Nem sempre é possível ter ideias originais, já basta tê-las simplesmente praticáveis.
(José Saramago, A Caverna, 2000)

Het is niet altijd mogelijk originele ideeën te hebben, simpelweg bruikbare zijn al genoeg.
(José Saramago, Het schijnbestaan, vertaling Maartje De Kort, 2001)

57% van de Europeanen is vorig jaar naar de tandarts geweest. Dat is exact hetzelfde deel van de Belgen.

De Noord-Europeanen gaan het vaakst: Nederlanders (83%), Denen (78%), Duitsers en Luxemburgers (77%). In sommige van deze landen zijn de inwoners verplicht om jaarlijks, en zelfs halfjaarlijks, naar de tandarts gaan om hun ziekteverzekering te kunnen behouden.

Anderzijds zijn de inwoners van de Oost-Europese landen de minst fanatieke tandartsbezoekers: Roemenië (34%), Hongarije (35%), Letland (41%), Polen (44%), Estland en Bulgarije (45%), Litouwen (46%) and Griekenland (49%).

Ook de Iberische landen scoren vrij laag: Spanje (43%) en Portugal (46%).

Bron: Eurobarometer van 25 februari 2010 over mondhygiëne.

Negentien van de tweeëndertig vermisten van het drama van zaterdag zijn teruggevonden. In Ribeira Brava en Serra d'Água zijn twee doden gevonden. Het dodenaantal is intussen opgelopen tot 48. 

In Livramento werden nog twee slachtoffers gevonden. Ze waren verrast in hun wagen. In het sportcomplex van Ribeira Brava vond een bewoonster nog een lijk. De omgeving is zwaar getroffen door een enorme rotsverschuiving op een hoogte van 150 meter. Verscheidene woningen werden er verwoest. De weg die de vallei tussen São Vicente en Ribeira Brava doorkruist, is vernietigd door het stormweer van zaterdag.

Voorlopig wordt voorrang gegeven aan de opruimingswerken, maar de gezondheidsdiensten houden rekening met een risico op ziekten ten gevolge van dode dieren of besmetting door ratten. De parochiale overheden werken eerst aan de herhuisvesting van de mensen en de verdeling van kleren.

Nu al wordt geschat dat de heropbouw minstens twee jaar in beslag zal nemen. De regering van Portugal kondigde een driedaagse rouwperiode aan. Woensdag bezoekt de president van de republiek, Cavaco Silva, het eiland. Donderdag zal het Europese Parlement de situatie bespreken op vraag van Nuno Teixeira (PSD), de enige Europarlementariër van de Autonome Regio Madeira.

In de ochtend van 23 februari geselden nogmaals van noord tot zuid intense regens en zware wind het Portugese continent en de eilanden. Deze foto’s laten de verwoestingen zien die de Portugezen onder ogen kregen bij het ontwaken op die ochtend.

Van 17 tot 21 februari 2010 werd de wielerronde voor profs gereden in de Algarve. Albufeira, Lagos, Alto do Malhão, Tavira en Portimão waren de aankomstplaatsen.

De Spanjaard Contador won voor de tweede opeenvolgende keer.

Einduitslag:
1. Alberto Contador (Astana)
2. Luis León Sánchez (Caisse D’Epargne) op 30 seconden
3. Tiago Machado (RadioShack) op 32 seconden

In augustus wordt de Ronde van Portugal gereden.

Elk jaar is er wateroverlast op Madeira. In het voorjaar staan wel eens enkele straten blank. 2010 was daarop geen uitzondering maar nu werden toch alle trieste records gebroken. Meer dan 40 doden, ruim honderd gewonden, tientallen vermisten, honderden daklozen en vele dorpen hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Dat is de trieste maar voorlopige balans van de aardverschuivingen en de overstromingen in het zuiden van het eiland.

Voornamelijk de hoofdstad Funchal komt in beeld omdat de stoffelijke schade er het grootste is. Aan de toeristische infrastructuur. Maar de toeristen vertrekken hals over kop naar huis en de menselijke schade zal het grootste zijn bij de lokale bevolking.

De president van Madeira, Alberto João Jardim, liet al weten dat men de gebeurtenissen “niet mag dramatiseren”. Vermoedelijk in een onhandige poging om de toeristen niet af te schrikken want het toerisme heeft veel te verwachten van het voorjaar. Het massaal bezochte Festa da Flor (Bloemenfeest) komt er aan over een goede maand.

