CINEMA - UW ONLINE FILMKRANT

The New York Times heeft haar intussen uitgeroepen tot 'next big thing'.

In An education speelt Mulligan Jenny, die aan het begin van de jaren zestig hevig verlangt naar wat opwinding. Die komt er prompt in de vorm van een wereldse oudere man. De film heeft alles mee: een uitstekend scenario, geschreven door Nick Hornby naar de memoires van de journaliste Lynn Barber, uitstekende vertolkingen van onder meer Alfred Molina als Jenny's vader en Peter Sarsgaard als de problematische droomprins, en een fraaie regie van de Deense Lone Scherfig.

En Carey Mulligan dus, die een collega uitwuift met de woorden: 'Ik ben me er van bewust dat er allerlei dingen over me worden geschreven, maar dat gaat buiten me om. Ik heb The New York Times niet gevraagd om dat te schrijven, hé?'

Hebt u uzelf al eens gegoogled?
Carey Mulligan: 'Euh, ja. Maar wat je dan leest, is echt afschuwelijk. Ik concentreer me op de leuke kanten van de hele hype: dat ik nu gebeld word voor veel interessante films, in plaats van te moeten zagen en flemen om auditie te mogen doen.'

'De rest is opwindend - tot vorig jaar was ik nog nooit naar een filmfestival geweest. Maar ik ben ook nog nooit wakker geworden met de vraag wat draag ik vanavond op de rode loper?, Door An education werd ik gevraagd voor Wall Street. Opeens speelde ik in een andere divisie: als we in New York buitenopnamen maakten, stonden er paparazzi, zodat ik voortdurend mijn concentratie verloor.'

Waarom wilde u 'An education' zo graag doen?
Carey Mulligan: 'Omdat Nick Hornby het scenario had geschreven. En toen ik hoorde dat Emma Thompson al had toegezegd, ben ik echt beginnen te lobbyen. Ik wist dat het scenario gebaseerd was op de memoires van Lynn Barber, maar ik vond niet dat ik haar zo authentiek mogelijk moest spelen -ik heb Jenny echt benaderd als een fictief personage. Het gebeurt bovendien niet vaak dat een jong personage zo'n evolutie doormaakt in de loop van één film.'

Hebt u iets geleerd over tieners in de vroege jaren zestig?
Carey Mulligan: 'Dat er toen helemaal geen tieners waren! Je ging van kindertijd naar volwassenheid, zonder onnozele periode tussenin. Nooit eens plezier maken, dat moet heel frustrerend zijn geweest. En het maakt je kwetsbaar voor mensen met slechte bedoelingen, omdat je snakt naar een uitlaatklep. Maar als ik even frivool mag zijn, tussendoor: ik wou dat mannen zich nog zo kleedden als toen. Die pakken, de hoeden: ik hou ervan.'

Uw eigen kostuums in de film gaan van een schooluniform naar een Audrey Hepburn-look.
Carey Mulligan: 'Het waren geen kostuums: Lone liet ons echte kleren van toen dragen. Dat was een leuk idee: het helpt je in je rol te komen. In die scène waarin ik een jurkje draag dat uit een geruit gordijn lijkt te zijn geknipt en Rosamund gekleed gaat als Marilyn Monroe, had ik absoluut geen moeite om me Assepoester te voelen.' (lacht)

Weet u dat iedereen u nu als een soort Jenny probeert te typeren?
Carey Mulligan: 'Wel ik was zelf ook een goede leerling. Ik ben op mijn veertiende naar een internaat gegaan. Maar toen ik eenmaal begon te acteren, verloor ik toch snel mijn interesse in school. En toen ik een universiteit moest kiezen, heb ik auditie gedaan bij drie toneelscholen zonder het thuis te vertellen, meteen het meest rebelse wat ik ooit heb gedaan.'

Die toneelscholen hadden het wel fout toen ze u weigerden.
Carey Mulligan: 'Maar nee, toneelscholen krijgen elk jaar drieduizend kandidaten en ik bracht een verschrikkelijk pretentieuze monoloog over zelfmoord als vrijekeuzestuk. Ik vind het wel vaak jammer dat ik geen technische opleiding heb gehad. Spreekoefeningen zouden me bijvoorbeeld van pas zijn gekomen.'

Jenny is zes jaar jonger dan u, was het niet moeilijk om u in te leven?
Carey Mulligan: 'Om een of andere reden heb ik tot nu toe altijd jongere personages gespeeld; ik zie er waarschijnlijk nog niet uit als een volwassene. Ach, in een schooluniform en zonder make-up zie je er jonger uit. Zelf heb ik nooit zulke interessante, foute vrienden gehad als Lynn, ik vrees dat ik daarvoor te nuchter ben. Zelfs op internaat heb ik niet verlangd naar wilde escapades, al had ik wel een oogje op de gast die het gazon maaide.' (lacht)

'An education' speelt sinds 24 februari 2010 in de Kinepolis-bioscopen.

Regie: Lone Scherfig
Cast:   Carey Mulligan, Peter Sarsgaard
           Emma Thompson
Genre: Drama
Duur:   100 minuten

Detective Teddy Daniels (Leonardo DiCaprio) en zijn nieuwe assistent onderzoeken de verdwijning van een patiënte uit een psychiatrische inrichting -een onbegrijpelijke verdwijning-, want de streng beveiligde instelling staat op een kale rots in de woeste zee.

