Vandaag is het 1 jaar geleden dat op een persconferentie het ontslag publiek gemaakt werd van Mgr Roger Vangheluwe als 25ste bisschop van Brugge.
Och, een bisschop is zo vlug vervangen. Maar wat heeft dit jaar aan leed betekend voor Roger Vangheluwe op de eerste plaats, maar ook voor zijn familie, ook voor zijn neef?
Mgr Vangheluwe moest en zou zwijgen. Maar hij vond de moed om, ondanks alles wat hem al is aangedaan, toch te spreken vanuit Frankrijk. Het was een cadeau voor die mensen die hem blijven steunen.
Alleen een groot man kan in de diepste ellende aan anderen, aan zijn dierbaren denken.
Mgr Vangheluwe kan dan wel fysiek vele kilometers hier vandaan zijn. Maar voor zovele mensen blijft hij heel dicht bij. We vertellen elkaar hoe we zijn warme menselijkheid en zijn gelovige inspiratie missen. We vragen ons af hoe hij het stelt en willen hem zoveel goeds vertellen. De ene brandt een kaarsje, de andere zet zijn foto op een ereplaats. Maar elk op onze manier uiten wij de wens dat Roger Vangheluwe waar dan ook warmte mag vinden en priester mag zijn.
Hier bij mij staat zijn foto naast mijn voorkeur-Mariabeeld, de pieta. Telkens opnieuw vraag ik die diepbedroefde moeder dat zij nu voor hem zorgt, dat zij hem draagt, hem draagt naar het leven.
Moeder Maria, zet mensen op zijn weg die hem zeggen: "het leven is sterker, doorheen alles wanhoop niet, wees toch niet bang"
Monseigneur, de Heer verbreekt het verbond met de mensen niet. En mensen die over een functie heen naar uw unieke en onvervangbare leven kijken doen dat ook niet.
"De Congregatie voor de Geloofsleer, bevoegd om recht te spreken over de meest ernstige delicten tegen de zeden, heeft de zaak van mgr. Roger Vangheluwe, oud-bisschop van Brugge, onderzocht. De Congregatie heeft besloten dat mgr. Vangheluwe, zelfs al zijn de feiten van seksueel misbruik tegenover zijn neef gepleegd volgens de normen van het kerkelijk recht verjaard, België moet verlaten en gedurende een periode een spirituele en psychologische behandeling moet volgen. Mgr. Vangheluwe, die sinds zijn ontslag op verschillende plaatsen heeft verbleven, zonder een vast adres, heeft intussen België al verlaten om zich bij deze beslissing neer te leggen."
Heer, geef Roger Vangheluwe de kracht om ook ondanks deze nieuwe beproeving in Uw barmhartigheid te blijven geloven en in het offer van uw zoon Jezus Christus een blijvende hoop te vinden.
Monseigneur, wie het geluk heeft uw geloof te kennen en een blik in uw mensenhart te mogen werpen, aanvaardt uw bisschopsleuze "Considerate Jesum" als een opdracht en zegt u van ganser harte:
Verwacht geen commentaar van mij op dit nieuwe boek van de voormalig woordvoerder van aartsbisschop Leonard, Jurgen Mettepenningen. Ik heb het (nog) niet gelezen.
Maar ik beken dat een aantal opmerkingen die ik gelezen en gehoord heb me geraakt hebben. Zo was er Reyers Laat, toch geen programma voor specialisten. De auteur ging daar wel heel gretig in op de voorzet dat "de geloofwaardigheid van de Kerk gebroken werd met de zaak (!)-Vangheluwe". Hij erkent dat er verjaring is voor de burgerlijke rechtspraak en "daar kunnen we niets meer aan doen". Jammer? Hij zegt zelfs dat ook voor het kerkelijk recht sprake is van verjaring. Maar hij vertelt er al snel bij dat er nog 1 mens op de wereld rondloopt om aan die situatie iets te veranderen: de paus. In De Morgen lees ik dan dat de auteur zich ergert dat Mgr Vangheluwe voor de tweede maal in het verborgene zit: hij moet door Rome gestraft worden.
Eigenlijk besteedt de auteur in zijn commentaar wel heel veel aandacht aan Mgr Vangheluwe. En eigenlijk hoor ik hem niet op eenzelfde lijn zitten met Rik Torfs. Waarom? vraagt mijn nieuwsgierige geest zich af.
Misschien moet ik maar gauw het boek eens gaan lezen. Misschien kom ik dan aan de weet wie of wat het denken van deze auteur bepaalt. Misschien wordt het me dan duidelijk of "het verborgene" het zo vaak gevraagde "uit beeld verdwijnen" was of een ontsnapping aan de tegenstander; of het een vrije keuze was ofwel gebeurde, zoals Focus-Wtv bij de jaaroverzichten zei, "onder druk van de kerkleiding (=wie?)".
