'Maak ons niet belachelijk, wil je?', vraagt moeder Greta (49) als we afscheid nemen. Waarom zouden we, denken we als we het erf af rijden en de kwispelende grote honden in de achteruitkijkspiegel zien. Als het van ons afhing, dan kwamen we hier elke week. Op deze plek waar het leven iets ongecompliceerds lijkt te hebben en de energie en de vrolijkheid van de twee vrouwen des huizes afspat. Op deze grote boerderij vol beesten in Oosteeklo.

Blond en vrolijk

Tanja Goethals is verreweg de opvallendste kandidaat voor het nieuwe seizoen van Boer zkt vrouw. Ze is niet alleen blond en vrolijk, ze runt ook nog eens alleen met haar moeder dit grote bedrijf vol kippen, koeien en varkens. Haar vader verloor ze toen ze een peuter was, haar broer Kurt verloor ze acht jaar geleden door een ongeval. Met Sandra (30) en Brenda (24) heeft ze nog twee zussen die niét op het erf gebleven zijn. De eerste werkt bij een varkensbedrijf, de tweede komt aan de kost als vrachtwagenchauffeur.

Over de eerste vraag hoeven we niet na te denken. Even in Tanja's kwieke grijze ogen kijken en die komt vanzelf: onvoorstelbaar dat een meisje als zij een tv-programma nodig heeft om aan een man te geraken. 'Het was niet mijn idee', zegt ze aan de keukentafel, terwijl in de hoek de radio net iets te luid staat. Hier wordt hard geleefd, in alle opzichten. 'Mijn moeder had me er al eens op gewezen en een van mijn vriendinnen ook. OK, heb ik geantwoord. Als jij mij inschrijft, dan doe ik mee. Ik had nooit gedacht dat die vriendin dat ook effectief zou doen.'

Werken op oudejaarsavond

'Als je als vrouw een boerenbedrijf hebt, is het niet makkelijk om een partner te vinden. Meestal gaat het zo: de vader heeft een boerderij, de zoon neemt het over, de zoon krijgt een vriendin en de vriendin laat haar leven vallen om mee in die boerderij te gaan. Maar een man? Die zal niet zo rap zijn leven omgooien. Want dit is geen nine to five, hé. Dit is dag in, dag uit. Als je naar een feestje wil en er is een koe die kalft, kan je niet zeggen: doe dat morgen eens.'

'Op oudejaarsavond is hier een waterslang uit een koppeling gesprongen', neemt moeder Greta over. 'Het water spoot rond, met een volledige kortsluiting tot gevolg. Toen heb ik Tanja een sms gestuurd: direct naar huis komen. Als je zoiets aan haar vriendjes vertelt, zeggen die: Waar ben jij mee bezig? Er zijn er velen die dat niet begrijpen.'

En meteen is het duidelijk: wie in Tanja geïnteresseerd is, zal ook de goedkeuring van de moeder in de wacht moeten zien te slepen. 'Presentatrice Dina Tersago vroeg het me ook', schatert Greta. 'Ben je moeilijk? Nee hoor. Sta je er op dat het een boerenzoon is? Liefst wel. Als je niet van de stiel bent en je moet alles nog leren? Dat gaat niet.'

Tanja vult aan. 'Ik heb voor dit leven gekozen en ik pas er mij aan aan. Mijn vent moet dat dan ook maar doen.'

Zonder vader op het erf

Het straffe aan het verhaal? Als de boerderij van de twee nu een goed draaiend bedrijf is, dan komt dat dankzij moeder Greta. Want zij bouwde het in haar eentje op, nadat haar man na negen jaar huwelijk in 1989 overleed. 'Daar zat ik met vier kindjes. Op dat moment hadden we 40.000 kippen, nu hebben we er 115.000. Daarnaast lopen hier onder meer nog 1.500 vleesvarkens en zo'n 140 koeien rond.'

Toen Greta alleen kwam te staan, waren de oudste kinderen 7 en 8. 'In andere huishoudens komt de moeder 's avonds op tijd thuis om het eten klaar te maken. Hier klonk het tegen de oudste dochter: zorg dat ik eten heb tegen dat ik om half negen klaar ben. Mijn twee broers sprongen wel eens bij en er was ook iemand van het OCMW die twee halve dagen kwam. Die kookte dan een grote kastrol met aardappelen, zodat we voor een dag of drie eten hadden.'

'De grote kinderen zorgden voor de kleine en iedereen deed iets in het bedrijf. Dat ging. Ze vonden dat normaal. Ook 's weekends. Een zondag hebben wij nooit gekend. Zo hebben wij er ons doorgeslagen. Vakantie? Kennen wij niet. Ja: één dag in de zomer gaan we naar de grote landbouwbeurs in Libramont.'

Twee koppigaards

Heeft Tanja die vader nooit gemist? 'Iets dat je niet gekend hebt, kun je niet missen. Al was het op de lagere school soms best vervelend. Voor wie ga jij een cadeau maken, was het dan op vaderdag. Voor mijn ma, hé. Natuurlijk heeft het nadelen. Als je uit wil en de ene ouder zegt nee, dan kan je het in een normaal gezin altijd nog bij de andere ouder proberen. Bij mij blééf het nee. (lacht) Toch hebben we altijd leute gehad.'

'Natuurlijk botst het af en toe', voegt moeder Greta toe. 'Vooral met twee koppigaards zoals wij. Maar dan sla je eens met de deuren, je zit elk een uurtje of twee in een andere stal en dan is dat weer voorbij.'

Heeft Greta er nooit aan gedacht om haar bedrijf te verkopen? 'Opgeven staat niet in mijn woordenboek. Ik heb dit altijd graag gedaan. Bovendien: wat dan? Dan moet ik ander werk gaan zoeken. En ik voor een baas werken? Dát zou pas botsen. Pas op, ik loop hierdoor ook niet over van trots, hoor. Als iemand mij bewierookt om wat ik heb gedaan, denk ik altijd: Wat moet jij van mij hebben? Dat heb ik nooit kunnen verdragen.'

Huilen helpt niet

Acht jaar geleden klopte het noodlot nóg eens op de deur. Toen kwam zoon Kurt bij een auto-ongeval om het leven. 'Exact vandaag zou hij 29 geworden zijn', vertelt Greta. 'Hij zou wellicht het bedrijf overgenomen hebben. Maar het heeft niet mogen zijn. Hij ging redelijk graag uit, en is meer dan waarschijnlijk achter het stuur in slaap gevallen en tegen een boom gereden.'

'Het is gebeurd in een bocht van twee keer niks', knikt Tanja. 'De politie zei achteraf nog: Die bocht is makkelijk tegen 100 à 120 te nemen. Tja. Het zijn dingen die je een flink stuk harder maken. Er zijn mensen die vanaf het moment dat er iets tegensteekt, de schouders laten hangen. Ik denk: pech, maar ik moet voort.'

'Ja, een grote godver en dan verder', beaamt de moeder. 'Wat had ik moeten doen, met die sterfgevallen? In een hoekske gaan zitten en bleiten? Dan ga je zelf kapot hé. Nee, hef je kop op. Is er werk? Er op af. Door te werken heb ik me erdoor geslagen. Want echt, ze komen niet terug. Hoe hard dat ook is. Maar dat besef is onze sterkte. Vooruit. Niet zitten dromen. Daar help je niemand mee.'
 
(Hans-Maarten Post nieuwsblad foto fvv)