De directeur van de inrichting, Dr. John Cawley (Ben Kingsley), biedt hen alle hulp. Maar hoe oprecht hij ook is, er worden meteen vraagtekens achter zijn naam gezet. En met een Duitse arts (Max von Sydow) in zijn staf is hij zo kort na de Tweede Wereldoorlog helemaal verdacht bij Daniels, die een trauma uit de oorlog meedraagt.

Leonardo DiCaprio and Ben Kingsley - "Shutter Island" (2010)

Shutter Island, de nieuwe film van Martin Scorsese, zet je voortdurend op het verkeerde been, maar Ben Kingsley, die thee schenkt voor de journalisten die hij in Londen ontvangt, is als een beminnelijke, theatrale oom.

Kingsley leerde Scorsese kennen tijdens een Britse culturele week, in de jaren tachtig in Washington DC. 'Ik was er met Richard Attenborough om de Britse film te vertegenwoordigen. Marty is gek op Britse film en heeft ook veel van onze verloren schatten gerestaureerd, vooral Pressburger (de regisseur van De rode schoenen week uit van Oostenrijk-Hongarije naar Engeland) Hij gaf een privéfilmvertoning, met commentaar, en Dickie en ik zaten met open mond te luisteren, als schooljongetjes.'

Toen Scorsese hem belde, hapte Kingsley meteen toe, vooral omdat hij een psychiater mocht spelen. 'Grote werken uit de kunst gaan niet zelden over mentale ontreddering: De schreeuw van Edvard Munch, sommige schilderijen van Brueghel, sommige composities van Mahler en Sjostakovitsj. Ik denk dat Marty, zoals veel creatieve mensen, gefascineerd is door de desintegratie en integratie van de menselijke geest: vernietiging en creatie horen nu eenmaal samen. Ik denk dat de meeste acteurs er ook door gefascineerd zijn. King Lear, Hamlet: het gaat er niet zozeer om een goede of een slechte te spelen, maar om iemand die de grip verliest, of net weer vat krijgt op de zaken.'

'Het publiek houdt niet noodzakelijk van desintegratie: het ziet liever de positieve kant - dat heet een feelgoodfilm. Maar dat is eigenlijk vals spelen. Niemand leidt een feelgoodleven, het zure hoort erbij. Na een feelgoodfilm ben je misschien even opgelucht, maar hij blijft nooit zo lang nazinderen als een grote tragedie.'

Director Martin Scorsese with actors Ben Kingsley, Leonardo DiCaprio and Mark Ruffalo on the set of "Shutter Island" (2010)

Martin Scorsese, Ben Kingsley, Leonarde DiCaprio en Mark Ruffalo op de set van Shutter Island

A clockwork orange, One flew over the cuckoo's nest: de lijst filmpsychiaters is lang -misschien omdat psychiaters ook geobsedeerd zijn door die hersenen die falen of weer gaan functioneren?

Kingsley kijkt een journalist even doordringend aan, veert recht en grijpt zijn hand. 'Ik kan uw vraag alleen maar beantwoorden met: mijn vader, een dokter, had twee zonen. Een van zijn zonen werd psychiater, de andere acteur.' En praten die artsen en acteurs bij het kerstdiner over de menselijke geest? 'Nee. We kunnen het niet met elkaar vinden, we communiceren totaal anders. Publiceer dat gerust als u wilt, maar wees aardig voor mijn broer.'

'Is het trouwens niet fascinerend dat we allebei willen genezen? Al denk ik dat het genezen van een patiënt, voor een psychiater, meer heeft te maken met de maakbaarheid van de mens. Mijn soort genezen is: ik vertel een verhaal en doe ermee wat ik voel dat ik moet doen.'

Kingsley heeft in Shutter Island geen Amerikaans accent, zoals gebruikelijk is in dit soort films. 'Ik spreek tegenwoordig liever met mijn eigen stem. Accenten doe ik te gemakkelijk, het lijkt wel een masker dat ik opzet. Voor kolonel Behrani, de Perzische immigrant uit House of sand and fog, moest ik natuurlijk een accent hebben. Maar voor sommige rollen is het fijn als ik me niet verberg achter een accent en me ten volle geef. In Shutter Island moest de camera Ben kunnen filmen, in mijn eigen kleren, als het ware. Ik geef me tegenwoordig liever bloot

Leonardo DiCaprio and Michelle Williams - "Shutter Island" (2010)

Kingsley wil al een poos een film maken over Shah Jehan, die de Taj Mahal liet bouwen. Het scenario is klaar en hij heeft ook een regisseur gevonden, maar hij zegt niet wie. Het hoeft geen bekende naam als Scorsese te zijn: Kingsley werkt vaak met jonge cineasten, zoals Jonathan Glazer van Sexy beast. 'Goede regisseurs zijn goede regisseurs, of het hun eerste of vijftigste film is. Je haalt ze eruit. Maar creatieve mensen hun eerste stappen zien nemen, is altijd fascinerend. En hun zelfvertrouwen een duwtje kunnen geven door iets neer te zetten zoals het in hun hoofd zit, dat is heel fijn.'