En voor wie er niet zo erg zou over nagedacht hebben: er is een verschil tussen Kerk als instituut, als een organisatie over heel de wereld actief en dus met een logge structuur, of de Kerk als gemeenschap van mensen die in al hun verscheidenheid Christus als de diepste werkelijkheid van hun leven erkennen en samen over alle leed heen kijken naar de Hoop.
Die tweede Kerk is heel levend en daar ben ik blij om!
Gisteravond in de politieserie Code 37 een aflevering gezien die me wel erg veel deugd gedaan heeft. Via de Nederlandse recherche krijgt het Vlaamse team een naaktfoto van een 13-jarige jongen in handen. Door inzoomen op de achtergrond kunnen zij al vlug de identiteit van de jongen achterhalen. Blijkt dat zijn vader trucker is en veel van huis en zijn moeder met haar vriend naar Turkije is gevlucht. Een jongen die weinig kansen krijgt in het thuismilieu, maar ook een jongen met een enorm tekentalent. Zijn leraar, de vertrouwensleraar, bekommert zich om de jongen en stimuleert zijn talenten. Hoe onschuldig de eerste naaktfoto ook was, al vlug vinden de rechercheurs een tekening waar de jongen zichzelf en de leraar weergeeft bij het stellen van seksuele handelingen. De leraar wordt opgesloten; de jongen zit te wenen... De "reddende" rechercheurs trachten de jongen gerust te stellen: hij kan je geen kwaad meer doen; wij beloven je dat hij voor heel lang zal opgesloten worden.... Maar de jongen heeft geen oor voor hun troostende woorden en zegt uiteindelijk hoeveel "kwaad" de leraar hem gedaan heeft: "hij was de enige die mijn verjaardag niet vergeten was!"
Ik wil maar zeggen: kindermisbruik en machtsmisbruik kent heel wat meer vormen dan seksuele contacten met minderjarigen.
In Kerk & Leven las ik de commentaar van Kris Depoortere bij de zondagslezingen van 13 februari: De eerste steen.
De woorden uit het evangelie Gij zult niet doden zijn aanleiding voor de auteur om het over schandalen in de Kerk te hebben, over pedofilie, over slachtoffers en daders.
Nergens in de tekst wordt de naam van Mgr Vangheluwe vernoemd. Maar voor mij was het alsof de naam er in het vet gedrukt stond.
Enkele woorden uit de tekst: mensen die zonder reserves schuld en straf op zich nemen; mensen die jarenlang met etterende schuld geleefd hebben.
En Er werd gedood door de misbruiken. Er wordt gedood : slachtoffers en plegers.
Een groot deel van de tekst bestaat uit een brief van een Braziliaanse bevrijdingstheologe.
Uit die brief citeer ik: Onze hypocrisie is zo groot dat we, op basis van een zware of geringere misstap van mensen, de waarde van hun hele leven en van hun inzet voor mensen opzij schuiven, terwijl zij zelf jarenlang leden onder een zonde, indien zij die voor zichzelf erkend hebben. Ik sta verbijsterd van de schijnheiligheid, waarmee wij onbarmhartig stenen gooien. En dit tegenover hen die, ondanks hun misstappen, in staat waren veel liefde te geven in hun verdere leven.
Deze tekst van een man die Mgr Vangheluwe toch gekend heeft doet me meer dan deugd.
Een mens krijgt weer het recht om mens te zijn, een mens met een hart.
De auteur noemt zijn tekst een vergeten aspect van de problematiek van de pedofilie.
Ik wil er nog een vraag aan toevoegen: Wie heeft de dader tot dader gemaakt?
De dader is een mens als ik, iemand die leeft binnen Vlaanderen, binnen de Kerk. Zijn handelen is geen individueel falen. En ik stel de vraag: wat heb ik gedaan of net niet gedaan om hem onvoldaan genoeg te laten zijn zodat hij zijn intimiteit bij een kind zocht?
Wat heb ik gedaan of net niet gedaan om hem te bevrijden van een seksualiteit van regeltjes en verboden om hem te brengen naar die ene grote regel: respect voor het leven.
Dat respect dat liefde mogelijk maakt tussen man en vrouw, tussen mensen van hetzelfde geslacht, tussen een priester en een vrouw/man, in zekere zin zelfs tussen een volwassene en een minderjarige. Liefde in zo vele vormen, liefde met zo verschillende intensiteit
Mgr De Kesel heeft het nogal eens over een Kerk die nederig dient te zijn. Maar die nederigheid stelt me niet gerust. Ik zie voorlopig alleen een straffende Kerk die meedogenloos een mens tot de vergeetput veroordeelt. Ik ervaar voorlopig alleen een Kerk die, wanneer de media gaan zwijgen, ook zelf stilzwijgend een bladzijde wil omdraaien zonder blijkbaar te beseffen dat ze daarmee niet enkel de man in de vergeetput straft, maar ook jou en mij al het goede van een man-met-fouten ontneemt.
Ik heb geen behoefte aan een low-profile Kerk, maar net aan een Kerk die, hoe kwetsbaar ook, heel luid spreekt over graag zien en over hoop.