Maar natuurelementen laten zich niet zorgvuldig timen. De sneeuw in de bergen was beginnen smelten en een zwaarbeladen regenzone, die eerder Tenerife had overspoeld, arriveerde uit het zuiden. Dat was voldoende om bijzonder krachtige modderstromen op gang te brengen. In de laatste jaren zijn de flanken van de heuvels in het zuiden grondig omgewoeld om woningen, hotels en parkings te bouwen, wegen en bruggen aan te leggen, rivieren te kanaliseren.

Zolang het water in hoger gelegen gebieden opgeslagen kan worden, kunnen de levadas het verwerken tijdens de waterarme zomer. Maar de hoeveelheden die de storm van 20 februari bracht, waren te groot.

Allicht zal men later zijn conclusies trekken uit wat gebeurd is, maar we zagen beelden van instortende wanden, onderspoelde rivieroevers, overstroomde kanalen die verstopt waren door opgehoopt steenpuin, modderstromen die langs de straten en wegen hun weg zochten naar de zee.

Nu al zeggen milieudeskundigen dat stedenbouwkundige fouten mogen gerekend worden tot de belangrijkste oorzaken van de grootte van de ramp. De beddingen van de rivieren op het eiland zouden te smal zijn. Extreme weersomstandigheden herscheppen ze telkens weer tot kolkende stromen.

Dit eiland mag al bestand zijn tegen het geweld van het massatoerisme, de natuur laat zich vooralsnog niet temmen.

Arroz doce is één van de populairste desserts in Portugal. Bij ons is het gewoon bekend als rijstpap. In het volgende recept vind je de eenvoudige arroz doce zoals de Portugezen hem graag maken. Soms wordt er ook fruit, vanille of extra room aan toegevoegd. Bij de afwerking met kaneelpoeder kan je fantasie de vrije loop krijgen door een boodschap of een feestelijk motiefje aan te brengen.

Voor vier personen heb je nodig:
1 citroen
200 gram dessertrijst
snuifje zout
1 liter volle melk
1 kaneelstokje
100 gram suiker
1 eetlepel boter
2 eierdooiers
kaneelpoeder

Snijd van de citroen enkele reepjes dunne schil van 5 cm af. In een pan de rijst met de citroenschil, ongeveer 5 dl water en een snuifje zout aan de kook brengen. De rijst onafgedekt 5 minuten laten sudderen tot het water is opgenomen.

Melk en kaneelstokje toevoegen en alles op heel laag vuur onafgedekt ongeveer 20 minuten laten sudderen tot de melk is opgenomen. Regelmatig doorroeren.

Het kaneelstokje verwijderen. Suiker, boter en eierdooiers door de rijst roeren. Op een laag vuur blijven roeren tot de eierdooiers ook opgenomen zijn en de rijst romig is. Nog 5 minuten al roerend zachtjes laten koken.

De rijstpudding over vier schaaltjes verdelen en 2 uren in de koelkast zetten. Vlak voor het serveren bestrooien met kaneelpoeder.

De Portugees drinkt zijn bica vooral buitenshuis. Dit kleine kopje sterke koffie wordt nog even snel in een café opgedronken voor hij naar zijn werk gaat of na het avondmaal trekt de familie er nog op uit om ergens een kopje koffie te gaan drinken.

Opvallend zijn de balies in de shoppingcentra waar je een koffie kan bestellen. Je kan er niet even rustig bij gaan zitten want er zijn geen stoelen. Je drinkt het kopje leeg zo gauw het kan en vervolgt je weg. Als je het wat rustiger aan wilt doen kun je beter naar een pastelaria gaan. Dan kun je er ook nog een gebakje bij nemen.

Naast de sterke bica zijn er volop andere soorten koffie. Wil je melk in je kleine kopje koffie dan kies je voor een garoto. Wil je een “normaal” kopje met koffie en melk dan vraag je om een meia de leite. Er is ook de galão, een glas met meer melk dan koffie. Een carioca is een slappe zwarte koffie. Suiker krijg je erbij in fraaie langwerpige suikerzakjes.

Bij de foto: Een bica is onovertroffen bij een pastel de nata!

