nieuwtjes uit het dagelijkse leven van karel en marleen, cleo, mieke en basje, vasco en kiki, alaska en rèveuse, fleur en titus en de zovele schapen, konijnen, kippen, vissen... in 'la douce france' Le Ran-La Salvetat-Peyralès
26-05-2007
onze jaarlijkse vakantie
Wij namen deze maand onze jaarlijkse vakantie. We reisden met onze vrienden Karel Lamont en Katrie Dierckx uit Bertem naar Marokko.Zij zouden onze gids zijn, zij doorkruisten reeds het zuiden van het land. Wij huurden een auto (Dacia Logan, made in Roemenië), legden ongeveer 2000km af.
Onze reisroute:
Marrakech
De Tizi-n-Tichka-route, stop in Taddert, bezoek aan de kasba in Telouet, Tamtakht , Aït-Benhaddou (bezoek aan ksar)
Ouarzazate, bezoek aan kasba van Taourirt
Vallei van de Dadès, Skoura, El-Keela MGouna, Boumalne-du Dadès
Tweedaagse voettocht door de Vallée des Roses (van Tourbist tot Bou Thrarar en terug)
Ouarzazate, Agdz, Tamnougalt (bezoek aan de kasba)
Vallei van de Drâa: Tamegroute,Zagora, Mhamid
Tweedaagse tocht met 4x4 door de Sahara tot aan de duinen van Chigaga
Terug naar Ouarzazate, Tazenakht (centrum van tapijtenhandel), Taliouine (safraan)
Taroudant, Agadir, Tagazout, Essaouira
Essaouira, Marrakech
Enkele reisimpressies:
MARRAKECH: ook wel de rode parel van Marokko genoemd, is een super drukke stad. Voetgangers, autos, karren getrokken door ezels, motorfietsen alles wemelt door mekaar. Een drukke weg oversteken is een risico voor je leven, verkeerslichten, zebrapaden zijn wel aanwezig maar worden meestal genegeerd.
Mannen zitten op hun hurken tegen een muur gewoon wat rond te kijken, of kletsen bij een glaasje muntthee op een van de vele terrasjes, uitsluitend voor mannelijk publiek bestemd, of prijzen hun koopwaar aan in de souk.
Weinig vrouwen op straat, de meesten gesluierd, schichtig en snel. Enkele vrouwen zitten op de grond en schikken en herschikken de hele dag enkele tomaten, pepers of rode ajuin in stapeltjes van drie. Zouden ze wat verkopen?
De Koutoubia, een Spaans-Moorse minaret torent al 8 eeuwen lang boven de stad uit, het dak van de talrijke kleinere moskeeën zijn een ideale verblijfplaats voor de ooievaars; de drukte van de stad stoort hen niet om hun paarritueel op te voeren.
Het Djemaa-el-Fna plein, het beroemdste plein van Afrika (zegt men) lijkt ons wat te commercieel. De slangenbezweerders, de waterverkopers, de verkopers van vers geperst appelsiensap je kan er niet naar kijken, laat staan een fotootje nemen of je hebt ze aan je been!
s Avonds verandert het plein in één groot restaurant; schreeuwerige obers prijzen hun eetkraampje aan als het beste. Wij aten in eettent nr 25, in de rook en de geur van geroosterd vlees en geroosterde vis. We aten goed, het was lekker de gekookte schapenkoppen lieten we graag aan andere hongerigen.
De KASBAS zijn typische gebouwen vooral in het Zuiden van Marokko. Bijna iedere nederzetting heeft zijn eigen kasba. Het is een onderdeel van de medina (dorp-stad) en wordt gekenmerkt door zijn hoge muren die uit leem vermengd met stro zijn opgetrokken. Vroeger woonde er het dorpshoofd. Momenteel zijn de meeste kasbas niet meer bewoond, ze geven een verwaarloosde indruk, de lemen muren brokkelen af. Er is geen geld voor restauratie.
Wij bezochten de kasba van Telouet; hier woonde in het begin van de 20ste eeuw de pasja van Marrakech (El-Hadj Thami). Hij liet er nog een paleis bijbouwen, waarvan de feestzalen nog intact zijn gebleven: marmeren vloeren, mozaïeken en stucwerk, cederhouten en beschilderde zolderingen.
Wij wandelden van Tamdakht naar de ksar Aït Benhaddou langs een brede rivierbedding waarin zeer weinig water staat, langs kleine percelen graan (hooguit enkele vierkante meters groot),langs irrigatiekanaaltjes. Enkele mannen werken aan de bouw van een betonnen irrigatiekanaal. Alles wordt met de hand gedaan, het uitgraven, het bekisten, het maken van de cement Het is de eerste keer dat we mannen zien werken!
Het indrukwekkende dorp met huizen van rode aarde, de hoge torens van de kasba doemen op aan de overkant van de rivier, die we te voet doorwaden. Voor ons geen ezels die ons aangeprezen worden voor een zacht prijsje. Die laten we voor de dikke madammen van de toeristenbus die net aangekomen is.
Deze ksar staat op de lijst van werelderfgoed maar het dorp verbrokkelt met de dag. Er wonen nog heel wat berbergezinnen die proberen met het geld van de toeristen hier en daar wat herstelwerken uit te voeren.
Taourirt is een dorpje ( een ksar) dat in de 13de eeuw werd gesticht aan de hoge oevers van de Ouarzazate , de rivier waarin de bergstromen van de Hoge Atlas samenvloeien. Hier passeerden de karavanen die van Marrakech naar de Sahara trokken.
In 1920 bouwde de pasja van Marrakech (El-Glaoui) op de overblijfselen van de oude ksar een monumentale kasba, een vesting met hoge gevels met kantelen, een doolhof van vertrekken, mooi gerestaureerd. Een wandeling door de straatjes van het dorp waar nog ongeveer 200 gezinnen wonen is een confrontatie met het dagelijkse leven van de berbers. Spijtig dat het toerisme de kinderen tot kleine bedelaars heeft gemaakt. Stylo, bonbon, dirham zijn de drie woorden die ze tot elke toerist richten. Het geeft ons altijd een slecht gevoel die kinderen te negeren.
Tamnougalt: hier begint de vallei van de Drâa, een langgerekte vruchtbare enclave begroeid met citroen- en olijfbomen en palmen die doorbuigen onder het gewicht van de dadels. De Drâa is de langste rivier van Marokko, hij ontspringt in het Atlasgebergte en mondt uit in de Atlantische Oceaan.
