Lycopeen behoort tot de groep van de carotenoïden en staat bekend als een krachtig antioxidant. Het zou bescherming bieden tegen kanker (vooral prostaatkanker) en hart- en vaatziekten. Als gevolg van allerlei omzettingsprocessen komen in het lichaam vrije radicalen vrij. Vrije radicalen kunnen schade aanbrengen aan een cel en spelen een belangrijke rol in het verouderingsproces. Antioxidanten maken deze vrije radicalen onschadelijk.

Recente onderzoeken suggereren dat lycopeen eveneens de verminderde vruchtbaarheid van mannen kan verbeteren, schade aan de huid onder invloed van UV-licht en de leeftijdsgebonden maculadegeneratie kan beperken. Lycopeen zou ook kunnen helpen in de preventie van osteoporose via een remmende werking op de osteoclasten en een stimulerend effect op de osteoblasten. Hierover is echter meer onderzoek nodig. 
 
Bronnen van lycopeen       
Verse tomaten maar ook producten en bereidingen op basis van tomaten zoals tomatensoep, tomatensaus en ketchup vormen belangrijke bronnen van lycopeen in de voeding. Lycopeen komt ook voor in andere voedingsmiddelen, zoals in watermeloen en roze pompelmoes, maar in veel mindere mate dan in tomaten.

Hoewel koken meestal gepaard gaat met enig verlies aan voedingsstoffen, blijkt de beschikbaarheid van lycopeen uit een licht gestoofde tomaat groter dan uit een rauwe tomaat. Onder invloed van de verhitting worden de celwanden in de tomaat afgebroken waardoor meer lycopeen vrijkomt. Daarnaast wordt lycopeen onder invloed van hitte ook omgezet in een meer biologisch beschikbare vorm (isomerisatie van een trans- naar een cis-configuratie). De toevoeging van een beetje vet aan de tomatenbereiding zorgt voor een nog betere absorptie. Lycopeen is immers een vetoplosbaar antioxidant. 
 
Hoeveel lycopeen per dag?        
Hoeveel lycopeenrijke voedingsmiddelen we gemiddeld per dag zouden moeten eten om er een gezondheidsvoordeel uit te halen, heeft men nog niet kunnen vaststellen. Naast lycopeen bevatten tomaten bovendien nog andere interessante bestanddelen zoals de vitaminen C en B, verschillende mineralen en vezels, die het gezondheidseffect van lycopeen mogelijk versterken. Vandaar dat tomaten niet zomaar kunnen worden vervangen door een lycopeenpil. De gezondheidseffecten maar ook eventuele schadelijke effecten van lycopeen in de vorm van een supplement, los van de voeding, zijn nog niet bekend.

De aanbeveling om dagelijks 300 g groenten en 2 tot 3 stukken fruit te eten blijft van kracht. Wie kiest voor variatie, zet ongetwijfeld ook regelmatig tomaten op het menu en doet zich zo ook telkens te goed aan een portie lycopeen samen met andere essentiële voedingsstoffen. (gezondheid)