De Noordzee is behoorlijk ziek — Badgasten kunnen met een gerust gemoed zwemmen in zee. Ons kustwater is van goede kwaliteit. Maar met de Noordzee zelf gaat het minder goed. 'Wat vroeger een gevarieerd landschap was onder het wateroppervlak, is vandaag een woestijn.'

Wanneer na een fantastische zomerdag de duizenden toeristen het strand van Oostende verlaten, laten ze een puinhoop achter. Zilverpapier, plastic zakken, sigarettenpeuken, ijsverpakking, luiers en heel veel blikjes en flessen; het strand is bezaaid met zwerfvuil. Aan een tekort aan vuilnisbakken zal het niet liggen. Op het strand staat er om de vijftig meter een. Bij sommige zijn de zakjes met afval opgehoopt, opengepikt door meeuwen en door de wind verspreid. Maar in de meeste vuilnisbakken is nog plaats genoeg om de resten van de picknick te dumpen. Meer dan vijfentwintig meter hoeft de vakantieganger daarvoor niet te stappen. Voor sommigen is zelfs dat te veel. 'Het lijkt wel of bepaalde toeristen op vakantie een knop omdraaien', zegt Nick Vermael van de reinigingsdienst van Oostende. 'Hun huis houden ze keurig proper, maar op het strand gooien ze hun afval achteloos weg. We doen veel inspanningen om de toeristen te sensibiliseren, maar sommige toeristen zijn echt hardleers.'

Nick Vermael heeft tijdens de zomermaanden een ploeg van maar liefst vijftig man onder zich om het strand en de dijk te reinigen. Elke dag zijn ze vanaf vijf uur 's ochtends tot tien uur 's avonds in de weer. Na een mooi weekend halen ze tot tien ton afval op. Dat kost de stad een bom geld. En voor het strandleven is het geen goede zaak. De grote strandreiniger die de vloedlijn schoonveegt, woelt de bodem tot tien centimeter diep om. Daarbij haalt de grote zeef behalve afval ook veel biologisch materiaal boven en beschadigt ze het microbiotisch leven in het zand. Bovendien halen de reinigingsdiensten lang niet alle afval op. Veel plastic verdwijnt snel onder het zand en breekt daar verder af. Studies van het zand op schijnbaar schone Britse stranden toonden aan dat een liter zand tot 10.000 microscopische plasticvezels bevatte. 'U ziet het niet, maar een groot deel van ons strand bestaat ondertussen uit plastic', zegt Pavel Klinckhamers van Greenpeace Nederland.

Die plastic korrels zijn lang niet allemaal van toeristisch afval afkomstig. Een veel grotere bedreiging voor de Noordzee zijn de tonnen afval die schepen overboord kieperen. Bewust of per ongeluk. Men schat dat jaarlijks twee- tot tienduizend containers overboord slaan. (de standaard)