In Tamnougalt werden we door Najib in de 17de eeuwse kasba en het omliggende dorp gegidst. Heel wat vertrekken in deze kasba zijn gerestaureerd en opnieuw in gebruik Een wirwar van trappen, gangetjes moesten de vrouwen de mogelijkheid geven hun gang te gaan zonder mannen te ontmoeten! Katrie en ik hadden zelfs het voorrecht een kijkje te nemen in de pas gerestaureerde hammam, die op dat ogenblik open was voor vrouwen en kinderen.
Wij logeerden tweemaal in een kasba: eenmaal in een gerestaureerde kasba waar Hassan (gediplomeerde universitair in franse literatuur) ons zeer vriendelijk ontving, de avond met ons deelde, en een gesprek met ons durfde aangaan over de islam. Wat keek hij op toen hij hoorde dat wij in geen enkele god geloofden! Een tweede maal in een volledig nieuwe kasba,nog maar onlangs geopend door Sylvie (uit Nantes) en Nasser (Marokkaan). Een prachtig hotel, met zeer veel smaak ingericht.
TWEEDAAGSE VOETTOCHT DOOR DE ROZENVALLEI:
In ons hotel te Boumalne-du-Dadès contacteerden we Brahim, die ons wilde gidsen door de Vallée des Roses. Een zeer tengere jonge man van 31 jaar met het uitzicht van een oud manneke kwam amper aan de schouder van Karel; hij werd onze vriend.
Vanuit Tourbist vertrokken we voor een stevige wandeling langs de rivier MGoun richting Bou Thrarar. In de smalle groene oase langs de rivier staat het magere graan te rijpen, hagen rozen in volle bloei omzomen de percelen, het gezang van de nachtegalen begeleidt ons, het is lekker fris tussen al dat groen. We doorkruisen enkele nederzettingen die volledig geïsoleerd weggedoken liggen tussen de bruine rotsformaties. Hier kan geen auto komen. We doorwaden regelmatig de rivier om op begaanbare paden te blijven.
In Bou Thrarar , het eindpunt van onze wandeling, worden we ontvangen door de bevriende familie van Brahim: muntthee drinken, even uitrusten, en tenslotte een avondwandeling door het dorp naar een hogergelegen plateau waar we de zonsondergang afwachten. Brahim haalt er fotos boven van zijn vriendin, de Zwitserse Annick(?), die hij vier dagen begeleidde en waar hij smoorverliefd op is.
Op de terugweg naar ons gastgezin kunnen we het leven in een dorp bij ondergaande zon en de daarmee gepaard gaande koelte observeren: vrouwen plukken het onkruid tussen het graan en bundelen het samen in een enorme blauwe zak die ze op hun rug naar huis dragen voor het vee dat binnen op stal staat; we voelen de enorme solidariteit die tussen de vrouwen heerst, zij doen de meeste dagelijkse karweien samen. De mannen zoals overal in Marokko staan te kletsen, de toeristen te begapen.
In de gastenkamer wordt het lang wachten op de reuze-couscous door onze gastvrouw klaargemaakt. Katrie en ik hebben weer eens het voorrecht de keuken (kleine berookte ruimte, aangestampte aarde, een oven zonder schouw) te mogen betreden. Dit is het domein van de vrouwen, mannen niet toegelaten. Dochter bakt vers brood, moeder is onze couscous aan het bereiden.
Mooie momenten, temidden van de berberbevolking, primitief leven, een leven verbonden met de natuur, verbonden met mekaar, enorm gastvrij, vriendelijk, nog niet aangetast door de bedelpraktijken van in de toeristische centra.
WOESTIJNTOCHT DOOR DE SAHARA
Vanaf Zagora wordt het landschap alsmaar zandiger. Hier en daar stuift het zand in een kleine windhoos de hoogte in. Mhamid is echt het einde van Marokko, hier begint de woestijn, hier staat het leven stil, hier kan je enkel overleven. Onze chauffeur Moubarik, een grijsaard -maar dat valt niet op met de tulband rond zijn hoofd- vertelt ons tijdens de eerste uren schokken door het rotsige zandlandschap over zijn militaire dienst in het VN leger.
Tegen de avond komen we toe aan een tentenkamp temidden hoge duinen ( de duinen van Chigaga)., die we beklimmen om de ondergaande zon te bewonderen. We worden stil van ons eigen in dit immense landschap! De wind steekt op, tijd om terug te keren naar ons nomadenverblijf waar we onder de luifel een door onze gids bereide tajine voorgeschoteld krijgen.
Terug in Mhamid lees ik een opschrift in een café:
le désert ne se raconte jamais, il se vit, een mooie samenvatting van een enige ervaring.
Nu laat ik even Karel Lamont aan het woord :
200 km noord-west-waarts naar Agdz waar we overnachten in de pas gebouwde en sinds 1 maand opengestelde kasba Azul van Sylvie en Nasser ( zie hoger). Een pareltje
.
De volgende morgen richting Atlantische oceaan en een paar kilometer voor Tasla worden we vriendelijk gevraagd te stoppen om een vader en zoon te depanneren met een beetje olie voor hun gestrande auto. Dat hebben we niet, maar we nemen de brave man mee naar zijn woonst die dan de tweede zoon met de brommer terugstuurt om de eerste zoon te smeren. In weerwil van wat de reisgidsen ook mogen beweren: dit was geen tapijtenverkopersvalstrik.Want het was Karel DB die begon te geilen op het mooie tapijt waarop we zaten en waar we gastvrije thee aangeboden kregen ( en bij uitbreiding werd ook nog avondeten en overnachting aangeboden) Het kwam hier op neer dat we vandaar vertrokken met twee prachtige kelims aan halve prijs. Die twee tapijten zijn vanaf heden te bewonderen in Le Ran. Men kan er ook echt mee vliegen. Karel geeft navigatielessen bij volle maan. Autorisation de circulation is in dit geval niet verplicht (zie later onder bakshish).
Het dorp Tasla en het verderop gelegen stadje Tazenakht zijn samen goed voor het grootste deel van de huisgeknoopte tapijten van Marokko.
Nog in de late namiddag komen we dan aan in
Taliouine wat dan weer hét centrum is van de safraanteelt. In het plaatselijke bezoekerscentrum van de coöperatieve worden we degelijk onderricht over meeldraden en krokussen, gewichten en prijzen, soorten en variaties en hoe de valse van de echte te onderscheiden. Want hier gaat het over geld, véél geld en bijgevolg
We overnachten in de auberge Souktana. In een tent met bedden wegens geen plaats meer in de kamers. Alles volzet.