Portugalo is een merk van de meest uiteenlopende artikelen die speciaal zijn bijeengebracht ten behoeve van Portugese en buitenlandse toeristen.

Het gaat volgens de verkoper om een reeks producten die de tradities en de geschiedenis van Portugal weergeven en die in het land zelf gemaakt worden.

De artikelen zijn te herkennen aan hun eigenzinnige presentatie. Er zijn keukenkruiden en azulejos, zeepproducten en souverniers van Fátima, schildersets voor t-shirts en artisanale beeldjes.

De toerist weze gewaarschuwd.

Bijlagen:
http://www.portugalo-traditional-products.blogspot.com/   
http://www.portugalo.pt/   

De “Queijo Serra da Estrela” is een Europees beschermd produkt. Het is een halfzachte kaas met een romige witte of gelige kleur en een gele korst. Hij wordt gemaakt in de bergachtige streek van de Serra da Estrela tussen de plaatsen Oliveira do Hospital, Seia, Manteigas, Guarda, Viseu en Covilhã. Kenners beschouwen hem als de beste kaas van Portugal. En, tussen haakjes, volgens ons hebben ze gelijk.

De kaas wordt in de winter gemaakt van schapenmelk van de lokale rassen Bordaleira Serra da Estrela en/of Churra Mondegueira, gestremd met kardoen, een aan de artisjok verwante blauwe distel, Cynara cardunculus, die daar voorkomt. Het gewicht varieert tussen 700 g en 1,7 kg.

Er bestaat ook een niet-beschermde variant voor thuisverbruik die in de streek gemaakt wordt met een mengsel van schapen- en geitenmelk. De beste manier om hem te eten is een deksel van de bovenkant af te snijden en die na de maaltijd opnieuw dicht te leggen. Op die manier droogt de kaas niet uit.

Vandaag 15 februari vriest het in België enkele graden onder nul, ook overdag. Dat is iets waar Zuid-Europeanen van gruwen. Vandaag ligt de temperatuur in de Portugese bergen van de Serra da Estrela rond het vriespunt overdag en blijft de sneeuw er liggen. De hevige sneeuwval in korte tijd heeft er in het noorden en het centrum van het land voor gezorgd dat dorpen geïsoleerd zijn geraakt en belangrijke wegen afgesloten. Het verkeer is er gedurende het grootste deel van de dag in chock geweest. De mensen kregen de raad thuis te blijven.

In andere delen van het land zijn de temperaturen hoger maar regent het veel. Reden om bijvoorbeeld de carnavalstoet van Loulé in de Algarve uit te stellen. Aan de kusten is het rond 10 graden.

De half zoete sprankelende rosé wijn is vaak de eerste kennismaking van de buitenlander met de Portugese wijncultuur. Niet te verwonderen want daar werd voor gezorgd door een heuse exportmachine die in Noord-Portugal was opgezet.

Het Mateusmerk dateert van 1942 en de wijnproductie kwam pas goed op gang na de Tweede Wereldoorlog. De smaak van de wijn werd speciaal aangepast aan de Noord-Amerikaanse en West-Europese smaak. Daar waren de snelst groeiende markten en de ongecompliceerde wijn werd goedkoop verkocht. Tegen het einde van de jaren 1980 vertegenwoordigde het in zijn eentje ruim 40% van de Portugese uitvoer van tafelwijn.

Eigenaar is een familiebedrijf dat Sogrape heet en de grootste wijnproducent van het land is. Het beheert een tiental wijnbedrijven, ook in Argentinië en Chili. Intussen hebben ze ook enkele bekende grote wijn- en portonamen opgekocht. Naast Mateus zijn andere bekende namen onder de Sograpeparaplu Ferreira, Gazela, Grão Vasco, Offley, Quinta de Azevedo, Quinta dos Carvalhais, Sandeman, Terra Franca en Vila Régia.

Alles begon op een domein in Vila Real, op zo’n 70 km van Porto. Iedereen die al eens keek naar het etiket op de rondbuikige fles van Mateus Rosé kent de gevel van de Solar de Mateus, die aan de wijn zijn naam gaf. Die wordt al sinds de jaren ’40 niet meer in de wijngaarden van het paleis verbouwd.