Ik zoek een Kerk van vertrouwen waarin ik kan getuigen dat ik mijn leven en dat van wie me dierbaar is toevertrouw aan de dragende hand van de Heer.
Dragen, gedragenheid; verbondenheid, verbonden woorden; leven, mogen leven
Mijn vriend, geregeld hoor ik dergelijke woorden wanneer wij het hebben over jou en over bidden.
In eerste lezing hoor ik er warme menselijkheid in en mee-lijden aan verdriet en verlies.
Bidden dat jou nabij brengt en mij uitnodigt om je "zijn" in deze wereld (hopelijk maar voor even) nu van je over te nemen.
Maar is bidden niet meer dan onverwerkt verdriet en de onwil om jou los te laten?
Heeft ons bidden misschien ook te maken met het Joodse begrip verbond? Het verbond dat God sloot met Zijn volk; het verbond dat tot stand komt wanneer een sterkere de verplichting op zich neemt op te komen voor de zwakkere en waarbij deze laatste dit aanvaardt?
Deze verbondenheid is zoveel meer dan een contract. Ik noem het dat bewustzijn heel diep in mij dat spreekt over graag zien en de ander het leven willen geven. Deze verbondenheid vraagt niets van jou, maar hoopt des te meer op je levenswil en op je geloof dat dit verdriet niet het einde is en dat Hij niemand loslaat.
De God die dergelijk verbond sloot met Zijn volk, ja van Hem geloof ik dat hij mensen graag ziet.
Enkele dagen terug voelde ik me nogal in de steek gelaten toen iemand van wie ik weet hoe zeer die het goed meent met Mgr Vangheluwe toch woorden als vergiffenis schenken in de mond nam. Woorden die toch al snel gevolgd werden door helpen een nieuw leven op te bouwen.
Vergeven is vandaag een vergeten woord geworden.
Voor de enen omdat ze zichzelf zo rechtschapen voelen en dit nog meer denken te zijn door met de vinger te wijzen naar wie ooit in de val trapte. Ze jagen de zondebok weg.
Voor anderen omdat ze vergeven verwarren met amnestie, d.i. de fout heeft nooit bestaan.
En soms misschien vind ik dat nog het ergste- klinkt het vergeven als de sukkel kon er niets aan doen want . Het ergste omdat de schuldenaar dan pas in zijn schuld bevestigd wordt ondanks de uitgesproken vergeving.
Vergeven kan ik alleen wie mij iets misdaan heeft.
Mgr Vangheluwe heeft mij niets misdaan. Integendeel, ik ben hem veel dank verschuldigd.
Hij heeft ook Vlaanderen of de Kerk niets misdaan. Ze wisten immers van niets en waren enkele weken voordien nog bezig met zijn jubileumviering en met hem te prijzen.
Zelf heeft Mgr ooit gezegd dat bij een probleemsituatie i.v.m. een priester er twee vragen waren: hoe moet ik dit behandelen ; hoe moeten we daarover communiceren.
Bij dit tweede punt is het voor hem misgelopen en werd hij zelf tot slachtoffer van zijn volk en van zijn Kerk. De persconferentie had er nooit mogen komen; zeker niet onder deze toonaard.
In een tekst uit 2004 schreef Mgr Vangheluwe i.v.m. zondigheid dat hij Gods barmhartigheid als een van de grote vreugden van het christelijk geloof ziet. Maar hij zegt er ook:
Natuurlijk moeten we het kwaad herstellen waar we kunnen, maar daarmee is alles niet opgelost. Als we onze zonde aan God geven dan legt Hij er het kruis van Jezus Christus op die zich gegeven heeft tot vergeving van de zonden.
Ik vermoed dat juist de realiteitszin waarmee ik kijk naar zonde en barmhartigheid een groot aandeel heeft in het vertrouwen waarmee ik leef. Het helpt me positief kijken en optimistisch te leven want ik geloof dat ik niet zal ten onder gaan aan de zonde. Ik mag leven.
Mgr Vangheluwe, ik hoop dat u vandaag nog steeds op deze manier over barmhartigheid kan denken en dat niet alleen de Heer, maar ook uw volk u zal helpen te leven!
En jou, mijn vriend, je woord van vergiffenis is je vergeven.
Je liet me even alleen, maar ik reik je de hand en vraag je om opnieuw samen op pad te gaan, op dat pad waar evangelisch en echt leven synoniemen zijn.
Deze vraag wordt telkens opnieuw gesteld. En toch moet Vlaanderen die vraag niet stellen en zich niet de bedenking maken dat de bisschop wel van de aardbodem verdwenen lijkt. Wie Mgr een warm hart toedraagt heeft ruim vier maanden de tijd gehad om te proberen hem te bemoedigen toen hij in Westvleteren was.