Volgende morgen via Taroudant( mini-Marrakech ) op naar de kust. Agadir laten we letterlijk links liggen maar bij het verlaten van de stad worden we geconfronteerd met een hardnekkige Afrikaanse traditie: bakshish. Of hoe een politieagent zijn maandwedde belastingsvrij probeert te verhogen. Een lang verhaal omtrent onze huurwagen die niet de benodigde papieren aan boord had, diezelfde auto die dan dreigde te worden aangeslagen, dreigementen van onze kant, telefoontjes naar de chef de brigade dAgadir, grijnzende besnorde agenten ( gelukkig had er één van ons nog een grotere snor) en dan na een klein uurtje (zijn dienst zat er op denken we) de bede van de-man-met-twee-strepen dat we hém niet moesten aanklagen maar de verhuurfirma, want zij waren de afzetters Vakantiegenoegens die men zo snel mogelijk wenst te vergeten en waar men achteraf nog eens hartelijk om kan lachen en.. dat we ons toch niet hebben laten doen.Wat dacht je.
De tocht naar Essaouira bracht ons weer naar de geciviliseerde wereld De Scherpenheuvel-straatjes, de winkeltjes voor toeristen stonden in schril contrast met het berberleven van het zuiden. Gelukkig was er de overdrukke haven: het lossen van de vissersboten, het herstellen en maken van de visserssloepen, de verkoop van de vis konden ons uren boeien.
Be-slama Marokko, het was de moeite waard je te leren kennen.
Fotos over onze reis kan je bekijken op:
http://picasaweb.google.be/marleengrauwels/Marokko
27-05-2007
De huisbewaarders
Willy en Geert vervingen ons hier de eerste week van onze vakantie. Wel spijtig dat het weer niet zo meeviel, de opruimwerken in hun huis ysertout in Lescure Jaoul hebben een aanvang genomen Het nieuwe dak in lauzes(natuursteen) mag gezien worden!
Mijn mama, zussen Ingrid en Bieke en schoonzus Lokke verbleven hier de tweede week. De laatste dag van hun verblijf konden wij nog genieten van hun aanwezigheid en de verhalen over de zoektocht naar de waterkraan op Puech Poulit, over exhibitionistische praktijken bij het overschrijden van een prikkeldraad, over het zoekraken van de juiste weg naar Le Ran en de daarmee gepaard gaande schaterpartijen waren het bewijs van een geslaagd verblijf.
Bedankt allemaal voor de goede zorgen en de inzet.
André, collega technische vakken in het K.A Landen en zijn vriendin Arlette, beiden gepensioneerd en een stuk in de 60, kwamen hier hun vakantie doorbrengen. Zelden hebben we zo een sportieve mensen over de vloer gehad. Geen enkele wandeling was hun te zwaar, ze waagden het zelfs twee wandelingen te combineren zodat ze meer dan 20km in de benen hadden en dat is geen lachertje in le pays des 100 vallées.
Dank zij Arlette begon ik na meer dan één jaar opnieuw te joggen, wij liepen samen om de twee dagen een afstand van 5km .
Het was een gezellige tijd samen en we kunnen hen zeker binnen enkele jaren terug verwachten.
Onze dieren
Minder goed nieuws: DE ziekte heeft onze konijnenfamilie geteisterd. Moeder Marie en 10 jongen zijn gestorven. Een aantal jongen zijn waarschijnlijk door een van de vele wilde katten verorberd,ze ontsnapten tijdens ons verblijf in Marokko. Ook bij de familie Marty waren er heel wat sterftes. Even wachten en dan kan het kweken opnieuw beginnen.
Onze gepensioneerde kip die haar laatste jaren bij ons mocht doorbrengen is gestorven. Ze kon bijna niet meer lopen en is stilletjes heengegaan.
Er is nog een lammetje geboren.
Fleur, onze ezelin, is op 26 mei bevallen van een mooi ezelsjong, een mannetje TITUSgenaamd.
26-06-2007
een uitzonderlijke maand!
Volgens mijn weersnotities van de voorbije jaren zou het deze maand heet en droog moeten zijn.
Geen enkele anticycloon kon zich handhaven boven Le Ran, we bleven heel de maand rond 950 hectopascal hangen, het bleef nooit langer dan enkele dagen droog.
En dat heeft natuurlijk invloed op mens en natuur.
Alles staat weelderig groen, het gras moet elke week tussen de buien door afgereden worden. In de groentetuin staan de selder en de kolen prachtig, de zuiderse vruchten (meloenen, aubergines, paprika, courgettes) hebben het iets moeilijker om zich te handhaven; zo een nattigheid aan hun voeten zijn ze niet gewoon!
Een rondje door de groentetuin levert een 5cm dikke modderlaag aan je zolen
In het bos doen de regen en de warme temperaturen de girolles (= cantharellen) uit de grond schieten.
En de mensen zagen en klagen, dit jaar omdat het te nat is, andere jaren omdat het te droog was.
Weerspreuken worden overal bovengehaald, de cyclus van de maan wordt nauwkeurig gevolgd.
s il pleut au Saint Médard (8 juni) et que le Saint Barnabé ( 11 juni) ne lui coupe le pied, il pleut quarante jours plus tard
Pluie de Saint Aurélien (16 juni), belle avoine et mauvais foin
Pluie dorage au Saint Sylvère (20 juni) cest beaucoup de vin dans le verre
En juin la pluie est loin, et sil pleut, chaque goutte est comme un coup de poing
Wij schikken ons naar het weer, nemen zoals het is .
Op het moment van dit schrijven is het buiten 12°C (9u) , we hebben de inbouwkachel aangestoken, het is lekker warm binnen.
27-06-2007
Dagelijkse arbeid.
Het werk in ons vernieuwde huis ligt stil. Wij zijn erg tevreden met de grote gecreëerde ruimte, er zijn nog heel wat klussen te klaren maar die stellen we uit tot na de zomermaanden. Het werk buiten is nu prioritair.
Karel plaatste een nieuwe afsluiting in de schapenstal
Karel scheerde samen met Paul en Francis de schapen
Karel vernieuwde het houtwerk van de tuinbank
Karel plaatste een nieuwe zonnedouche
Karel zaagde en kliefde 20stère hout
Karel controleerde elke dag de aardappelplanten op coloradokevers die geen genade kregen tussen zijn vingers.
