De Nobelprijs voor de geneeskunde gaat dit jaar naar de Duitse kankeronderzoeker Harald zur Hausen en naar de Franse aids-onderzoekers Françoise Barré-Sinoussi en Luc Montagnier. Aan de prijs kleeft een financiële beloning van 10 miljoen Zweedse kroon (1 miljoen euro). Zur Hausen dankt zijn bekroning aan zijn onderzoek naar virussen die kanker aan de baarmoederhals veroorzaken.
Baarmoederhalskanker Baarmoederhalskanker treft wereldwijd zowat een half miljoen vrouwen en is de tweede meest verspreide vorm van kanker onder vrouwen.Reeds in de jaren zeventig reed de Duitser in tegen een wetenschappe lijk dogma toen hij postuleerde dat ook virussen kanker kunnen veroorzaken. De vorser van het Duitse Kankeronderzoekscentrum in Heidelberg vond dan ook het seksueel overdraagbare papillomavirus van het type HPV 16 en 18 wereldwijd de veroorzaker is van zeventig procent van alle baarmoederhalskankers. Het virus veroorzaakt ook zowat vijf procent van alle soorten kankers over de hele wereld.
Op grond van het onderzoek van zur Hausen werd een vaccin tegen baarmoederhalskanker ontwikkeld dat in 75 procent van de gevallen bescherming biedt.
Aids Luc Montagnier (76) en Françoise Barré-Sinoussi (61) hebben in het begin van de jaren tachtig aan het Pasteur Instituut in Parijs ontdekt dat het hiv ("human immunodeficiency virus") de immuniteitsziekte aids veroorzaakt, na het virus te hebben geïsoleerd bij een zwaar zieke patiënt. Volgens het Karolinksa-institut hebben beide vorsers daarmee ook de basis gelegd voor de moderne aidsmedicijnen.
Reeds meer dan 60 miljoen mensen zijn met het aidsvirus geïnfecteerd geraakt en meer dan 25 miljoen daarvan zijn eraan gestorven. Een vaccin is nog lang niet in zicht.
Veel lijden Zowel het papillomavirus als hiv hebben veel lijden veroorzaakt. De ontdekkingen bij beide ziektes hebben geholpen maatregelen te nemen om verdere verspreiding te voorkomen, zeggen onderzoekers van het Karolinska Institut. Zij klopten zich tevens op de borst de "experten" te zijn met betrekking tot de vraag waarom de Amerikaan Robert Gallo niet meedeelde in de prijs voor het aidsonderzoek. Gallo heeft jaren geclaimd de ontdekker van hiv te zijn, maar volgens de jury van de Nobelprijs stamt de ontdekking uit Frankrijk.
Prijs De Duitser krijgt de helft van de met zowat één miljoen euro begunstige prijs, de Fransen de andere helft. De plechtige uitreiking vindt plaats op 10 december, de sterfdag van Alfred Nobel. Vorig jaar ging de Nobelprijs voor Geneeskunde naar de Amerikanen Mario Capecchi en Oliver Smithies, en de Brit Martin Evans, voor hun onderzoek op het vlak van de genetica. Morgen wordt de Nobelprijs voor Fysica toegekend. (dpa/gb)
