28/9. Ferreira - Ribadiso da Baixo. 31,6 km. Totaal 2240,4 km
Wat een heerlijke nacht. Zalig geslapen van 22.00 tot 7.00, non-stop. Waar zal ik dat schrijven. Goed dat ik direct ben gaan slapen want Thomas en Zehra bleven zitten tot 00.30 en hadden dus een hoofdpijntje. Eindelijk een heerlijk ontbijt en samen met Polline goed in forme om vandaag een lange etappe te maken. De combinatie van een goede nachtrust, lekker eten en uitgebreid ontbijt, maakte dat we er gedurende de eerste 20 km een stevig tempo op nahielden. Ook mijn voet wilde nog best mee. Het landschap en het weer waren bovendien super. De Ardennen in de zon. In Melide, na 20 km, kruisten we een weg, en wat een hoeveelheid pelgrims. Eerst zagen we wel 20 Japanners met kleine rugzakje en vervolgens tientallen pelgrims. Gedaan met de rust. We kwamen samen met de camino Frances, de autostrade van de pelgrims. Even een hapje gaan eten en verwonderd kijken naar de stoet van passerende pelgrims. Eenmaal terug gestart merkten we dat de wandelweg hoe langer hoe breder en makkelijker werd. Toch hoorden we van de laatste 100km pelgrims heel wat gezucht bij een korte klim. De laatste 11 km waren niet dat. Ten eerste begon mijn voet serieus op te spelen, ten tweede voelde ik mijn linker wreef nu ook, ten derde kreeg ik last van mijn rechter scheenbeen en ten vierde had ik oorpijn. Dit waren dus echt wel de laatste loodjes. Totaal uitgeput kwamen we aan in een reusachtige basic-gite van 60 personen, die een half uur na onze komst al volzet was. We misten de pelgrims van de primitivo, want voor elke primitivo waren er 20 Frances. Wat een massa. Ik was op voorhand verwittigd, maar wilde het met eigen ogen zien en was zo blij dat ik de rustige, zwaardere Norte en Primitivo genomen had. De Frances zou niks voor mij zijn. ‘s Avonds een hapje gaan eten met Polline,en een sympathieke Franse Veronique. Vandaag het eerste stuk leuk gestapt en gebabbeld, even snel naar boven als naar beneden, dus cardio vasculair helemaal in top forme, grote appetijt, en het lijkt of ik alles ineens verbrand en mijn spieren vermageren, maar het lichaam dat langs alle kanten protesteert en opgeeft en hierdoor inspeelt op de mentale kracht.’’’’ De natuur, de fysieke inspanning, de simpelheid van het leven hier en de ontmoetingen maken dat je sterker wordt, je hoofd leger en je energie groter'''’ uit gesprek met Polline.
Uiteindelijk viel de nacht nog mee, ondanks het feit dat de eerste om 5.00 al vertrok. Zelf om 7.30 onderweg en even verkeerd gelopen. De lucht werd ook erg donker. Bliksem in de verte. Donder die dichter kwam en dan begon het te regenen. Ook weer wat anders. Regenjas aan, stokken dicht plooien en in de rugzak en stappen maar. Na 2 uur regen en onweer kwamen we een cafeetje tegen voor een koffie. Alles even laten drogen. Van 2 lieve Poolse dames kreeg ik rubber toppen voor op mijn stokken zodat ik ze ook kon gebruiken tijdens het onweer. Kei lief. Toen we terug vertrokken kwam de zon erdoor. Zalig toch. Even een picknick en daar kwam Thomas aan. Na een uurtje zagen we Lisanne langs de kant van de weg zitten. Ze had weer heel veel last van haar knie. Thomas en Polline stapten verder en zelf bleef ik bij Lisanne, want alleen stappen met zoveel pijn was niet leuk voor haar. Het landschap bleef heel veel weg hebben van de Ardennen. Na 28 km kwamen we aan in een leuke gite uitgebaat door Nederlanders. Vanwege het onweer hadden ze een probleem met hun warm water. Koude douche dan maar. Vanavond met iedereen een vegetarische avond. Wow, wat een succesnummer. Super lekker eten, goede wijn, prachtig kader, geweldige ambiance en de laatste dag gezellige stilte voor de Frances ons zou vervoegen. De Nederlandse hospitalieres vroegen ons in 1 woord te zeggen wat we voelden rond de camino. Hapiness
Goed geslapen en op weg wanneer het licht begon te worden. Vandaag beloofde het een kortere en platte etappe te worden, zodat we tijd hadden om Lugo te bezichtigen. De route was, zoals alle routes in Galicië zeer goed aangegeven. Het parcours was aangenaam bij een heldere hemel en meer dan frisse temperaturen. De afstand was effectief kort, maar 23 km en voorts was het Spaans plat. Dat betekent toch nog meer dan voldoende klimmen en dalen. Tegen 13.00 kwamen we aan in Lugo, bij kilometerpaal 100, want hier begonnen de laatste 100 km naar Compostella. Lugo is een grote stad met een prachtig ommuurd oud stadsgedeelte. Onze aubergue lag in dit oude centrum vlakbij de San Pedro poort. Het was hier echt wel heel basic in de communal en mits we de meeste mensen in vorige aubergues al waren tegen gekomen wisten we dat er van slapen niet veel in huis ging komen. Radio Camino weet namelijk zeer snel wie de harde snurkers zijn. Maakt dat de super niet-regelmatige apneumatische snurkkampioen slaapt in het bed naast me. Zelf nog niet ondervonden, maar zijn reputatie ging hem vooraf. Zelf wist ik dan weer dat 2 bedden naar links een Spanjaard hard snurkte en Thomas kende een oude Italiaan aan de overzijde. Dat zou dus meer dan stereo betekenen. Daarenboven was de kamer van 24 plaatsen met 12 stapelbedden vol en waren er heren die het niet