Aantal ontdopingen is vertienvoudigd
Vorig jaar hebben tien keer meer Vlamingen zich uit het doopregister laten schrappen dan in 'normale' jaren. Dat blijkt uit een rondvraag bij de bisdommen.

Een doopsel helemaal ongedaan maken, kan niet. Wat gebeurd is, is gebeurd. Wel is het mogelijk om in het doopregister te laten noteren dat je uit de Kerk bent gestapt. En precies dat hebben opvallend veel Vlamingen gedaan in 2010, het 'annus horribilis' van de Belgische Kerk. In de bisdommen Gent, Brugge en Hasselt was er in 2010 een vertienvoudiging. In Antwerpen was dat zelfs nog meer.

In het bisdom Brugge, dat 25 jaar door Roger Vangheluwe werd geleid, schommelde het jaarlijkse gemiddelde altijd tussen de 75 en 125. Vorige jaar waren dat er precies 1.001. Het Gentse bisdom heeft geen exacte jaarlijkse cijfers. 'We gaan uit van het een vertienvoudiging sinds de affaire-Vangheluwe', zegt woordvoerder Koen Vlaeminck. 'Voordien kregen we jaarlijks ongeveer 100 aanvragen. Het zal nu rond de 1.000 schommelen.'

Ook in Hasselt ging het maal tien: van zo'n 40 aanvragen naar 400. Van het aartsbisdom Mechelen-Brussel zijn geen recente cijfers beschikbaar. In september 2010 waren er in ieder geval al dubbel zoveel aanvragen (578) als in heel 2009 (247).

Het Antwerpse bisdom, ten slotte, blijkt nog meer dan de andere bisdommen 'getroffen' te zijn. In 2008 waren er 83 ontdopingen, het jaar daarop 139. In 2010 was dat aantal meer dan vertienvoudigd: het bisdom Antwerpen kreeg 2.136 aanvragen tot 'ontdoping'.

Sinds de affaire-Vangheluwe hebben enkele Bekende Vlamingen zich laten ontdopen. Zo zijn de schrijfster Saskia De Coster en de Mechelse schepen Kristl Strubbe (Open VLD) publiekelijk uit de Kerk gestapt. Beiden gaven als reden dat ze zich niet konden vinden in de manier waarop de kerkleiding met de pedofiliecrisis omging.

De procedure van 'ontdoping' begint met een handgeschreven brief naar een bisdom, met daarin de vermelding van de parochie waarin je bent gedoopt. Een getypte brief is ook mogelijk, maar dan moet er wel zeker een handtekening onder staan. Op de website van de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV) staat zo'n voorbeeldbrief. Het volstaat die in te vullen en te ondertekenen.

De volgende stap is dat het bisdom de aanvraag doorstuurt naar de betrokken parochie. Die zet in het doopregister een kruisje of een vermelding achter de naam van de aanvrager, als teken van uittreding. 'Het bisdom stuurt daarvan ook een bevestiging naar de aanvrager', zegt Clem Vande Broek, de woordvoerder van de Hasseltse bisschop. 'We schrijven erbij dat de aanvrager altijd in het doopregister kan gaan controleren of de uittreding effectief is gebeurd.'

Over de gevolgen van die 'ontdoping' is Vande Broek duidelijk: 'Het is een signaal dat je niet meer tot de katholieke Kerk wil behoren, en dat je dus ook niet meer van de rituelen gebruik wil maken. Een kerkelijke begrafenis, bijvoorbeeld, wordt daardoor niet meer mogelijk. Een huwelijk eventueel wel, want de Kerk staat toe dat een gelovige met een niet- of andersgelovige trouwt.'

Een 'uittreding' is niet onherroepelijk. Iedereen die zijn naam uit het doopregister laat schrappen, kan dat weer ongedaan maken. 'Het gebeurt af en toe dat mensen vragen om hun uittreding te herroepen, bijvoorbeeld omdat ze bij het ouder worden merken dat zingeving toch een meerwaarde in het leven betekent', zegt Vande Broek. (De standaard Pieter Lesaffer)