Gemaksvoedsel wordt gemakkelijk geassocieerd met fastfood, wat eerder een negatieve connotatie oproept. Naast allerhande snoep, frisdranken, hamburgers en andere vetrijke snacks is er echter ook een gamma gemaksvoedsel dat kan bijdragen tot een gezonde voeding, bijvoorbeeld een appel, een peer of ander fruit, melk- en yoghurtdrankjes, ongezoet vruchtensap, vacuüm verpakte en diepgevroren groenten.
Er wordt beweerd dat gemaksvoedsel een inferieure voedingswaarde zou hebben. Zoals bij alle voedsel is het afhankelijk van het type gemaksvoedsel en de bereiding ervan. Verwerkte groenten (diepgevroren of in blik) bevatten bijvoorbeeld nagenoeg evenveel vitaminen, mineralen en spoorelementen als verse groenten. Dankzij een snelle verwerking na de oogst kunnen industrieel diepgevroren groenten zelfs meer vitamine C bevatten dan verse, onverwerkte soortgenoten die al verschillende dagen zijn bewaard.
Verwerkte groenten kunnen de consument die in tijdnood verkeert bovendien helpen om toch snel een volwaardige maaltijd samen te stellen en de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid groenten te halen. Groente- en vruchtensappen kunnen de aanbevolen porties groenten (300 g per dag) en fruit (2 tot 3 stuks per dag) niet volledig vervangen omdat ze in vergelijking met verse groenten en fruit minder voedingsvezels en andere voedingsstoffen aanbrengen. Ze stillen ook minder de honger dan een stuk fruit of groente.
Groentesappen bevatten doorgaans ook redelijk wat zout. De samenstelling en de energiewaarde van kant-en-klaar-maaltijden en andere voorbereide gerechten kan sterk variëren naargelang het product. Het etiket kan in geval van twijfel soelaas brengen.
Kies bij voorkeur maaltijden met minder dan 20 g vet per portie en gerechten met groenten en vis. Drie belangrijke knelpunten bij kant-en-klaarmaaltijden zijn mogelijk te kleine portiegroottes, te weinig groenten en te veel zout. Al dan niet gezond en evenwichtig eten, hangt ten slotte niet af van één maaltijd maar van de totale dagvoeding.
Besteed daarom ook voldoende aandacht aan de samenstelling van het ontbijt en van de tweede broodmaaltijd. Behalve de voedingswaarde is ook voedselveiligheid een belangrijk aandachtspunt. In tegenstelling tot wat vaak wordt geopperd, houden industriële verwerkingen niet meer risicos in op het vlak van voedselveiligheid dan zelfbereide producten.
De toevoeging van additieven beïnvloedt evenmin de voedselveiligheid in negatieve zin. Additieven worden onder meer toegevoegd om de stabiliteit of de consistentie van het product te behouden of te verbeteren. De grootste risicos op het vlak van voedselveiligheid van gemaksvoedsel liggen bij de consument zelf door het niet correct te bewaren of te bereiden overeenkomstig de richtlijnen op het etiket.
Geef binnen het assortiment van gemaksvoeding de voorkeur aan producten die in verhouding tot hun energiewaarde veel essentiële voedingsstoffen leveren. Neem bijvoorbeeld vaker een stuk fruit dan een glas vruchtensap, kies een melk- of yoghurtdrank in plaats van een frisdrank, verkies diepvriesgroenten boven een diepvriessaus, ga voor een kant-en-klaar slaatje in plaats van voor een pizzapunt.
Koop geen voorverpakte voedingsmiddelen waarvan de verpakking is beschadigd. De inhoud van een blik dat bol staat, is meestal bedorven.
Neem gekoelde en diepvriesproducten als laatste uit de rekken. Stop ze in een isolerende tas en plaats ze thuis zo snel mogelijk in de koelkast of diepvries.
Bewaar gekoelde gemaksvoedingsmiddelen in de koelkast op 4°C en diepgevroren soorten in de diepvries op -18°C of kouder. Respecteer ook altijd de bijzondere bewaarvoorschriften op het etiket.
Ontdooi bevroren waar altijd in de koelkast of in de microgolfoven (roer gerechten regelmatig om), nooit op kamertemperatuur en zeker niet op de verwarming. Zo kweek je een broeinest van bacteriën. Diepvriesgroenten bereid je best direct, zonder ze eerst te ontdooien.
Volg de gebruiksaanwijzing op het etiket als je twijfelt over een correct gebruik.
Hou je aan de houdbaarheidsdatum op het etiket. Producten met de vermelding te gebruiken tot kan je veilig gebruiken tot de vermelde datum, producten met de vermelding ten minste houdbaar tot kan je als het product en de verpakking nog volledig intact zijn eventueel nog enige tijd veilig gebruiken. Ga altijd na of het product niet is beschimmeld en of het niet vreemd ruikt. Gooi het product in geval van twijfel weg.
Zo gauw de verpakking open is, geldt de houdbaarheidsdatum niet meer. Bewaar gekoelde gemaksvoedingsmiddelen dan niet langer meer dan twee dagen.
Breid een kant-en-klaarmaaltijd uit met extra portie groenten: vers, uit de diepvries of in de vorm van een fris rauwkostslaatje. Een stuk fruit of een mager melktoetje als nagerecht brengen nog wat extra vitaminen en mineralen aan.
Bewaar restjes in de koelkast. Je kan ze er dan nog maximum twee dagen bewaren. Snel invriezen bij -24°C kan ook. Je kan ze dan nog ongeveer een maand bewaren. Restjes van diepgevroren gemaksproducten mogen niet opnieuw worden ingevroren. (nieuwsblad)
zie ook rubriek : voedselveiligheid
