
We weten nu dat warm water beter gaat toelaten dat onze
vogels er netjes uitzien na een bad wel opletten dat het nooit te warm is zodat
ze zich verbranden. De beste temperatuur licht ergens tussen 36°C tot 38°C met
een absolute 40°C als bovengrens nooit warmer.
Als we de vogels gaan benevelen met een plantenspuit mag
de temperatuur van het water wel hoger zijn zelfs tot 60° C, door de nevel
vorming zal de temperatuur dalen voor hij de vogel bereikt. Hoe komt het nu dat
als men de vogels herhaald gaat benevelen ze strakker in het pak komen en hoe
vaker men dit doet hoe strakker? Wel het antwoord zit hem in het gedrag van de
vogel, steeds als men hem beneveld zal hij zijn veren gaan oppoetsen en let
maar eens op hij zal hierbij regelmatig eens gaan rommelen in de veren van zijn
stuit juist ja hij gaat de stuitklier activeren om voor meer afscheiding te
zorgen wat de bevedering ten goede komt.
Met zuiver regenwater kan een kanarie zich nooit te vaak
wassen al is dit meerdere keren per dag dat hij een plonsje neemt. Als men te
vaak van wat dan ook gaat toevoegen aan het badwater om de beschermende vetlaag
en het vuil dat er zich in bevind op te lossen en weg te spoelen uit zijn veren
komt men al snel met een te losse bevedering thuis.
Een vogel in blakende conditie zal zich bij het wassen
zelden nat maken tot in zijn donsveren hij zal enkel dekveren en slag- staartpennen nat maken. Ook zal hij zijn
donsveren niet gaan beschermen met afscheiding uit de stuitklier. Donsveren
dienen als isolatie voor de vogel en net als veel isolatiemateriaal is de
werking te verklaren door het vast houden van lucht. Donsveren die vettig zijn gaan hun werking verliezen aangezien ze
geen lucht meer kunnen vasthouden zelfs bij watervogels is deze werking nodig
om op temperatuur te kunnen blijven. Hoe die deze donsveren dan wel beschermen
en waterafstotend maken? Ooit al gehoord van poederdonsveren? Juist ja dit zijn
donsveren die continu groeien en niet worden gewisseld tijdens de rui de
uiteinden hiervan degenereren tot een talkachtig poeder dat er gaat voor zorgen
dat ook zijn donsveren in goede conditie blijven en hun taak van isolatielaag
kunnen vervullen. Wie ooit een duif in zijn handen heeft genomen kan van dit
poeder meespreken uw handen voelen vettig aan en op donkere kleding ziet men
dit poeder direct aftekenen, ook als een
vogel tegen een glasoppervlakte vliegt tekent zijn silhouet zich af met dit
poeder.
Wie wenst dat zijn vogels bij het baden tot in hun dons
bevedering gaan nat worden, of met andere woorden tot op zijn naakt lichaam moet
er voor zorgen dat hij een middel gaat toevoegen dat tot de oppervlakte-actieve
stoffen behoord. Nu behoren bijna alle middelen om toe te voegen aan badwater voor
vogels tot deze groep net als zeep, detergent waspoeders of ontvetters . Er
zijn er echter een aantal (TCP anticeptic liquid, F10 SC Veterinary Disinfectant) met een erg sterk
penetrerende werking die onmiddellijk gaan doordringen tot de dons bevedering.
Aangezien de vogel maar relatief kort zal verblijven in het badwater zijn het
deze die men zal moeten toepassen om een kletsnatte vogel te bekomen bij het
wassen. De vraag die men zich kan stellen is of het noodzakelijk is dat men de dons
bevedering mee gaat wassen en uitspoelen om zuivere vogels te bekomen?
Wat kunnen we nu best toevoegen aan ons badwater? Badzout,
Birdyl of Plumspray of nog wat anders? Buiten het TT- seizoen maakt het niet zo
veel uit elk product heeft zijn voor of nadelen wel niet alles geloven wat men
belooft op de verpakking. Zo bestaat badzout voor 99% uit gewoon zout wat men
ook mag beloven, buiten de kleur en het lekker geurtje is er weinig verschil
met keukenzout. Ook de belofte van een sterke en glanzende bevedering moet men
met een korrel zout nemen de sterkte van
de bevedering zal bepaald worden door de bouwstenen tijdens de ontwikkeling van
de veer. De glans op de bevedering heeft te maken met de conditionele
gesteldheid van de vogel en is een gevolg van het oppoetsen van zijn veren en
het beschermen met afscheiding uit de stuitklier.
Nog enkele zaken die deze middelen beloven doet mij de
wenkbrauwen fronsen even een opsomming van voordelen die bij toevoeging van
deze middelen te verwachten zijn.