Ik zelf stel die vraag zeker niet! Niet omdat ik zijn adres wel ken. Mijn vragen zijn: hoe gaat het met Mgr? Kan hij het allemaal aan? Want Vlaanderen en de Kerk is onmenselijk hard geweest voor hem. Ontslag nemen en zich in alle stilzwijgendheid, zonder enige vorm van verdediging, terugtrekken in de abdij van Westvleteren was niet genoeg. Tot mijn ontzetting hoorde ik bij het interview dat Focus-Wtv had met vader abt in de commentaar: "in september is hij "onder druk van de kerkleiding" uit de abdij vertrokken". Ik laat de term "ontvoering" voor rekening van de sensatiepers. Maar "een niet zelf gekozen verandering van verblijfplaats" hoor ik hier toch in. En dat voor een vrij man die juridisch gesproken kan gaan en staan waar hij wil...
Een bisschop die 25 jaar lang gevierd en geprezen werd, wordt door een enkele persconferentie tot zondebok van een gefrustreerd Vlaanderen. Maar Vlaanderen is vergeten dat in de jaren 70-80 zo velen onder ons droomden van versoepeling van de celibaatsverplichting en dat wij, gesteund door de mogelijkheden van de anticonceptiva, ook op seksueel gebied de betreden paden verlieten. Het morele vingertje kenden wij niet. Wij gingen voor respect voor het leven en kozen voor "eerst het geweten en daarna het gezag". En ja, soms deden we domme dingen en gingen in de dwaling.
Tegenover wie ik mij de afgelopen maanden nog het meest machteloos voelde waren de bisschoppen. Zij gingen rustig voort met "vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven...". Maar ik hoorde geen vergeving in hun woorden, zelfs geen bekommernis om het lot van hun collega-bisschop. Zij waren toch zo braaf en bereid tot medewerking toen zij voor de parlementaire commissie zaten. De enige die zich voor de commissie assertief opstelde was aartsbisschop Leonard.
Is Leonard van "spookrijder" misschien een denkertje geworden? Zo was ik echt blij en hoopvol toen ik op www.rorate.com las: In een interview in Humo doet hij zo zijn eigen visie over Vangheluwe uit de doeken. Over de beweegredenen van de ex-bisschop heeft hij twee hypothesen. Eén: hij is zich niet helemaal bewust van de draagwijdte van de gebeurtenissen, aldus Léonard. Twee: de feiten zijn minder erg dan wat verteld werd.
Deze woorden van de aartsbisschop zijn natuurlijk geen vrijspraak, geen eerherstel. Maar het zijn wel de eerste woorden van twijfel aan schuld of minstens van mogelijk minder schuld die ik mocht horen. Ik hoop dat deze eerste goede woorden zullen doorsijpelen, zullen gevolgd worden door andere positieve opmerkingen. Misschien creëren deze woorden op hun manier een anti-gif tegen de haat.
Bedankt, Mgr Leonard, voor deze woorden! U die zo goed Italiaans lijkt te spreken, ga deze woorden ook eens herhalen in Rome. Want wij willen "onze" bisschop Roger Vangheluwe niet kwijt! Zelfs bij de wreedste straf vanuit Rome, de laïcisering, zullen wij Roger Vangheluwe nog steeds vragen om met ons te bidden en ons te blijven vertellen van die God die van de mensen houdt.
Mgr Vangheluwe, ik vraag u met uw eigen woorden: "Leef! Kies voor het leven!"
Toen ik in het kader van de beschuldiging tegen pater Versteylen s.j; het "gruwelijke" nieuws las over mensen die op een warme zomerdag naakt door de (privé!) tuin liepen om de vijver in te springen en over de tiener die een trauma opliep door op het terrein van de Brouwerij in Viersel een naakte oudere man te zien, ja toen dacht ik toch zelf maar eens aan een degelijk gewetensonderzoek te moeten beginnen.
Dat ik niet meer spontaan in de lach schoot om dergelijke preutsheid zegt veel over de hel waarin we de laatste maanden beland zijn. Heb ik me misschien van een eeuw vergist en leef ik nog in 1911? Waar is de hoop van John F.Kennedy gebleven en wat is er gebeurd met de droom van M. L. King? Hebben we dan voor niets de studentenrevoltes van 1968 bevochten? En wat doe je dan met de woorden van rector Piet De Somer bij het pausbezoek in 1985 waar hij -enkele weken voor zijn dood- paus Johannes Paulus II verzekerde dat zijn universiteit een katholieke instelling zou blijven, maar dat hij evengoed het "recht op dwaling" vroeg?
Wanneer ik vandaag een krant lees bekruipt me eenzelfde gevoel als wanneer ik in Ieper onder de Menenpoort sta of door de Westhoek rijd en het zoveelste soldatenkerkhof zie. Zoveel duizenden namen, levens, families: opgeofferd...om enkele jaren nadien opnieuw te beginnen...We hebben niets geleerd! Maar ik weiger me neer te leggen bij een constatatie.
Gelukkig voor mij ben ik besmet met de" hoop" van een Jezuietenopvoeding. Verder gaan, grenzen verkennen; grenzen van maatschappij en van geloof. Verder gaan, ondanks dat je weet dat je op je kop zal krijgen; toch trouw zijn aan de droom in je hart, trouw aan een droom ontsproten aan de hoop op de overwinning op de dood; ja gelovend dat dit verdriet niet het einde is!