Karel kluste voor Paul Marty, voor de Engelse buren
Karel is een werkbeest
En ik
Werkte in de tuin,
Verzorgde de dieren,
Maakte vlierbloesemdrank (ondertussen doet het recept de ronde in La Salvetat)
Verwende de gasten, verwende Karel
Een door le meteo aangekondigde droge periode van vijf dagen was het startsein voor de boeren om grasland te maaien en te hooien. Ons weiland van 2 ha op Puech Poulit waar de klaver weelderig hoog stond, kwam ook aan de beurt: Paul maaide, keerde twee dagen het gemaaide gras en toen op zondag 24 juni om 16 zouden we het hooi binnenvoeren. Vrienden werden opgetrommeld.
De weergoden waren ons niet gunstig gezind. Om 14u begon het te onweren met hevige regens en zelfs hagel. Foutu le foin! Geen enkele baal hooi werd gebonden, niet bij ons, niet bij Pierre-Yves, onze buur, niet bij Paul, niet bij Francis.
Nu maar wachten op zon en warmte om opnieuw te beginnen. Maar we vrezen een beetje dat de mooie klaver verloren is voor de schapen, de buien blijven komen.
Misschien kunnen we er compost van maken. Wie geeft ons goede raad??
Een teek op de rug (opgescharreld in het bos bij de zoektocht naar girolles), die Karel maar gedeeltelijk kon verwijderen verplichtte me naar de dokter te gaan. De poten en de kop werden met veel geduld en in stukjes uitgepeuterd. Docteur Saint Michel schreef me antibiotica voor en van de gelegenheid maakte ik gebruik om een middeltje te vragen tegen de pijnlijke artrose-duim. KETUM, een onschuldig uitziende zalf werd uitgewreven op de pijnlijke plek.
Altijd de bijschriften lezen van medicatie, in de toekomst zal ik dat nooit meer vergeten!
KETUM is un médicament photosensibilisant : de UV stralen van de zon werken in op de medicatie en veroorzaken een allergische reactie.
Effets indésirables: exceptionellement réactions à type deczema bulleux (een soort melaatsheid) pouvant être graves et pouvant sétendre ou se généraliser secondairement
Ondertussen zie ik nog steeds af van die effets indésirables : een rode gezwollen hand vol met kleine boebeltjes; een branderig gevoel en heel veel jeuk. Het werd zo erg dat ik opnieuw naar de dokter moest. Terug twee nieuwe zalven, deze keer tegen brandwonden van de tweede graad. De apothekeres raadde me na het zien van mijn hand aan naar Monsieur Natte te gaan, een guérisseur, qui a le secret.
Meer uit nieuwsgierigheid dan uit geloof in de medische krachten van een guérisseur liet ik me behandelen door Alain Natte. Toen hij kind was kreeg hij le don (= de gave). Na een kruisteken hield hij mijn rode hand gedurende een 5tal minuten vast en prevelde onverstaanbare zinnen. Daarna gooide hij le feu van zich af en waste zijn handen. Binnen het kwartier moest ik me beter voelen, zei hij. Ik gaf hem 10 euro voor de moeite en wachtte op het mirakel. Het brandende gevoel verminderde een beetje ( enfin, ik denk dat toch) maar de jeuk blijft me tot op heden het leven onaangenaam maken.
Fête de la musique
Sinds 1982 wordt er elk jaar tijdens de maand juni in heel Frankrijk la fête de la musique gevierd (een initiatief van minister van cultuur Jaques Lang). In onze streek wordt dat feest une fête itinéraire: gezien de afstanden tussen de verschillende deelgemeenten rijdt een bus van het ene naar het andere muzikale optreden.
En zoals het hier de gewoonte is wordt er bij elk feest goed gegeten en gedronken.
Onze wandelclub werd gevraagd het slotfeest te organiseren in de feestzaal van La Salvetat-Peyralès. Tijdens enkele chaotische vergaderingen (van vergadertechnieken hebben ze hier nog nooit gehoord!) werd het werk verdeeld.
Om in de stijl te blijven van het salsaorkest Son Montuno, dat die avond zou optreden, opteerden we voor een aangepast menu: sangria, guacamole, chile con carne en tortillias.
Een gewaagd project want de doorsnee dorpeling heeft nog nooit een avocado geproefd, en staat sceptisch tegenover elk vreemd klinkend gerecht, dat al op voorhand als te pikant wordt beoordeeld.
Maar het werd een succes. Meer dan 250 maaltijden werden geserveerd. De drank vloeide rijkelijk, het salsaorkest zette zelfs de meest stijve hark (onze veearts) aan het dansen.
De samenwerking tussen les marcheurs de Peyrolles was schitterend, met een twintigtal vrijwilligers werd het eten klaargemaakt, de schotels geserveerd, de tafels afgeruimd, de afwas gedaan, de keuken opgeruimd, drank in de bar bediend,
La Garrigue d'Yserttout
Onze vrienden Willy en Geert verbleven twee weken in Le Cassan, waar ze hun huis een beetje presentabel wilden maken. Wij gingen hen enkele dagen helpen, het regende aan een stuk door, modder en stof vormden het decor van ons kuisoptreden. Het resultaat was de moeite, Geert installeerde een volledig ingerichte keuken en kon weer aan de slag met lekkere hapjes maken.
Willy is terug aan het werk in Leuven, en terwijl hij soms ambetante reizigers met de bus vervoert droomt en fantaseert hij van zijn huizeke in de Aveyron.
Resultaat hiervan zette hij op papier:
Later, in de verre toekomst, zullen geschiedkundigen zich afvragen waar de naam La Garrigue d'Yserttout vandaan komt? Na veel opzoekwerk en opgravingen zal men misschien uitkomen op: la Comtesse Marilyne de la Garrigue d'Yserttout, getrouwd met een zekere Mc Charles, een schaapsherder van Schotse afkomst.
Terwijl alles zo eenvoudig is.
Onze linkerbuur in Le Cassan gaat binnen drie jaar op pensioen. Wegens kind noch kraai om de dagen mee door te brengen, en dan ook geen koeien en kalveren meer, zal boer Roger zijn huis verbouwen voor toeristen, met terras, zwembad en zicht op de vallei. Onze rechterbuur, Christian, is nog jonger en heeft wel nog een boerderij met twee tractoren en koeien en kalveren en bijhorende beesten. Daartussenin wonen wij en we hopen tegen die tijd een soort minirestaurant, of traiteurdienst, of afhaaldienst gerealiseerd te hebben.
