De eindejaarsverkoop van schuimwijnen en champagnes stevent zo goed als zeker af op een nieuw record. Uit een rondvraag bij de vijf belangrijkste supermarkten en een tiental grote wijninvoerders De verkoop stijgt met 15 tot 40 procent. Het is al van 1999 geleden - toen de magische overgang naar 2000 gevierd werd - dat de Belg zich nog zo massaal op de bubbelwijnen gestort heeft. Champagne lijkt zich te herstellen terwijl Spaanse cava piekt als nooit tevoren. Alain Bloeykens

Vorig jaar al werden recordcijfers genoteerd. Champagne klokte af op 9,7 miljoen flessen terwijl cava voor het eerst vlot de kaap van 10 miljoen exemplaren rondde. En crisis of niet, de Belg bespaart geenszins op bubbels want dit jaar sneuvelt het record probleemloos. De supermarkten zijn unaniem: de eindejaarsverkoop wordt bestempeld als 'super, subliem tot zelfs ronduit fenomenaal'.

Champagne lijkt zich te herstellen, althans in volume, met dank aan de massale verkoop van de 'premier prix' of goedkope 'instapchampagnes' van vrijwel onbekende merken die hun omzet zien verdubbelen tot verdriedubbelen. Warenhuizen hebben het over een stormloop op de champagnes onder de tien euro. Ook het topsegment, boven de 30 euro, gaat er lichtjes op vooruit (+5%), maar de middenklasse, champagnes tussen de 20 en 30 euro, hebben het duidelijk moeilijker. Of hiermee het verlies van de voorbije maanden goedgemaakt wordt (-20% eind september) blijft nog maar de vraag. De supermarkten hopen op een status quo in vergelijking met vorig jaar. Verschillende inkopers hebben het over een 'cannibalisering binnen het champagne segment'. Champagne fanaten die op de centen moeten letten kiezen resoluut voor de goedkopere exemplaren en dat gaat vooral ten koste van de middenklasse, op uitzondering van enkele gereputeerde merken die hun vaste klanten weten te behouden. Geschat wordt dat tegen 31 december zo'n tien miljoen flessen over de toonbank zullen gaan en daar moeten dan nog de 3 à 4 miljoen flessen bijgeteld worden die de Belg rechtstreeks gaat halen bij de champagneboer.

Of de champagneprijzen nog verder zullen dalen lijkt minder zeker. Carrefour zegt nog deze week te gaan uitpakken met een nieuwe prijsstunt, anderen menen dat de bodemprijzen nu wel bereikt zijn en dat voor volgend jaar een stagnatie tot een lichte prijsverhoging mag verwacht worden. Dat blijkt althans uit de onderhandelingen die de inkopers momenteel voeren met hun belangrijkste champagneproducenten.

Vlaanderen in de ban van cava

De grote winnaar in de bubbelstrijd lijkt nog maar eens de Spaanse cava te worden. Quasi alle respondenten melden dat ze 'beduidend meer cava dan champagne verkopen'. De meerverkoop schommelt tussen de 30 en 50 procent, sommige warenhuizen zeggen zelfs onomwonden dat 'ze dubbel zoveel cava verkopen dan champagne'. Indien die cijfers bevestigd worden dan zullen we dit jaar om en bij de 15 miljoen flessen cava gekraakt hebben, een nooit gezien record.

Toch lijkt cava vooral een Vlaamse aangelegenheid te zijn want 88% van alle verkopen komen in de Vlaamse huiskamer terecht. Brussel lijkt stilletjes aan te volgen maar in Wallonië is men niet echt wild van die Spaanse belletjeswijn. De Waal die champagne te duur vindt kiest liever voor een andere Franse schuimwijn zoals een Crémant uitde Elzas, Loire of Bourgogne.

Hoe dat immense succes van cava kan verklaard worden? Een combinatie van meerdere factoren. Uiteraard de prijs en de al even scherpe promoties die de grote cava producenten momenteel voeren. Cava vind je vandaag al makkelijk voor om en bij de 5 euro en zelfs de toonaangevende merken pakken uit met acties als 2 flessen kopen, 1 gratis. Maar al even belangrijk is de mentaliteitswijziging van de Vlaming. Niemand spreekt nog over schuimwijn maar wel zonder enige schaamte over cava. Het is een volwaardig alternatief geworden voor champagne dat vooral bij dames en de jongere consument in de smaak lijkt te vallen. Ook de horeca zorgt voor een stevige push want tal van restaurants hebben de duurdere champagne vervangen door de Spaanse bubbelwijn als huisaperitief.

De supermarkten weten het perfect samen te vatten: met oudejaar kiest de Vlaming voor 'klassiek' en moet het een glas champagne zijn, maar alle andere dagen van de feestmaand december grijpt hij naar de cava. Grote uitzondering is ook hier Carrefour dat zegt nog altijd meer champagne dan cava te verkopen. Maar die keten was er dan ook als de kippen bij om al in november als eerste uit te pakken met drie champagnes onder de tien euro.

Nog aan te stippen: net zoals bij champagne en andere schuimwijnen lijkt de rosé cava dit eindejaar gevoelig aan populariteit te winnen. De vraag naar 'rosado' steeg de voorbije weken met 20 tot 30 procent.

Prosecco mengt zich in de debatten

Na cava en champagne zien de warenhuizen een forse meerverkoop van de prosecco, de schuimwijn uit het noorden van Italië waarvan de naam verwijst naar de druif waarvan hij gemaakt wordt. Voor het eerst komt deze bubbelwijn boven de 1 miljoen verkochte flessen uit, een fraai resultaat maar (voorlopig?) nog mijlenver verwijderd van cava en champagne.

Ook 'sparklings' - schuimwijnen uit de nieuwe wereld - hebben weinig reden tot klagen. Vooral de Australische bubbels lijken steeds meer het hart van de Belg veroverd te hebben. Klappen, vooral in Vlaanderen, vallen er dan weer in de hoek van de klassieke Franse schuimwijnen. De minder bekende crémants uit pakweg Limoux, Die of Bordeaux blijven in de rekken staan, net zoals de klassiekers uit Saumur, Vouvray en Luxemburg. Toch blijven de verliezen al bij al beperkt, in hoofdzaak te danken door de gevoelige toename van het schuimwijnverbruik in het algemeen.

Of de kop van de Belg nu verzadigd is met bubbels. 'Neen' zeggen de supermarktgiganten eensluidend, 'er is in 2010 duidelijk nog heel wat groeipotentieel'. Althans in volume want de meeste inkopers menen dat we volgend jaar nog meer naar het goedkopere segment zullen grijpen. Samengevat? De stormloop op de bubbel is nog lang niet voorbij maar we letten we almaar meer op onze portemonnee.
(nieuwsblad Alain Bloeykens)