nodig achtten hun sokken te wassen. Welkom in het echte camino leven. Samen met Thomas, Polline en Zehra een biertje drinken in het super gezellige oud-stadsgedeelte. Naar Gallicische gewoonte kregen we er ook nu gratis pinxos bij. Eerst even naar de Vodafone om mijn GSM te bekijken. Problemas', zover was ik zelf ook al wel. De man verkocht me wel een ander kabeltje en ik zal maar hopen dat dit werkt. Mits de stad helemaal ommuurd was en blijkbaar verbroederd met de Chinese muur , maakten we s namiddags een wandeling van 2 uur in een heerlijke nazomerzon over de wallen. Wat zou je anders doen op een vrije namiddag dan wandelen. Vervolgens de schitterende kathedraal bezoeken en na de supermarkt om 17.30 toch nog anderhalf uur op bed om de voet naar boven te kunnen leggen. Vanavond gezellig gaan eten met Thomas en Polline,en nu met de snurkers naar bed. De laatste 100, een raar gevoel''''
25/9. Villardongo - Castroverde. 28,8 km. Totaal 2097,7 km
Na een vreselijke nacht op om onder een volle maan bij schemerlicht te vertrekken. Het was ijskoud maar zeer helder weer en de maan was ontzettend groot. Waar mijn voet deze ochtend niet te bewegen viel, lukte het in mijn stapschoenen wonderwel. Gisteren had ik weer schrik het niet te halen en vreesde ik het ergste, maar uiteindelijk lukte het wel en kon ik genieten van een mooie oranje zonsopgang in de bergen. Heel de dag was het prachtig stapweer. Een zonovergoten septemberdag met een heerlijke temperatuur om in te bewegen. De zichten deden enorm denken aan de Ardennen, alleen wat meer klimmen, 700 m, meer dalen, 1025m, de pico's weliswaar steeds aanwezig op de achtergrond en even weinig andere stappers. We hielden een lange brake in een zonovergoten cafeetje in de bergen voor een kopje koffie en een 2de lunchbrake waar we de Duitser Thomas en de Nederlandse Zehra terug tegen kwamen. Het andere meisje, Lisanne, dat bij hen was, was met de bus. Ze had een dikke knie en de dokter had rust voorgeschreven. Ik was blij dat ik vandaag terug zo kon genieten van een prachtige wandeldag met een ideale afstand van 28,8 km. De gite communal was perfect. Nieuw en erg proper. Zehra stelde voor om allemaal samen te eten en zij ging de boodschappen doen. Perfect. Zo kon ik mijn voet even naar boven leggen om te ontzwellen. Alle was, samen met die van Polline, nog eens in de wasmachine. Dat werd weer even tijd. Samen met Thomas en Polline iets gaan drinken en ondertussen had Zehra voor 7 gekookt. Sla, rijst, courget, ui, champignons en cake als dessert. Het kon niet heerlijker smaken. Een heerlijke avond na een hele mooie wandeldag. ‘’’’ De schoonheid van de natuur trekt je mee vooruit. ‘’’
24/9 Castro - Villardongo. 24,4 km. Totaal 2068,9 km
Ondanks een goede nacht wordt het elke ochtend moeilijker om op te staan. Alsof ik me elke dag meer moet oppeppen. Het feit dat mijn GSM alleen nog maar oplaadt met mijn externe oplader en dan na 5 uur alleen maar 25 procent was niet direct bevorderlijk. ‘s Nachts oplader terug opladen en tijdens de dag terug 5 uur voor de GSM zodat ik nu 50procent heb en misschien 2 blogs kan schrijven. Overmorgen ben ik in Lago. Dat is een grotere stad en daar probeer ik een winkel te vinden om dit probleem op te lossen, want dit is niet te doen. Veel te omslachtig. Wanneer er een paar dagen geen blog verschijnt komt dit door het GSM probleem en haal ik dat daarna wel in.Het landschap lag gehuld in een diepe mist en het was vooreerst erg koud. Heel veel aan een stuk stijgen met verkleumde vingers en na 3 uur zelfs een warme chocolademelk gaan drinken. Dat was weer eens wat anders. Noch ik, noch Polline waren goed in form. Waar ik de voorbije dagen mijn voet goed kon wegzetten lukte dit niet vandaag. De Ibuprofen hielpen niet en ik voelde non-stop de zwelling en kloppen. Nog 1 week en ik zou in Compostella aankomen. Geen moment om op te geven dus.ik had niet ingeschat dat de laatste periode zo zwaar zou zijn, mentaal, maar ook fysiek door de constante pijn nu. Straks aankomen en kunnen liggen met mijn voet naar boven was dan ook het enige waaraan ik kon denken. Toen de zon er tegen ‘s middags doorkwam kon ik wel genieten van het prachtige berglandschap, maar tijdens het laatste stuk begon ik toch weer terug heel hard te manken omdat ook mijn tenen terug begonnen te,zwellen. Niet opgeven nu, kilometers maken en tanden bijten. Zo dicht bij Compostella is gewoon doorzetten nu en wegzetten dat het niet zou beteren gedurende de volgende week. Soit. Ondertussen hadden we Asturië verlaten en kwamen in Galicië. De wegen waren hier wel speciaal aangelegd om de veiligheid van de pelgrims,te garanderen. Dat gaf alvast een fijn gevoel. Vanavond samen omelet maken in de nieuwe auberge, want morgen beloofde het een lange dag te worden. Voor de verandering zet ik de blog van vandaag er nu al op, want er rest me nog maar 7 procent nu en opladen lukt ook niet meer met mijn externe batterij. Toch ben ik blij dat ik deze blog nog heb kunnen schrijven want ik merk dat veel mensen de blog lezen. De reacties vandaag deden me heel veel deugd en gaven goede moed. Thanks. ‘’’De laatste loodjes…… had ik niet ingeschat.’’
