Leon heeft ons met gele pijlen in zijn buik gelokt, maar laat ons in het duister om er weer uit komen. De zwerm pelgrims die de herberg verlaat is stuurloos. We zitten in de botsauto´s. Vittorio stapt ineens kordaat een richting uit. De bende verloren schaapjes aanziet hem meteen als de leider die `het`weet. Iedereen volgt. Ik bekijk het met verbijstering vanuit de verte. Ik vertrouw het niet en blijf waar ik ben. Wedden dat ze terug komen? Ik zie de sliert slalommen en terug op me af komen. Zo is het ook in het echte leven bedenk ik: We zijn verdwaald en we volgen anderen die ook verdwaald zijn. Mijn eigenwijsheid is dan toch voor iets goed: Ik kan niet blindelings iemand volgen als ik het zelf niet voel. Hoewel ik zelf ook toch weer in de valkuil ben getrapt. Met het gezelschap van de Italianen dacht ik de ´la dolce vita´ formule gekozen te hebben. Het smaakt eerder naar `la duro vita`. Vittorio is een voorhistorische hyperkineet, altijd gehaast. Hij kijkt voortdurend op zijn klok. Mauro, met zijn eeuwig aangedampte glazen is verzot op croissant. De arme stakker krijgt echter amper tijd voor zijn verslaving. `s Morgens moet hij rechtstaand aan een bar, de Franse delicatesse tussen zijn kiezen proppen, terwijl opa ongeduldig buiten wacht. Niks gezellig koffie samen. Ik bevind me in een cartoon die uitvergroot hoe ik zelf bezig ben. De spiegel werkt. Mijn systeem schakelt automatisch naar een lagere vitesse en ik val in een zondagsritme. Een sms van Mark drukt me met de neus terug op de kern: ik ben hier om te schrijven. Ik steek mijn notaboekje binnen handbereik zodat ik vanaf nu ingevingen al wandelend kan noteren. Ik vermoed dat opa ons energetisch kaapt voor gezelschap. Mauro is wakkerder dan zijn verdwaasde blik laat vermoeden. Hij weet dit wanneer ik hem erover aanspreek. En hij vindt het ok.
Uiteindelijk moet de walvis ons toch uitspuwen en zijn we vrij van de stad. Het laatste dat ik opmerk zijn een 7 tal kabouterhuisjes, met ronde daken waar grassen opgroeien. Een sprookje. Alles evolueert. De dwergen van Sneeuwwitje wonen nu alleen.
Mijn stok steekt zich tussen de wielen van opa`s plan en blijft koppig in een winkeltje achter. Op de terugweg zie ik het cadeau en glunder. Ik ben bevrijd. Natuurlijk komen we elkaar weer terug tegen. Maar ik vertrouw dat het in orde komt. Op de Camino is het net of alles waar je aan denkt, zicht bijna meteen manifesteert.
De weg slingert de hele dag naast de autobaan. De originele camino ligt begraven onder het asfalt. Soms ligt hij onder beplante akkers. Ik snap niet hoe men dit heeft kunnen laten gebeuren. Hoeveel percent van de weg die we stappen is nog echt?
Ik kruis verschillende keren een groep Duitsers. Ze zijn met 4, zoals de Beegees ( met gebrusht lang haar), een vijfde rijdt met de auto mee voor de bagage. Bij het oversteken van de Pyreneeën hebben ze storm en regen gehad. Wat verder zie ik hoe dit juist voor hen, een speciale uitdaging is geweest: de mannen zijn hier niet alleen om kilometers te kloppen, het zijn ook zonnekloppers. Elk terras dat ze tegenkomen, gooien ze zich met blote borst in de zon. Een van hen draagt een gigantische overdreven blinkende gouden ketting. Ik ben vooral gefascineerd door hun gebrushte haar. Het is me een mysterie. Anderzijds heb ik ze ook nog nooit in een refugio gezien.
