Een naam heeft het aidspilletje voorlopig nog niet, maar bij wetenschappers staat het bekend als TMC278. Na zeven jaar testen zijn de ontwikkelaars van Tibotec, een zusterbedrijf van Janssen Pharmaceutica, ervan overtuigd dat de pil een revolutionaire doorbraak zal betekenen in de strijd tegen aids. TMC278 kan de levensduur van een aidspatiënt zodanig verlengen, dat die in de buurt komt van de gemiddelde levensduur van een mens.

Het is de laatste ontdekking van Paul Janssen, de stichter en bezieler van Janssen Pharmaceutica. Geneesmiddelen als Motilium (tegen maagklachten), Imodium (tegen diarree) en Perdolan (tegen pijn en koorts) hebben we aan hem te danken.

Met eigen ogen

'Dr. Paul is gestart met de ontwikkeling van het medicijn, omdat het middel simpelweg noodzakelijk was', vertelt zijn weduwe Dora. 'We hebben samen veel naar Afrika gereisd, en daar heeft mijn man met eigen ogen gezien wat aids kon aanrichten. De bevolking probeerde soms de ziekte verborgen te houden, maar je voelde wat aids er deed. Daar moeten we iets op vinden, zei hij toen al tegen me.'

'Ik wil mijn erfenis nalaten om de toestand daar te verbeteren', zei Janssen aan zijn collega's, toen hij terugkeerde van zijn reizen en vertelde over zijn bezoeken aan Afrikaanse ziekenhuizen. Hij verzamelde een groep wetenschappers rond zich in het toenmalige Centrum voor Moleculair Design, om op zoek te gaan naar een medicijn dat aids onder controle kon krijgen.

'Janssen droomde ervan om een middel te ontwikkelen voor zogenaamde naïeve patiënten, mensen die nog nooit aidsremmers hebben geslikt', zegt Stoffels. De TMC278-pil kan makkelijk ingeslikt worden, hij moet maar één keer per dag ingenomen worden, en hij valt meteen krachtig het virus aan, zonder nevenwerkingen te veroorzaken.

Wilskracht

'Hij is er twee à drie jaar mee bezig geweest', zegt zijn weduwe. 'Het heeft hem heel wat wilskracht gekost. Hij noemde het medicijn een lifesaver. Hij had altijd een kaartje op zak met daarop de formule. Hij nam dat kaartje vaak vast en zei dan: Eens zal dit levens redden.'

Janssen was er tien jaar geleden al van overtuigd dat het middel een belangrijke doorbraak betekende in de strijd tegen aids. Toch kende hij toen de eerste resultaten van de tests op patiënten nog niet. Hij zou ook nooit de bevestiging krijgen dat zijn middel werkte. Die hoopvolle berichten kwamen er pas na zijn dood, in november 2003.

'De eerste resultaten van tests op twintig patiënten arriveerde enkele weken na zijn overlijden', zegt Stoffels. 'De resultaten waren zeer positief. Ik heb zijn echtgenote Dora toen als eerste op de hoogte gebracht van het goede nieuws. Als een eerbetoon aan zijn visie.'

Goedkoper in Afrika

De pil werd nog zeven jaar lang getest, en in de herfst van volgend jaar zou ze verkrijgbaar kunnen zijn in Europa. Voor TMC278 moet Tibotec eerst nog een verkoopvergunning van de Europese gezondheidsautoriteit EMEA verkrijgen.

Zoals Janssen het gewild heeft, zal met TMC 278 ook de aidsbestrijding in de ontwikkelingslanden een hele stap vooruit zetten. In Afrika is zowat de helft van de mensen met aids nog nooit behandeld. Tibotec wil het middel in Afrika meteen in een goedkope, generieke versie beschikbaar stellen. 'Prachtig dat zijn droom nu eindelijk gerealiseerd wordt', zegt de weduwe. 'Dit is heel hoopvol nieuws.' (nieuwsblad)