Roger logeert de buitenlanders, wij geven ze te eten en Christian wordt toeristisch ingeschakeld voor het leven zoals het is op een boerderij in de Aveyron. Prachtige vooruitzichten.
We tonen de toeristen, dus stadsmensen die vlees alleen maar kennen van de supermarkt, de schoonheid van de echte koeien, les Charolais. Ze mogen mee naar de stal waar de koeien gemolken worden. Dat die koeien alleen maar dienen om kalveren groot te brengen en niet meer gemolken worden lossen we wel op. We gieten vooraf een paar liter melk van de Aldi in een emmer en vinden nog wel een koe die een paar drupjes melk uit haar uier laat persen terwijl we ondertussen de aandacht deskundig afleiden naar een te vroeg geboren kalfje dat in de couveuse ligt. Mits een kleine financiële bijdrage is dat te regelen met boer Christian, die geeft zijn kleinste kalf een lichte verdoving en legt het in een kist onder zo'n rode lamp, waardoor het voor die stadspreuten helemaal echt lijkt. Heeft het kalfje al een naam? En hoe noemde gij, kindeke? Het kalfje wordt ter plekke Ashleena gedoopt, tranen bij de moeder, de vader haalt zijn chequeboek boven en reserveert voor een volgende vakantie en Ashleena-tje mag nog een uurtje bij het kalfje blijven.
En komt Ashleena-tje met haar familie onverhoopt het jaar erop terug? Tja, het kalfje ligt dan in de diepvries, want kalfjes zijn op hun best als ze tien maanden oud zijn, maar weet ge wat Ashleena-tje? Vanavond serveren we in ons restaurant 'Yserttout' het malste stukje vlees voor u, lekker seignant, of hebt ge het liever iets meer doorbakken?
Voor geïnteresseerden: Ashleena is een Engelse meisjesvoornaam en betekent: vlakte van olijfbomen. Wat cultuur is altijd meegenomen.
Het mooiste, Bokrijk op zijn best, bewaren we voor de laatste dag. Daarvoor hebben we Karel in gehuurd, met zijn voltallige kudde schapen.
We zitten op het terras, de toeristen zijn wat droevig, het einde van een schitterende vakantie nadert. Ashleena-tje gaat nog een laatste huilende blik op het kalfje werpen en de aperitief is op kosten van het huis. Geen lokaal fris landwijntje deze keer, nee, wijn met bubbels, een Blanquette de Limoux, de week ervoor in promotie in de Aldi.
Maar kijk, maar mensen kijk dan toch, look who's there, wie komt daar in de verte afgestapt? Horen we daar in de vallei geen schapen blaten? Dat moet de schot Mc' Charles zijn, zelfs van ver herkennen we zijn wilde haardos, herkennen we zijn typische stap in zijn iets te grote botten.
Welk een ongelooflijk toeval, welk een hemels geluk dat onze toeristen dit nog mogen meemaken. Kan een vakantie een beter einde kennen? Absoluut moet de schaapsherder mee aan tafel, we dringen aan, we zetten een bord bij, een extra fles wordt ontkurkt en vader toerist betaalt. De bezwete Mc' Charles gaat zich wassen aan de bron, meneer kijkt jaloers naar de bruine, gespierde torso van de herder, en met aah's en ooh's onderdrukt madame nog net een orgastisch kreuntje. Wie weerhoudt mij ervan dat ik op dit prachtige moment denk aan de schitterende volzin van de Vlaamse schrijver Dimitri Verhulst:Haar pruim is nat en 't regent niet.
En terwijl het sap van een schapenbout van zijn kin afdruipt vertelt de herder met zijn typisch Engels accent over zijn hard bestaan, over de eenzaamheid en hoe hij de lange uren vult met schilderen, zijn grote passie, een kunst die hij in zijn jonge jaren in Schotland van zijn moeder geleerd heeft. Ik hoop bij God dat die toeristen geen vragen zullen stellen, want Karel schildert geen landschappen of schapen, Karel schildert alleen maar blote madammen! En in de vallei tussen Le Ran en Le Cassan zijn die eerder zeldzaam.
Gewoontegetrouw komt op zaterdagnamiddag ook Marleen, Marilyne van de Garrique, met haar Solex een mand verse groenten brengen. Uit eigen tuin en onbespoten. Wie ziet ze daar, tot haar grote vreugde terug? Mc' Charles, de herder. Ze kijken elkaar aan en men voelt het aan het trillen van de zon op deze bloedhete namiddag: er is hier iets schoons op komst. Zou het kunnen dat tussen deze tere dame, in haar vroeger leven professor geschiedenis in het verre Vlaanderen, en deze ruwe bolster met zijn voorliefde voor schapen en blote madammen, een passie ontstaat, waar zelfs de Amerikaanse toeristen in hun beste feuilletons niet kunnen van dromen?
Dat, beste lezers van Marleens nieuwsbrief, verneem je in een volgende aflevering.
Dit verhaal was de kers op de taart!!
Tot de volgende maand.
Karel en Marleen
29-07-2007
Vakantie
Eind augustus verschijnt de volgende nieuwsbrief.
De zomer brengt vele gasten naar Le Ran.
En die gasten worden hier verwend.
En dat betekent heel wat werk, dus geen tijd voor het opstellen van een nieuwsbrief.
Even geduld....
29-08-2007
La Garrigue d'Yserttout
Eind september komt er een uitbreiding van dit bestaande blog. Er komt namelijk een samenwerkende vennootschap tussen "La Garrigue in Le Ran" en "Yserttout in Le Cassan", met als doopnaam: La Garrigue d'Yserttout. De voorzitster is Marie-Line de la Garrigue d'Yserttout (Marleen) en er zijn drie medewerkers: nonkel Poutrel (Karel), tante Geert en Opabus (Willy). Zoals vroeger zullen er de maandelijkse berichten zijn uit Le Ran, aangevuld met nieuws en vertelsels van tante Geert en Opabus, de toekomstige bewoners van Yserttout.
Dus volgende nieuwsbrief vind je op: www.bloggen.be/Garrigue-Yserttout. Zet het bij je favorieten!
Onze dierenfamilie is weer uitgebreid.
Op mijn verjaardag verscheen een prins op een mooie witte schimmel in onze tuin en die prins schonk mij zijn paard!!
