Zij zal nooit kiezen tussen film, literatuur of theater. Het gaat er haar om verhalen te vertellen. Annelies Verbeke brak zeven jaar geleden door met de roman Slaap, gevolgd door Reus en de kortverhalenbundel Groener Gras. In haar nieuwste roman, Vissen redden, stelt ze zich de vraag of je de wereld kan redden als je niet eens voor jezelf kan zorgen.
Op dit ogenblik loopt in de zalen haar theaterdebuut, Rail Gourmet, een grootstedelijk drieluik dat ze schreef voor de acteursgroep Wunderbaum, gebaseerd op het gelijknamige bedrijf dat de catering verzorgt voor de NMBS, Thalys en Eurostar. In Rail Gourmet krijgen vier personages de kans om hun leven 180 graden om te draaien. Maar ligt het geluk wel elders, of moet je juist ergens kunnen blijven? Should I stay or should I go... ?
Ben je als kind geprikkeld door cultuur? Ik heb altijd veel gelezen en toen ik het nog niet zelf kon, werd er mij wel voorgelezen. Van theater in mijn kinderjaren herinner ik mij niet zo heel veel. Films zijn wel blijven hangen. Als kind heb ik de klassiekers Annie en E.T. gezien, maar mijn allereerste filmervaring was Dumbo. Ik weet nog dat ik te ontroerd was om verder te kijken. Ik huilde zo hard dat mijn ouders met mij de zaal moesten verlaten. Ook nu nog vind ik Dumbo het summum van tristesse.
Welke jeugdauteurs zijn bij jou blijven hangen? Origineel is het niet, maar Roald Dahl was mijn grote held. Elk kind heeft Dahl wel gelezen, maar daar is natuurlijk ook een reden voor. Ook voor volwassenen schrijft hij goed. Het leuke aan Roald Dahl is dat zijn werelden altijd iets geks en absurds bevatten.
Daar zie ik een roman van Annelies Verbeke in... een absurde wereld, bevolkt door vreemde personages? De wereld die je schept is net als je schrijfstijl. Beide aspecten liggen vast in het DNA van de schrijver. Je kan niet op voorhand bepalen met welke wereld of welke personages je wilt bezig zijn. Het is wel zo dat mijn kortverhalen soms vergeleken worden met die van Roald Dahl, meer in het bijzonder met zijn Tales of the Unexpected. Net als Dahl hou ik van een twist aan het einde van een kortverhaal. Het is misschien dat?
Zat je als kind ook op ballet- of muziekschool? Balletschool niet, maar ik heb wel vijf jaar piano gespeeld. Als zestienjarige ben ik ermee gestopt, want toen ben ik in een bandje beginnen zingen.
Waar zou je, buiten schrijven, nog heel goed in willen zijn? Rond mijn twintigste heb ik een tijdje met het idee gespeeld om te gaan acteren. Het lijkt me fantastisch om bij een theatergezelschap te horen. Ook het beroep van danser spreekt mij aan. In weinig creatieve beroepen heb je de combinatie tussen expressie en lichamelijkheid. Schrijven is beslist het minst lichamelijke beroep ter wereld. Jammer, want ik hou van beweging. Ik ga graag dansen en ben ook heel sportief.
En mode? Mode interesseert mij totaal niet. Ik kan mode niet zien als een kunsttak. Sommige kledingstukken zijn prachtig gemaakt, maar om dat dan kunstzinnig te vinden? Nee! Er is een duidelijk onderscheid tussen een kunst en een ambacht. Ik kan ook onmogelijk mijn aandacht houden bij tijdschriften vol mode.
Met wie wil je een avondje tafelen? Ik heb altijd een geweldig grote boon gehad voor Ella Fitzgerald. Ook met Frank Zappa heb ik altijd iets gehad. En Raymond Carver. Deze laatste is een Amerikaanse schrijver van kortverhalen. Onlangs is uitgekomen dat zijn redacteur toch wel meer dan gemiddeld heeft bijgedragen aan dat typische Carvereske van hem, maar op gebied van schrijvers is hij -na Roald Dahl- mijn eerste grote liefde.
Waarover zouden jullie praten? De eerste vraag is of het zou werken... Zo'n gezelschap, zo'n avond? Ik weet meestal niet wat ik moet zeggen tegen mensen die ik bewonder. Het gaat ook meer om wat ze gemaakt hebben dan om wie ze zijn. Het is ook niet dat ik met hen wil praten over hoe zij te werk gingen of hoe zij op bepaalde ideeën zijn gekomen, want daarover heb ik al veel gelezen. Eens lekker gaan eten is voor mij eigenlijk al prima.
In welke periode had je ook nog kunnen leven? Ik heb geen nostalgie naar een andere tijd, maar ik wil wel eens kort heen en weer geflitst worden naar bijvoorbeeld de Middeleeuwen. Dat lijkt mij een veel magischere tijd dan nu. In de Middeleeuwen waren er veel minder zaken verklaard. De manier van denken moet op heel veel vlakken totaal anders geweest zijn.
Wat neem je uit het aardse leven mee naar de eeuwigheid? Mijn favoriete CD is Duke Ellington & Ella Fitzgerald live at the Côte d'Azur, een album uit 1967 waarop Ella een prachtige versie van Mack the Knife zingt. Boeken vind ik veel moeilijker, want er zijn er gewoon veel te veel, maar ik ben nog steeds niet door De man zonder eigenschappen van Robert Musil geraakt. Ik ben ergens in de helft blijven steken, hoewel ik hem ongelooflijk goed vind. Ik hou ook van Alma Mahler, de weduwe van componist Gustave Mahler. Voor toneelgroep SKaGeN schrijf ik op dit ogenblik een stuk over haar en haar minnaar, Oskar Kokoschka. Ik kan niet echt één schilderij van Kokoschka noemen dat mij heel nauw aan het hart ligt, maar zijn stijl intrigeert mij. Hij schildert met schokken en in feite ook wel vrij lelijk, maar daar hou ik dan weer net van.
Wie verdient volgens jou een standbeeld? Ik ben niet op de hoogte van wie een beeld heeft, maar Ensor mag er zeker eentje hebben.
Die heeft al een standbeeld in Oostende... Dan krijgt hij een mooier of een groter! Wat mij aanspreekt in Ensor? Zijn bevreemdende vrolijkheid terwijl het in zijn schilderijen toch altijd over de dood gaat. Ensor is dubbel. Er zit altijd iets akeligs in zijn maskers, maar hij doet wel iets heel moois met het licht. Zijn werken bevatten ook veel details waar je urenlang naar kan kijken. Dat verstopte, het verborgene... dat zijn dingen waar ik ook over schrijf.
Wie haal je voor 1 dag uit de dood terug? Ella Fitzgerald. Ik zou met haar aan de dijk gaan wandelen en een taartje eten. Ella is voor mij de verpersoonlijking van de troost. (uit in Vlaanderen)
Rail Gourmet speelt van woensdag 24 tot zaterdag 27 maart in Monty, Antwerpen. www.anneliesvebeke.com
|