Voor welke ziektes uit je familie loop jij ook risico? 'Het zit in de familie'. Een veelgehoorde uitspraak als het over ziektes en aandoeningen gaat. Vaak klopt het ook, en worden de aandoeningen doorgegeven via de genen. Maar het gaat nog veel verder dan dat: ook gezondheidsproblemen in verre takken (overgrootouders of achternichten) kunnen jouw gezondheidsrisico beïnvloeden.
Dat staat te lezen in de Daily Mail op basis van de gezondheidsstamboom van Katherine Lewis (24). Dokter Charlie Simenoff: "Het is belangrijk om de familiegeschiedenis te kennen. Daardoor ben je je bewust van het risico, en kan je vervelende ziektes soms zelfs vermijden." Ook straf: sommige risico's zijn ongegrond, terwijl achter relatief onschuldige ziektes grote risico's kunnen schuilen.
Welke ziektes zijn gevaarlijk?
Migraine: een ouder met migraine verdubbelt jouw kans om het ook te hebben. De helft krijgt de eerste aanval als ze begin de twintig zijn, driekwart als ze in de 30 zijn. Preventief kan er niets gedaan worden, al kunnen stress, chocolade en te weinig vocht de migraine wel erger maken.
Luie schildklier: Een familielid met deze genetische aandoening, verhoogt jouw kans met tien procent. Een luie schildklier vertraagt de hartslag, en wordt gelinkt met pijnlijke spieren, moeheid en vruchtbaarheidsproblemen. Dit laat je best testen, ook al heb je nog een symptomen, zoals een bleke huid, dun haar, vermoeidheid en gewichtsverlies. Het kan cholesterol- en vruchtbaarheidsproblemen voorkomen.
Leverkanker: Een dichte verwant kan het risico wel verhogen, maar verre verwanten niet, maar dan vooral als gevolg van een andere genetische aandoening die te veel ijzer in het bloed brengt. Ook een luie schildklier kan onrechtstreeks leiden tot leverkanker, onder meer door gewichtstoename, hoge cholesterol en dus leverziektes. Een bescherming tegen bloedziektes als hepatitis B & C is aangeraden, net zoals gematigd omspringen met alcohol en vet.
Schildklierkanker: Deze vorm van kanker is zeer zeldzaam, met net als familieleden het gehad hebben stijgt jouw risico met factor drie. 90 procent van de mensen overleeft dit type kanker. Laat een slecht werkende schildklier zeker onderzoeken, want de kanker toont zich niet echt in een vroeg stadium.
Glaucoom: Familieleden met glaucoom verhogen jouw kans op de ziekte drie keer. Een ouder met de ziekte is 'gevaarlijker' dan een grootouder met de ziekte. Ga regelmatig op onderzoek bij de oogarts.
Borstkanker: het is een genetische aandoening, maar vooral voor verwanten in de eerste graad (moeder, zus of dochter). Hoe 'langer' het geleden is, hoe minder kans je loopt. De meeste borstkankers manifesteren zich voor je 50ste verjaardag.
Hersentumor: Dit is geen erfelijke aandoening. Verschillende gevallen in de familie geven jou geen grotere kans dan gemiddeld. Er bestaan ook geen preventieve maatregelen.
Osteoporose: Een ouder met osteoporose, geeft jou wel meer kans. Hoe verder het familielid van je staat, hoe zwakker de link. Gemiddeld heb je 2 procent meer kans. Voldoende bewegen, zuivel eten en zonlicht zien helpen de aandoening bedwingen, extreem drinken of roken kan het erger maken.
Hartaanval: Hartziekten hebben wel een sterke genetische link; maar hartaanvallen niet noodzakelijk. Niet elk hartaanval komt immers voort uit een hartziekte. Je kans op een hartaanval is enkel groter als je vader of broer er een hadden voor hun 55ste, of je zus of moeder er een hadden voor hun 65ste. Voldoende bewegen en gezond eten en niet te veel zout eten, verkleinen het risico nog.
Vasculaire dementie: Nna alzheimer de meest voorkomende vorm van dementie. Wordt veroorzaakt oor hoge bloeddruk, die de bloedstroom in de hersenen kan beïnvloeden en zo hersencellen beschadigt en doet sterven.
Hoge bloeddruk heeft een zware genetische factor. Ook hier hebben ouders met de ziekte meer kans om jouw risico te verhogen dan andere familieleden. Een regelmatige check-up van de bloeddruk en voldoende vitamines C en E in de voeding zijn nuttige voorzorgsmaatregelen.
Type 2 -Diabetes: Vooral overgewicht, te weinig beweging en een ongezonde levensstijl leiden tot dit type diabetes, al kan een genetische link nooit helemaal worden uitgesloten. Onbehandeld kan de ziekte leiden tot zenuwschade, gezichtsproblemen en (zeer zelden) tot amputatie. Gedacht wordt dat velen de ziekte hebben zonder dit te weten.
Parkinson: De kans dat Parkinson overgaat van de ene generatie op de andere is 5 procent. Dan nog is het moeilijk te voorspellen of genetische dragers de ziekte zullen ontwikkelen. Dit is immers afhankelijk van omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan pesticiden.(edp)
|
