Er is voor de volgende drie jaar 10 miljoen euro voor het Brusselse Justitiepaleis. De vraag is of we daar de gevels mee oppoetsen of echte veiligheidswerken uitvoeren, zegt minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V).
Stefaan De Clerck voelt zich naar eigen zeggen eerder machteloos dan moedeloos, na het derde ontsnappingsdossier in drie weken. 'Op den duur vraag je je wel af wanneer het nu eens gaat stoppen. De driestheid en het lef waarmee men te werk gaat in rechtbanken en gevangenissen wordt ook almaar groter.'
Het enige lichtpuntje is voorlopig dat er geen doden of gewonden zijn gevallen. 'Dat is misschien een magere troost, maar het mag toch wel eens gezegd worden. Ik heb uiteindelijk liever dat er iemand ontsnapt dan dat er een slachtoffer valt bij de cipiers of het veiligheidspersoneel.'
Is er niet meer bewaking nodig? 'Er waren op de zitting zeven leden van het veiligheidskorps aanwezig. Zij moesten daar zijn en waren er ook. Dus dat was het probleem niet.'
Moeten de leden van het veiligheidskorps die de gevangen begeleiden geen wapens krijgen?
'Nee. Het veiligheidskorps is toegevoegd aan de politiediensten voor minder risicovolle dossiers. Hier is wellicht een verkeerde inschatting van de risico's gebeurd. Het veiligheidskorps bewapenen is niet de oplossing om het probleem van de risico-inschatting aan te pakken.'
Wat moet er dan wel gebeuren? 'Deze zaak toont nog maar eens de kwetsbaarheid van onze gebouwen aan. Toen ik in de jaren negentig minister van Justitie was, heb ik projecten in Antwerpen, Gent, Luik en Bergen kunnen opstarten. Daar staan vandaag nieuwe gerechtsgebouwen die toelaten om op een veel efficiëntere manier met veiligheid om te gaan. Ik ben er trots op dat die moderne gebouwen er vandaag zijn.'
Maar in Brussel is dat niet gebeurd. 'Ik heb dat geprobeerd, maar het is niet gelukt. Het Brusselse Justitiepaleis blijft een gigantische uitdaging. In januari, toen ik net minister was, is er een eerste ontsnapping geweest. Ik heb op dat moment een aantal mensen bijeengebracht voor overleg. We hebben dan ook een studiebureau ingeschakeld om een doorlichting te laten uitvoeren. Eind juni hebben we het rapport ontvangen. De experts kwamen tot de conclusie dat het een gebouw is met enorm veel in- en uitgangen. Het is heel mooi, maar 44 uitgangen bewaken is verdomd moeilijk.'
Er moet toch iets gebeuren? 'Misschien is het beter om in Brussel een volledig nieuw Justitiepaleis te bouwen. Maar je moet er wel rekening mee houden dat het bestaande Justitiepaleis een grote symboolwaarde heeft. Het is een van de iconen van België. Daar ga je niet lichtzinnig mee om.'
'In elk geval is er een nieuw masterplan nodig. Een van de mogelijkheden is om voor strafzaken een soort doos in een doos te maken. Dat deel van het gebouw kan dan wel goed afgesloten worden met afzonderlijke ingangen. De studie suggereert ook tussentijdse oplossingen zoals het gebruik van camera's en metaaldetectoren. Maar dat blijft oplapwerk zolang er geen fundamentele keuzes zijn gemaakt. Dat moet voor het einde van het jaar gebeuren.'
'De regie der gebouwen heeft al enorm veel geld in het Justitiepaleis gepompt. Maar dat zijn investeringen in het monument, niet in de rechtbank.'
U reageerde geïrriteerd toenVRT-anker Annelies Van Herck deze zaak met de ontsnapping van Marc Dutroux vergeleek.
'Je moet daar allemaal niet te veel achter zoeken. Ik vond het gewoon flauwtjes om zoals een schooljuffrouw te zeggen: jongeman, u bent niet goed bezig. Het was ook eerder een oordeel dan een vraag. Dat was weinig passend.'
Bent u eigenlijk nog graag minister? '(ironisch) Zeer graag.'
U gaat toch van incident naar incident? 'Kijk, ik doe mijn job nog altijd graag. Maar ik hoop dat ik deze incidenten kan gebruiken om mijn strategie van verandering voor Justitie kracht bij te zetten. Niemand kan er ook omheen dat het budgettair moeilijke tijden zijn. Hopelijk kunnen er wat middelen uitgetrokken worden om in dit Justitiepaleis te investeren. Er staat op de begroting 10 miljoen euro klaar voor het Brusselse gerechtsgebouw. De vraag is of we daar de volgende drie jaar de gevels mee gaan oppoetsen of echte veiligheidswerken gaan doen.'
'Voor mij is het duidelijk wat er moet gebeuren, want 10 miljoen zal niet voldoende zijn om alles te doen.'
'Alle voorlopige maatregelen hebben maar zin als we een fundamentele keuze maken voor het onvoorstelbaar mooie maar onvoorstelbaar moeilijke Justitiepaleis.' (standaard)
Stefaan De Clerck voelt zich naar eigen zeggen eerder machteloos dan moedeloos, na het derde ontsnappingsdossier in drie weken. 'Op den duur vraag je je wel af wanneer het nu eens gaat stoppen. De driestheid en het lef waarmee men te werk gaat in rechtbanken en gevangenissen wordt ook almaar groter.'