Daar gingen de eersten weer om 5.45. Wakker dus. Mijn GSM was weer niet opgeladen en ik merkte dat de batterij telkens verminderde wanneer ik die in het stopcontact stak. Dat kon ik wel missen. Straks terug bekijken. Wat een prachtig parcours vandaag, weeral. 700 m naar boven en 950 m naar beneden. Zolang we boven waren staken we uit boven de mist. Het was heel raar om bij de afdaling te verdwijnen in het dikke wolkenpak. Bovendien stapten we door een heel groot spookbos dat 2 jaar geleden afgebrand was.Het gaf heel speciale zichten. Eenmaal beneden loste de mist zich op en kwamen we aan een stuwmeer. Het vroegere dorp zat onder de waterspiegel en slechts ruïnes van een oude fabriek herinnerden aan een verleden tijd. Het was eerst dalen tot aan het stuwmeer en vervolgens ‘eindelijk’terug klimmen, want dat was minder belastend voor mijn voet. Het was zalig warm nazomerweer, ‘s middags een lange brake met onze boterhammen en vervolgens na 26 heerlijke kilometers aan de via mail gereserveerde auberge. Dat was de eerste reservering voor Spanje omdat dezr auberge maar 22 plaatsen had en de volgende 20 km verder was. Eenmaal daar zeiden ze dat alles volzet was en ze vergeten waren de reservering te boeken. Even een verschrikte blik, maar de lieve mevrouw zei onmiddellijk dat het haar fout was en we naar het enige hotel in het dorp mochten gaan, waarbij zij het verschil in prijs zou betalen. Hier waren nog net 2 plaatsen. Van geluk gesproken. We waren wel met ons gat in de boter gevallen want hadden een mooie kamer MET lakens en handdoeken en douche en toilet, voor ons 2. Allebei na douche en wasje onder de lakens en slapen van 16.00 tot 19.00. Van een lange siësta gesproken. We konden daar ook blijven eten in een erg huiselijke sfeer. Het was het lekkerste eten sinds Spanje. Verse groenten, soep, vis, yoghurt en leuk gezelschap van 3 Spaanse mensen en een Italiaan die erg deed denken aan de hoofdrolspeler van ‘la vita ë bella'. Ik verstond er niks van, maar sprak gewoon Frans en plakte overal een a of een 0 aan vast. We slaagden erin elkaar te verstaan en een super gezellige avond te hebben met veel lachen en plezier. Deze onverwachte ontmoetingen, dat is de camino. Toen we gingen slapen kregen we van de hospitaliera een dikke knuffel en eindigde ze in ‘t Spaans met woorden die ik goed begreep. In 3 zinnen zei ze alles waar alles hier om draait en wat belangrijk is. Vandaar haar woorden om te eindigen. ‘’’’Leef het leven ten volle. Een buen camino en een goede terugreis naar huis en je geliefden.’’’’’
22/9. Campiello - Berducedo. 27,5 km. Totaal 2018,3 km
Vandaag a big day. Dat wisten we op voorhand. Dus zeer vroeg op en weer vertrekken met de koplamp in het donker met veel mist. Tja en daar gebeurde dan de vergissing. Na 5 km zag ik dat ik een verkeerde stok bij had. Terugkeren was geen optie, dus maar hopen dat iemand anders de mijne bij had en ik die vanavond zou terug zien. Na 5 km in het donker en met stijgen kwamen we boven de mist uit en konden genieten van de meest prachtige zonsopgang met de dorpen beneden nog steeds gehuld in een dikke mist. Wat een prachtig zicht, om stil van te worden. Op een gegeven moment kwamen we aan de splitsing tussen de hospitales, de weg over de bergen en de gewone weg, die daarenboven 3 km langer was. Het weer was buitengewoon prachtig. Volle zon, geen wolkje aan de hemel, dus ideaal om de hospitales te nemen. Bij mist of regen werd die immers,afgeraden. En wat werden we beloond met de meest prachtige berg - en vergezichten. Onbeschrijflijk mooi. We moesten er natuurlijk wel wat voor doen, met name klimmen, klimmen, klimmen. Mijn voet deed het redelijk, misschien tijdens de voormiddag zelfs iets beter want ik kon de eerste 18 km afleggen zonder manken. De rest van onze pasta gegeten op een prachtige plek en na 920 m een vervelende en lange afdaling over keien die mijn voet niet ten goede kwam. Ik voelde mijn tenen zwellen in mijn schoen, maar had beslist om hier geen aandacht meer aan te schenken. Voorts was het 27 km lang genieten van een geweldige bergtocht en een wondermooi landschap. We waren praktisch als eerste in de gite en heel blij met een douche. Door het droge donkere zand dat langs alle kanten was opgestoven zagen wij en onze kleren er niet uit. Biertje, douchen, wasje en een uur slapen, in die volgorde. Na het rusten merkte ik dat mijn GSM weer niet oplaadde. Ik gebruikte verschillende laders, verschillende snoeren, verschillende stopcontacten. Soms wel, soms niet. Hoe ik dat moet fixen weet ik niet. Geen blog de volgende periode wil dus,zeggen geen GSM en afgesloten van de andere wereld. Ik moet er niet aan denken. De primitivo is in de middle of nowhere, dus op grote winkels moet ik niet rekenen. Moet morgen trouwens dringend een bank vinden om geld af te halen. Tegen de avond heb ik Polline en een vriendelijke Italiaanse jongen getrakteerd op een biertje om mijn 2000 km te vieren. Voor we het wisten zaten we daar weer met een hele groep, de Nederlandse meiden, Thomas, 2 Poolse dames, die trouwens mijn stok bijhadden en ik dus kon wisselen, en nog een paar Spaanse kerels. We besloten samen te eten. Leuke sfeer. Ik wilde wel vroeg gaan slapen want was toch erg moe en mijn voet moest dringend naar boven. Op dit moment ziet hij er eigenlijk lelijker uit dan dat hij pijn doet. Rood, opgezwollen, afvellend met dikke tenen, t is geen zicht, maar als het zo blijft is het wel uit te houden. De primitivo is,als,thuiskomen, maar ik kijk hoe langer hoe meer uit naar het echte thuiskomen.
21/9. Bodenaya - Campiello 26,2 km. Totaal 1990,8 km
Slechte nacht, buikpijn, hoofdpijn, voetpijn. Pfff. Wel wakker gemaakt om 6.30 met Ave Maria. Dat was leuk. Gisteren moesten we namelijk gezamenlijk afspreken om hoe laat we wilden opstaan en dan hoefde niemand zijn wekker te zetten. Onze kleren lagen netjes gewassen en geplooid beneden klaar. Wat een luxe. Lekker ontbijt en samen in het donker vertrokken. De eerste 7 km terug manken met tenen die niet konden bewegen, maar soit, ik had me voorgenomen dat me dit niet meer ging bepalen en dat ik wel ging genieten ondanks de voet. Toch moeilijk. Na 1,5 uur nam de pijn af, zoals gisteren en kon ik genieten van het prachtige berglandschap met donkere bergen tegen een donkergrijze achtergrond. Het was namelijk erg fris en het was vooreerst dat ik mijn windvest droeg. Regen bleef weliswaar uit. Weeral een geluk. Kleine bospaadjes, zichten op de pico's tenmidden van groene velden met koeien die we langs alle kanten hoorden bellen. Ondertussen stapte ik samen met de 26 jarige Polline. Een heel lief rustig meisje met hetzelfde tempo. Op dit moment vrij traag dus. Onderweg een rustpauze om de voeten naar boven te leggen en een prachtige afdaling in een super mooi berglandschap tegen een grijze hemel. Tegen 14.30 na 26 km waren we al in de aubergue. Zeer schoon en netjes met nieuwe stapelbedden die niet kraakten en propere dekens. Nieuw sanitair met haakjes om de kleren op te hangen en een grote keuken. We besloten vanavond pasta met saus en eieren te maken en morgen de rest mee te nemen op de bergtocht. Dan zou het normaal gezien de zwaarste dag van de primitivo worden, vandaar extra koolhydraten. Na het eten vroeg gaan slapen. Dit keer met een lekker warm deken zodat ik het niet koud zou hebben. Na een paar dagen hervonden energie. Daar kikker je van op.