Het wisselen van
veren zou versneld worden en een snelle en probleemloze rui is te verwachten?
Ik dacht dat de rui een hormonaal gestuurd proces was
onder invloed van de beschikbare daglengte, en dat veren worden opgebouwd uit
keratine een eiwit dat de vogel opneemt via de voeding?
Huidschilfers en
stof worden snel en veilig verwijderd bij toevoeging van deze middelen.
Daarom is het dat
vogels in de vrije natuur vol huidschilfers en stof zitten omdat ze deze
middelen niet gebruiken, net als kippen die nooit een bad nemen?
Mijten
allerhande worden voorkomen bij toevoegen van deze middelen aan het badwater?
Spijtig dat we
daar niet eerder van op de hoogte werden gesteld !! maar nu we het weten is het
laatste uur van alle bloed of zwarte luizen geslagen? De werkelijkheid is dat
zelfs de bij duiven vaak voorkomende lange luizen en de schachtmijt welke zich
ophouden in de slagpennen en dus telkens mee in het badwater gaan zich van al
die middelen geen jota aantrekken.
Gewoon product
X toevoegen aan het badwater en
de veren zullen weer gaan glanzen?
De veren gaan weer glanzen van de wasachtige afscheiding
uit de stuitklier die de vogel na een bad zal aanbrengen. Bij het lichtjes
herhaald benevelen van de vogels soms
dagen na elkaar met de plantenspuit met als doel de bevedering beter te laten
aansluiten hoeft men zelfs niets toe te voegen wanneer men regenwater gebruikt.
Het is zelfs uit den boze om welk middel dan ook dat de wasachtige beschermlaag
gaat aantasten toe te voegen . Het bekomen effect is niet het gevolg van het
middel dat men toevoegde aan de plantenspuit maar het gevolg dat de vogel daar
gaat poetsen waar hij beneveld word en daar de wasachtige substantie herhaald
gaat aanbrengen.
Wat een lang verhaal ik zal maar stoppen, de moraal van
het verhaal? Wel net als bij het maken van eivoer als je er een goed gevoel bij
hebt en de vogels doen het goed niets van dit alles aantrekken en rustig uw
ding doen.
Postscriptum.
Ik zal nog even toelichten hoe ik het dan wel doe bij men
bultjes, eerst nog even vermelden dat de huidige bult in zijn voorvaderen
ergens over zuiderse frisé is gekomen en dat vinden we nog altijd terug in de structuur
van zijn veren.
Drie dagen voor ze op de show voor de keurmeesters hun
opwachting dienen te maken krijgen al men bultjes een bad, de voorbereiding van
dit bad begint de dag er voor door het benodigde regenwater te koken.
Het batwater dat ik ze aanbied bestaat uit gekookt
regenwater, op twee liter water voeg ik ½ koffielepel glycerine en ½ koffielepel TCP toe en twee soeplepels
Serinol, mengen en klaar is hun badwater. Wie zich niet zelf gaat wassen ga ik goed nat spuiten en de TCP gaat er voor zorgen
dat ze nat worden tot op hun bloot velletje
De dag er na ga ik ze benevelen met de plantenspuit het
water hierin is opgewarmd en gekookt
regenwater met een toevoeging van ½ koffielepel Serinol op 1 liter en zonder
TCP. De bedoeling van dit lichtjes
benevelen is dat ze hun veren extra gaan poetsen en wat extra wasachtige
substantie gaan aanbrengen uit de stuitklier.
Zitten na deze werkwijze de bultjes op de dag van de
inkorving nog te los wat zelden voorkomt dan ga ik ze in de morgen nogmaals
plaatselijk benevelen daar waar ze te los zitten, en weer gaan ze daar extra
poetsen. Als ze blijven los zitten zijn ze
niet meer in conditie, wat kan na veelvuldig showen of zijn ze plat
gewassen en is alle fut uit de veren.
Nog een opmerking hoe raar het ook mag voorkomen maar bij
mij zitten de kweekvogels bijna gans het jaar in een buitenvlucht, en raar maar
waar hier kan men nooit eentje vinden met een losse bevedering hoe slecht ze
ook van kwaliteit mag zijn. Wassen doen ze zich buiten de keren dat ik hen een
bad aanbied op het ritme van de regenbuien die overkomen en soms zie ik
dezelfde vogel op één dag tot drie maal toe een regen douche nemen. Plaats ik
een bultje met een wat losse slecht sluitende bevedering 14 dagen in deze
vlucht dan kent ge hem niet meer terug zo strak in het pak. Hoe dit dan wel
komt? Wel ze zitten bijna gans de dag buiten, weg van al dat stof dat binnen in
de kweekkamer aanwezig is, en tijdens de nacht
als ze binnen slapen vliegt er geen stof rond simpel en zo zuiver als pompwater.




|