Ik had me eigenlijk voorgenomen om geen stukjes meer te schrijven over "het virus". Want ik ben het hele gedoe
méér dan beu!
Maar ik moet mijn gefrustreerde verontwaardiging kwijt...
Ik heb heel lang nogal "nonchalant"
gedaan over deze corona-crisis, omdat ik de verwoestende kracht van dit virus
duidelijk had onderschat. We zijn ondertussen zo ver gekomen dat ik mijn mening
nodig moet bijstellen: de toestand is wel degelijk ernstig en het virus is
moordend.
Ik heb tegelijk ook heel lang mijn bewondering en respect uitgesproken
voor de "experten": de virologen, de
bacteriologen, de infectiologen, de epidemiologen. Ook die mening moet ik nu
bijstellen: het is een stelletje incompetente klungelaars.
Bij iedere nieuwe maatregel, bij iedere bijkomende verstrenging, was
het onwrikbare credo van de experten altijd: "Rekening houdend met de incubatieperiode van de ziekte, zal het effect
van deze nieuwe maatregel pas binnen een tiental dagen merkbaar zijn."
Maar wat zien we nu, de voorbije weken? Elke keer opnieuw staan diezelfde
wetenschappers minder dan twee dagen na het ingaan van een verstrenging al weer
te roepen om nieuwe, hardere maatregelen. "Want
er is geen enkele verbetering merkbaar! Als het zo verder evolueert, stevenen
we af op een catastrofe!"
Uiteraard is er na twee
dagen nog geen effect van de pas getroffen maatregelen. Dat hebben zij ons zélf
altijd met klem voorgehouden: we moesten een beetje geduld hebben vooraleer we
de knik in de curve zouden zien verschijnen. Waarom staan ze dan nu opeens na
twee dagen weer te roepen om strengere acties? "Omdat we binnen de twee weken tegen de limieten zullen aan lopen!"
en "Omdat het vijf na twaalf is!"
Maar was dat niet precies de bedoeling van de laatste reeks maatregelen: ervoor
te zorgen dat het tij zal keren éér we twee weken verder zijn?
Het zou natuurlijk kunnen dat de experten beginnen te beseffen dat de
maatregelen die zij zélf aanbevolen hadden, geen zier uit maken. Waarmee ze
eigenlijk toegeven dat ze "zomaar wat"
verkondigd hebben. Dat ze het eigenlijk zelf ook niet weten, dat ze al bij al
totaal incompetent zijn. En ik vermoed heel erg dat ze hierin gelijk hebben. Ze
zeggen maar wat, ze beweren van alles, maar uiteindelijk weten ze het evenmin
als elk van ons.
Ik blijf het herhalen: in China (maar ook in Hongkong, of in
Nieuw-Zeeland) hebben ze gedaan wat moest gedaan worden, en hier bij ons in het
Westen hebben ze maar wat aan geklungeld.
Op 9 oktober kwam de nieuwe regering al direct met strengere
maatregelen, omdat de virologen gezegd hadden dat die nodig waren. We zijn nu 30
oktober, 21 dagen later, en het effect van die ingreep is onbestaande gebleken.
Het was een maat voor niets. Een "miskleun",
zeg maar.
Een week later, op 16 oktober was de regering daar al met richtlijnen
die véél strenger waren. Want de experten waren twee dagen na de vorige
maatregelen al aan het roepen gegaan voor een straffere aanpak. We zijn nu 30
oktober, 14 dagen later, en het effect van die ingreep is ook nu weer
onzichtbaar. Opnieuw amateuristisch geklungel dus.
Op 23 oktober werd alles nog wat méér ingeperkt, opnieuw nadat de
experten na twee dagen alweer in paniek hadden staan huilen.
Vorige woensdag, 28 oktober, is dan, na nieuw geweeklaag van de experten, zowat alles dicht gegaan in de sport- en cultuursector.
We zijn nu 30
oktober, en er is nóg altijd geen effect merkbaar. Niet van de maatregelen van
9 oktober, en niet van die van 16 oktober. En ook niet van de maatregelen van
23 oktober of die van woensdag. Dat is logisch, want de mogelijke impact van de laatste maatregelen
komt er pas tegen 8 november of zo.
Maar blijkbaar geloven de experten zélf al niet meer dat de maatregelen
iets zullen uit halen, want ze stonden de dag nadien al te schreeuwen. En nu hebben ze een complete lockdown afgedwongen: "Tijd
voor de noodrem!" Want ons gezondheidssysteem is aan het "instorten".
Waarbij ze duidelijk zélf al vergeten zijn dat die noodrem ten vroegste binnen tien dagen
enig effect kan hebben. Hoe dan ook te laat dus, volgens hun eigen prognoses. Want
als de eerdere maatregelen niets uithalen binnen dit en een week, dan is het
schip sowieso gezonken, en dan heeft een lockdown ook geen zin meer: verdrinken
doen we tóch.
En hoe komt het dan dat de Belgische boot aan het zinken is? Volgens
onze nieuwe corona-commissaris is dat de schuld van de "te vroege versoepelingen". Sta mij toe daaraan te twijfelen, want
bijvoorbeeld in Nederland of in Duitsland of in Zweden zijn ze altijd al
soepeler geweest dan bij ons: er is nooit een lockdown geweest in Zweden, en
geen mondmaskerplicht in Nederland. Maar daar is de situatie wél nog beter
onder controle. Misschien ligt de bron van onze miserie trouwens nét bij die mondmaskerplicht?
Zodra die afgekondigd werd, was dat voor veel mensen de "alleenzaligmakende" maatregel, en dacht men dat zowat alles kon en
mocht zolang men maar een mondmasker droeg.
De experten willen dus zélf al niet meer wachten op het resultaat van
de laatste reeks maatregelen. Dat geduld dat ze altijd van ons gevraagd hebben,
kunnen ze nu zélf niet meer opbrengen. Wat alléén maar kan betekenen dat ze er
niet (meer) in geloven. Ze geloven zélf niet eens meer in hun eigen voorstellen
en analyses, en wij zouden hen wél nog moeten vertrouwen?
Hoe verwacht men dan van ons, gewone mensen, dat wij gemotiveerd
zouden blijven om ons aan de strikte maatregelen te houden, als de experten met
al hun geschreeuw duidelijk laten merken dat zij zélf niet eens geloven dat die
maatregelen werken?
Niet dus. Voor mij is de maat al lang vol. De heren en dames virologen
mogen voor mijn part verder kwaken zoals ze bezig zijn, ik luister niet meer.
Ik heb echt geen zin om nog aandacht te besteden aan hun incompetent gezwans of
toe te geven aan hun geklungel. Zij hebben, wat mij betreft, alle recht van
spreken verloren. Ze hebben hun geloofwaardigheid en hun krediet verbeurd. Ik
vertrouw voortaan vooral op het gezond verstand van "de gewone mensen". Dat houdt méér steek dan het irritante geroep en
getier van de zogenaamde experten.
Dat is trouwens ook volgens professor Lieven Annemans,
gezondheidseconoom, precies dé oorzaak van de rampzalige situatie bij ons: veel
mensen zijn onderweg afgehaakt door de "dagelijkse
angstboodschappen" van de virologen. In de visie van professor Annemans
hebben de experten dus, door hun voortdurende bangmakerij, zélf het
corona-graf gedolven waar wij nu met z'n allen in getuimeld zijn. En daar ben
ik het helemaal mee eens.
Ik heb altijd veel sympathie gehad voor Frank Vandenbroucke. De
politicus. Niet de veel te vroeg gestorven wielergod.
Ik herinner me nog als was het gisteren hoe hij met oprechte
verontwaardiging kennis moest nemen van de corruptie-affaire waarbij zijn
partij betrokken was, en hoe hij in een vlaag van rechtgeaarde woede het geld
liet verbranden.
(Voor de jongere lezers: de socialistische partijen PS én SP hadden
van de Italiaanse firma Agusta in 1988 véél geld ontvangen om haar helikopters
aan ons leger te kunnen smeren. Frank Vandenbroucke is in 1989 voorzitter
geworden van de SP, maar hij bleek niet op de hoogte van die corrupte deal. Pas
nadien is hij dat te weten gekomen, en toen heeft hij opdracht gegeven om de 5
miljoen frank die in een kluis bewaard werden, te verbranden. Waarna hij in
1994, toen de hele affaire aan het licht kwam, ontslag heeft moeten nemen als
Minister van Buitenlandse Zaken.)
Ondanks mijn sympathie voor de man heb ik toch mijn twijfels over zijn
inzichten in de corona-epidemie in ons land, en meer in het bijzonder over de
manier waarop hij de cijfers bekijkt. Of dan toch voorstelt.
"Wilt u dat ik u de waarheid
vertel of praatjes?" riposteerde hij tegen een kritische journalist. En
daarmee doelde hij op een nakende "implosie"
van onze ziekenhuizen.
Sta me toe nog maar eens terug te kijken op de eerste golf. Toen lagen
er op het piekmoment 6012 Covid-patiënten in onze ziekenhuizen, waarvan 1285 in
de afdeling Intensieve Zorgen. En onze ziekenhuizen konden dat goed aan, in
tegenstelling tot de prutsers in ander landen, waar wij een beetje meewarig op
neer keken. Bij ons géén instorting van de gezondheidszorg, geen
paniektoestanden, geen onhoudbare situaties.
Op dit moment (25 oktober) liggen er 4401 patiënten in de
ziekenhuizen, waarvan 708 op Intensive Care. (De maximale capaciteit voor
Intensieve Zorgen bedraagt op 2000 bedden.) Hoe komt onze minister er dan bij om te
spreken over een nakende "implosie van
onze ziekenhuizen"? Het is duidelijk dat de situatie ernstig is, en nog
erger zal worden. Ondanks de wekelijkse opeenvolging van een resem
verstrengingen, die al bij héél weinig effect lijken te sorteren (en waarvan
het nut bijgevolg twijfelachtig is). Maar is het écht nodig om een paniekgolf
over onze gezondheidszorg te laten neerdalen? We zijn nog altijd maar iets
boven de helft van de ergste piek in de eerste golf, als het gaat over
intensieve zorgen. Is het dan niet een beetje prematuur om nu al te waarschuwen
voor een "implosie"? Of was het
gewoon de bedoeling van onze minister om ons alert te houden en onze motivatie
op peil te houden?
Zal ik de minister anders eens een voorbeeld geven van "praatjes"? Men heeft onlangs beslist om
alléén nog mensen te testen die Covid-symptomen vertonen, en die dus met grote
waarschijnlijkheid besmet zijn. En nu worden paniekerige boodschappen de wereld
ingestuurd omdat de "positiviteitsratio"
in ons land alarmerend hoog ligt. Wat had men dan verwacht? Uiteraard testen nu heel veel mensen positief. Wat is de
toegevoegde waarde van zo'n mededeling? Het is niets méér dan "een praatje"...
Als het gaat over het hoge aantal patiënten op Intensive Care, dan heb
ik toch ook nog de vraag: "Wie ligt er
eigenlijk allemaal op Intensieve Zorgen?" Zijn dat allemaal doodzieke
patiënten die, per definitie, héél intensieve zorgen nodig hebben? Als de
IC-afdelingen nu al overvol zitten en dreigen te "imploderen", moeten we er dan niet hard over waken dat de schaarse
plaatsen goed benut worden?
Het antwoord op mijn vraag kreeg ik in het bericht dat onze Minister van
Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès op de afdeling Intensieve Zorgen opgenomen was
met Covid, maar "louter ter observatie".
Ik dacht eerst dat ik het verkeerd begrepen had. Toen het eerste bericht over
haar opname in het ziekenhuis kwam, dacht ik onmiddellijk aan de zware periode
die Boris Johnson naar eigen zeggen had doorgemaakt. Maar niet dus: alléén maar "ter observatie", niet omdat Sophie
er erg aan toe was.
Ik had de telefoon al in de hand om naar Donald te bellen met het
verzoek zijn wondercocktail op te sturen voor onze ex-premier, maar ik heb weer
dichtgelegd toen de ware toedracht duidelijk werd. Ik zou daar schoon staan
blinken hebben als Donald mij gevraagd had of het met Sophie echt zó slecht
ging dat ze zijn mirakel-medicijnen nodig had? Al zou het haar hoe dan ook wel
goed gedaan hebben, denk ik: met de klap twintig jaar jonger!
Maar goed: de bevolking moet alert blijven, en zich bewust zijn van de
dramatische ernst van de situatie. En dus krijgen we "de waarheid": een dagelijkse update van de cijfers.
Ik heb het eerder al eens gevraagd: "Waar blijft de dagelijkse update van de cijfers over (bijvoorbeeld)
zelfmoordpogingen in ons land? Of over kankerpatiënten?" Moeten we ons daar
dan geen zorgen over maken? Zijn die cijfers niet dramatisch genoeg? Zijn die
mensen minder belangrijk dan Covid-zieken? Moet Frank daar niet af en toe eens de waarheid over vertellen?
Zal ik alvast een voorzet geven? In 2018 waren er gemiddeld 28
zelfmoordpogingen per dag in ons
land, en de situatie is er dit jaar zéker niet op verbeterd. Dat is het hoogste
aantal in heel Europa! Moet de bevolking hier niet attent op gemaakt worden?
Zijn er daar geen maatregelen nodig om het cijfer terug te dringen en de curve
om te buigen?