Het barokke buitenverblijf werd in 1745 gebouwd door een Italiaanse architect. Hij gaf het de allure van een koninklijke residentie zoals Versailles. Een deel van het landgoed en de vertrekken met origineel meubilair zijn toegankelijk voor het publiek. Rond het paleis ligt een uitgestrekt park met een grote vierkante vijver.

Vinho Verde ligt in het noordwesten van Portugal en strekt zich uit van de rivier Douro tot aan de rivier Minho, die de grens met Spanje vormt. Qua oppervlakte is het één van de grootste wijngebieden van Portugal. En ook de noordelijkste. De Vinho Verde wordt van noord naar zuid omgeven door bergen en vanaf de oostgrens loopt het gebied geleidelijk af, richting Atlantische Oceaan die zorgt voor een gematigd klimaat met overvloedige regenval. De bodem bestaat uit voornamelijk uit graniet.

Het landschap is een zee van groen. Hier bloeit alles. De wijnranken groeien tegen de bomen of worden langs pergola’s of draden geleid. Onder de wijnranken kunnen nog andere gewassen groeien. Het verhogen van de wijngaarden heeft als voordeel dat de druiven niet de grond raken en in het relatief vochtige klimaat minder gevoelig zijn voor rot. Machinaal oogsten is mogelijk, het onderhoud is eenvoudiger en de druiven vangen meer zon op.

De Vinho Verde is het grootste DOC*-gebied van Portugal en na Porto de meest gekende wijn omwille van de export. Het produceert evenveel rode als witte wijn.

De naam Vinho Verde verwijst niet naar de groene schijn die de wijn zou hebben, maar naar het feit dat de oogst vroeg in de zomer plaatsvindt en dat de wijnen jong op de markt worden gebracht. De wijnen zijn licht mousserend. Bij de goedkope soorten wordt koolzuur toegevoegd. De betere krijgen het koolzuur als gevolg van de gisting. De wijnen hebben een hoog zuurgehalte en zijn zeer fris in de mond.

De witte wijnen overheersen tegenwoordig de rode. Ze zijn namelijk geschikt om te exporteren terwijl de rode vooral ter plaatse worden gedronken. De witte wijnen zijn meestal gemengd en verschillen van regio tot regio. Maar altijd zijn ze verfrissend en laag in alcohol (minimum 8%). De rode wijnen zijn dikwijls wrang, maar droog en mousserend. Ze worden zelden uitgevoerd.

Twee kleine stadjes aan de noordelijke Spaanse grens in de vallei van de Minho - Monçao en Melgaço - worden algemeen erkend als de bron van de beste wijnen. Terwijl in de rest van de Vinho Verde de wijngaarden zijn aangeplant met een mix van meerdere verschillende druivenrassen zijn de beste percelen in het noorden voorbehouden voor de hoogwaardige Alvarinho.

Bijlagen:
vinho_verde_01.JPG (91 KB)   

Het vier verdiepingen hoge 'Huis der Pieken' (Portugese naam: Casa dos Bicos ) is een typisch stadspaleis uit de Renaissance. De opvallende gevel is gedecoreerd met vooruitstekende piramidevormige, spitse stenen die doen denken aan geslepen diamanten. Vandaar dat het gebouw soms ook nog wel het “Huis der Diamanten” wordt genoemd.

In 1523 liet de toenmalige senaatsvoorzitter Brás de Albuquerque, zoon van de eerste onderkoning van Indië, dit paleis bouwen. In 1755 werd het getroffen door de grote aardbeving, waardoor de bovenste twee verdiepingen erg veel schade opliepen.

Meer dan twee eeuwen lang werd het beschadigde paleis voor uiteenlopende doeleinden gebruikt. Ooit zou er zelfs vis opgeslagen zijn geweest. Pas in 1982 werden de twee bovenverdiepingen herbouwd en in hun oorspronkelijke staat teruggebracht. Dat gebeurde op basis van oude tekeningen en na archeologische opgravingen. Het interieur van het paleis werd volledig verbouwd.

