'Een korte nachtrust gehad, twee uurtjes geslapen', begroet Bart De Wever ons. 'Gelukkig heb ik de fout van vorig jaar niet gemaakt om mij iets te veel in het feestgedruis te storten.'
De verantwoordelijkheidszin van een grote partij?
Bart De Wever: 'Iets in mij zei me dat ik deze keer afspraken zou hebben.'
U wilde nuchter op het paleis verschijnen?
'Dat leek me toch het minimum.'
Hoe proeft de overwinning?
'Onverwacht, zeker na de felle reacties tijdens de campagne tegen de N-VA. Ik leefde met de indruk dat die angstzaaiers impact zouden hebben. Het tegendeel bleek waar. De tijd dat men van op de kansel de Vlaming kon bezweren niet voor ons te stemmen is voorbij.'
U heeft het over Luc Cortebeeck?
'Deze keer was hij priester van dienst. Laat dat een les zijn voor al diegenen die denken dat de mensen angst aanjagen een succesvolle electorale techniek is.'
Wat opviel was het contrast met de avond van de verkiezingen. Felicitaties en knuffels van iedereen.
'Dat gaf me een heel dubbel gevoel, waar ik ook maar één keer op terugkom. Men kan ons niet van de ene dag op de andere een slechte en gevaarlijke partij noemen en ons dan plotseling wel geloofwaardig vinden. Dat toont de intellectuele oneerlijkheid in de afgelopen campagne aan. De gevolgen in de buitenlandse pers zijn groot. Alsof er hier een revolutie voor de deur staat. Door onze score stelt niemand natuurlijk nog een veto. De keuze voor N-VA is verpletterend. Daar kan niemand omheen fietsen.'
Uw persoonlijke score van 785.776 voorkeurstemmen maakt u ook incontournable?
'Als u mijn voorgangers kent in de galerij der stemmenkanonnen en weet hoe het hen is vergaan...'
Dus geen cadeau?
'Niet echt. Andere politici houden niet van te populaire tegenstanders. Dat maakt je een doelwit.'
Kan de N-VA nu de Vlaamse CSU, de conservatieve regionale partij in Beieren, worden?
'Iedereen vraagt zich af waarom de Vlaming zo rechts-populistisch stemt. Maar dat is helemaal niet verwonderlijk. Kijk naar het migratiebeleid. Zowel Guy Verhofstadt als Yves Leterme beloofden dat aan te scherpen. En we eindigden met de snel-Belg wet en regularisaties.'
'De grondstroom in Vlaanderen is centrumrechts. De partij die dat kan opvangen én omzetten in een beleid kan doorgroeien tot 40 procent. Verhofstadt was goed op weg met zijn burgermanifesten, maar heeft het premierschap betaald met het opofferen van die droom. En zie waar de liberalen nu staan.'
'Yves Leterme heeft die draad opgepikt en gezegd: geef me vijf minuten en het zal veranderen. Hij had de Vlaming goed begrepen inzake het communautaire, de migratie en het budgettaire, zei hij. Wel, ook daar is niets van terechtgekomen.'
'De uitdaging voor N-VA is een situatie te creëren waarin wij dat kunnen realiseren. Dat kan alleen als we dit land hertekenen. En natuurlijk ben ik realistisch. Dat zal met een compromis moeten.'
Aan Franstalige kant vraagt men zich af of u wel water in uw wijn kan doen met zo'n programma?
'Kijk, ik sta nog altijd honderd procent achter mijn programma. Ik kan u meteen ook een hele lijst geven van punten uit het PS-programma waar ik het zelf niet mee eens ben. Heeft u tijd de rest van de namiddag? U weet ook dat ze nog 7 miljard euro extra willen uitgeven. We moeten daarnaast voor 22 miljard besparen. Bon, dat lijkt me pure fictie.'
'Maar het feit dat ik het niet eens ben met Elio Di Rupo wil toch niet zeggen dat ik met hem niet kan praten? Voor de verkiezingen verschilt men van mening, erna praat men met elkaar.'
'We hebben de afgelopen jaren toch al mee rond de tafel gezeten en een paar pogingen ondernomen. Het is niet gelukt, maar was dat de fout van de N-VA? Men heeft nog twee jaar verder gedaan zonder ons, zonder een centimeter vooruitgang.'
'Het verschil is natuurlijk dat de Vlaamse kiezer zich deze keer nog veel duidelijker heeft uitgesproken. De Vlaming accepteert de status-quo niet langer.'
De naam Hugo Schiltz valt te pas en te onpas als grote voorbeeld?
'Omnis comparatio claudicat. De geschiedenis herhaalt zich nooit. Toen Hugo een deal maakte, waren de Franstaligen nog zeer bereid een staatshervorming te aanvaarden. Ze wilden zelfs fiscale autonomie. Die situatie is dramatisch veranderd.'
Maar Schiltz staat voor het concessies durven doen en die verdedigen bij n de achterban?
'Leiderschap is een stuk de weg wijzen. Mijn achterban is bereid om een compromis te aanvaarden. Alleen niet eender welk compromis. Dat is de eeuwige boutade: is politiek de kunst van het haalbare of de kunst om het noodzakelijke haalbaar te maken? Voor mij eerder dat tweede. Maar het zal nooit 100 procent zijn wat je droomt.'
Liggen uw potentiële regeringspartners niet voor de hand? U zit in een Vlaamse coalitie met CD&V en SP.A?
'Er wordt veel over gesproken en gespind maar ik kan u zeggen dat er geen enkel voorakkoord is. We moeten de keuze van de kiezer respecteren, en in Franstalige België heeft de kiezer links gestemd.'
'Op zich is die uitslag natuurlijk tekenend voor dit land. We leven in een land met twee compleet verschillende democratieën. Je moet al bijna blind zijn om dat niet te zien. Een andere cultuur, een andere publieke opinie, andere media. En de ene helft stemt links, de andere helft stemt centrumrechts.'
'Heeft u al contact gehad met Di Rupo?
(stilte) 'We zullen de komende dagen praten met de juiste mensen. Spreken is zilver, zwijgen is goud. Ik ga nu niet alle contacten op straat gooien.'
Kent u Di Rupo goed?
'Persoonlijk? Neen. Ik heb hem en zijn vriend op een tennismatch in Antwerpen een paar minuten gesproken, dat is het.'
Is hij aanvaardbaar als premier?
'Ik heb nooit veto's uitgesproken.'
Zijn Nederlands is niet goed?
'Hij spreekt het beter dan Joëlle Milquet. Elio doet tenminste een poging. Maar elke federale minister moet tweetalig zijn.'
Laat u Di Rupo een prijs betalen voor een eventueel premierschap?
'Neen. Voor mij is dat een kwestie van vertrouwen scheppen. Een gevaarlijke separatist die de Wetstraat Zestien aanbiedt, als dat geen vertrouwen scheppen is? We moeten weg van toestanden waarin we een zak geld aanbieden in ruil voor meer bevoegdheden.'
Wilt u een deal over de staatshervorming en BHV vóór u in een regering stapt?
'De voorgaande onderhandelingen hebben geleerd dat een regering vormen en denken en cours de route een tweederde te vinden een slecht idee is. We hebben een uitzonderlijk akkoord nodig deze keer, een grondige staatshervorming. Als historicus denk ik niet dat er ooit een generatie politici voor grotere uitdagingen gestaan heeft dan deze. En net nu win ik de verkiezingen. Wat een cadeau! (nieuwsblad Wouter Verschelden)