Niet iedereen is mee in het paniekverhaal over de Covid-pandemie. Zij
die niet helemaal geloven in "de ernst
van de situatie" worden weggezet als "ontkenners".
Hen wordt verweten "geen teamspelers"
te zijn. Maar hoe kunnen wij, gewone mensen, zeker zijn wat nu "de waarheid" is
en wat niet? Als zelfs de wetenschappers en de medici het onderling oneens
zijn. Neem nu professor Jean-Luc Gala, infectioloog, diensthoofd van het
Saint-Luc ziekenhuis in Brussel. Die houdt vol dat de toestand "minder erg is dan men laat uitschijnen"
en hij noemt mensen als Marc Van Ranst "paniekzaaiers".
Waarna hij meteen "een deel van het
probleem" genoemd werd. De man is nochtans geen leek op dat gebied, denk ik
zo. Hoe kan ik dan weten dat hij het fout heeft, en dat Erika Vlieghe gelijk
heeft?
Let wel: niemand ontkent dat Covid bestaat, niemand ontkent dat het
virus er is. De vraag is alléén: "Is de
toestand echt zó ernstig als beweerd wordt? Is de omvang van deze epidemie
inderdaad een grotere ramp voor de mensheid dan al het andere wat de wereld
overkomt? Is het logisch dat dit nieuws nu al zowat 10 maanden lang de media
overheerst?"
Ik weet het niet.
Biostatisticus Geert Molenberghs trekt aan de
alarmbel omdat zeker 1 procent, en in werkelijkheid misschien wel 3 à 5 procent
van de Belgen besmet zijn met het virus. Ik neem aan dat dit wel kan kloppen,
maar opnieuw: "Is dat een ramp van
ongeziene omvang?" Vergeet niet dat bij Influenza de besmettingsgraad
tussen 5 en 10 procent ligt...
In deze blog-bijdrage wil ik een andere medicus aan het woord laten.
Ik ben géén fan van de man, zoals uit mijn tekst wel zal blijken. Maar
hij maakt wél enkele bedenkingen waar over nagedacht mag worden.
Dokter Zach Bush heeft een indrukwekkende reeks diploma's op zijn
visitekaartje staan: interne geneeskunde, endocrinologie, geriatrie. En hij
heeft ondanks zijn jonge leeftijd al een rijk gevulde loopbaan achter de rug.
Het is dus niet de eerste de beste, en het is misschien niet zo stom om toch
eventjes na te denken over zijn beweringen.
Ik vermoed wel dat hij nu niet veel anders meer doet dan voordrachten
en spreekbeurten en interviews geven. Wellicht tegen een substantieel
honorarium.
Dokter Bush is een veelgevraagde spreker. Omdat hij het bijzonder goed
kan zeggen. En (vooral) omwille van zijn uitgesproken (en meestal
controversiële) standpunten. De dokter is namelijk een overtuigd "Covid-19 ontkenner".
Zo argumenteert dokter Bush dat het aantal sterfgevallen te wijten aan
Covid-19 sterk overdreven is, en dat het in de meeste gevallen gewoon gaat om
één of andere vorm van een longontsteking. Hij verwijst daarbij onder andere
ook naar een piek in sterftecijfers door longproblemen in 2017. Toevallig was
2017 een héél zwaar griepseizoen, maar het is toen bij niemand opgekomen om al
die sterfgevallen aan het Influenza-virus toe te wijzen zoals nu systematisch
bij Covid-19 wél gedaan wordt. De diepere oorzaak van die vele zware
longziektes ligt volgens dokter Bush voor een groot deel aan de luchtvervuiling
waar we allemaal ziek door worden. Een bewijs hiervoor ziet hij ook in de
gebeurtenissen in Wuhan: het aantal "Covid"-zieken is pijlsnel gedaald toen Wuhan in lockdown gegaan is, en dat was volgens
dokter Bush volledig te danken aan de verbeterde luchtkwaliteit zodra het leven
er tot stilstand kwam. (Terloops: dat er inderdaad een verband bestaat tussen
de mate van luchtvervuiling en de ernst van het ziekteverloop van
Covid-patiënten staat onomstotelijk vast.)
De dokter voorspelt trouwens ook dat de Covid-pandemie hoe dan ook
tegen volgende zomer zal uitgedoofd zijn. Dat is immers ook hoe het met de
verwante corona-virussen SARS en MERS gegaan is. Het fameuze vaccin komt dus,
volgens de dokter, sowieso te laat om nog enig nut te hebben.
Ik moet erkennen: de dokter heeft hier en daar wel degelijk een punt.
In diezelfde logica is het trouwens tekenend, en zelfs een beetje "grappig", dat met de hittegolf die we
bij ons in augustus gekend hebben, opeens grote ophef ontstaan was over de "forse stijging" van het aantal
sterfgevallen bij ouderen. Dat is al altijd zo geweest: tijdens élke hittegolf
is er een grote oversterfte bij de ouderen. Maar nu opeens werd dat aan
Covid-19 gelinkt. Zoals eigenlijk al de hele tijd gebeurd is met alle
sterfgevallen in de woonzorgcentra.
Volgens dokter Bush gaat het ook totaal niet om "een nieuw virus". Volgens hem is dit gewoon één van de miljarden
virussen die in onze omgeving, en ook in ons lichaam, aanwezig zijn: die
virussen maken gewoon deel uit van ons "microbioom" of onze "microflora".
En ook hier heeft hij wellicht een punt.
Dat er nu meer en meer zieken zijn door die virussen, komt volgens
dokter Bush doordat ons "microbioom"
niet meer in evenwicht is: de "biodiversiteit"
is ook bij de mens volledig om zeep. Net zoals dat in de natuur het geval is. En
één van de oorzaken van dat verlies aan "biodiversiteit"
in ons microbioom, zouden de (verplichte) vaccinaties zijn die de virussen in
ons lichaam kapot maken.
Door het kapot maken van de biodiversiteit in de natuur, zijn wij
volgens dokter Bush trouwens hard bezig met de "Zesde
Extinctie". (Herinner u een eerder stukje waarin ik al verteld heb over de "vijf massa-extincties" die de aarde
in de voorbije 500 miljoen jaren getroffen hebben.)
Maar geen nood: de dokter heeft een voedingssupplement ontwikkeld dat
ons weer helemaal gezond zal maken. Hij heeft zelfs een aparte formule voor
kinderen, én voor onze hond. Als we dat supplement kopen, voor de democratische
prijs van 69,95 dollar voor een fles waar we twee maanden mee voort kunnen, dan
kan ons niets overkomen. Want het hoofdingrediënt "Terrahydrite" herstelt de werking van onze ingewanden, versterkt
onze hersenfuncties, beschermt ons tegen allergenen en giftige stoffen, en
ondersteunt ons microbioom en ons immuunsysteem. De versie voor ons huisdier
kost maar 49,95 dollar.
Ik moet eerlijk toegeven: ik ben behoorlijk onder de indruk van de
argumentatie van dokter Zach Bush. Zijn zienswijze stemt in elk geval tot
nadenken. Ook al geloof ik niet al te erg in de heilzame werking van zijn voedingssupplement...
Sta mij toe u even mee te nemen terug in de tijd, naar vrijdag 9
oktober.
De nieuwe regering was nog maar pas goed en wel gestart, en daar waren
ze al met doortastende maatregelen tegen de corona-epidemie. Want de cijfers gingen
de slechte kant op, en er moest "nu"
opgetreden worden. En dus kwamen er een aantal beperkingen en verstrengingen
die ervoor zouden zorgen dat de cijfers weer gingen zakken. Maar we moesten
wel bedenken: het effect zouden we pas na een 10-tal dagen gaan merken.
We zijn vandaag 22 oktober, en van een positieve evolutie in de
cijfers is nog niets te zien. Wel integendeel, zo lijkt het wel. Veel hebben
die verstrengingen van 9 oktober dus niet uitgehaald.
We spoelen een week verder vooruit, naar vrijdag 16 oktober.
De cijfers schoten verder de hoogte in, alsmaar sneller. En de
regering besloot (opnieuw) in te grijpen.
"Ja maar," zei een alerte
journalist, "moeten we niet eerst zien of
de vorige maatregelen een impact zullen hebben? Die zijn pas een week geleden
ingegaan, en we weten dat het effect ervan pas binnen drie tot vijf dagen
zichtbaar zal zijn."
Een terechte opmerking: we mochten ervan uit gaan dat de experten de
richtlijnen van 9 oktober goed doordacht hadden, en dat die dus na tien tot
veertien dagen hun doeltreffendheid zouden bewijzen. Waarom dan na een week al
nieuwe richtlijnen, nog strenger dan de vorige?
"We kunnen niet meer wachten."
zei onze minister van Volksgezondheid. "Want
we hebben te maken met een tsunami."
En dus was 16 oktober de start van "Niveau 4".
Okee dan. We moesten dus nog even doorbijten, en binnen de tien à
veertien dagen zou het keerpunt komen. Het bemoedigende resultaat van onze
gezamenlijke inspanningen. Dus vanaf 26 oktober. En eigenlijk al eerder, want
ook de maatregelen van 9 oktober moeten toch tot iets gediend hebben. Of niet?
Vanaf ten laatste 23 oktober moeten die een rol gaan spelen. Dat kan niet
anders. En vanaf 26 oktober of ten laatste 30 oktober hebben we het virus bij
zijn nekvel. Zo veel is wel zeker.
Helaas... Komt daar biostatisticus Kurt Barbé met statistische modellen,
die zeggen dat we "vanaf 1 november een kentering
zullen zien", maar dan in de zin van: "De
cijfers zullen nog altijd stijgen, maar minder snel."
Niks geen "virus bij zijn nekvel".
Niks geen ombuiging van de curve. Niks geen positieve evolutie door onze
inspanningen. Het zal nog altijd stijgen, maar "minder
snel". En wanneer begint het dan wél te zakken? Geen mens die het weet. Het
zou kunnen dat we "op een plateau"
uitkomen.
En dus moeten we dan maar in "Niveau
4" blijven, zeker? Vergeet Kerstmis alvast, en vergeet Oudejaarsavond ook
maar. Misschien gaan we dan toch Pasen mogen vieren? Met een mondmasker op in de
tuin Paaseieren rapen... Zalig!
Ondertussen slaat de paniek, minder dan 5 dagen na de vorige
verstrenging, alweer toe bij onze leiders: "We
moeten de maatregelen dringend verstrengen!" Er is zélfs al sprake van een
nieuwe lockdown. Want er is niets dat op enige échte verbetering wijst.
Ik heb het eerder al eens gevraagd: "Hoe zeker zijn we dat dit de juiste aanpak is, en dat dit het gewenste
resultaat zal opleveren?" Ik blijf erbij dat we het anders moe(s)ten
aanpakken: iedereen opsporen die besmet is, en die in quarantaine zetten, en
ook iedereen opsporen die mogelijk besmet is na contact met een Covid-patiënt. "Testen en opvolgen", dat is volgens
mij de enige manier. Zoals we nu bezig zijn, blijven we achter de feiten, en achter het virus, aan hollen.
En wat gaan we nu doen, dacht u? Minder
testen.
"Deteststrategie wordt aangepast." Alléén diegenen die symptomen
hebben, zullen nog getest worden. Wat bijzonder nuttig is, want dat zijn die
mensen van wie men al wéét dat ze ziek zijn. Die hoeven dus niet meer getest te
worden om dat te achterhalen. Maar toch zijn het precies zij die getest zullen
worden, en alléén zij. De rest niet meer. Covid-patiënten die geen symptomen
hebben, worden niet meer getest, en we zullen ze dus ook niet meer opsporen. We
zullen vanaf nu helemaal blind varen.
Maar... het aantal "geregistreerde
besmettingen", gedetecteerd door een test, zal (uiteraard) wel vanzelf
dalen. En dat vanaf 22 oktober of daaromtrent. Zonder enige inspanning. Als dát
geen goed nieuws is!
Het nadeel aan die nieuwe teststrategie, waarbij alléén nog zieke
mensen getest worden, is wel dat het percentage positieve testen sterk de
hoogte in schiet. Wat dan weer de algemene paniek aanzwengelt. En dus de nood
aan strengere maatregelen verhoogt.
Ik heb nog eens de definities van de mogelijke dreigingsniveaus
opgezocht, zoals opgesteld door het OCAD (Coördinatieorgaan
voor de Dreigingsanalyse):
- Niveau 1 of LAAG: de persoon, de groepering of de gebeurtenis die
het voorwerp uitmaakt van de analyse, is niet bedreigd.
- Niveau 2 of GEMIDDELD: de dreiging tegen de persoon, de groepering
of de gebeurtenis die het voorwerp uitmaakt van de analyse, is weinig waarschijnlijk.
- Niveau 3 of ERNSTIG: de dreiging tegen de persoon, de groepering
of de gebeurtenis die het voorwerp uitmaakt van de analyse, is mogelijk en waarschijnlijk.
- Niveau 4 of ZEER ERNSTIG: de dreiging tegen de persoon, de
groepering of de gebeurtenis die het voorwerp uitmaakt van de analyse, is ernstig en zeer nabij.
We zitten dus in niveau 4, want de dreiging is "ernstig en zeer nabij".
Niveau vier impliceert blijkbaar, onder andere, dat de horeca dicht moet. Er is nu
wel geen enkel sluitend bewijs dat het virus in een restaurant méér en sterker zou
verspreid worden, maar dat maakt niet zo veel uit. Cafés en restaurants moeten
dicht. Want het lijkt "aannemelijk"
dat daar de bron van clusters zou
kunnen zitten.
