"Reportage: van  redacteur "Steven De Bock"
23 jaar lang waren de artsen ervan overtuigd dat Rom Houben (46) uit Riemst weggezonken was in een diepe coma.
Alleen zijn familie bleef al die tijd geloven dat die kleine reacties die ze meenden te zien echt waren. Ze hebben gelijk gekregen.

Josephina Nicolaes, bijna 74 jaar, krijgt altijd tranen in de ogen als ze vertelt over de terugkeer van haar zoon. Hoewel ze het zelf niet zo wil noemen. ‘Voor mij is hij nooit weggeweest. Ik heb altijd geweten dat hij begreep wat ik hem vertelde. Ik voelde het, hij was zich bewust van zijn omgeving. Hij kon het gewoon niet tonen.'

Maar nu wel. Dankzij een klavier, een computer en een logopediste die de hand van Rom Houben begeleidt, zodat hij de woorden kan vormen die hij wil uitspreken.

Het verhaal is gisteren door het Duitse tijdschrift Der Spiegel naar buiten gebracht, en meteen veroverde het de hele wereld.

‘Het was zijn zus die voor de doorbraak heeft gezorgd', zegt Josephina in haar appartement in Luik, waar de telefoon de hele dag door rinkelt. ‘De zus van Rom had op televisie een reportage uit Frankrijk gezien, over een jongen die er net zo aan toe was als Rom. Ze heeft contact opgenomen met de reportagemakers, en die hebben haar doorgestuurd naar een man in het Gentse die over speciale communicatiemiddelen beschikte. Toen we die voor het eerst op Rom wilden uitproberen stonden we allemaal rond zijn bed om te supporteren. Komaan Rom, duwen, riepen we allemaal. En hij duwde, met zijn voet.' Dat is nu drie jaar geleden.

Rom lag helemaal niet in coma, zo bleek. Hij was locked-in, opgesloten in een lichaam dat reageren onmogelijk maakte. Zijn hersenen zijn grotendeels in orde, maar zijn lichaam is bijna volledig verlamd.

Dat druksysteem is ondertussen vervangen door een moderner klavier, waardoor hij alle boodschappen kan schrijven die hij wil. Aan Der Spiegel vertelde Rom Houben hoe hij zich voelde toen zijn lichaam niet meer wilde gehoorzamen. ‘Ik heb geroepen, maar er was niets te horen', schreef hij.

‘Maar meestal schrijft hij boodschappen over het hier en nu, want hij is alleen geïnteresseerd in het heden. En elk gesprek begint met: Hoe voel je je? De jongste dagen is het antwoord steevast: Ik ben een gelukkig mens. Als ik dat hoor, dan ben ik ook gelukkig.'

Rom Houben was nog maar twintig jaar toen het noodlot toesloeg. Een begenadigd judoka, en een gepassioneerd surfer. Hij was die bewuste vrijdagavond na een judotraining nog naar Seraing getrokken met enkele vrienden, toen ze met hun auto aangereden werden. ‘Hij is gestorven in dat ongeval', zegt Josephine. ‘Maar toen de ambulance ter plekke kwam, voelde een van de hulpverleners dat zijn lichaam nog warm was, en ze hebben hem gereanimeerd.'

Toen zijn ouders hem de volgende dag mochten opzoeken in het ziekenhuis van Luik lag hij al in zijn coma. En zo is het jarenlang gebleven.
Rom had de ogen open, maar een reactie kwam er niet. Behalve dan die kleine, die alleen zijn moeder zag of hoorde. ‘Zuchtjes als ik twee keer na elkaar hetzelfde vertelde bijvoorbeeld', zegt ze. ‘Maar volgens de dokters beeldde ik mij dat maar in.'

De ouders van Rom gaven echter nooit op. Ze trokken van dokter naar dokter, en van ziekenhuis naar ziekenhuis. Na enkele jaren kwam Rom ook gewoon weer bij hen thuis inwonen. ‘We namen hem overal mee naartoe. We probeerden ons en zijn leven aan de gang te houden. Gedreven door de liefde die we voor hem voelen.'

Maar de man van Josephine werd ziek. Zijzelf werd ouder. En na twaalf jaar moesten ze hun zoon wel naar een verzorgingscentrum laten gaan. ‘Ik bleef hem wel zo vaak als mogelijk opzoeken, en dan vertelde ik wat er allemaal gebeurd was in ons leven. Maar sinds hij drie jaar geleden zijn klavier kreeg, is het allemaal anders geworden. We kunnen weer praten. Hij is zelfs een boek aan het schrijven over wat hij allemaal doormaakt. Mijn woorden stromen uit mijn vingers, zal hij daarin schrijven. Zo ziet hij dat.' (standaard Steven de Bock)