Het historische pand in het centrum van de stad wordt al druk door toeristen bezocht en momenteel zijn ook de culturele diensten van de stad Lissabon er gehuisvest. Daarnaast stelt de stad Lissabon delen ervan ter beschikking om onderdak te bieden aan een stichting ter ere van de schrijver José Saramago. Het biedt ruimte aan de persoonlijke bibliotheek van Saramago, die duizenden boeken omvat, een winkel en een plaats voor tentoonstellingen en colloquia. Een opmerkelijke geste, vooral omdat de verhouding tussen de schrijver en zijn vaderland in het verleden stormachtig is geweest.

Adres: Rua dos Bacalhoeiros, Lissabon

Aankomen op Madeira was zoals thuis komen.

Rond de laatste eeuwwisseling stond het eiland aan het begin van de grote modernisering. De Europese Unie had massa’s geld veil om het leven van de Madeirees grondig te verbeteren.

Nu is Madeira niet alleen meer “de tuin van de Atlantische Oceaan”, maar ook “het eiland van de duizend tunnels” waar alle concelhos met elkaar en met de auto verbonden zijn. Elk slaperig dorpje dat aan de zuidelijke kust ligt werd wakker gemaakt en bedeeld met een esplanade omzoomd door jonge palmbomen, minstens twee hotels met een zwembad of een kunststrand en kilometers nieuwe wegen. Nu nog de toeristen en de souvenierverkopers lokken.

In de hoofdstad is dat al aardig gelukt. Aan de westzijde strekt zich een kilometerlang lint van drie- tot vijfsterrenhotels uit tot aan de grens met het vissersdorp Câmara de Lobos. De vissersbootjes hebben er intussen plaats gemaakt voor de gerenoveerde villa’s met Engelstalige verkoopspraatjes.

Tienduizenden tijdelijke bewoners hebben natuurlijk behoefte aan vers water, elektriciteit en ander modern comfort. Het eiland dat zich decennialang uit de slag heeft getrokken met levada’s en stroompannes ontplooide alle middelen: waterkrachtcentrales en windturbines verrezen uit de vulkanische rotsen van valleien en bergmoerassen. Stroomonderbrekingen behoren nu tot een misprezen verleden.

De toeristische industrie heeft evenmin stilgezeten. De horeca bloeit als nooit tevoren en serveert de onwetende toerist een haastig gebakken visje als ware het een traditionele schotel. Hoogtechnologische kabelbanen beklimmen de hellingen en dalen ze af in nostalgische rieten manden. Als het van deze pretmakers afhangt zullen de mondiaal gelauwerde oerbossen de beperkte ruimte spoedig delen met nog meer thematische parken en betaalparkings.

En dat allemaal voor mij, de buitenlandse toerist, voor wie aankomen op Madeira ooit was zoals thuis komen.

Chegar à Madeira era como se chegasse em casa.

Á volta da última mudança do século a ilha se situava ao início da grande modernisação. A Únião Europeia pôs à disposição somas enormes para amelhorar profundamente a vida dos madeirenses.

No tempo actual a Madeira não só é “o jardim do Oceano Atlántico” mas também “a ilha dos milhares tunéis” onde os concelhos são ligados mútualmente e por carro. Cada aldeia dorminhoca era acordada e recebia uma esplanada debruada por palmeiros novos, por menos dois hotéis com piscina ou praça artificiel e novas estradas por quilómetros. Agora só tem que atrair os turistas e os vendedores de suvenirs.

Na capital esta já conseguiu considerávelmente. Ao lado ocidente da cidade estende-se uma faixa de hotéis, com três até cinco estrelas, de mais quilómetros de longura até a fronteira da aldeia de pescadores Câmara de Lobos. Os barcos de pesca são arrumados em favor de vilas renovadas acompanhadas de explicações de vendedores em Inglês.

Os milhares habitantes temporários precisam evidentemente de água fresca , de electricidade e de outro conforto moderno. A ilha que durante décadas se desembaraçava com levadas e corrente eléctrico deficiente desenvolvia todos os instrumentos disponíveis: hidroeléctricas e aerogeradores levantavam-se das rochas vulcânicas dos vales en do Paúl da Serra. Agora os curto-circuitos pertencem a um passado desaprovado.

A indústria turística nem ficou tranquila.Os restaurantes prosperam nunca mais e servem aos turistas ignorantes um peixe assado precipitadamente como seja um prato tradicional. Os teleféricos de alta tecnologia sobem as montanhas e descem-nas de carros de cesto nostálgicos. Se depende dos amadoros de alegria as florestas mondialmente glorificadas partagem brevemente o espaço limitado com mais parques temáticos e estacionamentos pagados.