En telewerk wordt verplicht. Het is niet dat de mensen op het werk
zélf elkaar zó fel gaan besmetten, want daar wordt veilig afstand gehouden en
worden strikte protocollen gehanteerd. Maar dat maakt niet zo veel uit.
Telewerk wordt verplicht. Om de circulatie van personen te beperken en
overvolle trams en bussen te vermijden.
De cultuur- en sportsector mag wél blijven werken zoals nu, want die
hebben immers veilige protocollen uitgewerkt. Ik moet toegeven dat ik niet
helemaal mee ben. In de sport mag alles zoals voorheen, want er zijn
protocollen. Maar de protocollen in de horeca of op de werkvloer, die zijn
blijkbaar niet voldoende om op die manier verder te gaan. Ik weet het wel:
sportliefhebbers zijn van nature uiterst gedisciplineerde en beschaafde mensen;
die mogen uiteraard iets meer. Maar toch...
"Niveau 4" dus. Zéér tegen
de zin van de experten en beleidsmakers. Maar "het moet nu eenmaal". Om de stijging van de curves af te remmen, om
ervoor te zorgen dat de cijfers niet meer zo snel stijgen. De bedoeling, of de
hoop, is dat we hierdoor binnen dit en een maand in een lager niveau zullen
raken.
En dan? Dan mogen de maatregelen weer wat minder streng worden, neem
ik aan?
Dat hebben we eerder al eens meegemaakt, hee: als de cijfers zakken,
versoepelen de maatregelen. En zodra de maatregelen versoepelen, schieten de
cijfers opnieuw omhoog. Uiteraard. Want dan ziet het virus weer de kans om zich
rapper te verspreiden. Onze minister van Volksgezondheid heeft het zelf gezegd: "Dit virus heeft maar één doel: zo veel
mogelijk mensen ziek maken!"
En ja... als dat gebeurt, moeten we toch terug naar een hoger dreigingsniveau.
En de maatregelen moeten weer strenger. Enzovoort.
Kortom... Zoals ik al eerder heb aangehaald: dit is voor altijd. Dit
wordt het nieuwe normaal. We zitten
voor altijd gevangen in die barometer.
Ik ben best wel bereid om mijn inspanningen nog wat langer vol te
houden. Ik heb me al zeven maanden strikt aan alle richtlijnen gehouden, en als
daar nog een maand bij moet, dan moet het maar. Op voorwaarde dat dit tijdelijk
is, dat het inderdaad "maar voor even"
is, en dat we daarna mogen terugkeren naar "het
oude normaal". Maar dat is dus niet het geval: we zitten hier voor altijd
aan vast.
Onze enige hoop om ooit weer tot een min of meer normaal leven te
komen, is dus "het vaccin". Of anders
toch maar gewoon "door de zure appel heen bijten"
en hopen dat het niet al té erg zou worden.
Eén ding is wel zeker: door al die onheilstijdingen zal nu wel
ongeveer iedereen bereid zijn om zich te laten vaccineren. Ook de "non believers". Ondanks de vrees voor
nevenwerkingen. En tegen elke prijs. En die prijs, dat zou weleens kunnen
tegenvallen. Voor het medicijn "Remdesivir"
bijvoorbeeld, wat geen vaccin is, maar gewoon een virusremmer, zou een
behandeling om en bij 2000 euro kosten. (Terloops, de kostprijs voor fabricage van Remdesivir ligt
rond 10 euro per behandeling...) Dat geeft al een idee waar we ons mogen aan verwachten, zeker?
Gezien er de eerste jaren niet voldoende vaccin beschikbaar zal zijn
om iedereen in te enten, lijkt het erop dat alléén de welgestelde mensen naar
een normaal leven zullen terug kunnen, en dat wie onbemiddeld is, nog vele
jaren in "niveau 4" zal mogen
doorbrengen. Of anders gewoon de ziekte doormaken en hopen te overleven.
Viroloog Steven Van Gucht wist in het journaal van 12 oktober 2020 te
vertellen dat er op dit moment géén griepvirus in het land is. Méér zelfs: er
waart geen enkel virus rond. Behalve het corona-virus dan.
Heeft iemand er een idee van waarom er dit jaar, in tegenstelling tot
alle voorgaande jaren, geen enkel herfst-virus tot bij ons geraakt is? Misschien
omwille van een inreisverbod voor België? Omdat wij "rood" ingekleurd staan? Of is het gewoon zo dat alle andere
virussen zich angstig gedeisd houden, uit schrik voor het corona-virus? Of
misschien vinden ze het op dit moment niet de moeite om in de aanval te gaan,
want alle aandacht gaat tóch naar Covid.
Hoe dan ook: vreemd is het wel, dat alle virussen ons land dit jaar
mijden.
Er zijn dus géén andere virussen dan corona actief in ons land. Dat is
een hele geruststelling. Of niet?
Want dat betekent wél dat iedereen die een paar (dus: minstens twee)
symptomen van een verkoudheid heeft, zoals een verstopte of lopende neus, keel-
of hoofdpijn, of hoesten, per definitie door corona besmet is en onweerlegbaar een
Covid-patiënt moet zijn. En dus
moeten we ons met z'n allen laten testen. Moeten we met z'n allen onze huisarts
contacteren. Moeten we met z'n allen in quarantaine.
In alle vorige jaren was het een natuurlijke reflex om bij een herfst-
of winterverkoudheid, of "een griepje",
de symptomen te bestrijden met een Dafalgan, en eventueel een grog 's avonds om
te gaan slapen. En als het té erg werd: een paar dagen thuis blijven en
uitzieken in bed. Maar nu moeten we een dokter contacteren en ons laten testen,
want het is ongetwijfeld corona.
En dan is men verwonderd als de huisartsen klagen over de toevloed aan
patiënten die moeten getest worden, en de onhoudbare werkdruk die dat met zich
mee brengt. "En het ergste moet nog komen
als ook de winterpiek ons zal overvallen!" klagen de huisartsen.
En dan is men verwonderd als de testcentra en de test-labo's niet meer
kunnen volgen, waardoor mensen in spanning en onzekerheid dagenlang moeten
wachten op het resultaat van hun test. (En ondertussen nog wat langer in
quarantaine thuis moeten blijven en niet kunnen gaan werken.)
Ik durf er geen geld op te verwedden, maar ergens heb ik het gevoel
dat men doelbewust een sfeer van angst en onzekerheid aan het creëren is. De
vraag is alleen: "Waarom? Wat heeft men
daarmee te winnen? Wie heeft daar iets mee te winnen?"
Misschien is het alleen maar de bedoeling de mensen "volgzamer" te maken, meer "gemotiveerd" om de richtlijnen strikt op
te volgen? Om ons nu al te "masseren"
zodat we zonder morren de richtlijnen zullen blijven volgen, ook als die steeds
strenger en beperkender worden.
Of zou het dan toch allemaal om geld draaien? Om de verkoop van "het vaccin"? Want die angst die als een
donkere wolk boven ons zweeft, die zal ons ongetwijfeld overtuigen om "het vaccin" zéker te laten toedienen.
Vermits dat vaccin "alles in orde zal
brengen". Dat er sowieso te weinig vaccins beschikbaar zullen zijn voor de
hele bevolking, zal dus zeker resulteren in een vraag die véél hoger ligt dan
het aanbod. En dan spelen de marktwetten, natuurlijk: als er een tekort is, dan
stijgt de prijs van het product.
Het is een pervers idee als het waar zou zijn, maar het zou zomaar
eens kunnen.
De coronacijfers schieten de laatste tijd de hoogte in. In ons land,
en eigenlijk in bijna heel Europa. En dus, zeggen onze leiders en onze BV's,
moeten de maatregelen nóg strenger worden. Want hun aanpak werkt, als we die
maar strikt genoeg toepassen. De "modellen"
tonen immers aan dat die aanpak de juiste is.
En wat als deze aanpak nu eens totaal niet werkt? Wat als de coronacijfers als een raket de hoogte in
schieten ondanks, of precies dóór,
de manier waarop de "crisis" bij ons
aangepakt wordt? Heeft men die bedenking al eens gemaakt? Want al bij al: we
leven al méér dan drie maanden met bubbels
en mondmaskers en afstand. En het
helpt geen zier: de cijfers zijn evengoed al sinds midden juli aan het stijgen,
en het gaat alsmaar sneller. Waar haalt men dan de illusie dat deze aanpak
goede resultaten oplevert?
Als het niet loopt zoals de modellen voorspellen, dan moet het aan de
mensen liggen, zeker? Het zijn wij die niet goed bezig zijn!
Weet je: ondanks mijn kritische bedenkingen houd ik me al van in het
begin rigoureus aan de richtlijnen. Sterker zelfs. Ik kom nooit buiten, tenzij
om tussen de velden te gaan wandelen, en één keer per week om mijn boodschappen
op te halen (met mondmasker) bij de Colruyt. Ik ben al in zes of zeven maanden
bij niemand meer op bezoek geweest, en ik ontvang ook geen bezoek behalve mijn
kinderen en kleinkind. En ik heb al in méér dan zeven maanden met niemand nog "nauw contact" gehad.
Zo zijn er héél veel voorbeeldige mensen die méér dan hun best doen.
En nu komt men zeggen: "Luister jongens,
jullie zijn niet goed bezig! Jullie zijn zelfs heel slecht bezig, en dus moeten
de maatregelen strenger worden. En jullie moeten allemaal véél meer je best
doen, want anders komt er tóch weer een lockdown!"
Wel, dan zeg ik, en al die anderen die al maanden lang bezig zijn om
alle richtlijnen consequent en heel strikt te volgen: "Een welgemeende Fuck You!" Het maakt toch allemaal geen reet uit.
En trouwens: stél dat een nóg verdere verstrenging van de maatregelen
de cijfers weer zou doen zakken. Dat zou dan alleen maar betekenen dat die
strenge maatregelen voor altijd
zouden moeten aangehouden worden. Want blijkbaar springen de cijfers weer de
hoogte in zodra men de aanpak versoepelt. We zijn dus voor altijd de pineut...
Ik heb het gevoel dat men een mug wil doodschieten met een kanon. En
niet alléén schiet men daarmee vooral alles dood of kapot rond de mug, het lijkt er sterk op dat men helaas nét die mug niet raakt. Al negen maanden lang legt
men, met enige variatie in de gestrengheid van de toepassing, maatregelen op
aan de hele bevolking, die dat uiteraard ondertussen méér dan beu is en er geen
bemoedigend resultaat van ziet. Terwijl men zich had moeten concentreren op de "doelgroep": diegenen die écht besmet
zijn en diegenen die met een besmet iemand in contact zijn geweest. Het heeft
geen zin om te verbieden dat 20 (of 100 of wat dan ook) gezonde, niet besmette,
mensen samen zouden komen: geen van hen zal het virus verspreiden. Men viseert
in België 11 miljoen mensen, terwijl er hooguit 200.000 in het oog hadden
moeten gehouden worden.
En waarom denk ik dat het een betere aanpak zou (geweest) zijn om de
maatregelen te beperken tot zij die besmet zijn of een besmettingsrisico hebben
gelopen? Omdat die aanpak wél werkt.
Het bewijs daarvan is te merken in China. En evengoed in bijvoorbeeld
Nieuw-Zeeland. Daar hebben ze zich van bij het begin gericht op de besmette
mensen: wie besmet is, moet onmiddellijk in quarantaine, en wie met een besmet
persoon in contact is gekomen, die moet zich laten testen en ook in quarantaine
gaan in afwachting van het resultaat van de test. Voor de rest mag ieder gezond
mens gaan en staan waar hij wil. En zie: er zijn geen nieuwe besmettingen meer
in China, en er zijn géén besmettingen meer in Nieuw-Zeeland. De enkele
besmette personen die er nog zijn, hebben die besmetting buiten het land
opgelopen, en zijn in quarantaine gezet.
In China, of in Nieuw-Zeeland, zijn ze waar wij, zoals het nu gaat,
nooit meer zullen raken: bij "het oude
normaal".
Waarom doen wij het niet op die manier? Waarom moet bij ons iedereen onder de knoet gehouden
worden? Omdat onze leiders en experten niet eens weten wie besmet is en wie
niet. Omdat ze van bij het begin de verkeerde aanpak gekozen hebben, en
nagelaten hebben zich te concentreren op de risico-gevallen, op de (mogelijk)
besmette personen. En nu lopen we hopeloos achter de feiten aan, en we krijgen dit
nooit meer onder controle. Want er lopen
duizenden besmette mensen rond die het zelf niet eens weten. Die zullen
duizenden anderen blijven besmetten, die op hun beurt... enzovoort. Geen enkele
maatregel kan dat verhinderen.
Dus kunnen we misschien maar beter het kanon opbergen, lijkt mij. Want
de kanonskogels raken alles... behalve de mug.
En misschien moeten we dan maar gewoon ons leven hervatten "als vroeger". Kijk maar naar Zweden:
daar hebben ze nooit een kanon gebruikt, en daar zijn nauwelijks nog
besmettingen te noteren. In België waren er op 11 oktober 2020, 7950 nieuwe
(geregistreerde) besmettingen; in Zweden: 0.
(En zeggen dat wij, België, Zweden ooit "rood" gekleurd hebben...)
