Gegeneraliseerde angststoornis (GAS), ook wel piekerstoornis genoemd, is één van de meest voorkomende psychische stoornissen. Door aanhoudend en buitensporige angst ontstaat onbeheersbaar gepieker over verschillende gebeurtenissen of activiteiten. Helaas wordt de diagnose vaak over het hoofd gezien. Dat is jammer, want de stoornis kan de voorbode betekenen van later optredende kwalen als depressie.
Vijf procent van de mensen krijgt ooit met extreem piekergedrag te maken. Helaas lijkt de stoornis minder vaak behandeld, omdat mensen bij de huisarts eerder hun slapeloosheid, stress en uitputting als gevolg van hun gepieker aankaarten dan het gepieker zelf.
GAS vraagt nochtans een adequate behandeling. De stoornis kan een voorspeller betekenen van later optredende stoornissen als depressie en beïnvloedt het beloop van chronische lichamelijke klachten in negatieve zin.
Behandelingen
Er bestaan effectieve behandelmethodes om het aanhoudend piekeren de das om te doen. Bij metacognitieve therapie (MCT) wordt gekeken naar de manier waarop mensen over het piekeren denken. Mensen met GAS hebben zowel positieve als negatieve gedachten over het piekeren en juist zulke opvattingen houden de angststoornis in stand. Zo blijken deze mensen vaak het idee te hebben dat piekeren helpt om onheil te voorkomen en controle over hun leven te houden. Het gevolg is dat piekeren steeds vaker gebruikt gaat worden als een manier om met problemen om te gaan. Piekeren kan dan een soort 'overlevingsstrategie' worden, die uit de hand loopt. Daardoor gaan mensen het piekeren ook als iets negatiefs zien, waardoor ze angstig worden van het vele gepieker zelf. Zo kan iemand met GAS piekeren zien als 'iets waar ik straks nog gek van wordt' en 'iets dat ik niet kan stoppen'.
In de behandeling doen mensen eerst oefeningen om na te gaan of piekeren inderdaad zo gevaarlijk is als ze denken, en vervolgens om na te gaan of piekeren zo nuttig of helpend is als ze aannemen.
Negatieve verdragen
De tweede methode om de stoornis te behandelen, betreft de 'Intolerance-of-uncertainty therapie', kortweg IUT, die ervan uitgaat dat patiënten met GAS het niet kunnen verdragen dat er een kans is dat er iets negatiefs zal gebeuren, hoe klein ze die kans ook zelf achten. Omdat het leven vol met onzekere gebeurtenissen zit, zijn er veel situaties die mogelijk negatief kunnen aflopen. Patiënten reageren hierop met gepieker, in een poging een oplossing te vinden of onheil af te wenden.
De behandeling is er op gericht patiënten te leren zulke onzekere of onduidelijke situaties, die inherent aan het leven zijn, beter te leren verdragen. Voor de zorgen over zaken die in de verre toekomst liggen, en die niet direct oplosbaar zijn, oefenen mensen met het leren verdragen van beelden van het allerergste dat zou kunnen gebeuren als de zorgen uitkwamen. Zodra ze die beelden kunnen verdragen blijkt het makkelijker om een alternatieve, geloofwaardige afloop te bedenken, die de angst doet afnemen. (lvl)
|
