Analyse tien uitdagingen voor staten-generaal adoptie.

Bekende sterren gaan vaak zelf een kind kiezen in arme landen, maar ook Madonna ondervond dit jaar in Malawi dat het niet zo makkelijk meer is.pn © 29795

In Brussel gaat vandaag een staten-generaal van start over adoptie, zoals aangekondigd in de beleidsverklaring van de Vlaamse regering. In mei moet dat uitmonden in een brede consensus. Vier werkgroepen kunnen niet om deze knelpunten heen.

1. Lange wachttijden
Kandidaat-adoptieouders moeten lang wachten op een kind uit het buitenland: tussen de negen maanden en de twee tot drie jaar. Voor China is dat nog veel langer: aan het begin van deze eeuw was dat een 'topland' voor interlandelijke adoptie, maar vorig jaar kwamen er maar acht Chinese kinderen naar Vlaanderen. En er stonden eind vorig jaar nog 121 kandidaten voor China op de wachtlijst. De vraag is of er geen rem moet worden gezet op de instroom van nieuwe kandidaten? Al weet vreemd genoeg niemand precies hoeveel kandidaten een geschiktheidsvonnis hebben, maar nog geen kind.

2. Aanbod wordt kleiner
Minder landen staan hun kinderen af voor buitenlandse adoptie. Als gevolg van het Haags Verdrag moet er altijd eerst naar een oplossing in eigen land worden gezocht. Afhankelijk van de bril waardoor men kijkt, ziet men dat als een probleem of niet. In China, India en Vietnam zijn er nu veel binnenlandse adoptie-kandidaten. Moeten we actiever op zoek naar nieuwe herkomstlanden? Dat gebeurt nu mondjesmaat: Polen is onlangs aan het lijstje toegevoegd. Marokko en Nepal lopen op proef.

3. Buitenland wordt kieskeuriger
Nu de westerse kandidaten elkaar verdringen voor het slinkende aantal adoptiekinderen in verre landen, stellen die landen hogere eisen. Dat zegt ook de Vlaamse adoptie-ambtenaar Dorine Chamon in haar jongste jaarverslag: 'Er zijn almaar minder mogelijkheden om te adopteren voor wie afwijkt van het traditionele gezinsprofiel, zoals alleenstaanden, holebiparen en zelfs niet-gehuwde heterokoppels.'

4. Internationale concurrentie
Er ontstaat concurrentie tussen westerse landen, waarbij landen als de Verenigde Staten en Frankrijk durven zwaaien met economische en financiële beloftes in ruil voor kinderen. De vraag luidt: willen wij dat ook, of zijn er andere manieren om ervoor te zorgen dat een groter deel van de beschikbare kinderen naar ons land komen?

5. Homo-adopties
Adoptie door holebi's is toegestaan sinds 2006, maar er zijn nog maar heel weinig adopties afgesloten door homo-paren. Bovendien waren dat allemaal binnenlandse adopties. Geen van de vier huidige bemiddelingsdiensten voor interlandelijke adoptie wil zich voor die groep engageren.

6. Mee-moeders
Lesbische vrouwen hebben de jongste drie jaar wel vaak het kind van hun partner geadopteerd. Zij moeten daarvoor de hele procedure doorlopen, die zowat een jaar duurt. Open VLD heeft een wetsvoorstel dat dit overbodig wil maken.

7. Special needs-kinderen
Of kinderen met een handicap: die zijn er in het buitenland wel nog. Er wordt vaak gezegd dat deze kinderen niet erg in trek zijn: kandidaat-adoptieouders willen liefst een gezond kind dat zo jong mogelijk is. De bemiddelingsorganisatie Het Kleine Mirakel probeert alvast actief om kinderen met schisis (gespleten lip) aan een Vlaams adoptiegezin te helpen. Adoptie-verantwoordelijken willen hier een breder maatschappelijk debat over: hoever willen we gaan en hoeveel mag dat kosten? Want er zijn kinderen met veel grotere handicaps 'in de aanbieding' en tegelijk staan er bij ons mensen met een handicap op de wachtlijsten voor zorg.

8. Binnenlandse adoptie
Vorig jaar hebben vijf binnenlandse diensten dertig kinderen die hier geboren zijn, in een adoptiegezin geplaatst. Er werd ook een kind in de vondelingenschuif gelegd en er worden af en toe baby's dood gevonden: dat wijst erop dat de diensten de vrouwen in nood onvoldoende bereiken.

9. Anoniem bevallen
Om anoniem te bevallen, trekken vrouwen ook vandaag nog naar Frankrijk. In ons land kan dat niet. Adoptie-experts pleiten al jaren voor de invoering van de discrete bevalling.

10. Weinig kansen voor zelfstandige adoptie
Wettelijk gezien mag het: zelf een adoptiekanaal zoeken om een kind in het buitenland te vinden. In de praktijk verloopt dat heel moeizaam. Het is niet altijd de Vlaamse centrale autoriteit die stokken in de wielen steekt. Er is ook nog de federale autoriteit, die onder Justitie valt. Die beide autoriteiten moeten hun bevoegdheden beter afbakenen en op elkaar afstemmen. (redactie standaard)