20/9. San Juan De Vilapenada - Bodenaya. 29,3 km. Totaal 1964,6 km
Veel en lang geslapen. Dat was nodig. Om 6.00 direct mijn voet checken. Zag er nog goed uit. Tot ik opstond. Ik kon mijn 2 middelste rechtertenen niet bewegen, heel de bovenkant was opgezwollen. Tranen wegpinkend inpakken, schoenen zo strak mogelijk aanspannen en vertrekken om 7.00 met een pillamp als eerste. Ik had een slakkengangetje en echt iedereen passeerde me. Gedurende het eerste uur bolden de tranen uit mijn ogen en zag ik mijn droom oplossen als mist door de zon. Het was voetje per voetje en al snikkend even bellen naar Jo. Terug gaan naar het vorige grote dorp, dokter zoeken en rust was de raad. Maar het volgende dorp was even ver, dus ging ik 7 km verder up en down. Bij de apotheker kreeg ik ibuprofen, maar geen ontstekingsremmers want dat was op voorschrift van de dokter. Die waren blijkbaar ook niet in de buurt en ik kon wel een taxi nemen naar een ziekenhuis. Dat zag ik niet zo zitten. Ondertussen was Polline ook aangekomen en zij had wel ontstekingsremmers gekregen voor haar gezwollen enkel. Ibuprofen en een ontstekingsremmer dan maar en verder stappen naar de auberge, daar vanavond verder bekijken of ik een paar dagen zou rusten en eventueel Fisterre met de bus zou doen. De medicatie hielp wel en gedurende 2 uur kon ik iets sneller stappen met niet te veel pijn en kon ik mijn tenen bewegen. Ook Polline zat nog met haar gezwollen enkel, dus besloten we samen te stappen, rustig aan,maar zonder rustpauze, want bij stilstaan zouden de voet en enkel terug kunnen zwellen. Zo passeerden we traag maar gestaag iedereen terug en kwamen we aan in de meest fantastische auberge van de primitivo, met dank aan Jens voor de tip, na 29 km en 900 m stijgen. We werden super vriendelijk ontvangen, mochten zelfs onze was afgeven en kregen elk een ijszak voor enkel en voet. Na een heerlijke douche op bed met voet naar boven met ijszak, want na het uittrekken van de schoen zag die er niet uit. Zoals je kunt merken in de blog heb ik vandaag niet veel gezien van het landschap. Ik was praktisch uitsluitend bezig met mijn voet en met de bekommernis er te geraken. De auberge was als een echt huis waar de mensen alles delen. Gezamenlijke maaltijd om 20.00 van soep, een lekkere sla en een flan als dessert. De 2 hospitalieres waren echt super vriendelijk, aten samen met ons en waren heel betrokken. We zaten gezellig met z'n 12 aan tafel en bovendien waren het mensen die ik de voorbije dagen ook al ontmoet had. Hele leuke en echte pelgrimsavond. Een Nederlands meisje met een prachtige stem nam een gitaar die daar stond en verwende ons na het eten met een aangenaam mini-concertje. Het doet altijd deugd om dit soort auberges tegen te komen. Na het avondeten was mijn voet terug heel dik. Even medicatie en dan gaan slapen. Ik had me voorgenomen om toch verder te,stappen. 1 of 2 rustdagen zouden dit toch niet oplossen. Stap voor stap kom je er ook.
19/9. Oviedo - San Jan de Vilapenada. 31,3 km. Totaal 1935,2 km
Start van de primitivo, yes!!!!! Al weg om 7.00. Nog donker, maar het was toch eerst 4 km door de stad lopen en tegen de tijd dat de bergen in zicht kwamen begon het lichter te worden. De frisse berglucht was een groot verschil met die van de stad. Ik stapte nog even samen met Polline en besloot dan mijn eigen tempo te nemen. Ze stapte een stuk trager en dan moet je altijd even inhouden, vooral bij het klimmen is dat lastig. Ieder zijn eigen tempo hé. De bergen, wat hou ik ervan. De oceaan was prachtig, mooie plaatjes, maar voor mij gaat er niets boven de bergen. Lange klimmen, pittige afdalingen. De tijd ging ontzettend snel vooruit. Tot 11.00 stapte ik in de mist, maar dan kwam de zon erdoor en dat zorgde voor een mooi schouwspel. Toch was er 1 groot minpunt dat me wel wat zorgen baarde. Mijn rechtervoet die me reeds van bij het vertrek op 1 juli af en toe parten speelde begon nu echt wel pijn te doen. Reeds een paar dagen voelde ik een spanning bovenop mijn voet en deze nacht werd ik er een paar keer van wakker. Stoppen, schoenen vaster. Stoppen, schoenen losser. Maar uiteindelijk niet meer te houden. .Even een foto van de voet naar het thuisfront,maar daar was nog niet veel op te zien. Even goed aansnoeren zodat de voet zo weinig mogelijk kon bewegen en verder stappen. Ondertussen was Polline me terug gepasseerd. Zij ging in Grado blijven want had al een paar dagen een gezwollen enkel. Grado was terug een grote stad, daar had ik absoluut geen zin in en ik had gelezen over een kleine gite, vrij hoog, die het pelgrimsleven naar waarde schatte, heel primitief, rustig en met een fantastisch uitzicht. Daar ging ik dus willens nillens naartoe. Eerst even inkopen doen om vanavond te eten in Grado, want hier was niks te vinden. Brood, tomaat en tonijn. Vervolgens naar de apotheek. Leg daar maar eens uit dat de bovenkant van je voet gezwollen is en je zalf wil wanneer ze geen Engels, Frans,Duits of Nederlands praten, maar alleen Spaans. Had ik gisteren toch van Thomas een handige app gekregen, sayhi waar je gewoon in t Nederlands kan spreken of schrijven en dan verschijnt ineens de geschreven en gesproken vertaling in het Spaans. Zo kwam ik dus aan Voltadol Forte. Vervolgens nog een pittige klim en na 31 km en 700m stijgen kwam ik aan in de gite. Er waren op dat moment alleen 2 oude vriendelijke Spanjaarden die alleen Spaans spraken. Toen ik ropa zei, de was' dus, kreeg ik gelijk een hele uitleg in t Spaans. Rap mijn appje erbij, zo konden we tenminste kennismaken. Toen ging de schoen uit. Auwie, dat was andere koek. Vuurrood, dik, kloppen. Dat kan ik nu echt wel missen in de bergen. Na douche en wasje dan maar op bed met zalf en voet naar boven in de hoop dat het morgen beter gaat. 2 uur later kwamen Zehra, Gunnar, Lisanne en Thomas aan. Gezellig rustig buiten zitten met een prachtig zicht op Gardo en de bergen. Even een fotootje doorsturen naar Jens, want ik had in het boek gezien dat hij hier ook was geweest en vooral vroeg gaan slapen want ik wilde mijn voet nu toch wel laten rusten en die bleef wel dik en rood. Het baarde me wel de nodige zorgen en het maakte me ook wat stiller. Niet denken aan verplicht moeten opgeven. Het zal wel beteren. Waar je jezelf het meeste tegenkomt, vind je jezelf ook het meeste terug. Voor mij zijn dat de bergen. Altijd.
