De laatst overgebleven homo sapiens komt tot ons in gifgroen pak en kanariegeel hemd. Zijn alter ego, Cowboy Henk, heeft een kuif die hoger reikt dan de strafste golf ooit opgemeten aan de kust van Oostende, zijn thuishaven waar hij naast beroepskunstenaar ook pianostemmer en -verzamelaar is.
Hij houdt -zo zegt hij- van dingen die op het eerste zicht onverenigbaar lijken. Refereert hij daarmee aan zijn omstreden 'menage-à-trois' of aan een huwelijk tussen de Vlaamse Primitieven en de rock 'n roll? Ook laat hij zich in zijn cultuurkeuze - of dan toch in zijn culturele one-night-stand- gidsen door de leer der astrologie, een beproefde formule. Zoals hem zijn er niet veele ... hier is Herr Seele!

Wat was jouw eerste aanraking met cultuur? Mijn moeder Odette Pannecoucke studeerde in de vijftiger jaren aan de Ecole Bisschofsheim in Brussel. Ik kwam dus ter wereld in een voor de helft artistiek milieu. Odette schilderde fantastische doeken met het paletmes en maakte keramiek, hierbij door mijn vader Joris en mezelf geholpen. Mijn moeder vond een bepaalde culturele opvoeding wel belangrijk, van jongsafaan. Thuis stond meestal de klassieke radio aan en als vierjarige nam ze me al eens mee naar een 'modern' concert, met Francois Glorieux, piano, percussie, electronica, enz. We hadden een prachtige radio (de 'sleeping beauty' van Braun) en mijn ouders bezaten drie singeltjes, eentje met Brahms, eentje van Ravel en een hit van Adamo. Toen ik een beetje ouder was, een jaar of tien, bezocht ik het Gruuthuusemuseum in Brugge en dat was liefde op het eerste zicht. Zo is het begonnen.
Welk cultureel moment heeft jouw leven veranderd? En hoe? Heel wat dingen hebben m'n leven veranderd, onder andere een iconententoonstelling. Misschien was dat in het toenmalige Museum voor Religieuze Kunst in Oostende, maar dat kan ik me niet zo goed herinneren eigenlijk. In elk geval, dat soort 'primitieve' kunst bewonder ik zeer. En de aaraking met de Vlaamse Oude Meesters natuurlijk. Als kind liep ik al graag door het Groeninghemuseum, dat was toen nog gratis en ik ben een freak van de Vlaamse Primitieven geworden. Dàt, in combinatie met rock 'n roll wellicht. Ik hou nogal van dingen die op het eerste zicht onverenigbaar lijken.
Als je morgen je talenten zou kunnen ruilen, waar wil je dan heel goed in zijn? Ik zou heel graag goed kunnen zingen. Als ik dat zou kunnen dan zat ik hier niet. Dan zworf ik nu door de wereld met een mandoline en m'n stem om in het openbaar te kwelen. Maar ik ben een tekenaar en een schilder en dat is toch de wereld die ik met niets wil ruilen. De muziek van Schubert Franz vind ik de meest indrukwekkende. Ik zing wel eens Der Erlkönig maar dat moet vreselijk zijn om mee te maken. Verder ben ik heel blij met hoe ik ben, ook met mijn uiterlijk, waaraan ik niets zou veranderen.
Met welke drie kunstenaars wil je eens languit tafelen?
Onder de hedendaagse kunstenaars is er helaas niemand die me echt kan boeien, dus laat ik dit gesprek even aan me voorbijgaan. Ook vroeger waren er maar heel weinig boeiende kunstenaars vind ik. Vanwaar die schaarste?
Old school dan maar ... Ik hou wel erg van Giorgio De Chirico. Zijn autobiografie is zo'n heerlijk boek, vol agressie en goede inzichten. Wat een crack! Wat een geweldig schilder. Dus als ik een bijeenkomst tussen overleden schilders kan hebben wil ik Giorgio er zeker bij. Geertgen Tot Sint Jans, de 'primitieve' meester van Haarlem - als ik me niet vergis - lijkt me ook boeiend. Hij schilderde een van de eerste nachtelijke taferelen uit de schilderkunst. En ten slotte Leos Janacek, de Tchechische componist. Als zeventigjarige was hij verliefd op een jonge dame van 17 en voor haar schreef hij het gewéldige strijkkwartet Intieme Brieven. Toen ze eens vermist was, ging gans het dorp op zoektocht, ook Leos. Van de inspanning en een daardoor opgelopen ziekte is hij dan overleden.