Maar onze droom is niet grenzeloos. Hij wordt niet bepaald door wetten, door geboden of verboden. Onze -mijn!- droom wordt begrensd door twee het uiterste eisende geboden: respect voor het leven (leven, van mezelf, van de andere) en graag zien ten einde toe, in volle overgave, zonder iets te verwachten.
Maar mijn hoop blijft wel: Dat Mgr Vangheluwe de moed blijft hebben om te leven en te blijven getuigen van een God die van ons, mensen houdt. Dat Mgr De Kesel, andere bisschoppen, priesters, gelovigen, zich "ons arme zondaars" durven blijven noemen en van daar uit een hand durven reiken naar een mens en zichzelf en de Kerk het geluk zullen geven zich alle bemoedigende woorden van Mgr Vangheluwe te blijven herinneren.
Het jaar 2010 is nog niet ten einde of er wordt al weer een "grote" aangeklaagd wegens seksueel misbruik van een neef: Kanunnik François Houtart, prof. em. van de UCL en nog zoveel meer.
Natuurlijk weet ik niet wat er in het leven van deze man 40 jaar geleden (!) gebeurd is. Maar of het nu 25 jaar of 40 jaar geleden is, of het nu om erge of zachte feiten gaat: spreek direct of zwijg voor immer! En vergeet niet dat ieder die de naam van iemand besmeurt zichzelf en de maatschappij ook al het goede wat een man gedaan heeft ontneemt. Wraak hoort niet thuis in een christelijk denken. Wel mededogen, wel vergiffenis.
Hierbij wil ik mijn medeleven en steun betuigen aan Kanunnik Houtaert. Ik hoop dat hem geen heksenjacht te wachten staat. Ik hoop dat hij nooit de belofte zal vergeten: Sacerdos in aeternum!
Een favoriete uitspraak van mij, een uitspraak waarnaar ik ook tracht te leven is:
Je hebt de vrijheid om te doen waartoe je geroepen wordt
Vrijheid is een eeuwenoude menselijke betrachting.
Vrijheid is het verlangen van de jeugd.
Maar vrijheid is geen cadeau; het is een opdracht!
Geen kuddedier zijn heb ik familiaal meegekregen. Mijn grootouders hadden in 1917 de moed om een familiefoto te laten maken in hun druivenserre waarbij ook hun toekomstige schoonzoon, een Elzasser, in Duits militair uniform opstaat. Zij keken over het uniform heen naar de mens die, evenals zij zelf, slachtoffer was van de Duitse bezetter.
Later, opgevoed in een Jezuïetenmentaliteit, werd zelfstandig denken een evidentie. De grenzen verkennen, de grenzen van geloof en maatschappelijk denken. Eerst het geweten, daarna het gezag!
Vrijheid is gevaarlijk! Wie niet in het spoortje loopt en blijft zeggen wat hij denkt te moeten zeggen, die krijgt op zijn kop. Zo verging het al Jezus 2000 jaar geleden; zo vergaat het ook zoveel prachtige mensen vandaag; in Kerk en maatschappij.
Maar vrijheid is voor mij de trouw aan die droom diep in mijn hart dat er altijd hoop is, dat ik niet aan het negatieve zal ten onder gaan. Noem je dit geloof? Het is zeker geen verdienste. Laat me maar de gedachte dat het God zelf is die de droom in mij gelegd heeft, mij gezocht heeft.
De opdracht van de vrijheid elke dag opnieuw aanvaarden heeft voor mij veel te maken met trouw en vriendschap.
Ik kijk in de grijze ogen van een stervende vriend en zie er enkel de uitnodiging tot leven.
Ik herinner me jouw donkere ogen, mijn verre vriend. Nu eens schitterend van warme menselijkheid, dan weer heel diep en oproepend; of dof, met zoveel vragen en niet-weten.
Jullie waren het die mij terug brachten naar die droom in mijn hart.
Vandaag kunnen jullie niet meer zeggen wat moet gezegd worden.
Maar ik heb jullie in de ogen gekeken en aanvaard met dankbaarheid en trouw aan jullie de opdracht van de vrijheid ondanks de rouw.
Voor jullie mijn dagelijkse kerstboodschap: Ik draag je mee!