Het lijkt erop dat de media een nieuwe corona-paniek-periode ingezet
hebben, samen met onze Bekende Virologen. Op de site van VRTNWS is het weer al "Corona" wat de klok slaat: ik heb
minstens 30 keer het woord "coronacrisis"
in een titel zien staan op de hoofdpagina. We lijken wel weer terug
gekatapulteerd naar de maand april.
De toon van de boodschappen wordt ook hysterischer met de minuut. In
de stijl van: "Het gaat weer helemaal de
verkeerde kant op!" Of wat gedacht van: "Je moet geen genie zijn om te beseffen dat de maatregelen weer strenger
moeten worden!" Klap op de vuurpijl was wel: "Het huis staat in brand!"
Ook de ziekenhuisdirecteurs doen deze keer hun duit in het zakje, met
berichten dat hun Covid-afdelingen aan het vol lopen zijn (wat, vreemd genoeg,
door verplegend personeel in diezelfde ziekenhuizen ontkend wordt), en dat ze
aan de limiet zitten van hun capaciteit om Covid-patiënten op te nemen in de
afdeling Intensieve Zorgen. Er zijn er zelfs al die hun patiënten doorschuiven
naar andere ziekenhuizen, omdat zij geen bijkomende patiënten meer aankunnen.
Kunnen we misschien even terugspoelen in de tijd? Naar de "eerste golf". Bij de piek van die eerste
golf, op 6 april, lagen er 6012 Covid-patiënten in onze ziekenhuizen. Weet u
nog? En wat was toen het commentaar? Eén en al trots en fierheid, want "ons gezondheidssysteem is niet gecrasht".
In tegenstelling tot Italië of Spanje waren er bij ons geen chaotische toestanden
in de ziekenhuizen, geen patiënten in de gangen of in tenten op de parkings.
Want onze ziekenhuizen konden dat goed aan. Méér zelfs: als het moest, kon er
nog "bijgeschakeld" worden en kon de
capaciteit nog verhoogd worden. Dat was dus in april, met 6012 zieken in de
ziekenhuizen. Nu, op 7 oktober, zijn er 952.
Er zijn nu géén 6012 ziekenhuisbedden bezet door Covid-patiënten, maar
slechts 952, waarvan 189 op Intensive
Care. Maar nu wordt er wél alarm geslagen en is de maximumcapaciteit zo
goed als bereikt: "De helft van de 2000
Covid-bedden is al bezet." Nu is de toestand in de ziekenhuizen wél dramatisch,
en moeten patiënten geweigerd worden en doorgestuurd naar een andere kliniek.
Kan iemand volgen? Is er iemand die hier de logica van snapt? Ik in
elk geval niet. Als onze ziekenhuizen in april zonder grote problemen méér dan
6000 bedden beschikbaar hadden, hoe kan het dan een dramatische situatie zijn
als er nu een goeie 950 zieken zijn?
Maar ik zal hiermee vermoedelijk als "negationist" gebrandmerkt worden. Zoals een
ziekenhuisverantwoordelijke het verwoord heeft: "Sommige mensen beseffen nog altijd niet hoe erg het is!"
(Tot voor kort had je alléén "negationisten"
die de holocaust ontkennen. Later zijn er ook de "klimaat-negationisten" gekomen. En nu zijn er dus ook "Covid-negationisten" die "niet beseffen hoe erg het is".)
Nee, ik wil niet ontkennen dat het corona-virus rondwaart, en dat het wereldwijd
al méér dan 1 miljoen slachtoffers heeft gemaakt. Maar ik krijg wél de kriebels
van de intense en niet-aflatende aandacht ervoor en het voortdurend gehamer op "de ernst van de situatie". En dan vooral
het contrast met het totaal gebrek aan aandacht in de nieuwsberichten voor die
andere "killers" waarvan ik op 1
oktober een paar voorbeelden geciteerd heb, zoals AIDS of ondervoeding.
Maar goed, "het huis staat in
brand", en dus zijn er opnieuw strengere maatregelen nodig. Onze
beleidsmakers "doen het niet graag",
want ze weten dat wij het allemaal beu zijn. Maar "het moet nu eenmaal". En "het
is maar voor even": eventjes op de tanden bijten, en dan komt alles wel
weer goed.
Niet dus! Het komt niet allemaal weer goed, binnenkort, want het virus
is "een blijver". Dat hebben ze zélf
gezegd. Die strenge maatregelen zijn dus ook "een blijver". Want zodra je de maatregelen lost, komt het virus
weer sterker op. Zo redeneren de beleidsmakers en de BV's. En in die logica zitten
we dus voor eeuwig vast in dat stramien van strenge maatregelen: contacten
beperken en vooral afstand houden. Die kilte en afstandelijkheid, dat wordt "het nieuwe normaal".
En dát terwijl we méér dan ooit nood hebben aan warmte en nabijheid en
troost.
Of zoals Dimitri Van Toren het zo mooi verwoord heeft:
Zijn we niet allemaal een beetje eenzaam,
Een beetje eenzaam los van elkaar?
Dus laten we dansen, ja bijna stilstaan.
En als het kan een beetje dichter tegen elkaar.
Want zijn we niet allemaal een beetje eenzaam,
een beetje eenzaam in deze vreemde tijd.
We worden nu al zeven maanden lang om de oren geslagen met
corona-cijfers die ons er blijvend moeten van overtuigen hoe vreselijk deze
ziekte wel is en hoe hard de mensheid getroffen wordt door dit
wereld-bedreigende virus.
Sta me dus toe om ook eens wat cijfers te presenteren. Cijfers die net
als de Covid-19 gegevens ook te vinden zijn op www.worldometers.info.
Ik heb voor de overzichtelijkheid een kleine tabel gemaakt, met in de
eerste kolom het aantal "getroffen
personen" en in de tweede kolom het aantal overlijdens, wereldwijd. Het
gaat altijd over cijfers voor het lopende jaar 2020, tot en met vandaag (30
september).
Aandoening
Aantal getroffen
Aantal sterfgevallen
Covid-19
33.916.696
1.013.879
Ondervoeding
846.333.528
8.382.977
Obesitas
766.575.581
Geen toegang tot drinkbaar water
797.526.175
Griep
366.351
Kindersterfte (onder de 5 jaar)
5.697.423
AIDS
42.139.029
1.260.054
Kanker
6.156.068
Malaria
735.230
Roken
3.747.076
Alcohol
1.874.721
Zelfmoord
803.790
Verkeersongevallen
1.011.831
Mijn
bedoeling hierbij is vooral om één en ander toch wat in perspectief te
plaatsen.
Als je het aantal Covid-19 zieken vergelijkt met het aantal mensen die
lijden aan ernstige ondervoeding, dan geeft dat toch een ander beeld dan de
dagelijkse treurzang over hoe hard Covid-19 wel heeft toegeslagen. Als je
daarbij ook nog de bedenking maakt welke gigantische fondsen er vrijgemaakt
worden voor het onderzoek naar het corona-vaccin, en hoe bitter weinig er
geïnvesteerd wordt in de strijd tegen ondervoeding, dan gaat een mens zich daar
toch vragen over stellen. Of niet?
(Ik heb er de cijfers over "obesitas"
aan toegevoegd om aan te geven hoe absurd de situatie wel is: er zijn blijkbaar
bijna evenveel mensen die veel te veel eten als er mensen zijn die geen of
nauwelijks eten hebben. Daaruit zou men moeten concluderen dat er wel degelijk
voedsel genoeg is voor iedereen; alléén is het bijzonder onevenwichtig
verdeeld.)
De
sterftecijfers voor Covid-19 liggen inderdaad erg hoog. Maar niet zo
veel hoger dan die voor Malaria. En lager dan het sterftecijfer te
wijten aan AIDS. En zelfs maar een fractie van de mortaliteit door
kanker. Ze
liggen zélfs lager dan de sterfte door het roken of alcoholmisbruik.
Ik heb het eerder al eens aangehaald: als men inderdaad zo bezorgd is
om elk mensenleven, en daarom die strikte richtlijnen voor deze corona-tijden
heeft uitgevaardigd, waarom zijn er dan niet even strikte richtlijnen om elke
dode door sigaretten of alcohol te vermijden? Dat er jaarlijks bijna 2 miljoen
mensen sterven door de alcohol, en bijna 4 miljoen door het roken, dat is blijkbaar
géén nieuwsitem waard.
En die 800.000 geslaagde zelfmoorden dan? Ook dat is een wereldwijde
epidemie, een "pandemie" van bijna
dezelfde gruwelijke omvang als Covid-19. Maar ook daar is nauwelijks aandacht
voor. Het gaat elke dag opnieuw alléén maar over corona. Als iemand mij dit
hemelsbreed verschil in aandacht en nieuwswaardigheid kan uitleggen... Graag!
En dus zit ik met heel veel vragen als ik naar die cijfers kijk.
Zoals: "Waarom krijgen we elke
dag een update van de corona-cijfers, de besmettingen en de sterfgevallen?"
Waarom voor Covid-19 wél, en voor al die andere moordende ziektes of
aandoeningen niet? Als het belangrijk is om de mensen goed te informeren over
de risico's van het corona-virus en om de mensen "alert" te houden zodat ze zichzelf blijven beschermen, geldt dat
dan niet evengoed voor bijvoorbeeld de risico's van het roken? Waarom krijgen
we geen dagelijkse cijfers van het aantal nieuwe zieken en/of sterfgevallen te
wijten aan de sigaret? En waarom horen we nooit meer iets over de AIDS-doden?
Het lijkt alsof de ziekte niet meer bestaat, of iets banaals geworden is. De
cijfers zeggen helemaal iets anders! Moeten we ook daar dan geen dagelijkse
update van krijgen, om de mensen alert te houden zodat ze zichzelf blijven
beschermen?
En ook: "Hoe is het te verklaren
dat nu opeens immense investeringen mogelijk zijn in de zoektocht naar een
vaccin tegen Covid-19?" Kanker maakt al tientallen jaren gigantisch veel slachtoffers,
maar het kankeronderzoek moet het stellen met een fractie van die middelen, en
dan nog dikwijls dankzij giften van mensen zoals u en ik.
Ik heb het al tot vervelens toe geschreven, maar ik blijf het
herhalen: "Hier klopt iets niet!"
Wat er precies achter zit, dat weet ik niet. Maar dát er iets niet
klopt, zó veel is wel duidelijk...
De kans dat Donald op de vooravond van de presidentsverkiezingen met
een vaccin tegen Covid-19 zal kunnen pronken, is bijzonder klein. Niet dat het
iets zal uitmaken: voor zijn aanhangers is zijn belofte dát het er komt,
voldoende. En hoe dan ook zal het de schuld van die communist Joe Biden zijn
als het er nog niet is.
Het zal vermoedelijk pas tegen midden 2021 zijn eer er een (min of
meer) betrouwbaar en goed getest vaccin is dat in voldoende hoeveelheden
beschikbaar zal zijn. "Voldoende
beschikbaar" betekent dan: een paar honderd miljoen dosissen. Voldoende
voor het rijke Westen. Voor de achtergebleven gebieden, de sloppenwijken in
Zuid-Amerika, de vergeten dorpjes in de Afrikaanse wouden, de
platgebombardeerde steden in Azië, zal het nog eventjes wachten zijn. Niet dat
die mensen daar nu écht om zitten te springen; zij hebben heus wel andere
dingen aan hun hoofd: gewoon overleven, de volgende dag halen.
Midden 2021 hebben we een vaccin. En dan? Keren we dan terug naar "het oude normaal"? Dat is toch de
bedoeling, als ik me niet vergis.
En wat als veel mensen niet van dat vaccin zullen moeten weten? Het
zal uitgetest zijn op een paar honderdduizend personen, die gedurende enkele
maanden gevolgd werden. Zijn we daarmee zeker dat het zal werken? Voor
iedereen? Zonder bijwerkingen? Niemand die dat zal kunnen garanderen. En zullen
we dan iets weten over de mogelijke neveneffecten op langere termijn? Niet dus.
Hoe betrouwbaar zal het vaccin dan wel zijn?
Velen zullen het niet betrouwen, velen zullen het niet willen wagen. Volgens
de eerste peilingen zullen vermoedelijk tot 25% van de mensen weigeren zich te
laten inenten. Uit angst voor ongewenste bijwerkingen, of omdat ze niet geloven
dat het vaccin voldoende werkzaam zal zijn. Vergeten we niet dat ook het
griepvaccin verre van 100% werkzaam is: naar schatting blijft zelfs zo'n 60% tóch
vatbaar voor het influenza-virus na een griep-inenting.
Om Covid-19 écht de baas te kunnen, zal de werkzaamheidsgraad van het
vaccin minstens 70% moeten zijn, wat véél hoger ligt dan bij het griepvaccin, én
zal de inentingsgraad minstens 80% moeten bedragen. Het lijkt er sterk op dat
we dat niet zullen halen: bij een vaccinatiegraad van 75% en een
werkzaamheidsgraad van 40% zoals bij het griepvaccin, halen we een
groepsimmuniteit van amper 30%. Méér dan twee derde van de bevolking blijft dus
vatbaar voor het virus, en dan lijkt het mij een illusie te geloven, of te
hopen, dat het vaccin ons zal toelaten terug te keren naar "het oude normaal".
En dus?