Ze is 13jaar oud ( een paard kan 30 jaar oud worden), ze werkte 11 jaar in een manege, ze heet Alaska, ze is erg lief en heel gedwee.
Ik waag me al op haar rug voor korte wandelingen en in oktober volgen Karel en ik rijlessen.
Alaska krijgt binnenkort een vriendin. Pierre-Yves, onze paarden-buurman is op zoek naar een geschikt paard voor Karel.
.
Zomerschrijfsel van Willy
Zomerschrijfsel.
Ik
citeer even uit de vorige nieuwsbrief van Marleen: Terwijl hij reizigers met de bus vervoert
droomt en fantaseert hij van zijn huizeke in de Aveyron.
Marleen,
als ik met mijn bus rij, dan vervul ik mijn taak zoals het hoort. Ik
rij anticiperend, defensief, alert, attent en zeer klantvriendelijk,
kortom, ik bestuur een bus met een zelden geziene perfectie! En
ik moet toegeven, ik geniet van de bewonderende blikken als ik fier
achter mijn stuur gezeten, in mijn toch wel mooie De Lijn Uniform,
de opstappende reizigers minzaam toeknik.
Met het Uniform, mensen, daar wordt niet mee gespot: zwarte schoenen
met donkerblauwe sokken, een donkerblauwe broek in een door De Lijn
goedgekeurde stof , een wit hemd met een grijs-gestreepte das en
vooral, belangrijk, zeer belangrijk: de passanten. Een op de
linkerschouder, een op de rechterschouder. Alleen links of alleen
rechts zou wat belachelijk zijn. Voor niet kenners: passanten dat
zijn epauletten, of schouderopvulstukken. Ge weet wel, met van die
gouden strepen op. Ik heb 2 gouden strepen, dat is het minimum. Het
maximum weet ik niet, misschien wel zestien? Onlangs
nog kregen we een schrijven, een dienstbevel van een diensthoofd
betreffende het dragen van Het Uniform. Dat ten alle tijde Het
Uniform moet gedragen worden, dat er geen uitzonderingen worden
toegelaten en dat de boetes en de controles veelvuldig en streng
zullen zijn. Ook een doktersvoorschrift zal geen reden meer zijn om
af te wijken van het correcteUniform.
(Laps, daar gaat mijn doktersbriefje wegens allergie voor uniformen
...) En
voor wie nog mocht twijfelen aan het nut van het dragen van Het
Uniform stond ook nog in dat dienstbevel vermeld dat Het Uniform
bijdraagt tot het herkenbaar maken van de chauffeur tussen de
reizigers. En ik die alijd dacht dat een buschauffeur vooral
herkenbaar is omdat hij aan het stuur van zijn bus zit! Tja ... ik
vermoed dat de schrijver van dit dienstbevel wel zestien gouden
strepen heeft.
Eerlijkheid
gebiedt me te zeggen dat de chauffeurs tussen 15 mei en 15 september
de lange broek, het hemd, de das en de passanten mogen vervangen door
een donkerblauwe bermuda en een witte De Lijn polo (bovenste knopje
mag openstaan). Wel blijven de zwarte schoenen en de donkere sokken
verplicht. Van mijn lange leven niet!! Want
van 15 mei tot 15 september is het warm in België, heet zelfs.
Goed dat er nog zekerheden in het leven van een buschauffeur zijn. En
ondertussen maar uitkijken naar controleurs, die verborgen achter
bushaltes, of achter bomen en hagen, ijverig de geringste afwijking
op het dragen van Het Uniform rapporteren. In 2006 werden 455
buschauffeurs betrapt op een overtreding op de
uniformvoorschriften.Waarvan een opvallend hoog aantal in
Vlaams-Brabant, namelijk 159 overtredingen. Schande!
Een
andere zekerheid is dat ik uitkijk naar de verhuis naar Le Cassan om
daar eventueel nog wat uit te bollen op de Zuidfranse wegen. Maar ons
Geert moet ook volgen, en ons Geert volgt alleen maar als daar een
proper, net en voldoende ingericht huizeken op haar wacht.
Om
de vrijwillers, die zich massaal aandienen, te helpen hun vakantie,
hun werkvakantie te organiseren is er een goed plan: er komt namelijk
een blog-samenwerking tussen La Garrigue en Yserttout. In
die blog komt o.a. een overzicht van de uit te voeren werken, zodat
men zich kan melden in functie van godsvrucht en vermogen, van vrije
tijd en van doe-het-zelver capaciteiten. Dus gelieve jullie ten
gepaste tijde aan te melden in rijen van drie en in een zuiders
werkuniform. (bovenste knopje mag openstaan).
Ik
vraag me af of men schrijft de Aveyron of het niet Aveyron
tout court moet zijn. De België, de West-Vlaanderen of de Albi,
dat zegt men toch ook niet. De Kempen, of mijn Kempenland, dat mag
wel, maar dat komt door Armand Preud'homme (gestorven op 7 februari
1986). Hoe schooooon op de weeeeereld .....
PS:
Een chauffeur van De Lijn wordt geacht geen kontakt te hebben met de
pers. Niet met de geschreven pers, niet met de gesproken pers,
zelfs niet met de buitenlandse pers. Het kan toch niet dat ik die
regels zou overtreden? Allé, die zes of zeven lezers van mijn
artikeltjes vertegenwoordigen toch niet de verzamelde internationale
pers?
Als men op Google yserttout intikt komt men naadloos terecht in
de nieuwsbrief van Marleen, meer bepaald in mijn schrijfsels. Ik ga
straks eens bij Google De Lijn intikken....
Wacht,
verder lezen, want heet van de naald, de kers op de lijntaart!
Er
hangt een nieuw Lijnbericht aan het prikbord. De Lijn heeft namelijk
jobstudenten aangenomen die anoniem zullen meereizen en de chauffeurs
zullen kontroleren op, en ik citeer:
het
correcte oogkontakt bij opstappende reizigers (pardon?)
niet
roken (OK)
niet
met de GSM bellen (pech)
niet
lezen, ook niet voor de rode lichten (gedeeltelijk pech)
niet
naar muziek luisteren (pech)
geen
reizigers laten gratis opstappen (bwah ..)
Ik
denk dat ik gebuisd ben.
