 Nog twee weken en het is weer Valentijn. Feest van de liefde voor de ene, verplichte commercie voor de andere. Een overdaad aan rood, hartjes, chocolade en rozen, maar ook een dag waarop je kan vieren dat je elkaar (nog altijd) graag ziet en dat het leven samen leuk is. Maar de Valentijnsdag zoals wij deze kennen en (soms) vieren is niet hoe Valentijnsdag was bedoeld.
Romeins feest voor vruchtbaarheid
In den beginne was Valentijnsdag een soort '
Nobele mannen en magistraten renden naakt door de stad, voor het plezier en voor de sport. Iedereen die ze tegenkwamen kreeg een slag van geitenhoedersstok. Vrouwen gingen expres in de weg lopen om geslaan te worden: dat zou onvruchtbaren vruchtbaar maken, onvruchtbaarheid voorkomen, en zwangere vrouwen helpen bij de bevalling. Bij dit ritueel werden de boze geesten verjaagd en de stad gezuiverd, wat de inwoners een goede gezondheid bracht en vruchtbaar maakte.
"Seksloterij'
Volgens de blogster Neel Chrillesen (www.questionof.com) was Lupercalia echter ook een seksfestival. Meisjes schreven hun naam op een papiertje, dat verdween in een bokaal. Jongens konden dan een papiertje trekken en dit 'koppel' ging dan erotische spelletjes spelen en Lupercalia vieren. Voor de rest van het jaar bleven ze sekspartners. Ook witchology.com vermeldt deze 'heidense basis', en voegt er aan toe dat deze 'toevallige' setups vaak tot langdurige relaties leidden.
Uit met de pret
Met de opkomst van het christendom was het echter uit met de pret. Zo'n zondige, geile houdingen kon de paus niet toestaan, en Lupercalia werd verboden. Omdat een jarenlang (zoniet eeuwenlang) gebruik niet zomaar stilvalt, werd de feestperiode vervangen door 'Sint-Valentijn', de dag waarop de martelaren Valentijn werden herdacht. De link met vruchtbaarheid en seks verdween, en die met romantiek kwam pas in de late Middeleeuwen (14de eeuw).
Hoofse liefde
Onder andere de Britse schrijver Geoffrey Chaucer wordt in verband gebracht met de romantische Valentijn zoals wij hem kennen, al lijkt dat vooral een verkeerde lezing te zijn. In 'Parliament of Foules' staat de volgende vers te lezen: "For this was on seynt Volantynys day
Whan euery bryd comyth there to chese his make."
Maar vogels broeden niet in februari, en dus heeft deze vers, geschreven voor het huwelijk van koning Richard II met Anne van Luxemburg, niets te maken met Valentijnsdag zoals wij deze kennen. Volgens recente berekeningen verwees Chaucer naar 2 mei.
Wat wel klopt is dat in de periode dat Chaucer leefde en schreef, de hoofse liefde in opmars was. Romantische gebaren als briefjes, haarlokken en gedroogde bloemen werden uitgewisseld en vormden de echte basis voor Valentijnsdag zoals wij deze kennen.
Amerikaanse invloed
Vooral onder invloed van de dominante Amerikaanse cultuur, zoals uitgedragen in films, series en muziek, zorgt ervoor dat deze dag van de liefde bijna overal ter wereld hetzelfde wordt gevierd.
Een recent voorbeeld daarvan is Roemenië. De Roemenen hebben hun eigen dag van de liefde (Dragobete) op 24 februari. Door de veramerikanisering vieren echter steeds meer Roemenen de liefde op 14 februari.
Een 'seksloterij' zal Valentijnsdag wellicht nooit meer worden. Dat dat een slechte zaak is, willen we niet gezegd hebben. (edp)
|