Een hele tijd voor mij loopt een Koreaans Roodkapje. Ze zet haar voeten scheef naar binnen als ze stapt en haar rugzak wiebelt als een zware vlecht van links naar rechts. Toch gaat ze onvermoeid door. Vittorio wil goede raad opdringen, maar aan de lichaamstaal te zien, wordt die niet in dank aanvaard.
In het dorp waar we stoppen, na 32 km, Puenta y Hospital de Ortigo, zie ik weeral ooievaarsnesten op de kerktorens. Het is me eerder ook al opgevallen. Gisteren was een ooievaar zelfs thuis. Kleine beestjes verafschuwen we meestal. ( gisteren schrok ik me een ongeluk toen ik op een vrouw botste die vol rode vlekken stond over haar hele lichaam, tot in haar gezicht. Een insect had zijn eitjes in haar kleren gelegd.) Grote beesten daarentegen vinden we aandoenlijk. Moest ik me in een verhaal van Toon Telleghen bevinden, had ik even op de koffie kunnen gaan bij juffrouw ooievaar. Tut tututut.
De herberg waar mijn snaveltje dichtgaat is voor mij de mooiste tot hiertoe. Een prachtig gerenoveerde woning, opengetrokken, met een patio. Er speelt rustgevende muziek en overal hangen schilderijen, van ridders en pelgrims. Er staat zelfs een schildersezel voor wie zelf aan de slag wil. De matrassen hebben springveringen. In de slaapzalen zijn alle onderste bedden bezet. Maar wanneer ik met mijn pijnlijke voeten op mijn stapelbed kruip, merk ik een groot geruststellend Maria beeld boven mijn hoofd. My feet are killing me, maar ik ben tevreden.
De tocht begint met een streep van 13km. Het enige hoogteverschil in het landschap zijn de pelgrims en een eindeloze rij jonge platanen die ons als soldaten langs de weg saluteren. In de meseta liggen de dorpen verscholen in de grond. Als je stapt zie je niets dan weg, tot je ineens als in een put trapt, waar dan een huizen blijken te zijn. Ik stap vooraan en de Italo`s lopen in mijn pas. Er is vrij veel wind. Ik concentreer me op het ruisen van de bladeren. In de verte glijdt een trein voorbij als een glimworm. Vittorio neuriet oorlogsliederen. Hij loopt zo dicht dat hij precies in mijn nek zit. Het irriteert me. Gisteren heeft hij voor ons gekookt in de herberg. Ze voelen dat ik overweeg om terug alleen verder te reizen. Zij doen de camino om te bidden. Ik wil mediteren. Bidden is praten met God, mediteren is luisteren naar God probeer ik Mauro in zijn woordenschat uit te leggen. Ik zie vele pelgrims samenreizen met mensen die ze tegenkomen onderweg. Voor je het weet hang je aan koordjes en hou je teveel rekening met elkaar. Ik heb niet de intentie deze trip nog een keer te doen, dus moet ik er het beste uit halen. Maar wat is het beste voor mij? Kan ik in gezelschap ook tot echte stilte komen? Is het dan nog mijn camino, of wordt het dan een camino mixta? Moet ik alleen zijn, of moet ik juist gezelschap leren toelaten? Het beeld dat in me opkomt doet me lachen: "Both" klinkt het, terwijl de blonde diva uit de coca cola reclame verschijnt met chocolate sauce en whipped cream. Dat wil zeggen dat ik mijn grenzen goed moet aangeven en mijn focus behouden. Ik voeg meteen de daad bij de gedachte. Gendarmonica legt haar zingende compaan het zwijgen op met haar oorverdovende stilte. Zelfs de wind gaat liggen. Een paar km verder blijven de mannen achter en wordt de afstand tussen ons groter. Ze kunnen niet volgen.