Vandaag kwam aartsbisschop Mgr Leonard getuigen in de parlementaire commissie pedofilie. En ik houd daar een raar gevoel aan over. De man met die dwaze uitspraken over holebi's en IVF, die "spookrijder" die door zijn woordvoerder tot mediastilte moest overhaald worden, was die hier bezig de commissieleden eens op hun plaats te zetten? Hij had zijn antwoord op de vraag naar financiele vergoedingen tot het laatste bewaard. Voor hem is het aan het gerecht om te bepalen of een instituut, welk instituut dan ook, moet betalen voor fouten die door haar leden zijn begaan. Hij stelde een solidariteitsfonds voor waarin o.a. (!) de Kerk zou kunnen bijdragen aan vergoedingen voor slachtoffers die niet door hun daders kunnen vergoed worden. Niet alleen de Kerk laten betalen; niet alleen voor slachtoffers van misbruik binnen de Kerk. Vrijwillige bijdragen.... Met zijn typische blik van "et allors?" liet hij zich niet van de wijs brengen door de commissieleden en voegde er nog aan toe dat de Kerk niet het monopolie heeft op misbruik. Voor Leonard is het duidelijk dat men niet moet proberen om de Kerk tot synoniem van pedofilie te maken. Hij is bovendien welbespraakt genoeg om niet toe te geven aan onkundige vragen over binnenkerkelijke aangelegenheden. Respect voor het gerecht en voor de burgerlijke overheid heeft hij "évidamment!". Maar dat gerecht moet ook de spelregels respecteren. En scheiding van kerk en staat stond achter elke zin te lezen. En hield hij het belangrijkste voor het laatste? Het laatste = wat blijft hangen?
Mijn interpretatie van de tussenkomst van Leonard is: "Jullie willen geld; jullie willen de Kerk pluimen. Jullie doen dat onder het mom van zorg voor slachtoffers. Ik ontken niet dat er ook (!) in de Kerk fouten begaan zijn. Maar jullie horen op jullie terrein te blijven en in jullie vraag om geld met eerlijke spelregels te spelen."
Ben benieuwd hoe hier verder op zal gereageerd worden. Ook al ben ik geen fan van de ideeën van Leonard op het pastorale vlak, ik heb vandaag een goede advokaat gehoord. De gladde aal!
Vandaag kwam kardinaal Danneels getuigen voor de parlementaire commissie pedofilie.
Ik had medelijden met de man. Want, even als bij de andere bisschoppen, waren de commissieleden heel hard. En achter een titel zit nog altijd een mens die na zoveel jaren dienst aan de Kerk rust verdiende, maar nu al maanden veel leed te verduren kreeg.
Wie een ernstige mening over de werking van de commissie wil kennen raad ik aan de tekst te lezen van Mark van de Voorde: Alsof de Kerk terechtstaat in een showproces (www.rorate.com ).
Persoonlijk blijf ik me afvragen waartoe deze nu al 8 maanden durende heksenjacht moet dienen. Wie wordt hier beter van? Gaat dit om geld? Is het een middel om iemand die recht voor zijn mening uitkomt buiten spel te zetten? En vooral: waarom hoor ik geen enkele bisschop zich verzetten tegen deze heksenjacht om zich uit te spreken voor vergeving en toekomst voor alle partijen?
De laatste keer dat vergeving uitgesproken werd zou wel eens door de kardinaal kunnen geweest zijn, bij het gesprek met de familie Vangheluwe
De voorbije maanden is Vlaanderen en de Kerk zwart-wit gaan denken: daders of slachtoffers.
Nog nooit met pedofilie te maken gehad hebben maakt je al verdacht.
Daarbij wordt wel vergeten dat pedofilie moet gezien worden binnen een tijd- en plaatsgebonden cultuur. Wat we vandaag niet dulden was ooit gewoon of werd zelfs gepropageerd. En fout handelen tegenover een minderjarige kan op zoveel andere manieren dan via de weg van de seksualiteit.
Daarbij wordt ook vergeten dat pedofilie zoveel ladingen dekt. Naast het optreden met geweld (natuurlijk nooit goed te keuren) heb je immers ook de homoverliefdheid die tot handelen evolueert en waarbij het slachtoffer eerder een uitverkozen jonge god is tot die zich bewust wordt van wat er gebeurt, de volwassene afdankt en hem met chantage in de greep houdt.
De commissie legt er de nadruk op dat ze begin april klaar wil zijn met haar werk en rapport wil uitbrengen voor de verjaardag (23 april) van het ontslag van Mgr Vangheluwe.
Ik geef ze het voordeel van de twijfel. Misschien betekent het voor hen niet meer dan zo maar een datum. Maar voor wie al het goede van Mgr Vangheluwe niet vergeten is zou het wel klinken alsof ze de man nog maar eens willen afmaken, nu eens niet in de media, maar in een volksgerecht.
Straks is het Kerstmis.
De Kerk zal over vrede spreken. En ik vraag de bisschoppen waar hun vrede was deze zomer. Ik hoop geen verhaal te horen over asielzoekers en geen plaats in de herberg. Want net zij hadden geen plaats voor een van de hunnen: Roger Vangheluwe.
Maar lees hier geen bitterheid in en herinner u met mij de woorden van de kardinaal: Je moet de zondaar niet met zijn zonden vereenzelvigen want hij is nog altijd meer dan dat.
Ik nodig Vlaanderen en de Kerk uit om zich ook de woorden van Mgr Roger Vangheluwe te herinneren in zijn paashomilie van 2006: Leef! Kies voor het leven!.
Leef! Kies voor het leven!.
