Bent ook geschrokken van de toon van de brief waarmee Kom Op Tegen Kanker u deze week probeerde te overtuigen om geld te storten? Dan bent u niet alleen. Op verschillende internetfora gonst het van de negatieve reacties. De brief is te emotioneel, probeert ons een schuldgevoel aan te praten en is pure geldklopperij, klinkt het.

In de brief wordt het verhaal van de fictieve Koen verteld die te horen krijgt dat hij leukemie heeft. De behandelingen zijn zwaar en hij kan de rekeningen niet betalen. Alleen door een ‘fors bedrag’ te storten, kan u Koen en alle andere leukemiepatiënten helpen. Het is een methode die veel organisaties gebruiken.

Niet allemaal opgezet

Hoewel de brief gericht is naar gezonde mensen, ‘zodat zij zich in iemand met kanker kunnen inleven’, hebben ook leukemiepatiënten de brief gekregen. En die zijn er niet allemaal mee opgezet.

De vzw Wildgroei, die onder meer leukemiepatiënten opvangt, reageert nog voorzichtig. ‘Ik kan me voorstellen dat de mensen hier negatief op reageren. Na twee regels is de toon gezet. Moet dat nu? Kanker is een heel gevoelig onderwerp. Al kan ik de organisatie ook begrijpen. Tenslotte gaat het om een geldinzamelactie.’

Norbert De Clercq van de Ariane praatgroep, een van de weinige andere zelfhulpgroepen in Vlaanderen voor leukemiepatiënten, is kritischer. ‘Natuurlijk wordt deze brief negatief onthaald. Wij zijn blij dat de campagne over leukemie gaat. Dat is een vergeten ziekte. Maar men gaat altijd de emotionele toer op. Leukemiepatiënten voelen zich hier niet goed bij. Alsof we aan het smeken zijn.’

‘Er wordt aan de mensen gevraagd 40 euro te storten, maar hoeveel daarvan gaat naar onderzoek? Bovendien zitten veel patiënten net als de fictieve Koen in de brief ook in financiële problemen en hebben zij niet het gevoel geholpen te worden.’

‘Jaren geleden bijvoorbeeld moest een meisje van achttien uit het Antwerpse een beenmergtransplantatie krijgen. Ze kon dat niet betalen, omdat haar ouders onder de armoedegrens leefden. Ik heb toen geen enkele federatie gehoord. Het was bouwheer Willy Naessens die de transplantatie heeft betaald.’

‘Dinsdag was er nog een praatsessie en hadden de leukemiepatiënten het nog over de brief van Kom Op Tegen Kanker. Dergelijke campagnes beginnen allemaal nogal gevoelig te liggen’, besluit De Clercq.

Evenwichtsoefening

Leo Leys, directeur van de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK), heeft de brief zelf geschreven en geeft toe dat het een moeilijke evenwichtsoefening was.

‘Een academische brief haalt de mensen niet over de streep. Kanker is emotie. De werkelijkheid is zelfs nog erger dan de brief. Ik ben ook niet beschaamd dat ik de mensen geld vraag. Maar ik let altijd heel goed op de toon. Ik gebruik geen superlatieven en blijf sereen. Gezonde mensen moeten erdoor worden geraakt, maar kankerpatiënten mogen er niet door van de kaart zijn.’

‘De praktijk leert dat dat niet evident is. Bij elke campagne krijgen we reacties. Maar we proberen echt zo voorzichtig mogelijk te zijn. Zo is de brief bij wijze van test in november naar 20.000 mensen gestuurd. Er is toen zo goed als geen reactie gekomen. Op de brief zetten we ook altijd het telefoonnummer van de kankertelefoon. Tot slot kan al wie dat wil ook vragen om de brief niet meer te ontvangen.’

‘Desondanks kan ik begrijpen dat kankerpatiënten zich geshockeerd voelen. Dat is spijtig. Het is vooralsnog onmogelijk te vermijden dat de mensen rond wie de campagne draait deze brief lezen. Bij vorige campagnes vermeldden we op de enveloppe: “Als u een levensbedreigende ziekte heeft, lees deze brief dan niet”. Maar het effect was net omgekeerd.’

Leys benadrukt nog dat het geld van de campagne naar navelstrengbloedbanken en onderzoek gaat. Zelfhulpgroepen kunnen er ook steun mee krijgen. (Yves Delepeleire  nieuwsblad)