Denk je gisterenavond, yes een kamer voor mij alleen, liggen al je spullen verspreid en wil je net gaan slapen om 20.30, komt daar ineens een Engelsman en zijn zoon binnen in de kamer. Luid pratend, doorweekt. Dat was dan weer wat anders. En klappen, klappen, klappen. Amai, ADHD X2 denk ik. Wanneer dan midden in de nacht stokken vallen en een uur later een GSM naar beneden komt is er voor slapen geen plaats. Soit, bij het opstaan merkten we dat het om 7.30 nog steeds donker was. Misschien vanwege de mist, of zuid-westelijke ligging, of omdat we hoger zaten, in ieder geval stapte ik tussen kwart voor 8 en 8 uur nog in het donker en daarna tot 10.00 in de mist. Weliswaar rustig, fris en alleen tussen de velden. Bij de eerste brake in Pola de Siero werd ik vervoegd door de Franse Polline en de Duitse Thomas. We liepen 2 uurtjes samen en dan werden de afstanden terug groter. Maar wat een vreselijke weg. Weeral veel lelijke industrie voor kilometers en kilometers bij het binnenkomen van de stad.Heel De stapdag was gewoon niet mooi. Langs grote wegen met veel vrachtverkeer en best heet in de middagzon. Om snel te vergeten. Aan de gite kwam ik Polline terug tegen. Ï.p.v te wachten al even naar de kathedraal, het bureau van tourisme voor overnachtingsadressen voor de primitivo, even iets drinken en dan gaan inchecken. Veel nieuwe mensen en lang wachten. Meer dan anderhalf uur voor het aan mij was. Elke pelgrim duurde 10 minuten voor alle gegevens, niet normaal. Iets gaan drinken met Thomas in het oude centrum, en nu ben ik in plaats van een pelgrim een naar bier stinkende pelgrim. Heel zijn pint ging, plash, over mij, en over mijn enige propere kleren.Een ander geurtje dat erbij komt. Zijn stempel was gezet. Vervolgens gaan eten met de Nederlandse Zehra en Lisanne, de Duitsers Thomas en Gunnar en ikzelf. Gezellige avond, nieuwe mensen. Altijd weer even wennen. ‘’’ Vanaf het moment dat het vertrouwd is kun je al missen. ‘’’
17/9. Priesca - Vega de sariego. 27 km. Totaal 1874 km
6.00 op en merken dat mijn GSM weer niet opgeladen was. Vlug een nieuw,stopcontact zoeken om nog een uurtje te kunnen laden, want zonder GSM is het toch moeilijk, contact thuis, blog, vliegtuigticket, Google maps voor de weg...Met de powerbank dan maar in de zijkant van de rugzak om verder op te laden. Wat was het fris deze ochtend bij vertrek. Een echter september ochtend. Het was zeker niet meer dan 10 graden en een prachtig zicht op optrekkende mist tussen de heuvels. Pa, Jeffke en ikzelf hadden een serieus tempo. Zelfs met behoorlijk stijgen en dalen haalden we vlot 5,4km/u gemiddeld en dit op een tijdspanne van 3 uur. Buiten het leuke gezelschap zal ik deze 2 mannen missen voor het trainingseffect. Het tempo lag een heel stuk hoger met hen erbij, maar dat is een goede voorbereiding voor de pico's. We kwamen hoe langer hoe meer in landelijk gebied en overal stonden appelbomen met kleine appeltjes waar ze cider van maken. Die wordt ontzettend veel gedronken in Asturië. De barman neemt het glas en houdt de fles cider een meter boven het glas. Vervolgens giet hij dat van die hoogte in het glas langs de zijkant zodat er zoveel mogelijk zuurstof en wat schuim ontstaat. Wanneer je dit uit drinkt herhaalt het zich en wordt er telkens op die manier ingeschonken. Er komt natuurlijk wel wat cider op de grond terecht. Liters en liters worden daarvan gedronken. Ik heb het een keer geproefd, maar het zegt me absoluut niets. Smaakt naar niks. Enfin,tegen 11.00 kwamen we aan de grote splitsing Oviedo, Gijon oftewel Primitivo, Norte. Hier scheidden onze wegen en was het afscheid nemen van mijn 2 maten, Pa en zijn zoon Jeff. Blij dat ik de mannen ontmoet heb, veel gelachen en t hart op de juiste plaats. Ook hen zal ik zeker nog terug zien. Dan was het weer alleen vertrekken. Dat heb ik nu al verschillende keren meegemaakt maar het blijft toch altijd een beetje raar. Veel tijd om hierbij stil te staan had ik niet, want het begon al snel te stijgen, stijgen, stijgen, en met een warme namiddagzon droop het zweet langs alle kanten. Na 27 km kwam ik aan in de gite in the middle off nowhere. De volgende plek was echter te ver, nog eens 11 erbij zag ik niet direct zitten. We waren maar met z'n 4 en er waren 3 kamers, dus kon ik in een aparte kamer slapen. Dat deed al eens deugd. Boodschappen gaan doen en een klaargemaakte sla eten in gezelschap van 3 andere pelgrims, een Duitser, een Peruaan en Polline een Francaise. Rustige avond. Vroeg gaan slapen. Wanneer een groep uiteen valt ben je weer even terug op jezelf geworpen. Altijd weer wennen.