Maak die keuze in je hart; schenk die keuze aan wie je dierbaar is en aan wie je vreemd is.
Dan zal het volksgerecht veranderd zijn in een volk dat recht spreekt.
Het verborgene: die zo vreemde woorden in de verklaring die werd voorgelezen op 11 september, uren nadat (!) Mgr Vangheluwe uit Westvleteren vertrokken was.
Verborgen, maar geen woord over geborgenheid en leven.
Zo vele vragen en gissingen bij de zoektocht naar een plek.
Maar waar bleven de vragen naar het hart van een mens?
Wie Mgr Vangheluwe dierbaar is en van hem houdt gaat niet op zoek naar een plek.
Voor hen is hij altijd aanwezig; in hun hart en in hun gebed.
Geen herinnering aan een episcopaat, maar zijn leven ook nu nog steeds een teken van hoop.
Hoe vaak heb ik de voorbije maanden al gedacht aan de uitzending van Phara op 4 februari van dit jaar. Mgr Vangheluwe was er n.a.v. zijn jubileum. Misschien het laatste tv-optreden uit zijn episcopaat. Tegenover hem zat Steven Laureys (een dorpsgenoot van me), de neuroloog met zijn spectaculaire resultaten in de behandeling van comapatiënten. Twee mannen die elk op hun terrein het leven van een medemens in de hand houden.
Veronderstel nu eens dat op een dag aan het licht komt dat diezelfde Steven in zijn verleden strafbare (nu verjaarde) feiten begaan heeft en misschien een leven geschaad heeft terwijl hij anderzijds bezig was voor zo velen het leven weer zinvol te maken
Hoe velen zouden een behandeling door Steven Laureys daarom weigeren wetend dat de man al zo lang een nieuwe weg is ingeslagen???
Juist: ik wil ze te eten geven!
Maar bij Roger Vangheluwe was zelfs een ontslag niet genoeg en hem werd zelfs de geborgenheid van de abdij niet gegund!
En neen, ik heb geen antwoord op je waarom.
Het verborgene, woorden die in mijn hart een eigen leven gingen leiden en waarmee ik mezelf in vraag ging stellen.
Verborgen zou voor mij het contact met mijn dierbaren kwijt zijn; ervaren dat de wereld me niet meer ziet als een vrouw, een kerkhistorica, een bibliothecaris, de adoptief-oma van de kindjes.
Verborgen zou voor mij geen plaats zijn, maar een fundamentele eenzaamheid; mijn verleden me afgenomen door de wereld; mijn toekomst een vraagteken; alleen het naakte ik nog over.
Die eenzaamheid zullen we allemaal kennen op het uur van onze dood. Maar wat doe ik met dat gevoel in het leven van elke dag?
Elke dag word ik uitgedaagd tot leven en tot geluk. En elk ogenblik kan ook het laatste zijn.
Hoe kom ik toe aan het vertrouwen dat mijn leven de moeite waard blijft voor God en dat mijn toekomst goed ligt in Gods handen???
Zal ik maar beginnen met me getroost te voelen door de herinnering aan de ogen van jou, mijn vriend, die de mijnen zochten en aan de glimlach op je gezicht?
Welke verjaardag zal hij kennen? Zullen er mensen bij hem zijn die hem graag zien en die blij zijn om zijn leven?
Misschien vraag jij je wel af waar hij nu is. Doe dat niet ook al mis je hem nog zo erg. Voor wie echt om hem geeft zal hij nooit ver weg zijn.
Roger Vangheluwe heeft al zoveel gegeven. Er zijn die mooie herinneringen aan de voorbije jaren. Er zijn zijn teksten en de filmfragmenten van zijn optreden. En er is vooral die boodschap van zingeving aan het leven, zijn mooiste cadeau...
Laat ons nu hem mee dragen Voor hem biddend en dankbaar over hem getuigend. Mijn grootste wens is: hem op een dag als een gelukkig man terug te zien.
Enkele dagen terug vroeg een vriend, niet-kerkganger, me om een definitie van Opus Dei. Mijn antwoord was: aan het kruis dat zij voeren zitten geen haken, maar ze zijn even dodelijk als zij die eens het hakenkruis voerden. Ik weet heel goed dat dit antwoord grof en ongenuanceerd was. Maar het was een heel duidelijk antwoord voor wie hier nooit van gehoord heeft.
Een groep die vertrekt van dezelde overtuiging als ikzelf; een groep die zelfs pauselijke goedkeuring heeft. Waarom kan ik me daartegen zo hard uitspreken? Omdat ze niet van het gewone kerkvolk te onderscheiden zijn voor het te laat is. Geen kentekens, bijna ondergronds. Omdat ze zich richten op kapitaal, kennis, sociale status, machtsfuncties. Een universiteit hun groot wervingsterrein. Vooral omdat ik de mij zo nodige vrijheid van denken bij hen niet terug kan vinden . De laatste jaren verdween Opus Dei zo wat uit de publieke belangstelling. Maar daarom zijn ze nog niet weg. Laat mij hopen dat Vlaanderen nooit meer blindelings het bevel van een "leider" zal volgen en altijd de moed zal opbrengen om zich een eigen mening te vormen.