Wanneer we aankomen in Leon, na bijna 38 km, krijg ik nog meer tijd voor mij cadeau. De herberg van de zusters waar we verblijven scheidt mannen van vrouwen. Vittorio en Mauro gaan bidden in de kerk. Ik wil mijn blog schrijven in de prachtige kathedraal, maar ik vlieg buiten. (enkel voor bidders). Terwijl ik mijn gedachten laat dwalen, snoep ik van de voorbij flanerende mensen. De pelgrims haal je er zo uit aan hun strompelpas, zelfs zonder rugzak. De voeten lijden enorm met zo`n tocht. Ik heb ondertussen ook een venijnige blaar op mijn kleine teen die maar niet wil helen. Elke ochtend is het een km de pijn verbijten. Eens ik marcheer voel ik niks meer. Maar zo gauw ik stop is het er terug en word ik een oudje. `Never say never again` kreeg James Bond te horen, maar ik zie me dit toch niet nog een keer doen hoor.
Met de hakken amper over de helft van het traject, krijgt dit varkentje een staartje. Misschien moet mijn petekindje thuis een stuk aan de kaart kleven. Volgens de oude tradities trekken veel pelgrims na Compostela door naar Finestere dat aan zee ligt. Men dacht vroeger dat hier de wereld stopte. Met een St Jakobsschelp van het strand, keerden de pelgrims daarna eindelijk naar huis. Naar het schijnt gooien ze daar iets van hun persoonlijk bezit in zee. Een mooi symbolisch gebaar, maar ik zie het niet echt: een kringloopwinkel in zee?
Vandaag ver van goddelijke gesprekken maar pipi en kakapraat. (hoewel dat goddelijk klinkt als je niet kan...: ) en het is van dattem. De Italianen stoken het op de bananen. Hoe leuk het ook is om reiscompanen te hebben, ik stuur ze wandelen in de namiddag. Ik moet mijn eigen ritme volgen anders kom ik in de knoop. Om hen gerust te stellen wisselen we telefoonnummers uit. Ik kom hulpelozer over wanneer ik in gezelschap ben dan wanneer ik alleen ben. Er krijg een beetje structuur in mijn dagplanning: -tussen 5 en 6h: opstaan. In sommige herbergen gaan de lichten automatisch aan om 6h. Indien dit niet het geval is, of je wil vroeger weg, dan is het inpakken en aankleden in het donker en op de tenen buten sluipen. -tussen 6h tot de middag: 20 km stappen. koffie en eventueel ontbijt in een van de volgende dorpen, of uit de hand. voor de 2e etappe van de dag, iets klein kopen voor onderweg ( een nectarine, nootjes, gedroogde vruchten, energybar..) eventueel terrasje. -namiddag: max weer 20 km stappen -tussen 1530 en 1730h: herberg vinden. en dan: bed opmaken, douchen, kleren uitwassen en ophangen, voeten insmeren en masseren, rekoefeningen, schrijven in boekje, internet zoeken en overtypen. -20h avondeten. (soms pelgrimsmenu in groep, soms uit winkeltje alleen) -tussen 21 en 22h. oordopjes in, oogmasker op en slapen. om 22h gaat het licht zowiezo uit. -tussen 22 en 5h: met geluk: doorslapen, met pech: 20 keer uit bed voor plassen, of 20 keer omdraaien door zenuwpijnen van stappen aan been.
moeilijkste moment van de dag: bergschoenen aandoen en de eerste stappen zetten. leukste moment van de dag: bottinen uit doen....maar ook: zonsopkomst, eerste koffie, stilte, voetmassage, onder zijden lakentje kruipen na een lange dag...
Gezien ik elke structuur snel beu word, vrees ik dat ik in Compostela verzadigd zal zijn. Ik overweeg wel van me misschien te tracteren op een dag bustrip naar Finestere. Que sera sera. de dag eindigt in El Burge Ranero, na 40 km.