16/9. Ribadesella - Priesca. 29,4 km. Totaal 1847 km
Zalig een beetje langer slapen. Dat kan al eens deugd doen in een kamer zonder pelgrims die om 5.45 al beginnen inpakken. Nog even een koffie gaan drinken met Pa, Jeffke en Simon, die vandaag terug huiswaarts vertrok. Het groepje brokkelt af. Gisteren Jordi, vandaag Simon en morgen Pa en Jeffke. Simon woont maar 55 km van Deurne, dus met wat training en zonder rugzak 1 etappe voor hem. De dag was grijs en niet te warm, dus ideaal stapweer. De landschappen bleven ongeveer dezelfde als de vorige dagen. In dit stuk van Spanje vallen de kleuren van de huizen wel heel hard op. Huizen met roze tegels, paarse, blauwe, rode, groene buitenmuren. Geen afspraken van wat wel of niet kan en vooral alle mogelijke kleuren. In zijn totaliteit heeft het wel iets, maar individueel kan het me niet bekoren. Voorts zagen we ineens heel veel drooghuisjes. Oude schuren op een verhoog zodat de vis of andere dingen goed kunnen uitdrogen. Gezellig zicht dat het landschap sierde. We hadden er toch weer 29 km opzitten toen we aankwamen in Priesca, albergue le rectoral. Wauw, een absolute aanrader. ,2 super vriendelijke dames leidden de herberg. Alles proper, goed georganiseerd met een reusachtig grote tuin. Er ging een enorme rust uit van deze plek. Geen winkels of resto's in de buurt, maar we konden daar alles krijgen wat we wilden aan zeer economische prijzen. Het werd een gezellige avond met als apero rode wijn, chips, kaas, samen met een een koppel Litouwers. Vervolgens maakten Jeffke en ikzelf een lekkere pasta met courget, spekjes, tomatensaus en pesto voor 5 en dit alles onder het toeziend oog van de 2 hospitalieres die ons hielpen met de kookplaat. Tijdens het koken begonnen we te zingen en de hospita nam ons gezang over. Daarop volgde een dansje in de keuken tussen mezelf en mijn caminozoon Jeffke. Super leuk moment. Tot slot samen lekker eten en drinken, veel lachen en plezier en met een super goed gevoel gaan slapen. ‘’’’Ontmoeten en terug lossen, dat is de spirit van de camino,aldus de hospita. ‘’’
15/9. Llanes - Ribadesella. 30,6 km. Totaal 1817,6 km
Asturië is mooi, mooier, mooist. Ik val in herhaling, maar het blijven parelwitte stranden met een azuurblauwe zee, rotsen, branding, kleine verscholen plekjes terug hun vrijheid vindend nadat de toeristen terug vertrokken zijn en waar de zee vrij spel heeft. Maar ook het binnenland is hier in Asturië zeker de moeite te noemen. De stadjes zijn kleiner en de huizen hebben allemaal een verschillende kleur. Roze of rode muren met groene luiken en gele ramen vallen niet direct onder mijn smaak, maar het past wel in het plaatje. Blij dat ik deze dagen in Asturië mag meemaken, want het stuk tussen Bilbao en Santillanna del Mar kon me niet echt meer bekoren. Wanneer het landschap zo schitterend is, valt de afstand ook beter mee. 30 km lijkt dan veel minder ver. Het tempo lag hoog, weeral. Meestal liep ik gezellig te keuvelen met Simon achteraan terwijl Pa en Jefke als een sneltrein vooruit schoten. Na 20 km en een lekker zoet appelsapje voor het suikergehalte ging ik er echter in sneltempo samen met Pa,en Jefke vandoor. Het tempo lag nu gedurende 2,5 km op 6.1km/u. Ik probeerde in cadans te blijven en dacht dat ik zo verder kon blijven marcheren naar boven en beneden. Simon zag het van ver gebeuren en vroeg zich af wanneer ik ging afhaken. Ineens voelde ik dat het niet meer lukte en moest ik ze laten gaan. Tikke toch. Wauw, plots een groot suikertekort. Rugzak op de grond en direct toastje met chocolade tot Simon er terug aankwam en we de laatste kilometers samen konden stappen. Hij had in Ribadesella gezorgd voor een kamer bij privé mensen omdat er niks anders was. We deelden een kamer met z'n 4 met bedden met lakens en echte handdoeken om ons af te drogen. Zalig. Iets gaan drinken in het stadje en dan gaan eten met de Nederlanders en de Canadees Achille. Gezellige avond...maar ik heb het mogen horen dat ik niet kon volgen hé Jefffff . Het mooie kan je nog veel meer appreciëren wanneer het niet altijd zo mooi is
14/9. Colombres - Llanes. 25,3 km. Totaal 1786,9 km
In het donker vertrokken, alleen. Colombres uit, dat duurt toch altijd even voor je een stad kunt verlaten. Al gauw kwam ik de Rus Ilia tegen en we,stapten een mooi stuk samen. Hoe prachtig was dat. Kleine paadjes naast de oceaan, naar boven en beneden, kleine baaien met azuurblauw water onder een prachtige septemberzon. Onverwachte rotsstranden met een hevige golfslag en steeds met de pico's zuiver in zicht langs de linkerkant. Op een gegeven moment kwamen we aan een plek waar de zee onder een deel van het land ging en bij stormtij via een gat water naar boven kon stuwen als een fontein. Nu hoorde je alleen een ongelofelijk diep en zelfs een beetje angstaanjagend gebulder. Een heel speciaal fenomeen. Voorts werden we bijna achtervolgd door een stier omdat die dacht dat we met zijn koeien aan de haal gingen. Zij liepen namelijk voor ons en we konden ze niet passeren. Tijdens een brake kwamen Jefke, Pa, Simon en Jordi aan. Ilia vertrok en ik deed de tweede helft samen met de mannen. Er werd weer heel wat afgelachen met de energieke Jordi, onze Spanjaard die ons morgen vroeg zou verlaten. In Llanes wist hij een goed adres voor een Pelgrimsmenu en besloten we te gaan eten om 15.30,eigenlijk als middag-en avondmaal. Het was de eerste super lekkere maaltijd in Spanje. Voorts zaten alle pelgrims samen in de tuin van de auberge en was de sfeer top. s Avonds iets gaan drinken met de mannen, Jordi en zijn vrienden. Als afscheid kreeg hij van Pa en Jefke een zilverkleurige schelp. Hij wist niet waar hij het had. Er werd terug veel gegeten, gedronken en gelachen en pas om 23.00 naar bed. Zalige avond, leuk afscheid van Jordi en morgen terug lange stapdag. Het doet deugd om schonemensen te ontmoeten.
