Heb je nog een specifieke herinnering die je is bijgebleven?
De mooiste en ook belangrijke herinnering uit mijn jeugd zijn de bezoeken aan het Groeningemuseum in Brugge, waar ik veel ben geweest en waar ik elke keer weer ging kijken naar de fantastische galerie van de Vlaamse Primitieven. Ik stond als kind met verbazing te kijken naar het fascinerende schilderij ‘Madonna met kanunnik Joris Van der Paelen’ van Jan Van Eyck. Je kon de stoffen bijna voelen. Ik was er vorige week nog en dan komen al die jeugdherinneringen weer naar boven. En al heb ik het sinds mijn jeugd al zoveel keer gezien, ik blijf er diep van onder de indruk, het schilderij blijft een intense ervaring.
Wat me ook altijd is bijgebleven, is de opmerking van mijn moeder: “Hoe lig je daar nu weer te lezen?” Ik had altijd wel een boek. Terwijl mijn oudere broers samen aan het spelen waren, lag ik met mijn buik op de grond en met mijn voeten in de zetel. Ik zocht naar allerlei posities om op een vrij handige manier een boek te lezen en dat waren er nogal wat!

Hang je nu nog altijd ondersteboven in de zetel om een boek te lezen?
Ik lees overal boeken, dat wel. Ik lees in bad, ik lees in bed. Maar ik heb nu toch een vrij normale houding gevonden om te lezen, hoor.

En wat las u als kind dan zoal?
Ik heb alle Arendsoogboeken gelezen, of Pietje Bell. En dan kwamen er al gauw ingewikkelder boeken. Mijn broer, en ook ik op een bepaald moment, hield de bibliotheek open. Mijn interesse werd gewekt door het indexsysteem dat toen bestond: 5 was voor iedereen, 4 was voor gevorderden, 3 was echt voor volwassenen, 2 mocht je gewoon niet lezen en 1 zat in een kast achter slot. Dus wat is de betrachting van iemand die toegang heeft dit soort boeken? Je probeert tot die 1-tjes te geraken. De 2-tjes zijn gelukt: dat was werk van Louis Paul Boon en Walschap, die door de kerk werd verketterd. Dat soort boeken vond ik erg spannend toen ik 14 jaar was. Ik moet 16 geweest zijn toen ik met Jan Cremer en Jef Geeraerts in aanraking kwam.

Wat was er nog behalve boeken?
Popmuziek was de ideale manier om me tegenover mijn ouders, die permanent met opera bezig waren, te verzetten. Wij hadden aan de kust een voordeel dat ze in het binnenland niet hadden: we konden dankzij Radio Caroline en de andere zeezenders als allereerste de nieuwe singles van The Beatles horen. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik op mijn 16de  al zanger was in een popgroepje. Ik vond The Stones, Jimi Hendrix, Scream,… spannend en boeiend. Maar als ik daar nu op terugkijk, moet ik zeggen dat daar niet veel van overgebleven is.

Ben je niet meer geïnteresseerd in de huidige popmuziek?
Neen, mijn interesse in de popmuziek is nu volledig weg. Wat je nu hoort op praktisch alle zenders zijn copies van copies van The Beatles en The Stones. Het is zo mainstream geworden, het is geen muziek waar ik me mee kan affirmeren, waar iets van uitgaat. Ik zou de jongeren aanraden om naar Bach te luisteren, zodat ze zich toch op een of andere manier kunnen onderscheiden van de rommel waar hun ouders naar luisteren. (lacht)

Hoe komt het eigenlijk dat je toch niet bent uitgegroeid tot een fulltime zanger, schilder of acteur?
Ik heb dat allemaal gedaan, hoor. Ik ben naar Studio Herman Teirlinck getrokken nog voor ik 18 werd, heb theaterschool gevolgd in Amsterdam om regisseur te worden en ik heb gespeeld in toneel en in film. Schilderen, dansen… Ik heb er allemaal aan geroken en het geprobeerd, maar ‘in der Beschränkung zeigt sich der Meister’ (‘Ik de beperking toont zich de meester’, citaat van Goethe, nvdr). Ik denk dat het heel belangrijk is dat je goed moet beseffen wat je niet kunt. Ik heb heel lang ballet gedaan, maar ik wist meteen dat ik daar professioneel niks mee kon uitvoeren, omdat mijn lichaam er niet geschikt voor was. Ik heb ook geschetst en getekend, maar wist snel dat ik ook hier niks mee kon doen, omdat ik er het talent niet voor heb. Ik wilde geen tweederangsschilder of -danser worden.