En dus is het een vals beeld als de virologen ons vertellen dat we "nog even" moeten doorbijten tot het
vaccin er zal zijn, en dat we dan eindelijk van die versmachtende richtlijnen
zullen verlost zijn. Zélfs wie immuun zou zijn voor Covid-19 na een inenting,
loopt na enkele maanden, of hooguit een jaar, de kans om tóch weer besmet te
raken. Het is niet zoals bij de mazelen of polio of de pokken, dat je
levenslang immuun bent en dat een wereldwijde vaccinatiecampagne de ziekte
helemaal kan uitroeien. Het is zoals bij de griep: het gaat nooit meer weg. Ook niet met een
vaccin.
De conclusie is dat het vaccin al bij al niet veel verschil zal maken:
het risico op besmetting zal evengoed blijven bestaan, en de beoogde
groepsimmuniteit zal evenmin bereikt worden.
Moeten we dan in angst en afstandelijkheid blijven leven? Voor altijd?
Zélfs als het vaccin er is?
Ik kan me het "nieuwe normaal"
zó al voorstellen. We zullen allemaal een gekleurde armband moeten dragen: een
groene als we ons hebben laten inenten en antistoffen aangemaakt hebben, een
oranje als we ons hebben laten inenten maar toch niet immuun zijn, en een rode
voor de rebellen die geen inenting willen. De "groene armbanden" zullen alles mogen doen, in totale vrijheid, en
iedereen mogen ontmoeten. De "rode
armbanden" zullen zondermeer in hun kot moeten blijven. En de oranje zullen buiten mogen, maar mét
mondmasker en op anderhalve meter.
Of... we zouden die hele waanzin achterwege kunnen laten.
Als we ooit willen terugkeren naar "het oude normaal", zullen we moeten stoppen met ons leven door dit
virus te laten domineren. We zullen moeten leren accepteren dat het virus er is.
En dat het slachtoffers zal maken (met of zonder vaccin), net zoals het
Influenza-virus.
En voor de rest gewoon verder "leven":
in warmte, in tederheid, in intimiteit, in vreugde en ongedwongenheid. Als we dát
niet kunnen of mogen, dan stopt het leven eigenlijk voor de mens. Vaccin of
geen vaccin.
Het is zoals bij een terroristische aanval waarbij veel dodelijke
slachtoffers vallen. De reactie is dan steevast: "We laten ons door de terroristen geen angst aanjagen. We laten ons leven
niet domineren door de angst voor terreur. Want anders hebben de terroristen
gewonnen!" Als we nu ons leven laten overheersen door de angst voor dit
virus, dan heeft het virus gewonnen.
Het griepseizoen 2017-2018 ligt eigenlijk nog maar pas achter ons, en
toch zijn we het al vergeten. Dat komt omdat het zonder veel omhaal of poespas
gepasseerd is: géén aanhoudende en lang-uitgesponnen nieuwsitems, géén
dagelijkse update van "de cijfers", géén
lockdown, géén mondmaskers, géén bubbels. Het leven is gewoon zijn normale gang
blijven gaan. Er waren alléén de verhoogde waarschuwingen voor een "strikte handhygiëne". Op het werk hingen
daarom op elke verdieping een paar flacons met ontsmettende handgel. Dat
herinner ik me wél nog, maar voor de rest was er niets dat "anders dan anders" was.
Bij een "matige" griep wordt
de besmettingsgraad geschat op ongeveer 5%, bij een sterke griepepidemie zoals in het griepseizoen 2017-2018 is dat
eerder 10%. Dat betekent dat zowat een miljoen Belgen in die winter met het
Influenza-virus besmet zijn geweest. En tóch was er geen dagelijkse update van
het aantal nieuwe besmettingen, en was er niemand die ons in de journaals kwam
waarschuwen voor wat op ons af kwam. (Ter vergelijking: tot vandaag zijn er in
België ongeveer 96.000 geregistreerde Covid-19 besmettingen.)
Nochtans ging het ook toen niet om "een griepje": de epidemie heeft hard toegeslagen in het
griepseizoen 2017-2018. Bij ons in België wordt de "oversterfte" door het griepvirus voor het seizoen 2017-2018 geschat
op 9.400. Algemeen wordt aangenomen dat dit een onderschatting is, omdat niet
alle sterfgevallen door een longinfectie na een griepaanval aan het
Influenza-virus gelinkt werden. Het aantal dodelijke slachtoffers van Covid-19
in ons land bedraagt nu officieel bijna 10.000, maar dat is een overschatting
omdat bijvoorbeeld alle sterfgevallen in een woonzorgcentrum waar er een
Covid-19 besmetting was vastgesteld, aan het Sars-CoV-2 virus toegeschreven worden.
Tijdens de hittegolf van eind juli en de eerste helft van augustus,
was er een onverwacht sterke toename van overlijdens bij de oudere mensen. Ook
die werden, zonder veel duiding of commentaar, bij de corona-cijfers gevoegd,
hoewel er elk jaar bij een hittegolf een oversterfte is. In de hittegolf van
juli 2019 stierven op de heetste dagen vermoedelijk elke dag zo'n 80 mensen als
gevolg van de hitte. Toen waren dat slachtoffers van de extreme warmte, dit
jaar zijn het "corona-slachtoffers"
geworden.
Het punt is dat de sterfte die gelinkt kan worden aan het corona-virus
eigenlijk niet erger is dan wat we wij een zware griepepidemie gezien hebben.
Maar waar die dodelijke slachtoffers bij Influenza-patiënten (geheel terecht)
toegewezen werden aan een, secondaire, bacteriële infectie van de longen, wordt
die link bij Covid-19 patiënten nooit gelegd. We leven trouwens al járen met de
wetenschap dat er elke dag mensen in het ziekenhuis belanden met een zware
longontsteking, en dat er wekelijks minstens 10 mensen, vooral ouderen, aan
overlijden. Géén zinnig mens die het in zijn hoofd zou halen om daar paniek
over te zaaien, laat staan het leven compleet stil te leggen of de mensen met
een mondmasker te doen rondlopen...
Wat ook totaal anders is bij Covid-19 dan bij een griepepidemie, is
het hoge aantal ziekenhuisopnames. Zelfs in het piek-seizoen 2017-2018 was er
geen uitzonderlijke toeloop van besmette patiënten in de ziekenhuizen. Bij een
griep zegt een dokter gewoon: "Uitzieken."
En als er complicaties optreden in de vorm van een bacteriële longontsteking,
dan worden antibiotica voorgeschreven. (Vanaf dan is er trouwens geen sprake
meer van een griep-slachtoffer, maar van iemand "met een longontsteking".) Bij Covid-19 wordt dat een
ziekenhuisopname "omwille van het
corona-virus", en dan krijgen we verontrustende berichten dat onze
ziekenhuizen dit niet aankunnen.
En dan komt de vraag opnieuw piepen: "Waarom?"
Vanwaar die extreme aandacht en focus op dit virus? En vanwaar de
extreme en ingrijpende maatregelen?
Onvermijdelijk komt de bedenking toch naar boven dat precies dóór de
opgelegde maatregelen de "groepsimmuniteit"
bij ons nog altijd bijzonder laag is. Amper 6% of daaromtrent. En vermits de
maatregelen strikt aangehouden worden, zal daar geen verandering in komen. De
enige manier om op grote schaal immuniteit te verkrijgen, zal dus door "hetvaccin"
moeten zijn. Met andere woorden: de opgelegde maatregelen zijn zodanig dat een
vaccin tegen Covid-19 onmisbaar geworden
is om ons "normale leven" te kunnen
hervatten.
Ik wil niet zo ver gaan om te beweren dat dit allemaal door de
farma-industrie "opgezet spel" is,
maar het komt hen in elk geval wel bijzonder goed uit. Ook de makers en
verkopers van het griepvaccin zullen trouwens komende winter uitzonderlijk
goede zaken doen, want iedereen is als de dood voor het idee van een besmetting
met Influenza én het corona-virus tegelijk.
Ik moet het eerlijk bekennen: ik heb het virus Sars-CoV-2 schromelijk onderschat. Maar ik kan als
verontschuldiging aanvoeren dat ik niet de enige was. Ook Wouter Beke gaf
onlangs in het parlement toe dat niemand had kunnen voorzien dat dit virus zó
hard zou toeslaan: "We hebben ons
aanvankelijk collectief mispakt in de aard en de snelheid van het virus en de
impact ervan."
Zowat alle voorspellingen of veronderstellingen, gebaseerd op onze
kennis van andere corona-virussen (zoals MERS en SARS), zijn trouwens fout
gebleken.
Zo is men er altijd vanuit gegaan dat het virus alléén kan
overgedragen worden via de druppels
die we produceren bij het spreken of roepen (of lachen, of zingen). En dat het
bijgevolg voldoende is om op anderhalve meter afstand te blijven, want die
druppels dragen niet ver in de lucht. Maar stilaan komen de experten tot het
besef dat het virus zich ook kan verspreiden via aërosolen, dat zijn microdruppeltjes. En die dragen véél verder dan
die grotere druppels. Wat dus betekent dat die anderhalve meter niet volstaat.
Het zou dus best kunnen dat mensen elkaar tóch besmetten, ook als ze "anderhalvemeteren". Dit virus produceert
blijkbaar ook véél meer "nakomelingen"
dan alle gekende corona-virussen, zodat het bij sommige mensen massaal aanwezig
is in het speeksel, en dus ook veel meer omstaanders tegelijk kan besmetten.
Zo is men er ook altijd vanuit gegaan dat het virus vanzelf minder
actief, en erg loom, zou worden in de zomer, omdat dat voor andere
corona-virussen (en ook voor het Influenza-virus) wél het geval was. Maar dit
virus lijkt zich van zomerse temperaturen of een zomers klimaat weinig aan te
trekken. De dramatische toestanden in Zuid-Amerika zijn daar het pijnlijke bewijs
van.
En men is er ook vanuit gegaan dat ons lichaam na een besmetting
antistoffen zou aanmaken die ons levenslang, of in elk geval een zestal maanden,
zouden beschermen tegen het virus. Maar ook dat klopt niet voor dit
super-virus: het blijkt dat de antistoffen na een paar maanden al weer
verdwenen zijn. En er zijn, tegen alle verwachtingen in, al gevallen bekend van
mensen die een tweede keer besmet geraakt zijn op korte tijd.
Ook de voorspelling dat er ergens in het najaar, oktober of november,
mogelijk een tweede golf zou kunnen aan komen, is door de ijver van het virus
achterhaald. Want die tweede golf is er nu al, eigenlijk zelfs vóór de eerste
golf echt voorbij was.
Maar het moet gezegd: het succes van dit virus is niet alléén zijn
eigen verdienste. De mens heeft er
zelf ook schuld aan.
Omdat we er nooit in geslaagd zijn om tijdig de gepaste maatregelen te
nemen, en altijd achter de feiten zijn blijven aan hollen. Omdat er geen
communicatie, geen overleg, geen samenwerking was om efficiënt op te treden.
Omdat chaos eerder regel dan uitzondering was.
Maar ook omdat de mens nu eenmaal een egoïstisch wezen is dat alléén
aan zichzelf denkt en geen ene moer met een ander in zit. En omdat het
blijkbaar erg moeilijk is om iets verder te kijken dan "vandaag". En dus denken de jongeren dat ze zich alles mogen
permitteren en de richtlijnen aan hun laars kunnen lappen, en feesten ze erop
los wanneer ze de kans zien. En dus denken diverse actiegroepen dat ze het
recht hebben om te gaan betogen, in grote groepen dicht bijeen, want "het is voor de goede zaak". En dus
denken sommige joodse of islamitische gemeenschappen dat het hun voorrecht is
om de vieringen in hun gemeenschappen tóch te laten doorgaan, met velen samen,
dicht bij elkaar. En dus denken de voetbalfans dat de regels niet op hen van
toepassing zijn. (Maar misschien denken voetbalfans en feestende jongeren
helemaal niet?)
Voorlopig is de stand van deze match 1-0 in het voordeel van het
virus. (Of ondertussen eerder al 2-0, vrees ik.)
Maar als we ons allemaal wat meer aan de richtlijnen zouden houden, en
als de verantwoordelijken er eindelijk in zullen slagen om een efficiënte
organisatie en een duidelijke communicatie op poten te zetten, kan de mens de
wedstrijd misschien toch nog winnen.
Al zit het er dik in dat het lepe virus desnoods nog een andere truc
uit de mouw zal schudden.
Het zou mij niets verwonderen als binnenkort zou blijken dat het virus
een oplossing gevonden heeft voor het wegvallen van de handdruk of omhelzing,
en dat ook elleboog-contact zou kunnen zorgen voor de overdracht van besmette
deeltjes.
Zal ik nog eens "tegendraads"
zijn, of "averechts"?
Dan zou ik het graag hebben over de dagelijkse corona-cijfers: de weekgemiddelden die sinds 23 juni
gepresenteerd worden in plaats van de dagelijkse cijfers. Ik vraag me af welke
bolleboos op dat idee is gekomen: die cijfers betekenen totaal niets. Men maakt
een vergelijking met het weekgemiddelde van 7 dagen eerder, om (meestal) te
besluiten dat "de trend dalend is".
Flauwekul, dus. Want er is helemaal geen trend
af te leiden uit die cijfers, en die vergelijking doet totaal niets terzake.