Maar
het zal er nog aan mankeren dat een snotjong met jeugdpukkels een
zestig-plusser zal zeggen hoe hij oogkontakt moet maken! Ik heb vandaag nog mensen teruggeroepen: élà, ja, gij daar,
kom ne keer were! Uw abonnement? Nee menneke, uw oogkontakt! En
ge moet in Brussel maar eens flink oogkontakt maken als er een knappe
Marokaanse opstapt! Ge zult maar pech hebben dat haar man of vriend
mee opstapt!
Enfin,
oogkontakt must sein und befehl ist befehl, en ik zou er nog iets
heel lelijks kunnen aan toevoegen ... maar schrijven lucht op en ik
kan er weer een tijdje tegen.
Opabus
De groene zomer
Het waren twee groene maanden.
De klassieke droogte bleef uit, het regende regelmatig, genoeg zon, niet te heet.
Toch een uitzonderlijke zomer:
Het gras bleef groen en moest elke week afgereden worden.
Het onkruid tierde welig.
We moesten groenten en bloemen niet elke dag begieten.
We konden girolles ( gele champignons) plukken in het bos.
De boeren konden een tweede en zelfs een derde maal hooi oogsten.
Onze tweede coupe bezorgde ons meer dan 100 balen zeer goed hooi!
Gezellige drukke zomermaanden.
45 gasten verbleven in onze chambres dhôtes. Vrienden, familie, enkele nieuwe gezichten.
Dat bracht natuurlijk het nodige werk met zich mee maar met de familie over de vloer hadden we heel wat hulp.
De kinderen die hier dit jaar talrijk aanwezig waren voelden zich als prinsen in een aards paradijs:
Kiki en Vasco waren hun trouwe vrienden,
fietsen, wandelen in een autovrije omgeving,
Titus, Fleur en Alaska kregen veel aandacht, liefkozingen, ze werden gekamd en geborsteld en bereden,
Het zwembad bezorgde hen veel waterpret.
De kleinkinderen waren verzot op hun opa die met zijn geestige truckjes veel succes oogstte.
Karel werkte zoals gewoonlijk erg hard en kreeg heel veel hulp van neef Nikolaas en schoonzoon Maury. De ploeg werd hersteld en in de verf gezet, de verbinding tussen de warmwaterpomp en het zwembad werd gemetseld, de weide tegenover ons huis ( die we in de toekomst kunnen gebruiken) werd grondig gekuist en de afspanning hersteld, er werd gehooid
Ik werkte vooral in de keuken en soms was het wel erg druk, getuige het verslagje van één zomerdag.
8.00u, wat een stilte in huis.langzaam wakker worden, genieten van een warme douche.
Cleo eist aandacht, zij krijgt haar dagelijkse portie wiskas en aaitjes.
Vaatwasmachine leegmaken, ontbijttafel klaarmaken, met hoeveel zijn we vandaag? Met 11.
We zullen een beetje gedrongen zitten aan tafel. Koffie, thee, fruitsap staat de yoghurt op tafel?, er moet nog brood ontvroren worden, even naar de kelder voor vers fruit en een fles melk.
Wij kunnen met ons tweetjes ontbijten, in mijn hoofd draait het scenario van de dag.
Klop, klop, tis onze buurman Paul. Een artikel over le tarot moet dringend in de krant le midi libre verschijnen en twee fotos van mijn digitale camera halen en mee opzenden luidt de boodschap. Ja Paul, ik zal proberen ergens een momentje vrij te maken en zal je werk als plaatselijke correspondent overnemen.
De gasten -kinderen van Karel en hun gezin - schuiven mee aan tafel na een ochtendzoen. Karel zit als een echte patriarch aan de grote tafel en overschouwt zijn nakomelingen.
Het regent nog steeds, al heel de week, waar blijft de aangekondigde zon?
Hollende peuters jagen op Vasco en Kiki , wie is die vreemde mijnheer op het tapijt? Ah ja Jules, de vader van Sofie, die is gisterenavond hier toegekomen.
Gaëlle begint te stofzuigen, Sofie zit achter mijn PC, Cédric hangt in de zetel met zijn dochter en wacht op zon en wind om met zijn parapente de lucht in te gaan. Ik stuur Karel naar de winkel, op die manier is hij even uit de drukte.
Ik check mijn mails, Henri Vits en Wiske uit Leefdaal willen morgen langskomen, kan dat? Cédric, Sofie, Jules, Mahé en Lea vertrekken morgen, dus komt er weer plaats vrij aan tafel. En ze komen met hun mobilhome, dus geen bedden opmaken.
Dessert maken.
Een grote pot chocolademousse kan al in de koelkast opgeborgen worden, nu het dessert voor de Engelse buren, die hebben zes maaltijden besteld. Crème brulée, niet zo veel werk. En dan het peperkoekenhuisje met heel veel kleurig, plakkerig snoepgoed in elkaar zetten, het is vandaag kinderfeest, alle verjaardagen van de kinderen worden gevierd. Gaëlle maakt kransen van bloemen voor de kinderen.
Buurvrouw Nathalie komt met een vleesschotel aandraven, of dat even in de oven mag, haar oven is stuk. Jaja kom straks maar halen.
Spaghetti carbonari voor de kinderen, tomatenavocado sla voor de volwassenen. Het is eindelijk opgeklaard, we kunnen buiten eten.
Vaatwasmachine zit terug vol, Karel doet een dutje, Maury gaat fietsen, Cédric en Sofie met pa rijden naar Millau, Gaëlle zorgt voor de kinderen, ik ga even naar de weide voor mijn dagelijks bezoek aan Alaska, Fleur en Titus. Ze zien me graag komen, aaitje , zachte woordjes, paardendrollen uit de stal vegen, Alaska borstelen
Groen plukken voor de konijnen.
Ik begin aan de voorbereiding van de maaltijden voor vanavond:slaatje met geitenkaas, tajine van lamsvlees met veel groenten en couscous voor de Engelse buren,soep, slaatjes ,sausjes met gebakken aardappelen en grillades voor ons. Even uitblazen bij Gaëlle aan het zwembad, Matteo en Luca zijn braaf, de zon en het water hebben de gemoederen een beetje bedaard.
Een wandeling door de tuin, wat een onkruid! Na 4 dagen regen is het weer een groen tapijt tussen de groenten en de bloemen. Boontjes en tomaten moeten geplukt worden, pruimen moeten geraapt worden, bramen zijn rijp uitstellen want vandaag geen tijd.