Geloven is voor mij net de tegenstelling van een bevel gehoorzamen. Ik heb de vrijheid om gegrepen te worden door de persoon van Jezus; om wat Hem bezielde toe te passen in het eigen leven. Eens gegrepen, nog enkel de dankbaarheid voor die diepe zingeving en het respect voor het gegeven leven, het respect voor elke medemens. "Graag zien" de grote leidraad...
Daarnet in het journaal van 13u werd het bericht bekend dat de woordvoerder van Mgr Leonard, Jurgen Mettepenningen, ontslag neemt en wel met directe ingang. Proficiat voor de moed en de duidelijke houding, meneer Mettepenningen! U heeft de laatste weken blijk gegeven van grote professionaliteit zonder zich als slaafse volgeling op te stellen. Een man met dergelijke positie die een overtuiging heeft en de moed opbrengt om daar ook de gevolgen uit te trekken, die kunnen we vandaag meer dan ooit gebruiken in de Kerk.
De Kerk van Mgr Leonard is niet mijn Kerk. Ik vind bij hem geen "God die van de mensen houdt". Hij mag, zeker privé, zeggen wat hij wil. Maar wanneer hij zich -onterecht!- opstelt als "de baas van de Kerk in Vlaanderen" en zeker wanneer er dan nog mensen gevonden worden om hem te gaan toejuichen, dan word ik bang. Blijkbaar weet de aartsbisschop, een man die wij hier niet gewild hebben, heel goed wat "machtsmisbruik" is. Maar er is in Vlaanderen ook een Kerk van een liefdevolle God, een Kerk waar mensen met mededogen met elkaar omgaan. Gelukkig!
Ik hoop dat nog vele anderen het voorbeeld van deze moedige woordvoerder zullen volgen. We hebben in Vlaanderen echt geen nood aan een strijd of een polarisatie. Maar mensen die de vrijheid van denken kennen en oprecht voor hun mening durven uitkomen daar hebben we wel behoefte aan.
Vrijheid van denken: voor mij de verplichting om de talenten mij gegeven te gebruiken in respect voor het leven, voor het leven van anderen, voor het eigen leven.
Zou hij het kunnen opbrengen, Leonard, om tot Kerstmis niet meer met de pers te praten? Laat ons hopen! Wij moeten die man niet! Hij heeft niets te maken met het beeld van een God die van ons mensen houdt.
Hij verschijnt ten tonele en enkele weken later "pakt" hij al Mgr Vangheluwe. Leonard presenteert zich als de baas van de Belgische Kerk. Een straffende baas op zoek naar verklikkers. Een baas van zonde en straf. Zorg voor slachtoffers het zoethoudertje voor zijn heksenjacht terwijl hij zelf rustig nieuwe, andersoortige slachtoffers maakt. Zonde ook bij de holebi's, bij de mensen die via IVF een kindje krijgen, bij mensen met aids.
Dat Leonard schandalige onzin uitkraamt vind ik niet het ergste. Maar dat Vlaanderen, de bisschoppen voorop, zich niet massaal en radikaal tegen deze man verzetten en gewoon hun "Kerk in crisis" boven water trachten te houden, dat maakt me bang. Hun zwijgen geeft Leonard macht. Gelukkig hoorden we vandaag Rik Torfs: "Er zou misschien een petitie moeten uitgaan van het Interdiocesaans Pastoraal Beraad of een andere vertegenwoordigende instantie die zegt: dit kan niet meer, de kerk van Léonard is niet de enige kerk"
Het is niet omdat gebeurtenissen in een bepaalde volgorde gebeuren dat ze ook een oorzakelijk verband hebben. Maar ik krijg het rijtje maar niet uit mijn gedachten: de commissie bestaat al jaren zonder dat we iets horen; Leonard duikt op en pakt R.Vangheluwe, gevolgd door zoveel anderen; het gerecht pakt op een dubieuze manier de dossiers van de commissie (ook het dossier Vangheluwe!); de commissie stapt op. Opdracht volbracht misschien?
Leonard en zijn "getrouwen" maken me bang. Dit gaat in se niet over seksueel misbruik van kinderen. Evenmin als de Jodenvervolging in se over hun Joods geloof ging. En weer zwijgt het volk. Want "wat kan ik daaraan doen?"
Maar de concentratiekampen werden ook niet op 10 mei 1940 gebouwd.
Recht op leven, een mensenrecht Recht op leven, mijn plicht om je de hand te reiken tot leven
Recht op sterven...??? Ik voel de pijn die jouw dood mij zou doen en wil je niet kwijt Ik kijk naar jouw lijden en je gedoemd zijn tot verder leven Mijn woorden, mijn hulp zo ontoereikend om jou gelukkig te maken
Een vriend, de diepste gevoelens delend ten einde toe Mijn vriend, ik zal een stuk sterven, samen met jou