13/9. Comillar - Colombres. 29 km. Totaal 1761.6 km
Wanneer de eerste mensen in een kleine kamer opstaan om 6.00, tja dan is iedereen wakker. Om 7.00 op weg in het donker. Altijd uitkijkend voor de gele pijlen. Cantabrie was nu afgelopen en we kwamen terecht in Asturië. Het landschap was direct ook een stuk mooier. Zeer knappe stukken langs de kust, maar ook het binnenland kon ik best pruimen. Er waren terug meer hoogteverschillen wat de zichten ten goede kwam. Veel groen, veel bomen en struiken, weilanden en de pico's d'europe op de achtergrond. Heel mooi. Samen met Ilias, een 23 jarige Rus, en Julie lag het tempo ondanks de 500 m hoogte nog steeds hoog en met een gemiddelde snelheid van 5,3 km/u kwamen we vrij snel aan in Colombres. Een zeer grote ongezellige herberg met zeer veel bedden en veel te heet water. Weeral goed dat we hier als eersten arriveerden, zo hadden we de douches alleen voor ons 3. Nieuwsgierig dat ik ben vroeg ik tijdens het stappen de oren van het lijf van Ilias. Hoe, waarom, waar etc mensen in Rusland leven, op vakantie gaan, etc etc. Dat moet wel gezegd van de Norte. Het gezelschap is veel internationaler en dat maakt de uitwisseling enorm boeiend. Deze avond iets gaan drinken met Julie en de Canadese Aaron, een hele vriendelijke jongeman. We konden overal pas eten krijgen vanaf 20.00. Dat was toch wel te laat voor mij dus besloot om 20.15 te gaan slapen met een portie zoute nootjes. Ik had gedurende heel de dag echt al wel veel gegeten en was veel te moe om te wachten tot 20.45 of zo. Even afwegen en op dit moment was slapen beter. Hoe internationaler het gezelschap, hoe kleiner en boeiender de wereld.
12/9. Santillanna del mar - Comillar. 23,1 km. Totaal 1732,6 km
Met 2 in een kamer en lakens, kan al eens deugd doen. Ik realiseerde me deze nacht dat ik ondanks de vreselijke stapdag toch nog heel wat geluk had gisteren. Er waren er anderen die 42 km gedaan hadden. Tot 3 x toe werd ik nl aangesproken op een kruispunt door een Spanjaard die me de juiste of precies een andere weg aanwees, waardoor het totaal kwam op 35,5. Soit, voor iedereen is gisteren verleden tijd want dat dit een vreselijke dag was, daar was iedereen het over eens. Vandaag was het een heel stuk mooier. Eindelijk kleine Spaanse dorpjes met pittoreske gebouwen en mooie kerken. Het was wel heel de tijd op asfalt, met heel wat stijgen en dalen,maar het was landelijk met boerderijen en hier en daar de zee. De meeste pelgrims waren gisteren wel bezorgd want in Comillas waren er maar 20 bedden in de auberge pelegrinos en anders was het een duurder hotel of 15 km extra. Iedereen vertrok dan ook heel vroeg. Zelf had ik er geen stress voor. Ik vind altijd wel iets en met getrainde benen, zowel die van Julie als die van mij, lag ons tempo toch hoger. We startten dan ook pas om 7.30 en de eersten waren al weg om 6.45. Het tempo lag hoog en we passeerden vrijwel iedereen en kwamen als 8ste en 9de aan. Er werd een wachtrij gemaakt met de rugzakken en dan was het wachten tot 14.00 voor de check-in. Comillas is een erg mooi stadje. Na de incheck even boodschappen, rond stappen, iets drinken met de mannen en dan geloof het of niet .de toeristentrein. 2,50 euro om 20 minuten te zitten en toch de stad te zien. We zaten tussen de oude van dagen, maar het was het waard om even niet te bewegen. Eenmaal uit de trein beseften we pas hoe moe we waren. Zolang ik stap en in de routine blijf neemt de fysiek over en blijf je gewoon gaan. De benen zijn ondertussen sterk genoeg en voldoende getraind. Normaal kom je aan, douchen, wasje, even rusten, iets drinken, eten, slapen en weer vroeg op. Wanneer je echter een hele namiddag hebt om een stadje te verkennen voel je pas hoe moe je bent. Het lijkt of heel je lichaam dan zegt, stop het is genoeg geweest en dan kun je geen ene voet meer verzetten en wordt alles heel stijf. Ik ben benieuwd wat dat gaat geven wanneer ik naar huis kom in oktober. s Avonds met iedereen samen gaan eten, het was de laatste avond van Laura. Een veel te toeristische plaats en dus het eten niet denderend. Maar soit. Op tijd op bed, want morgen weer vroeg op. Het lichaam onthoudt.