Mijn dag begint met de slappe lach. Om 5h in de ochtend zie ik Mauro zich, als een ondeugende jongen, door het raam wringen. Ze willen vertrekken maar de deur is op slot en zijn broek hangt nog op de wasdraad in de tuin. Ik besluit om mee uit te breken. Hoe vroeger we de woestijn trotseren hoe beter. Mijn grootste angst voor de etappe van vandaag is: plassen. Gisteren was het dikste wat ik tegen kwam om achter te zitten, een zonnebloem. Ik leg in ieder geval mijn darmtransit al stil door een banaan te eten. Zo denk ik tenminste. Het omgekeerde gebeurt. Tien min. later loop ik zelf, krom als een banaan van de maagpijn. Het volgende dorp spurt ik naar het toilet. Bij het opkomen van de zon, zeggen Mauro en Vittorio hun ochtendgebed op. Ze lopen als 2 koorknapen voor me uit. Ik strompel erachter, zwaar leunend op mijn stok, als een oude paus. We lijken wel een processie. De klanken van hun woorden wiegen me in een soort trance. Ik prevel mijn eigen gebed: ook dit gaat voorbij, ook dit gaat voorbij....tot het voorbij gaat. Er volgt een pittig gesprek over religie. Geen religie hebben is voor hen als geen kleur kiezen. Worden in het hart dan niet alle religies verenigd, zoals wit een synthese is van alle kleuren? Boeiend zulke gesprekken. Het scherpste wat ik waag me te laten ontvallen is mijn angst voor de valkuil die ligt in 'denken dat je eigen overtuiging de enige juiste is.` Volgens mij ligt het zaadje van extremisme hierin verscholen. De grote stilte die volgt doet ieder nadenken over zijn standpunten. Een file traktors passeert onder speciale politiebegeleiding. De gekste vormen zie ik voorbij brommen. Ook zij gaan naar Compostela. Ocharme de auto's die hier achter hangen. Wel vrolijk om te zien.
Vittorio beweert dat ik boodschappen uitzend. Ze wisten dat ze me nog gingen terug zien. Hij hoorde mijn stem op de wind rijden en zeggen. 'ik kom eraan'. Shit ben ik dan toch een heks? Als dat zo is, wil ik er in ieder geval bewust van worden. Maar Vittorio kan niet uitleggen hoe hij weet dat ik degene ben die uitzend en hij ontvangt. Het kan net zo goed omgekeerd: dat hij de zender is en ik de ontvanger die erop reageert. Er is in ieder geval een connectie. In de volgende stilte probeer ik aan de meest absurde dingen te denken, voor in geval hij mijn gedachten kan lezen. Maar ik hoor hem niet lachen.
Wanneer het 17 km lange pad van boetedoening begint, zonder bescherming, begrijp ik waarom ze het zo noemen. De weg is bezaaid met keien, en heeft een effect zoals de slippers met binnenzolen van kralen, die ik kocht in New York. De pelgrim krijgt een voetreflexologie behandeling van een paar uur. Tot hiertoe sleepte ik me voort achter de 2 Italianen. Maar zogauw dit pad begint schiet ik vooruit als een Romeinse soldaat. Onderweg is er een geïmproviseerde minibar met muziek. Op de noten van Bruce Spring ik van steen naar steen. Ik stap zonder omkijken en zonder pauze tot Calzadilla de la Cueza. Weeral bijna 37 km gestapt. En hiermee heb ik de helft van mijn traject bereikt.
Wachtend op de 2e eetshift gisteren, botste ik, na 6 dagen, op los dos Italianos. Ze vroegen of ik de bus genomen heb. 'Questa es lei.' wezen ze en ik zag mensen herkennend knikken, alsof ze alles van mij wisten. Nu ben ik 'la loca' die 45 km heeft gelopen op de tot hiertoe heetste dag. (Mauro bekende me achteraf dat zij het vervelende industriële stuk voor Burgos met de bus hebben gedaan.) 'No es Camino' zegt de Italiaanse Bourgeoisie.