Het is puur toeval als er in "de vorige
week" toevallig een dag was met een uitschieter: dan krijg je bij die vergelijking een forse daling (zelfs al
ligt het gemiddelde hoger dan een dag
eerder). Een paar dagen later zit die uitschieter niet meer in "de vorige week", en dan is er opeens
geen daling meer.
"De trend blijft dalend,"
zeggen onze nieuwsankers elke avond consequent met een blij gezicht. Maar wat
zien we als we een beetje kritisch kijken?
Het weekgemiddelde van bevestigde besmettingen schommelt al sinds
midden juni tussen 80 en 90 gevallen per dag. Er is géén significant verschil
te merken tussen de aantallen van 23 juni en die van 5 juli. Er is geen "dalende trend." Een échte dalende trend, dat zou betekend hebben
dat we na twee weken zouden gezakt zijn van een kleine 90 tot ongeveer 75
dagelijkse besmettingen, zélfs bij een daling van amper één procentje per dag. Hoerageroep
is dus niet aan de orde. (En al zeker niet als je bedenkt dat in China bijna een
half miljoen mensen in quarantaine is gezet nadat er op een dag zowaar 18
nieuwe besmettingen waren ontdekt.)
Hetzelfde voor het aantal ziekenhuisopnames: ook dat blijft schommelen
tussen 15 en 20 per dag, al sinds begin juni. Er is géén dalende trend.
Helemaal te gek wordt het als we de sterftecijfers gepresenteerd
krijgen: als er op een dag "maar" 5
zijn tegenover 6 de vorige week, dan spreekt men over een "daling met 17%". Dat is ronduit belachelijk omdat het slechts gaat
over 1 meer of minder. Ook dat aantal blijft ongeveer constant schommelen
tussen 5 en 7, en een verschil van 1 in dat gemiddelde, van de ene week tot de
andere, heeft statistisch geen enkele betekenis.
Net zoals men ons maandenlang via de media krampachtig heeft willen
overtuigen hoe erg dit virus ons wel getroffen had, en dat de genomen
maatregelen wel degelijk gerechtvaardigd en noodzakelijk waren, probeert men
ons er nu van te overtuigen dat de versoepelingen toegelaten waren en met
wijsheid zijn uitgevaardigd. De waarheid is, helaas, dat onze
verantwoordelijken maar wat zitten aan te modderen. De politiek heeft
beslissingen genomen zonder enige kennis van zaken toen de crisis begon: ze
hebben links en rechts een besluit uitgevaardigd in de hoop dat het iets zou
uitmaken, en om te tonen dat ze "vastberaden"
waren. En de politiek neemt nog altijd beslissingen zonder enige kennis van
zaken: ze laten de maatregelen nu "noodgedwongen"
los omdat toch niemand de richtlijnen nog wil volgen. Desnoods tégen het advies van
de virologen. Geknoei, van het
begin tot het einde. Zoals trouwens nog maar eens blijkt uit de
halfslachtige houding tegenover toeristen die terugkeren uit gebieden met een hoge
besmettingsgraad.
Maar zie: "Het blijft de goede kant
op gaan." En dus hebben ze wijs gehandeld. (Donald Trump zegt óók dat het
bij hen de goede kant op gaat, en dat zijn regering het bijgevolg prima heeft
aangepakt.)
De media blijven in elk geval consequent met zichzelf: van bij het
begin hebben ze ons overstelpt met fake
news, of in elk geval met een "alternatieve
werkelijkheid". Zoals toen ze kwamen melden dat 17% van de bewoners van de
woonzorgcentra besmet waren, terwijl achteraf bleek dat het maar 4% was. En dat
verkondigen van een alternatieve realiteit
blijven ze ook nu consequent volhouden.
Ik weet alleen niet of ze dat uit eigen beweging doen, dan wel of ze
daartoe een "vriendelijke oproep"
zouden gekregen hebben van hogerhand?
Maar laat ons niet bij die negatieve bedenkingen blijven hangen.
Het positieve is dat er maar 5 à 6 doden meer zijn, per dag,
die (al dan niet terecht) aan Covid-19 worden toegeschreven. Als je weet dat er
dagelijks ongeveer 80 mensen sterven aan hart- en vaatzieken, en omtrent 75
door kanker, dan valt dat dus best wel mee.
En als je bedenkt dat elke dag gemiddeld 27 mensen vrijwillig uit het
leven proberen te stappen omdat ze het niet meer zien zitten, dan zou ik oordelen
dat die epidemie erger is dan
corona. Alléén wordt er niet zo veel tamtam rond gemaakt.
"Twee keer zoveel
rusthuisbewoners overleden tijdens de coronacrisis als normaal!"
Misschien heeft u op 10 juni deze spectaculaire kop van VRTNWS gemist?
Het zou kunnen, want onze corona-aandacht was begin juni al danig aan het verslappen.
Wat vermoedelijk precies dé reden was om nog eens met een sensationele headline
uit te pakken.
Ik heb het wél gezien, en ik ben onmiddellijk aan het rekenen gegaan.
Mijn conclusie was: "Dit is onmogelijk.
Dit kan nooit kloppen."
Fake-news, dus. Alweer. Ik moet toegeven dat de bewering in het
artikel zélf meer genuanceerd was, en geloofwaardiger. Maar het is de headline
die blijft hangen bij de mensen.
Eigenlijk is er in de voorbije periode niets anders geweest dan een
opeenvolging van spectaculaire titels. Herinnert u zich al die sensationele berichten
over de dramatische toestanden in de
woonzorgcentra?
Op 7 april: Alle bewoners en
medewerkers van zwaar getroffen
woonzorgcentrum Westervier in Brugge worden getest op coronavirus.
Op 9 april: Helft van bewoners woonzorgcentra Villa Rosa en 't Meiland in
Sint-Truiden blijkt besmet.
Op 10 april: "Verschrikkelijk
als we mensen hadden kunnen redden": prof ethiek Devisch over 4 op 10
coronadoden in zorgcentra.
Op 14 april: Meer dan de helft van de coronadoden komt op het conto van de
woonzorgcentra. Voeg daarbij het tekort aan degelijk beschermingsmateriaal voor
bewoners en personeel en een gebrek aan opgeleid personeel, en je hebt een
grote cocktail van miserie en ellende.
Op 15 april: In de Leuvense
rusthuizen Booghuys en Edouard Remy zijn 40 mensen besmet met het
coronavirus. In die twee woonzorgcentra samen zijn al 20 bewoners
overleden aan het virus.
En ook nog: Drie vierde van personeel en bewoners woonzorgcentrum Wachtebeke is besmet met
coronavirus
En: 17 procent van de 11.000
tests die de afgelopen vijf dagen bij personeel en bewoners van woonzorgcentra
zijn afgenomen, is positief.
Op 20 april: Het leger zet in
Aalst 6 medische specialisten in die zorgpersoneel extra opleiden om het
coronavirus beter te bestrijden.
Op 22 april: In woonzorgcentrum
De Maretak in Halle zijn sinds het begin van de coronacrisis 38 mensen
overleden. Dat is bijna een derde
van het totaal aantal bewoners.
Op 30 april: Nodeloos doden
gevallen in woonzorgcentra. Men heeft de bewoners zonder bezoek gezet, en het
personeel zonder beschermingsmateriaal of richtlijnen.
En dan op 3 mei: 7 procent van geteste bewoners van woonzorgcentra besmet met coronavirus
Ondertussen is men er, na veel geklungel, toch in geslaagd om in de
woonzorgcentra iedereen getest te krijgen. En wat blijkt nu? Van de bewoners is
4 procent besmet, wat eigenlijk in lijn
ligt met de resultaten voor de totale bevolking.
Terwijl dat dus volgens Wouter Beke ongeveer drie weken daarvoor (op 3
mei) 7% zou geweest zijn. En op 15
april was er zelfs nog sprake van 17%.
Waar zijn al die besmette patiënten opeens naar toe? Of waren de eerste
paniekerige cijfers gewoon zwaar overdreven? (Of simpelweg gelogen?)
"En die massale sterfte in de
woonzorgcentra dan?" hoor ik u vragen.
Ja, ik heb daar ook met verbazing en verbijstering naar zitten kijken.
Ik was ervan overtuigd dat ondertussen minstens de helft van de kamers in de
woonzorgcentra zouden leeg staan. Maar ik heb mijn oor eens te luisteren gelegd
bij Marc Van Ranst: "In België wordt elke
dode geteld waarvan vermoed wordt dat er corona in het spel is geweest. Op die
manier komt bijna iedereen die in een woonzorgcentrum sterft in die
statistieken terecht."
Wat vermoedelijk ook verklaart waarom op 10 juni de "oversterfte" in de woonzorgcentra opeens
weer alarmerend hoog zou zijn: "Twee keer
zoveel rusthuisbewoners overleden tijdens de coronacrisis als normaal."
Als je weet dat maar 4% van de bewoners in de woonzorgcentra besmet
was, en dat het sterftecijfer van besmette patiënten bij corona tussen 5 en 6%
ligt, dan kom je aan een sterftegraad van 0,24 %. Zélfs als we zouden aannemen
dat het sterftecijfer bij oudere mensen tot 4 keer hoger zou liggen dan het
gemiddelde, dan kom je aan 1 échte "corona-dode"
op 100 rusthuisbewoners. Over de hele periode. Het lijkt me sterk dat hierdoor
het aantal overlijdens zou verdubbeld zijn.
Bij het verzorgend personeel is zelfs maar 2% besmet, of besmet geweest, volgens de laatste metingen. Dat is
nog een stuk lager dan het landelijk gemiddelde. En niet iedere besmette
verzorger is ook écht ziek geworden. Vanwaar dan die aangrijpende berichten
over "al die besmette
verzorgers" die tóch moesten gaan werken, ziek of niet?
Tja, ik begrijp het dus niet goed. Waarom die paniek-scènes? Vanwaar
die dramatische beelden? Vanwaar die hartverscheurende reportages?
Eigenlijk grotendeels "fake",
dus. Er waren in de meeste woonzorgcentra geen noodsituaties. Er waren vooral beelden
van noodsituaties. En die werden zwaar uitvergroot. Omdat de media een
nieuwe impuls nodig hadden om de kijker te blijven boeien. Omdat de overheid
moest kunnen bewijzen dat de situatie héél ernstig was, en dat de onmenselijke
vereenzaming van die oudjes écht wel nodig en verantwoord was.
Mijn respect en waardering voor het verzorgend personeel in
ziekenhuizen en in de woonzorgcentra, en evengoed bij de thuisverpleging,
blijft onveranderd hoog. Die "sensatie"-berichtgeving
doet daar niets van af. Maar als ik vóór deze crisis nog iets van vertrouwen
had in de media en in de politiek, dan is dat ondertussen wel compleet
verzwonden.
Herinnert u zich nog het begin van de corona-pandemie? Wanneer we er
allemaal absoluut van overtuigd moesten worden dat dit "niet zomaar een griepje" was? Toen kwamen er die spectaculaire
beelden in de media, en reportages over de verwoestingen in de longen van
Covid-19 patiënten. "De longscans van
patiënten die binnenkomen in de spoedafdeling zijn ronduit angstaanjagend",
blokletterde VRTNWS op 16 maart.
We vielen allemaal steil achterover van afschuw en angst. Ja, dit was
toch wel iets anders dan "een griepje".
Hierbij waren drastische maatregelen nodig, en wel dringend!
Tot enige tijd later bleek dat die longschade eigenlijk niet door het
virus was toegebracht. Maar wél door ons eigen afweersysteem, dat, bij sommige
onfortuinlijke mensen, volledig tilt blijkt te slaan in reactie op de vreemde
en onbekende indringer. Maar toen waren we al 23 april, en het beeld van de
verwoeste longen was in onze hersenen ingeprent, en de overtuiging dat dit "véél erger was dan een griepje" bleef
ook bestaan. En daarmee ook de motivatie om zich te plooien naar de draconische
maatregelen die ons opgelegd werden: de economische stilstand en de sociale
vereenzaming.
Ondertussen zijn we weer een tijdje verder, en het maatschappelijk
draagvlak voor de lockdown is volledig
verdwenen. Het is nu al zéker dat zoiets bij een eventuele tweede corona-golf
niet meer op diezelfde steun zal kunnen rekenen. Wel integendeel: er valt
ongemeen veel en heftig protest te verwachten.
En zie: geheel toevallig komen de media nu met een nieuwe studie op de
proppen, die aantoont dat het virus wél enorme verwoestingen aanricht in de
longen: "COVID-19 brengt schadelijke
veranderingen aan in longbloedvaten!" En dat het dus wél veel erger is dan
een influenza-aanval: "De longen die
aangetast waren door COVID-19 blijken meer schade te vertonen dan longen die
aangetast waren door griep."
En dat de lockdown dus wel degelijk verantwoord en nodig was.
Misschien ben ik te sceptisch en te negatief, of te argwanend, maar de
timing van deze nieuwe studie lijkt me net iets té toevallig om toeval te zijn.
Er zijn trouwens ook nieuwe cijfers met betrekking tot de "oversterfte" als gevolg van influenza,
wereldwijd. Maar daar wordt door de media met geen woord over gerept.