Ik heb geen idee of Geertgen Duits sprak, maar ik denk dat Giorgio (die school liep in München) en Leos (die van Brno is, dat had vroeger nog een Duitse naam Brünn) goed Duits spreken en dat is voor mij ook prima. De Nederlander is ongetwijfeld een culinaire barbaar maar daar staat de Italiaan tegenover, en voor de drank is er de Tsjech ( ik hou van bier ).
Waarover zou het gesprek gaan? Herinneringen ophalen is altijd boeiend. Zeker met zulke figuren. Ik zou vooral de oren spitsen. Er moet niet alleen gepraat worden, Janacek was een pianist en organist. Van de Vlaamse Primitief zou ik wel graag iets vernemen over de werkmethodes van weleer. Hoe veel werk was het om een retabel te maken, hoe ging dat in zijn werk? Hoe leerde men het vak? De Chirico is niet erg welbespraakt, maar een zeer gevoelig man. Ik zag ooit een prachtige documentaire, een interview met de maestro terwijl deze rustig bleef schilderen. De antwoorden waren van het begin tot het einde erg kort, si... no... forse...
Wie is jouw culturele one-night-stand?
Dan teken ik toch voor een actrice die nog leeft! Het acteren is iets voor de nacht. Zelden een toneelstuk meegemaakt bij het ochtendgloren. Maria Grazia Cucinotta graag, van Il Postino, mooie prent en mooie dame. Ze is natuurlijk wel getrouwd, maar dat kunnen we even wegcijferen. Astrologisch kan het werken want zij is leeuw en ik ram, twee vuurtekens! One night stand, daar hoort een bed bij en wat films. Bij voorkeur jaren '50, film noir, bijvoorbeeld D.O.A van Rudolph Maté. Of Le salaire De La peur van Henri-George Clouzot ... of iets van Jules Dassin! Enfin, een film met mijn favoriete acteur Richard Widmark is natuurlijk ook welkom. En de acteur met de immense gespleten neus niet te vergeten: Karl Malden! Wat een boeiende avond!
Hoe ziet voor jou de culturele hemel eruit? Ik hoop dat de hemel neo-Gotisch is. Al zit het daar natuurlijk ook vol met de authentiek Gotische bouwheren. Ik vind het goed om wat breder te kijken, niet alleen de geschiedenis van de Westerse cultuur. Maar hey! In de hemel zitten ze allemaal! De Romaanse architecten, de Japanse prentkunstenaars, de Russische schrijvers, de Assyrische beeldhouwers, de striptekenaars van de 20ste eeuw, enzovoort. Het wordt dus namedroppen ... misschien vallen die namen, vanuit de hemel naar beneden ... uitkijken!
Stel, je mag één kunstenaar één vraag stellen ... Ik zou Sören Kierkegaard vragen waarom hij uiteindelijk Regine Olsen niet trouwde ... of is dat té persoonlijk?
Vanaf vandaag stop je met alles wat je doet en word je conservator van een museum. Welk museum kies je? Het Instrumentenmuseum in Brussel. Ik ben nu eenmaal een (self made weliswaar) organoloog, kenner van de pianogeschiedenis. Ik zou wat meer energie in het museum pompen zodat de bezoeker zou zeggen, ça swingue! Ik vind het niet kunnen dat in een instrumentenmuseum de tentoongestelde instrumenten niet kunnen aangeraakt worden. Ik geloof dus meer in een actief museum, waarbij de artefacten tot leven komen. Een museum dat oog en oor heeft voor het ambacht: de restaurateurs bijvoorbeeld. De budgetten voor aankoop en herstellingen zijn nu erg berdoevend en dat is jammer. Zelf verzamel ik ook piano's. De verzameling is meer dan 200 stuks groot. Mijn privéverzameling van Belgische vroege piano's is de beste ter wereld, mag ik wel zeggen. Er is nood aan het verzamelen en bestuderen en conserveren van dit type instrument omdat we door de kennis van het verleden beter aan de toekomst kunnen werken. Het heden, net als het toeval, bestaat niet. Misschien is het heden wel: het toeval. Leve de geschiedenis en de toekomst! Leve het museum! (uit in Vlaanderen)
|