Maar je bevindt je dagdagelijks wel in de wereld van de artiesten…
Ik ben op een bepaald moment in de televisiewereld gesukkeld en ben daar meer dan 20 jaar blijven hangen. En dan ben ik naar de radio afgezakt, waar ik in een bad van cultuur ben terechtgekomen. Al 10 jaar lang kan ik zo de hele culturele wereld tegenkomen. Ik heb de voorbije jaren alles wat in België rondloopt ontmoet voor de radio-uitzendingen. Er is geen Bach-specialist in de wereld die ik niet heb geïnterviewd. Deze week nog sprak  ik met de Franse pianist Alexandre Tharaud. Dat is plezierig, ik voel me helemaal thuis in die wereld.

Met welke artiesten wil je wel eens een hele avond lang tafelen?
Ik wil wel met Michelangelo aan tafel. Hij is voor mij een heilige, de allergrootste plastische kunstenaar ooit. Vervolgens wil ik Schubert erbij, omdat zijn muziek me gedurig tot tranen toe ontroert. En daarnaast graag iemand van onze tijd: regisseur Ivo Van Hove, omdat hij zo’n mooi overzicht behoudt en omdat hij zo intelligent is. Ik denk dat we met ons vieren tijd te kort zullen komen.

Tijdens welke periode uit de kunstgeschiedenis had je graag willen leven?
Vooral de periodes waarin men een renaissance beleeft, boeien me. Periodes waarin men teruggrijpt naar de basis, naar de grote filosofen uit de Griekse oudheid. Neem nu de Renaissance: er werden toen zoveel ontdekkingen gedaan, de ratio deed zijn intrede in een tot dan toe door de godsdienst gedomineerde wereld, de boekdrukkunst kwam tot stand, het humanistisch denken,… . Dat is een ongelooflijk boeiende periode. Ook tijdens de Verlichting had ik wel willen leven. Het zijn periodes waarin de wereld plots een bocht neemt.

Welke kunstwerken wil je graag voor eeuwig en altijd aantreffen in de hemel?
Ik ken een mop. Op een dag vraagt God aan een producer om een film te maken. Waw, denkt die, ik heb hier alles en iedereen ter beschikking! Dus laat ik de kostuums maken door Michelangelo, de decors door Da Vinci en ik vraag aan Bach en Beethoven of ze de score willen schrijven. Vervolgens vroeg de producer: “Mag ik ook de regisseur kiezen?” “Neen, dat ga ik zelf doen”, zei God.
Neen, serieus nu. De hemel als begrip zegt mij totaal niets en elke vorm van godsdienst noem ik een aanfluiting van de ratio. Ik ga er vanuit dat als we hier ons hoofdje neerleggen, er gras op onze buik groeit, dat het compleet afgelopen is. Ik vind de gedachte dat er ‘iets’ zou zijn, pretentieus en verzonnen.

Is er een Vlaamse kunstenaar die volgens jou een standbeeld verdient?
Sam Dillemans is een reus. Hij is een schitterende schilder met een onwaarschijnlijk goeie touch en kleurenkennis, technisch vernuft en drive. Er zal te weinig brons zijn om hem te vereeuwigen.
Ook componist Wim Henderickx is een oeuvre bijeen aan het schrijven die voor de eeuwigheid bedoeld is. Of Erwin Mortier. Zijn fraaie roman ‘Godenslaap’ is een orgasme van taal en een bijzonder knap verteld verhaal. Ook Ivo Van Hove verdient zijn standbeeld. Het zijn maar enkele voorbeelden. Er zijn heel erg goeie kunstenaars in dit land. (uit in Vlaanderen)

www.kurtvaneeghem.be