Bij ons maakt "een griepje"
inderdaad niet zó veel slachtoffers meer, maar in veel landen waar er nog geen
massale inentingen met het griepvaccin uitgevoerd worden, is de toestand véél
dramatischer. Volgens de gegevens van de site worldometers.info, een internationale site die beschouwd wordt als
één van dé referenties voor wereldwijde statistieken, en die de gegevens
verzamelt zoals die door de officiële instanties dagelijks worden gemeld, zou
de oversterfte door influenza schommelen tussen 290.000 en 650.000, jaarlijks. Die
schatting ligt een stuk hoger dan eerdere schattingen: tussen 250 en 500
duizend, dacht men vroeger. Volgens het Amerikaanse CDC (Centers for Disease Control and Prevention) stijgt het aantal
influenza-doden effectief, de laatste jaren, vooral bij oudere mensen in de
armere landen.
Voor Covid-19 staat de teller (volgens Worldometer) nu (6 juni) op ongeveer 399.000 doden, en het cijfer
stijgt nog altijd met 4 à 5 duizend per dag.
Ik moet er eerlijkheidshalve wel aan toevoegen dat de bovengrens van
650.000 griepdoden komt van de WGO. En Donald Trump heeft al duidelijk laten
verstaan dat die niet te vertrouwen is. Het zou dus kunnen dat de Chinezen hier
valse informatie over gegeven hebben.
Wie ooit "Game of Thrones"
gezien of gelezen heeft, weet dat de voorspelling "Winter is coming" weinig goeds belooft, wel integendeel.
Het zou weleens kunnen dat niet alléén in Westeros, maar ook bij ons, de komende winter er één zal zijn van
grote zorgen en angsten. Want het SARS-CoV-2 virus zal heel waarschijnlijk
gezelschap krijgen van het Influenza-virus dat elke winter zijn opwachting komt
maken in onze streken.
En ja, ik weet het wel: Influenza is "maar een griepje". Maar voor een goed begrip: het is "een griepje" dat wereldwijd ieder jaar
gemiddeld zo n 250.000 dodelijke slachtoffers maakt. In België, waar we om één
of andere reden altijd zwaarder in de brokken delen, betekende dat in het
griepseizoen 2018/2019 een oversterfte, als gevolg van Influenza, van naar
schatting 2.900 personen. En 2018/2019 was een "matig" griepseizoen. Het jaar daarvoor (2017/2018) waren dat er
naar schatting 9.400. Wie zei ook weer dat Covid-19 toch wel wat anders is dan "een griepje"?
Als u mij een zijsprongetje wil vergeven,
hierbij moet mij toch iets van het hart.
Bij de laatste persmededeling van het
corona-crisiscentrum is opnieuw de vergelijking gemaakt tussen de
sterftecijfers door griep en die van corona. Daarbij was sprake van hooguit 3 à
4.000 doden door de griep, in de voorbije jaren. Wat betekent dat corona bijna
twee en een half keer zoveel slachtoffers maakt als de griep. En dús is corona
véél erger en gevaarlijker dan de griep, en dús waren de genomen maatregelen
nodig en gerechtvaardigd. De aandachtige en kritische lezer zal merken dat die
cijfers niet helemaal overeenstemmen met wat ik hierboven geschreven heb, over
een "oversterfte" van 9.400 personen.
Terwijl mijn cijfers te vinden zijn op de website van Sciensano, het officiële orgaan dat de cijfers van infectieziektes
bijhoudt.
Het "probleem"
is dat bij de cijfers over griepdoden die in de vergelijking met corona
gebruikt worden, alléén de "echte"
griepdoden vermeld worden. Dat is een onderschatting,
want als iemand bijvoorbeeld als gevolg van de griep een longontsteking opdoet
en daaraan sterft, dan wordt die niet als "griepdode"
geregistreerd, maar is de doodsoorzaak een longontsteking. Bij corona doet men
exact het omgekeerde: daar worden de "vermoedelijke
gevallen" meegerekend, en dus zijn die getallen een overschatting. Als een stokoud vrouwtje komt te sterven in een
woonzorgcentrum waar corona is vastgesteld, dan is dat vrouwtje automatisch een
corona-slachtoffer.
De vergelijking tussen de beide getallen
loopt dus behoorlijk mank, om het zacht uit te drukken. De vroegere pers-adviseur
van Donald Trump zou dat omschreven hebben als "alternative facts". Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat dit
doelbewust gebeurt. Vermoedelijk om de draconische maatregelen te kunnen
rechtvaardigen, en om te zorgen dat de schrik erin blijft zodat we ons braaf
aan de richtlijnen zouden houden.
Maar dit geheel terzijde.
Stel dat ons in het late najaar inderdaad een tweede corona-golf te
wachten staat, en dat daar een serieuze griepepidemie bovenop komt, dan zouden
we angstwekkende cijfers mogen verwachten. Want als het influenza-virus zijn
initiële angst voor corona overwonnen zal hebben, zal het weer ongestoord zijn
gang kunnen gaan, en het lijkt erop dat ze de koek eerlijk onder elkaar zullen
verdelen. Influenza zal de ouderen met rust laten, want die zijn ingeënt, en
zich op de jeugd concentreren. En dan krijgt Covid-19 vrij spel bij de oudere
generatie.
Als het inderdaad zo ver komt, dan zullen de zaken toch wel anders
mogen aangepakt worden dan bij de lopende corona-pandemie. We kunnen natuurlijk
de truc met de lockdown nog eens proberen, maar dan sturen we de Belgische
samenleving gegarandeerd terug naar Daense
toestanden. En bovendien heeft de lopende crisis al aangetoond dat die truc
langs geen kanten werkt. Laat ons hopen dat we tegen dan zullen geleerd hebben
van de aanpak in landen waar ze Covid-19 wél onder controle hebben kunnen
houden.
Ik wil geen doemdenker spelen, maar het lijkt er toch op dat de natuur
zich stilaan op de mens begint te wreken voor wat we haar al decennia lang
aandoen, en voor de niet-te-stillen hebzucht en vraatzucht waarmee wij de
natuur plunderen en verkrachten. Dat kon gewoon niet ongestraft blijven
doorgaan, daar moesten vroeg of laat accidenten van komen. Het zou weleens
kunnen dat het moment gekomen is dat wij de prijs moeten betalen.
Misschien vinden we tijdig een vaccin tegen het SARS-CoV-2 virus, en
kunnen we de ramp voor deze keer nog afwentelen. Maar het lijkt een beetje op
de strijd tegen dopinggebruik, of de strijd tegen drugs, of de strijd tegen
cyber-criminelen: hoe hard we ook lopen, we liggen altijd minstens één stap
achter. Want we maken altijd de fout van onderschatting of zelfgenoegzaamheid.
En als er iets is wat we zeker niet mogen doen, dan is het de vindingrijkheid van
de natuur onderschatten.
Laat ons hopen dat we tijdig tot het inzicht komen dat we geen baas
zijn van de natuur, maar alleen maar een deel ervan. En dat we stoppen met
parasiteren op de natuur en leren er in symbiose mee samen te leven. Zoals alle
andere levende wezens.
Misschien zal de natuur ons dan toch nog een kans geven om te
overleven?
Het is grappig, en tegelijk verontrustend, hoe de zogenaamde experts op allerlei domeinen allemaal
een uitgesproken mening hebben, maar elkaar dan toch flagrant tegenspreken.
Zo bijvoorbeeld als het gaat over het examen op het einde van dit vreemde
schooljaar.
De onderwijsexpert van de OESO stelt dat examens nodig zijn om
objectief te kunnen evalueren en om de kinderen te motiveren bij hun studie.
Maar een professor aan de UGent beweert dan weer: "Examens organiseren op het einde van dit schooljaar zou erg oneerlijk
zijn." Hij vindt dat examens géén motiverende factor zijn en dat een
evaluatie op het eind van dit schooljaar ook zonder examens op een objectieve
manier kan gebeuren.
Kortom: de beide heren experten beweren exact het tegenovergestelde.
Ik krijg daar dus de kriebels van. Het gaat niet zomaar om wat toogpraat of losse babbels. Het gaat om "gefundeerde" uitspraken van serieuze
wetenschappers.
Tja, als die het al niet met elkaar eens kunnen raken, hoe moeten wij
het dan weten?
Of als het gaat over het nut en/of de noodzaak van mondmaskers.
Enkele weken geleden klonk het nog uit de mond van minister De Block,
op advies van al onze experten: "Het
virus gaat over bergen en oceanen. Dat een masker het zou kunnen tegenhouden is
een utopie." Maar nu horen we van onze premier, alweer op advies van de
experten: "Mondneusbedekking in stofzullen een sleutelrol spelen in onze
afbouwstrategie. We weten dat ze extra bescherming kunnen bieden door het
risico op besmetting te beperken." Méér zelfs: mondmaskers worden verplicht
voor wie het openbaar vervoer neemt. En wie zich niet aan die verplichting
houdt, krijgt een corona-boete van 250 euro aangesmeerd. (Dat de mondmaskers
die ons door onze regeringen beloofd werden, in veel plaatsen nog niet geleverd
zijn, lijkt daarbij geen rol te spelen. Wie de pech heeft dat de overheid in
zijn gemeente gefaald heeft, en zelf geen mondmasker kan maken, die wordt
beboet.)
Kortom: wat eerst compleet overbodig en zinloos genoemd werd door onze
experten, wordt nu een verplichting volgens diezelfde (of andere) experten.
Tja, als de experten onderweg al de draad kwijtraken, hoe moeten wij
het dan weten?
Of over de kans op besmetting bij en door kinderen.
Nog niet zó lang geleden kwam een epidemioloog ons vertellen: "Kinderen zijn niet de motor van de
corona-epidemie, dit in tegenstelling
tot bij een griepepidemie." Kinderen worden maar zelden besmet, en als ze
besmet zijn, zouden ze tot drie keer minder besmettelijk zijn dan een
volwassene. Dat klonk als muziek in de oren voor alle wanhopige ouders met kleine
kinderen die met zichzelf geen blijf meer wisten, en ook voor de grootouders
die dachten dat ze dan zonder risico hun kleinste kleinkinderen konden zien.
Maar toen kwam een andere viroloog met de stelling: "We kunnen niet aantonen dat er bij kinderen andere virusconcentraties
aanwezig zijn in de luchtwegen dan bij volwassenen. Kinderen kunnen dus even
besmettelijk zijn als volwassenen." Precies het tegenovergestelde, dus.
Kortom: of kinderen nu al dan niet even besmettelijk zijn als
volwassenen, ze weten het zelf ook niet. Maar dat belet niemand om ondertussen
toch maar zijn eigen mening als "expert"
te verkondigen.
En de mensen blijven in complete verwarring achter.
En zo kan ik wel nog een aantal voorbeelden geven.
Wij, simpele mensen, moeten op het oordeel van experten vertrouwen en
ons daarop richten om met een zeker mate van vertrouwen door het leven te gaan.
De vraag is alleen: "Welke expert?"
Als "expert A" vandaag zwart zegt en "expert B" morgen stellig beweert dat het wit is, hoe moeten wij dan kunnen bepalen wie het bij het rechte
eind heeft? Of is het altijd gewoon "grijs",
en doet de mening van die (soms zelfverklaarde) experten er al bij niet zo veel
toe?
Ik heb dikwijls het gevoel dat de mening van al die experten vooral
dient om een artikel vol te schrijven in de krant of om een item te vullen op
het journaal. Volgens mij zouden ze in veel gevallen evengoed de mening kunnen
vragen van een toevallige wandelaar onderweg. Die zal het even dikwijls bij het
rechte eind hebben als al die experten. Maar hij wordt er natuurlijk niet vet
voor betaald!
Misschien zouden we beter af zijn, en minder onzekerheid en twijfels
hebben, als de experten voortaan gewoon zouden zwijgen. Ze zaaien toch alleen
maar verwarring. Ze zijn al even erg als de politici die hen voor hun kar
spannen.
Ik heb me van in het begin van deze crisis vragen gesteld omtrent de
noodzaak van de lockdown die in veel landen, ook bij ons, opgelegd werd, en
waardoor de wereld en ons leven compleet stilgevallen zijn. De economische, en (meer
nog) de sociale en psychologische effecten daarvan op langere termijn zijn nu
nog niet echt in te schatten, maar het zal catastrofaal zijn.
Maar ja, zeggen onze leiders en experten: "Het moet nu eenmaal. Er is geen andere keuze als we deze epidemie onder
controle willen krijgen!"
Is dat zo?
En hoe zit het dan in Taiwan? En in Hongkong?
In Hongkong is er nooit sprake geweest van een lockdown. En toch zijn
er daar maar 4 (vier!) dodelijke
corona-slachtoffers, en dat in een dichtbevolkte regio van 7,5 miljoen
inwoners. (Ter vergelijking: in België zijn er nu al méér dan 7.800 doden op
een bevolking van ongeveer 11 miljoen inwoners.) Dat is des te meer opmerkelijk
omdat Hongkong al bij al toch deel uitmaakt van het Chinese vasteland, waar het
allemaal begonnen is.
Wat ze in Hongkong wél van meet af aan gedaan hebben, was "testen" en "isoleren". Mensen met symptomen werden onmiddellijk getest, en als
ze "positief" bleken, werden ze in
quarantaine geplaatst en werden hun contacten opgespoord. Ook die werden dan
onmiddellijk getest en desnoods geïsoleerd als ze ook besmet waren. Daarnaast
werden ook de scholen een tijd lang gesloten, en alle grootschalige evenementen
waar "social distancing" niet
mogelijk was, werden afgelast. Verder waren er de normale richtlijnen over
afstand-houden en mondhygiëne, zoals bij elke virale infectie. En wie het land
wilde binnen komen vanuit een land waar de epidemie al woekerde, ook uit China,
moest in quarantaine. En zie: het aantal besmettingen in Hongkong bleef beperkt
tot iets meer dan 1000 gevallen. En het aantal doden is minimaal.
