Schatten op zolder. Een bar in de Folies-Bergére
Impressionisme, nachtleven (Frankrijk 1882)Gedeeltelijk verlamd, schildert Manet deze bar in de Folies- Bergère ... alsof het gaat om een vertier dat hem voortaan ontzegd zal blijven. Na jaren van onbegrip, zal dit meesterwerk het hoogtepunt vormen van de Parijse Salon van 1882.
Manet, die gefascineerd was door het mondaine leven, maakte een reeks schilderijen met als decor een bar, onder andere dit portret van een "jong Engels meisje met gouden haar". Suzon, het model, was serveerster in de Folies-Bergère ..
Édouard Manet 1832-1883
Un bar aux Folies-Bergère
Olieverf op doek 96cm x 130cm
Geschilderd in 1881 en 1882
Bevindt zich te Courtauld Institute, Londen
Tentoongesteld: Parijs, 1882, 1900, 1932, 1983;
Londen, 1910-1911; Sint-Petersburg, 1912; New Vork, 1983
Het doek.
Manet gebruikt hier voor het eerst een spiegeleffect, dat door Degas reeds eerder was toegepast. Dank zij een kleine perspectivische kunstgreep, verschuift hij de weerspiegeling van de flessen en van de serveerster, terwijl de spiegel precies evenwijdig loopt aan de bar. De verschuiving is opzettelijk, want hij schilderde deze scène in zijn atelier zonder er op uit te zijn de werkelijkheid getrouw weer te geven. Dank zij deze kunstgreep kan men zien aan wie het model zich richt, namelijk de schilder Gaston Latouche.
De schilder G. Jeanniot formuleerde de gedachte-gang van Manet als volgt "Manet schilderde de natuur helemaal niet na; ik besefte hoe meesterlijk zijn simplificaties waren. Alles was samengevat; de tinten waren lichter, de kleuren feller, de nuances subtieler." Op typische wijze lijkt de serveerster zich op te stellen tussen de aanschouwer en de schemerachtige, onwerkelijke wereld van de demi-mondaines die in de zaal verspreid zitten.
De kritiek
Sommige recensenten waren verbluft door de fout in de perspectief van het schilderij. "Een bar in de Folies-Bergère wekt grote verwondering bij de drommen aanschouwers, die verwarde opmerkingen uitwisselen omtrent dit zinsbegoochelend doek waarvan het gezichtspunt slechts gedeeltelijk klopt." Ondanks deze voorspelbare kritieken, boekte het schilderij een groot succes bij de Salon van 1882. Men prees "het mooie blonde meisje met de donkerblauwe jurk die haar buste elegant omsluit" en men vergaapte zich aan het "fantasmagorisch tafereel".
Geschiedenis van het doek.
In 1 884 kocht de musicus Emmanuel Chabrier het doek. Na zijn dood verkocht zijn weduwe het aan Paul Durand-Ruel. Het kwam vervolgens terecht in de Auguste PeIlerincollectie en werd voorts aangeschaft door Eduard Arnhold en Heinrich Tannhauser. In 1924 werd het door Percy More Turner gekocht die het op zijn beurt in 1926 aan Samuel Courtaulden verkocht.
|
