Hoe meer kinderen buiten spelen, hoe vaker ze lachen. Dat ontdekte de Britse psychologe Tessa Livingstone. Ze stelt ook vast dat kinderen steeds minder tijd zonder ouderlijk toezicht doorbrengen: de afgelopen 20 jaar is die tijd met 90% afgenomen. Jan Van Gils (Onderzoekscentrum Kind & Samenleving) observeerde zopas massa’s buitenspelende kinderen. Waren die moeilijk te vinden en keek mama toe?

In 2008 speelden nog maar half zoveel kinderen buiten dan in 1983. Vooral in meer residentiële wijken zie je maar weinig kinderen op straat of op pleintjes. Daar hoor je ‘speelgeluid’ eerder uit de tuinen opstijgen. Hoe komt dat? Jan Van Gils: “Ouders zijn bekommerd om de veiligheid. Dat maakt hen terughoudend. Spelen wordt daarom meer ‘georganiseerd’ dan vroeger. We laten kinderen onder ‘toezicht’ spelen op sportkampen, speelpleinen of bij de scouts. Kinderen kunnen nochtans de gevaren benoemen en hebben zelf het gevoel dat ze met de auto’s en de rare mensen om kunnen.”

De cijfers geven de kinderen gelijk: achter de pc heb je méér kans om een vieze meneer tegen het lijf te lopen dan op straat en er vallen meer slachtoffertjes in de auto dan op het speelplein. Je bent dus geen onverantwoorde ouder als je kind zonder toezicht op straat speelt. Al moet je rekening houden met de leeftijd van je kind en horen er bij dat buitenspelen ook afspraken.

Hoeveel vrijheid kan je kind aan?
Het is niet omdat je kind zonder toezicht op straat speelt, dat jij een onverantwoorde ouder bent. Al moet je rekening houden met de leeftijd van je kind. Welke vrijheid kan het aan?

4-5 j. Met het fietsje op de stoep het blokje om fietsen is reuzespannend. Maar nooit buiten zicht of hoorbereik (van jezelf of een andere ouder). Maak duidelijke afspraken: ‘Tot aan de hoek, niet verder.’

6-7 j. Kinderen spelen graag in de buurt van hun eigen huis: voetbal, fietsen, skaten, verstoppertje. De eigen (stads)tuin is te klein. Of ze alleen op stap kunnen, hangt af van de buurt en je kind. Buurkinderen, broertjes, zusjes vormen een goede sociale controle. Preek niet te veel over het gevaar, duidelijke afspraken maken werkt beter.

8-9 j. Kinderen gaan graag af en toe op stap naar een straat, het pleintje, de speeltuin in de buurt. Zelf boodschappen doen is een leuke overgang. Een rustige route, niet te ver weg en al eens samen met de ouders verkend, kan. Ook hier is belangrijk dat er andere kinderen bij zijn.

10-12 j. Kinderen willen verder de buurt in: fiets-, cross- en braakliggende velden zijn leuk en natuurlijk ook het voetbalveldje. Hoe verder je kind van huis gaat, hoe belangrijker de afspraken: waar ga je naartoe, met wie en wanneer ben je terug, ga nooit met iemand mee…

Tips voor een creatieve buitenspeelnamiddag

1. Zet de verkleedkoffer buiten. Daarin stop je je eigen oude kledij, de hoedjes van oma, de oude brillen van opa, een nep-bontjas of trouwkleed uit de kringloopwinkel, schoenen met hakken of het oude legeruniform van de buurman. Schmink maakt het helemaal af. De straat als catwalk?

2. Poppenkastpoppen zijn voor kleuters erg leuk. Maak ze zelf (bijvoorbeeld met oude sokken) of verzamel ze met de buurt. Buiten vind je al snel een mogelijke wand waarachter de artiest zich kan verschuilen.
3. Mama, papa, baby spelen. Met je oude baby-uitzet zijn kinderen nog uren zoet. Wandelen is pas leuk als het mag met je eigen oude buggy.

4. Winkeltjes bouwen: ‘verkoop’ speciale stenen, drankjes of tekeningen. Of zet een ruilcircuit op: mijn speelgoed tegen jouw speelgoed vandaag?

5. Zingen, dansen, toneel, circus spelen met het plein als podium.

6. Verhaaltjes tekenen op de stoep met stoepkrijt. Bij grotere kinderen lukt een echte strip al.

7. Schooltje spelen: wie gaat op uitstap naar het bos? Wie geeft turnles?

8. Speurtochten voor je vrienden in elkaar steken: je moet op verkenning gaan, plannen, vooruitkijken…

9. Heb je wat ruimte? Bouw dan met stoelen, karton, wasspelden en oude dekens een doolhof. Verberg hier en daar kleine schatten (snoepjes…)