Het verhaal van Taiwan, ook al op een boogscheut van China, is
gelijkaardig.
Het land telt 24 miljoen inwoners, en heeft tot nu slechts 6 (zes!) dodelijke slachtoffers te
betreuren. En ook hier zonder die drastische lockdown die bij ons opgedrongen
werd.
De epidemie werd ook in Taiwan van bij het begin in de kiem gesmoord
door besmette patiënten op te volgen en in isolatie te plaatsen en hun
contacten te volgen. En door een strenge screening van wie het land binnen
wilde: die moest twee weken in quarantaine. ( Toegegeven, dat is voor een
eiland wel iets makkelijker dan voor een land als België.)
Maar voor de rest: het leven ging er verder door zoals voorheen. De
horeca bleef open, de scholen ook. De mensen bleven er aan het werk en het
openbaar vervoer werd even massaal gebruikt als voorheen. Het enige zichtbare
effect van het virus, is het gebruik van mondmaskers en de nodige afstand bij
contacten. Maar dat was iets wat in die regio sowieso al sterk ingeburgerd was.
Die beide voorbeelden tonen hoe het ook bij ons had kunnen (en moeten?)
gebeuren.
De impact van het virus is in die beide landen spectaculair lager dan
in Europa of in de USA. Zeker als je naar het aantal slachtoffers kijkt. Maar
ook als je kijkt naar het sociale en economische leven. De wereld is er blijven
draaien, en de mensen konden elkaar blijven ontmoeten en bij elkaar steun
blijven zoeken.
Als de crisis voorbij zal zijn, en het werkelijk aantal slachtoffers
zal geteld worden, met inbegrip van de "collateral
damage", dan zal pas goed blijken dat wij het hier in Europa (behalve in
Zweden) en in Amerika totaal verkeerd hebben aangepakt. In alle opzichten. Op korte
termijn, om de epidemie in te dijken. En op langere termijn, om de mensen
blijvend hoop en perspectief te geven.
Misschien zullen onze verantwoordelijken ook eens naar die voorbeelden
kijken, en er iets uit leren voor een volgende keer? We zullen het gauw genoeg
weten als in oktober de tweede golf eraan komt.
Iedereen weet dat ik een grote fan ben van onze nieuwe BV's. Maar af
en toe komen ze toch iets verkondigen waarbij ik de wenkbrauwen ga fronsen.
Recente wetenschappelijke inzichten omtrent het virus zouden
aangetoond hebben dat de drager ervan vooral heel erg besmettelijk is in de
eerste dagen nadat de symptomen werden vastgesteld, en eigenlijk zelfs al vóór
er symptomen optreden. En dus, zijn de heren op het nieuws komen verkondigen,
moet je jezelf al in "zelf-isolatie"
plaatsen van zodra je symptomen opmerkt, en is het onverantwoord om dan nog je
huis te verlaten. Professor Van Ranst vond het zelfs ronduit "schandalig" dat mensen die zich ziek
voelen, nog buiten durven komen!
Okee.
Als de heren professoren dat zeggen.
Maar als ik al besmettelijk ben nog vóór ik symptomen vertoon, hoe
moet ik dat dan weten? Misschien ben ik wel een wandelende virus-bom zonder dat
ik er zelf iets van merk. Hoe zit dat dan? Gaan we dan misschien toch maar voor
alle zekerheid gewoon allemaal preventief in quarantaine? Wordt dat het nieuwe normaal? Elk apart in een
kamer, met de deur goed dicht, en dan misschien in het gezin elk om beurt naar
het toilet (en daarna elke keer alles goed ontsmetten) en elk om beurt naar de
keuken om iets te eten te halen of te maken? Kunnen we dan niemand meer
vertrouwen vanaf nu? Is dat de toekomst die ons wacht: dat iedereen, ook in ons
gezin, een potentiële vijand is?
En hoe zit dat met die eerste symptomen? In dit pollenseizoen loop ik
de hele tijd te niezen, en heb ik last van een droge hoest door ambetante
prikkelingen in de keel. Volgens de instructies van Professor Van Gucht zou ik
dus binnen moeten blijven, in zelf-isolatie: "Van zodra je begint te hoesten of niezen, moet je jezelf isoleren."
Als ik het advies van de professor had opgevolgd, dan zat ik nu al meer dan
twee maanden in corona-isolatie. En ik ben nog altijd even "ziek" als twee maanden geleden. Hoe zit
dat dan? Hoe maak je als gewone mens het onderscheid tussen een "corona-hoest" en een "allergie-hoest"? Ik kan dat niet, en dus
blijf ik wél buiten komen. Met het risico dat een bezorgde burger, gealarmeerd
door onze BV's, met mij op straat in de clinch gaat als ik een niesbui krijg,
en er de politie bij haalt om mij een corona-boete aan te smeren.
Ik heb een beetje het gevoel dat men, wellicht met de beste
bedoelingen, de paniek opnieuw wat wil aanzwengelen. Vermoedelijk als tegenzet
tegen de "corona-moeheid" die maakt
dat de mensen de neiging hebben om het allemaal niet meer zo nauw te nemen met
de richtlijnen. Een nieuwe injectie van paniek zou dan goed uitkomen om de dreigende
laksheid in ons doen en laten weer ongedaan te maken.
En dus komen er nieuwe boodschappen. Over hoe besmettelijk het virus
wel is vanaf de eerste dag, nog vóór je het zelf beseft. Over de lage
immuniteitsgraad in ons land: slecht 4% van de bevolking heeft al immuniteit
opgebouwd! (Maar wat hadden ze dan gedacht? Als iedereen in zijn kot blijft,
dan wordt bijna niemand ziek en dus zal bijna niemand antilichamen aangekweekt
hebben.) Dat het virus nog héél lang in ons land en in de wereld zal blijven,
en dat dus de strenge maatregelen nodig blijven (want we hebben geen immuniteit
opgebouwd). Dat er in oktober een nieuwe golf op ons af komt, en dat we daar
totaal niet tegen gewapend zijn.
En dan geeft de professor ook nog de alarmerende boodschap mee dat de "oversterfte" door dit virus "veel groter is dan de oversterfte bij een
seizoensgriep of een hittegolf". (Ik zie het verband niet goed tussen een
hittegolf en een virale besmetting, maar goed.)
Ja, uiteraard is dat zo: volgens de cijfers die we in België
rapporteren. De hele wereld kijkt in stomme verbazing naar de Belgische
sterftecijfers, de hoogste van de hele wereld. Per inwoner zelfs vier keer
hoger dan in de zwaar getroffen USA. Dat komt omdat bij ons de "vermoedelijke" gevallen mee geteld
worden: elk overlijden in een woonzorgcentrum waar Covid-19 gesignaleerd werd,
wordt meegeteld als "corona-dode". Dat
betekent dat bij ons het sterftecijfer door Corona misschien wel met de helft overschat
wordt.
Maar het helpt wél om de bevolking alert te houden. En vermoedelijk is
dát precies de bedoeling.
Vermits dit virus hier, volgens onze BV's, is "om te blijven", wordt dát vermoedelijk het beeld van ons leven in
de toekomst: afzondering, isolatie, afstand, vereenzaming.
En als we buiten komen en elkaar toch eens mogen ontmoeten, dan moeten
we de helft van ons gezicht afdekken met een masker. (Wat trouwens, strikt
genomen, strafbaar is sinds 2011.)
We zullen dan ook nauwgezet al onze contacten moeten "rapporteren".
Slecht nieuws voor de "échte man":
recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen met een hoge
activiteit van "androgenen"
kwetsbaarder zijn voor het SARS-CoV-2 virus, en dus méér kans lopen op ernstige
ziekteverschijnselen en overlijden. De infectie veroorzaakt door SARS-CoV-2
lijkt te worden geholpen door de androgenen
in ons lichaam. Androgenen, waarvan testosteron het gekendst is, zijn de geslachtshormonen
die ondermeer verantwoordelijk zijn voor de baardgroei bij mannen.
Met andere woorden: mannen met een volle en uitbundige baardgroei zijn
diegenen die het meeste kans lopen van alle mensen, om door het virus ernstig
ziek te worden. ("Jan, Piet, Joris en
Korneel", dus. Of "ZZ Top", dat
kan ook.) Vrouwen maken véél minder androgeen aan, en dat verklaart waarom de
ziekte overwegend mannen zwaar treft: van de overleden patiënten jonger dan 75
jaar, zijn er ongeveer 32% vrouwen en 68% mannen. Het zou ook verklaren waarom
kinderen, op enkele zeldzame uitzonderingen na, zo goed als géén
ziektesymptomen vertonen: kinderen maken tot de leeftijd van 10 jaar nauwelijks
androgenen aan.
Voor de mannelijke mannen is
dat slecht nieuws, maar voor de strijd tegen Corona kan dit misschien goed
nieuws zijn. Het zou namelijk kunnen impliceren dat sommige anti-androgenen (zoals die nu al
toegepast worden in een hormoontherapie tegen prostaatkanker) kunnen helpen in
de strijd tegen Covid-19.
De strijd tegen het virus wordt overigens over de hele wereld in
honderden laboratoria intensief gevoerd.
Zo is er een ander onderzoek waaruit zou blijken dat het geneesmiddel Ivermectine, dat nu gebruikt wordt tegen
infecties door parasieten, zoals de bekende lintworm,
in laboratoriumomstandigheden de virus-populatie volledig kan vernietigen in
minder dan 48 uur. Al is het nu nog wachten op reële testen op levende
personen. Maar als het waar is, dan zijn de mensen die in behandeling zijn voor
een (lint)worminfectie helemaal safe. Als dat geen vertroostende gedachte is!
Een geneesmiddel dat ook veelbelovend lijkt, is Remdesivir, een antiviraal middel dat ontwikkeld werd in de strijd
tegen onder andere Ebola. Uit laboratorium-studies is gebleken dat het ook
effectief zou zijn als virus-remmer bij corona-virussen, zoals het SARS- en
MERS-virus. Vermits ook SARS-CoV-2 een corona-virus is, zijn de vooruitzichten
positief, en overweegt men om het effectief al in te zetten in een "compassionate use" programma: dat is een
programma waarbij nog-niet-goedgekeurde medicijnen op beperkte schaal toch al
toegediend worden aan patiënten voor wie er anders geen hoop meer is. Maar
vooraleer het middel op grote schaal zal kunnen ingezet worden, zullen ook hiervoor
nog heel veel klinische testen moeten uitgevoerd worden om zekerheid te hebben
over de werking en over mogelijke neveneffecten.
Er worden ook testen uitgevoerd met het "BCG"-vaccin, een vaccin dat erg effectief gebleken is in de strijd
tegen tuberculose. Het vaccin heeft als voornaamste eigenschap dat het ons
afweersysteem een boost geeft, en zou
dus vooral nuttig kunnen zijn bij oudere mensen met een verzwakte immuniteit.
Een andere piste die heel veel aandacht krijgt, steunt dan weer op het
besef dat het ons eigen afweersysteem is dat die verwoesting in de longen
aanricht. Er bestaan al geneesmiddelen die ingezet worden bij ziekten die door
ons eigen immuunsysteem veroorzaakt worden, zoals Taaislijmziekte of Jicht.
Dat zou een hele nieuwe behandelingsmethode voor Covid-19 kunnen mogelijk
maken. Zeker voor die mensen die ernstige longletsels dreigen op te lopen.
In Basel, Zwitserland is alvast gestart met een "compassionate use" programma waarbij het geneesmiddel Ruconest toegediend werd aan patiënten
met zeer ver gevorderde longschade, die op geen enkel ander middel reageerden. Ruconest is een ontstekingsremmer,
bedoeld voor patiënten die (door een erfelijke afwijking) het "C1-erastaseremmer"-eiwit niet zélf
aanmaken en daardoor een overactief afweersysteem hebben. De vijf patiënten aan
wie het als ultiem redmiddel werden toegediend, zijn trouwens alle vijf genezen.
Er wordt inderdaad in de wereld van de medische wetenschap keihard
gewerkt. Niet alléén aan een vaccin dat ons immuun zou moeten maken voor het
kwaadaardige virus, maar ook aan medicatie die ons kan genezen als het virus
ons toch te pakken zou hebben. Maar de wetenschappers blijven voorzichtig, en
er zal nog ontzettend veel "in vivo"
moeten getest worden. Het zal dus wel nog even duren eer een bruikbaar medicijn
écht op grote schaal kan ingezet worden.
Er is maar één iemand op deze planeet die denkt dat we morgen al een
geneesmiddel kunnen inzetten. Donald J. Trump wil onmiddellijk starten met "hydroxychloroquine", een anti-malaria medicijn,
zonder verdere testen af te wachten. "Baat
het niet, het schaadt ook niet" denkt Donald. Ook al zijn de eventuele
bijwerkingen niet min: mogelijke hartproblemen, leveraandoeningen, doofheid.
Of het middel ook schade veroorzaakt aan onze hersenen, is nog niet
duidelijk. Maar dat Donald vermoedelijk zelf wél hersenschade heeft opgelopen,
lijkt erg waarschijnlijk.