Groot is de belangstelling voor de Portugese dichter Fernando Pessoa, die in zijn tijd (1888-1935) niet eens bekend was en nu een van de invloedrijkste dichters van de moderne Europese poëzie is geworden.

Pessoa is een ongrijpbare dichter. Zijn identiteit bestond uit een complexe wirwar van tegenstrijdigheden. Over de verscheidenheid van personen die hij in zichzelf aantrof, zegt hij: 'Ik weet niet wie ik ben, wat voor ziel de mijne is. Wanneer ik met oprechtheid spreek, weet ik niet met welke oprechtheid ik spreek. Ik voel overtuigingen die ik niet heb. Ik ga op in vervoeringen die ik afwijs. Ik voel mij meervoudig. Ik ben als een vertrek met ontelbare toverspiegels. Ik voel mij andermans levens leven, in mij, onvolledig, alsof mijn wezen deel had aan alle mensen.'

Vanuit dit netelige probleem verzon hij - en dat is zijn allergrootste dichterlijke vondst geweest, uniek in de geschiedenis van de poezie - een drietal andere ikken, zogenaamde heteroniemen die alter ego’s waren van Pessoa zelf. Hij gaf ze een eigen naam: Alberto Caeiro, Ricardo Reis en Alvaro de Campos. Hij geeft ze een eigen leven met een eigen biografie, eigen geschriften en een eigen karakter.

Uit de teksten die hij naliet blijkt dat Pessoa niet positief dacht over de Lage Landen. Nederland noemt hij 'een inferieur land' en België een 'pseudonatie'. Hij schrijft verder: 'Dit type land voegt niets essentieels toe aan de beschaving. Ze kunnen ophouden te bestaan zonder dat de beschaving daaronder lijdt'.

Zelf voelde Pessoa zich een vreemdeling in eigen stad en slaagde hij er amper in met zijn schrijftalent aan de bak te komen. Maar dat belette hem niet om in de latere decennia uit te groeien tot een mythe.

In 1935, toen nog steeds niemand wist op welk een virtuoze wijze Pessoa de Portugese taal herontdekte en de basis voor zijn postume roem legde, stierf hij aan een alcoholvergiftiging. Misschien een verkapte zelfmoord van een ontredderd gevoelsmens.

In het Brusselse Elsene ligt het Pessoaplein in een hoek van het Flageyplein. Zijn standbeeld is van de Portugese beeldhouwster Irene Vilar. Onder aan het monumentale hoofd van de dichter staat een tekst van hem gegraveerd: A minha pátria é a língua portuguesa, “Mijn vaderland is de Portugese taal.”

Naar schatting wordt door tweehondervijftig miljoen mensen ter wereld Portugees gesproken. Hiermee is het de zesde taal ter wereld na Mandarijns Chinees, Spaans, Engels, Hindi en Arabisch.

Buiten de landen waar Portugees de voertaal is, zijn er door het grote aantal Portugese migranten ook veel gemeenschappen van portugeessprekenden in verschillende landen. Een overzicht:

Portugees sprekende landen:
- Portugal 10.627.250
- Angola 16.900.000
- Mozambique 20.069.738
- Brazilië 191.480.630
- Guinee-Bissau 1.472.446
- Oost-Timor 1.100.000
- Kaap-Verdische Eilanden 499.796
- São Tomé en Príncipe 157.000

Portugese gemeenschappen:
- Verenigde Staten 1.444.527
- Frankrijk 567.000
- Canada 410.850
- Venezuela 268.493
- Verenigd Koninkrijk 250.000
- Zuid Afrika 200.000
- Zwitserland 205.481
- Macau 123.000
- Duitsland 114.451
- Luxemburg 81.000
- Spanje 77.000
- Australië 15.440
- Andorra 13.794
- Hong Kong 10.000

Voor wie Portugees leert gaat een hele nieuwe wereld open. Van geschiedenis tot gastronomie en kunst. Je kan de krant en internet lezen en je verstaanbaar maken bij mensen die jouw inspanningen om hun taal te spreken zeer waarderen.

Al begrijpen ze nauwelijks waarom je dat eigenlijk doet.