Om 20u wordt het voorgerecht gebracht naar onze buren, 20.30u de tajine, 21u de crème brulée waar Karel een mooi suikerkorstje op brandt met zijn chalumeau. En ondertussen is heel de familie weer verzameld voor het aperitief op het terras, de mannen houden zich bezig met de barbecue, tafel dekken voor 11, om 21.30 zet ik me neer en kan ik genieten van een gezellige avond.
Gelukkig waren niet alle dagen zo druk bezet.
Heel veel lieve mensen, fijne gesprekken aan tafel, kinderen en kleinkinderen over de vloer,met af en toe een broek vol kak (die viel dan letterlijk tussen de plooien), avonden sterrenkijken
Dat zijn blijvende herinneringen aan de zomer van 2007.
30-08-2007
Bart en Hilke
Bart Houben , zoon van Geert en Pol Houben (┼), trad op 18 augustus in het huwelijk met Hilke Vervenne, dochter van Christine en Marc Vervenne. Via deze nieuwsbrief willen we ze heel veel geluk wensen in hun nieuwe leven samen.
het vakantiekiekje van deze zomer, gefotografeerd door Karel Lamont
29-09-2007
Tafelrede van Karel en Marleen
Wij kwamen aan het woord tijdens 'el brindis'. Beurtelings lazen we onze rede in het Nederlands en in het Spaans voor.
16 september zal de annalen halen als een zeer speciale dag
geen politieke ontmoeting
geen economische ontmoeting
maar een ontmoeting tussen twee continenten, twee landen, België en Costa Rica, 8000kmvan elkaar verwijderd.
Een ontmoeting tussen 3 families: de familie Medaglia-Hernández, de familie Westra-Ureña en De Bruyn- Grauwels.
Een ontmoeting tussen de vrienden van de familie Medaglia-Hernández en de enkele vrienden en vriendinnen van Pieter hier aanwezig.
We vonden geen vliegtuig groot genoeg om al zijn andere vrienden, vriendinnen, zijn oma, zijn nonkels en tantes, zijn neven en nichten naar hier te brengen.
En wij zijn allemaal hier om het huwelijk van Pieter en Karol te vieren.
Pieter groeide op in een humanistische geest
Pieter groeide op tussen bloemen en planten
Pieter studeerde biologie
Pieter maakt nu een kruisteken
Pieter ziet nu de vogels tussen de bloemen en de planten
Pieter runt nu zijn eigen aratinga-reisbureau
Pieter koos zijn eigen weg
En dat vinden we fijn.
Karol kenden we enkel virtueel, via chat, webcam en fotos.
Nu mogen we haar in levende lijve aanschouwen
En als kersverse mooie en lieve schoondochter mag ze er zijn
Welkom in onze familie !!
Pieter en Karol,
Twee zeldzame vogels hebben mekaar ontmoet
Twee zeldzame vogels gaan nu samen een nest bouwen
Bouw het ruim en stevig genoeg voor je toekomstige kroost.
Vlieg nu maar uit, samen
Maar volg ieder je eigen weg.
30-09-2007
Huwelijk Pieter en Karol
Zoon Pieter huwde met Karol Medaglia-Hernandez.
Pieter huwde in Tres Rios, Costa Rica.
Pieter kende Karol reeds twee jaar maar de streng katholieke traditie in Costa Rica liet niet toe dat beiden zouden samenwonen voor hun huwelijk. En Pieter respecteerde deze traditie, liet zich dopen op 11 augustus in de capilla de Los Angeles de San Raphaël, en huwde voor de kerk op 16 september.
Het werd een romantisch huwelijk.
Enkele dagen voor de grote dag werd Karol onthaald op een serenata.
Voor het hekken van haar ouderlijk huis wachtte Pieter met een ruiker bloemen zijn toekomstige op die totaal verrast werd door de liefdesliederen gezongen door de drie muzikanten,de begeleidende familie en vrienden.
Op de dag van het huwelijk schreed Karol in een prachtige witte jurk de kleine kapel binnen. Daar kon Pieter haar voor het eerst zien in bruidsjurk.
Terwijl de Monseigneur, een ex-bisschop, vriend aan huis van Jan en Pilar,het jonge koppel de eeuwige trouw aan mekaar deed beloven werd dit toegejuicht door een hele schare aratingas (papegaaien) die zich voor deze belangrijke gebeurtenis in een boom voor de kapel hadden verzameld.
Het feestmaal na de mis kan je volgens Europese normen niet groots noemen, het was een eenvoudige en gezellig samenzijn van familie en vrienden.
Geen receptie maar el brindis: een toost en een tafelrede, gegeven door de ouders van het paar.
Een eenvoudige maaltijd, drank genoeg (oa Belgisch bier)maar buiten de Belgische delegatie dronk bijna niemand alkohol.
De prachtige cakes werden enkel bewonderd maar niet opgegeten. Ouders en bruidspaar kregen een cake mee naar huis,alle andere genodigden moesten zich tevredenstellen met een miniatuuruitgave in een mooi doosje.
En om 15u vertrokken de eerste gasten huiswaarts.
Hier moet wel even vermeld worden dat de meesten aangewezen waren op het openbaar vervoer om huiswaarts te keren. Het bezit van een auto is niet zo evident in Costa Rica, afstanden overbruggen vergt heel veel tijd.
Het contact met onze nieuwe familie verliep zeer vlot; geen formaliteiten, alleen oprechte hartelijkheid en gastvrijheid. Met heel veel humor en een mondje vol Spaans werden alle barrières tussen culturen en continenten opgeheven.
Fotos van het huwelijk van Pieter en Karol zijn te bekijken op het volgende adres: http://picasaweb.google.be/marleengrauwels
Le Ran tijdens onze afwezigheid
Drie weken waren we op reis, we konden Le Ran en al onze dieren niet zo maar achterlaten en dus zochten we vervangers.
Lieve en Geert en Willy, Lieve en Herwig en tenslotte Gerd en Johan namen de zorg voor de dieren,voor de planten en bloemen en het onderhoud van het zwembad, van ons over.
Geen eenvoudige karwei maar goed afgewerkt.
En we danken hen allen hiervoor.
Tijdens onze afwezigheid werden drie lammekes en een nest konijnen geboren. En ze stellen het allemaal opperbest. Door het feit dat de zomer niet zo heel warm was, is de ram James vroeger aan zijn werk begonnen dan normaal met het gevolg dat de ooien vlugger dan normaal zwanger geraakten.
En een van de jonge konijnen geraakte zwanger van haar broerke. Daarvoor zijn het konijnen