Het eerste dorp dat ik tegenkom (Castrojeriz) tijdens de ochtendwandeling spreekt me aan. Vooral het oude klooster van San Anton. Hier werden vroeger melaatsen verzorgd. Er blijkt nu een herberg te zijn die zo primitief is dat ze 's avonds met kaarsen verlichten. Echt een plek om in de riddersfeer te kruipen. Als ik door de grote gotische boog stap, komt de zon op achter mij. Mijn schaduw geeft me benen zo lang als de nacht. Zo zou ik snel in Compostela zijn.
Het landschap wordt kaler, vlakker, saaier...meer van niets. Het boek hierover zou wit en leeg zijn. De laatste 5 km stap ik met mijn tijdelijke familie, zo voelt het een beetje. Mauro en Vittorio zijn serieus katholiek. Mauro vraagt me voorzichtig hoe ik spiritueel kan zijn zonder religie. Ik leg het uit met handen en voeten en mijn verschillende geurstaaltjes. Als alle religies tesamen een bloemenveld zouden zijn, en de bloemen worden geperst tot parfum... ik zie hem lachen...'essence'.....Si, essence. En terwijl ik het herhaal, valt me de dubbele betekenis in het Engels nu pas op. De tocht eindigt in Fromista, na 35 km. De Italianen hielpen me eerst op tempo te komen en nu helpen ze me te slowdownen.
Om 3h hoor ik de deur dichtslaan. Help, laat me niet alleen. Om 530h stap ik SOS knipperend met mijn zaklamp naar de grote stad. De bomen zijn niet onder de indruk en sturen me zelfs verkeerd. Als ik om 8h Burgos binnenstap is het alsof 2 werelden, 2 verschillende dimensies elkaar kruisen. Ik ben zo blij van volk te zien dat ik alle mensen groet die naar hun werk gaan. Maar hun monden gaan in de verkeerde richting als ze mij zien. Zij vinden mij gek, ik vind hen gek. Pelgrim zijn is misschien niet meer van deze tijd. Toch wil ik voor geen geld ruilen met de muffe kantoren in deze stinkende buurt. Het enige spiegelbeeld dat ik heb van mezelf op de Camino, is mijn schaduw in de weg. Die vind ik wel cool. Misschien naai ik hem wel vast zoals Peter Pan. De verfrommelde hoed a la Graucho Marx, de opgerolde piratenbroek, de antieke sjaal en vooral de houten stok, doen me passen in een film over ontdekkingsreizigers. De hele dag vraag ik me af: waarom doe ik dit? waar ben ik mee bezig? wat drijft me? Aan de natuur heb ik niks, die zwijgt in alle talen. Mijn voeten kunnen niet stoppen met stappen, ook al heb ik geen rode schoentjes aan. Ik kom telkens in een andere ploegenshift terecht. Niemand bekend meer. De Camino spiegelt mijn leven. Het is zo herkenbaar. Nergens spreekt het me genoeg aan om te blijven. Mijn pauzes zijn maximum 10 minuten. In een bar krijg ik een gratis koffekoek. In een andere bar krijg ik koekjes en een Maria geluksbrengertje. Ik stap en stap. In de meseta wordt het meditatie. Het is zo heet dat ik mijn kanten sjaal over mijn hoed drapeer. Als Maria zelf schrijd ik de berg op. Ik kijk niet voor of achter. Pure concentratie en volhouden tot het volgende dorp. Ditzelfde scenario doe ik 3 maal. Het laatste stuk doet de zon een toegeving en gaat even koffie drinken achter de heuvel. In Hontanas vind ik een bed in een bijhuis van de herberg. Een zaal voor mij alleen. Ik voel een pruillip opkomen. Een seconde later gooit de hospita een hele wielrennersploeg binnen. Jonge frisse sportieve Italianen. Allemaal blije levendige gezichten. Ze rijden 80 km per dag. Morgen gaan ze 100 doen. Ik ben blij met het gezelschap en mijn 45 km. Mijn moeder vraagt een korte inhoud van mijn verslagen. Zelfs het gewoon al lezen blijkt een pelgrimstocht op zich te zijn. Zou de Camino mij dat ook geven?