11/9 Santander - Santillanna del Mar. 35,5 km Totaal 1709,5 km
Alleen vertrekken wanneer het nog donker is blijft spannend. Daarom om 6.45 eerst even een koffie en een croissant in een café. Croissant was wel van gisteren denk ik. Vervolgens duurde het 6 km voor ik eindelijk de stad uit was en in totaal 17,5 km voor het stedelijk gebied een beetje voorbij leek te zijn. Saai, plat, druk, verkeer, alleen, gewoon kilometers trekken. Op een gegeven moment moest ik wel 100 m langs een spoorwegbrug. Verboden weliswaar, maar de gangbare weg voor alle pelgrims. De treinen passeren elke 20 minuten. Dus wachten op een trein en dan langs links naast de spoorweg. Ook al wist ik dat er niks kon gebeuren, was dit niet mijn ding. Dan was het exact 4 km ok, glooiend, landerijen en met de zee in de verte, alsook een eerste glimp van de pico's. Maar toen begon de miserie weer. Kilometers, kilometers op asfalt, langs drukke weken, rond een grote chemische site, het leek wel of ik 2 uur langs de A12 in Antwerpen liep, even mooi en even stil, genieten dus. Pfff. Na 30 km van die drukte eindelijk de weg af en even gaan liggen. Schoenen uit, sokken uit en benen naar boven in de schaduw. En dan, terug een weg, naar boven en beneden dit keer. Wel iets minder verkeer, maar sowieso saaaaaai en warm en onaangenaam. Pff. Absoluut 1 van de slechtste wandeldagen van de camino en dat met zeer warme temperaturen en een meer dan grote afstand. Yakkies. Wel zeer blij om aan te komen in een dit keer iets duurdere maar zeer comfortabele aubergue. Kamers met 2, tuin, zithoek..en voorts een super gezellig toeristisch Spaans stadje met veel eetgelegenheid. Toen ik daar aankwam was het wel een drukte van jewelste. Kei veel volk, vrachtwagens, helikopters. Was daar blijkbaar de tijdrit van de Vuelta aan de gang. Wist ik veel. De vrienden zaten me al op te wachten op een terrasje. Eerst aankomen, douchen, wasje en even op bed liggen, want 35,5km is niet niks. Het was even afwegen om te slapen of om gezellig een terrasje te doen. Keuze was rap gemaakt. Alle belevenissen van de stomme en verschrikkelijke dag kunnen delen met pelgrims die,dezelfde ervaring hadden geeft meer energie dan op bed te liggen. Met heel de troep pizza ipv menu pelerins. Ook gezellig. Een super zware saaie dag toch nog leuk geëindigd. Sommige dagen zijn gewoon niet goed, maar daar ga je heus niet van dood.
Lekker ontbijt en op tijd op stap met de Nederlanders en Jordi. En wat een prachtige kustweg. Kliffen, surfers, spectaculaire brandingen, mooie en weelderige rietsoorten, stranden. Meer dan de moeite om deze weg te nemen. Er gingen stukken over het strand, langs trapjes, en was vooral allemaal heel mooi. Het weer was nog bewolkt, dus zalig. Ondertussen had ik bericht gekregen van Luc en Ria, vrienden uit België dat ze op weg waren naar Portugal en momenteel in Baskenland, en of afspreken een optie was. Dat zag ik zeker wel zitten. Dat betekende dan een kortere etappe naar Santander en daar verder afspreken. Eerst moesten we een overzetboot nemen tussen Somo en Santander. Even pinxos gaan eten met de mannen, albergue zoeken en aan de kathedraal afspreken met Luc en Ria. Leuk weerzien met mensen uit België. Bijkletsen met een paar biertjes en vervolgens een leuke weg langs de kade via een lange dijk. Met zicht op het water, de wind, de zon en bootjes in het water leek het wel een gewone vakantiedag. Rondkuieren in de stad, terrasjes doen en babbelen. Dit was pas echte ontspanning. s Avonds, volgens onze normen toch want het was 18.00, zalig lekkere pinxos gaan eten met dit keer een fles lekkere wijn. Thanks voor de traktatie, de leuke namiddag en avond Luc en Rita. Morgen kan ik er weer tegenaan. Bijkletsen, babbelen, terrasje,.... t leven van een pelgrim hoeft niet altijd zwaar te zijn
Ik kon uitslapen, yes tot 7.00. Wat een luxe, ontbijt om 7.30. Cake en koffie en daarna een uurtje stappen voor 5 km naar de overzet. Om 9.00 was immers de eerste overzet vanuit Laredo die we moesten nemen om naar de overkant van het water verder te gaan. Een vrij saaie stapdag. Gewoon veel kilometers, weinig hoogteverschillen en zeer veel langs de weg. Al goed dat het perfect stapweer was en met een gemiddelde snelheid van 5,3km/u gingen we snel vooruit. We stapten met David, Julie, Jordi en Ton omdat het de laatste dag was van David en hij graag samen stapte. Tegen 14.30 kwamen we aan in Guemes, de plaats waar Jens vorig jaar een maand als vrijwilliger gewerkt heeft. Bij aankomst mochten we direct aanschuiven aan tafel en kregen linzensoep en sla. Leuke ontvangst, zeer casual en vriendelijk. Ik vertelde aan de man die ons de bedden wees dat ik de mama van Jens was. La grande, hij kende hem direct en liet me een foto zien. Ons gezelschap sliep in een grote dortoir en ik moest even wachten. Vervolgens kreeg ik een kamertje van 4 met douche en toilet. Wat connecties al niet doen. Ik was eerst nog alleen, dus genoot met volle teugen van de kamer alleen. Maar wat een magische plek. Ik moest Jens echt wel gelijk geven. Zo'n rust dat hiervan uit ging. Julie, Jordi en de Nederlanders gingen iets drinken in het dorp, maar zelf genoot ik van op een bankje te,zitten en gewoon te kunnen genieten. Alle was ging door een wasmachine, wat absoluut een must was na een paar dagen. Om 19.30 was het bijeenkomst in een gezamenlijke ruimte. Daar werd de visie van de alberge uitgelegd. Zeer mooi, maar te veel om uit te leggen. Wel betreft het een sociaal project waarbij ze geld storten aan humanitaire buitenlandse organisaties. Het eten was heel gezellig en lekker. En na het eten nog een mijmeringsmoment over de camino. Super avond. Ik zou heel veel quotes kunnen opschrijven na het betoog van de hospitaliere, allemaal waar en allemaal beleefd, maar toch is het vandaag de quote van bebe David, de 19 jarige Spanjaard die ons met een dag vertraging gaat verlaten, die me het meest geraakt heeft. Ï can't remember everything, but that's allright, because the memories who are really important are the memories in my hart.