De Camino dwingt me in feeststemming. Het hele dorp danst. Om 5h30 komt, na een lange nacht fuiven, vrolijk de fanfare nog een keer voorbij. Ik deel de kamer met een groep spanjaarden. Tot laat hebben de 60-jarige kleuters nog moppen zitten tappen in bed. Na het ontbijt bindt de entertainer van de groep een piepklein zakje op z'n rug. Hij doet of het loodzwaar is. Ik vind dat hij zich aanstelt. Maar madre mia, klopt dat oordeel me wat verder om de oren. De nar stapt niet naar Santiago, hij jogt. In de felle zon, heuvel op en af. Zijn kompaan draagt de rest van de bagage. Telkens wacht de jogger tot zijn vriend bij is en loopt dan verder. Ik kom ze de hele dag tegen. De joggende nar (hij mankeert een muts met belletjes) noemt me op den duur "la guapa". Hij kijkt waarschijnlijk met z'n hart en ik niet.
Ik kom voorbij een veld met uitgebloeide zonnebloemen. Net douchekoppen. Pelgrims hebben het hart getatooëerd door plukjes geel eruit te trekken. Het ziet er super uit. Lachende gezichtjes, hartjes, namen. Ik doe er ook één, met een knipoog. Mijn hand schiet uit bij de mond en het wordt een rotte tand lach.
Het is heerlijk klimmen langs naaldbomen. Ik kikker ervan op. En dan, als ik denk dat ik weer de oude ben , voel ik onweer aankomen in mijn buik. Ik blijk bourgeoisie diarree te hebben, want het is net aan een trendy taverne met jazz muziek. Toiletten zo groot als een dressing room. Op deze plek, Atapuerca, werd ontdekt dat er een miljoen jaar geleden al mensen waren in Europa. Het is er leuk. Natuurlijk blijf ik er niet. Ik kan mijn vieruurtje in de zon niet meer missen. Wanneer ik de heuvel opklim en ik ineens in the middle of nowhere ben krijg ik het benauwd. Het grote niets. Er staat een houten kruis. Wat verder liggen stenen in gigantische circkels op de grond. Er hangt een boehoe sfeer. De pelgrims gooiden hier vroeger met stenen om de boze geesten te verjagen. Net hier ben ik alleen. Niemand voor of achter mij. In een grote boog loop ik om de circkel. Geen haar dat erover denkt om erin te stappen. Bij de afdaling voel ik me ongemakkelijk. Volgens mijn plan is er nog een herberg in Cardezuela. Bij het binnenkomen van de bar voel ik kortsluiting met de uitbaatster. Ik ben haar enige klant. Ik aarzel; zij op haar tenen getrapt. Voor ik het weet stuurt ze me weg. Mijn vingers tellen de uren tot in Burgos. Nog negentien kilometer. Het is 16h30 en snikheet. En zo neem ik een kamer in een privé huis in Orbaneja. Er verblijven nog Fransen. In een splinternieuwe keuken met alles erop en eraan eet ik Schnabbels (er is geen winkel). De dame in de bar heeft me met tegenzin een homp brood verkocht, een handvol olijven en een tomaat. Boos omdat ik geen carne wou. Gelukkig heb ik zelf nog smeerkaas en zonnebloempitten. minpunten voor de housekeeping. De vuilbak in de badkamer is nog vol van de vorige gasten. Op de vloer ligt haar (nog een restje kritiek van mijn hotel avontuur). Vanacht heb ik mijn eigen badkamer en een dubbel bed. 38 kilometer. Dik verdiend!
pelgrimstocht op hoge hakken
Ik stap zonder omkijken en zonder pauze tot Calzadilla de la Cueza. Weeral bijna 37 km gestapt. En hiermee heb ik de helft van mijn traject bereikt.
