Ik weet dat deze blog wordt gevolgd door vele collegas op het stadhuis. En omdat ik niet altijd wil schrijven over Turkije, sta ik even stil bij twee vrienden die een enorme invloed op mijn leven hebben gehad.
In de regionen van mijn eigen vakbond werd ik secretaris. Een eigenzinnige secretaris. Eigenlijk luisterde ik nooit naar mijn nationale of regionale instanties. Voor mij betekende syndicalisme eenheid zonder je eigenheid te verliezen.
En eigenlijk klikte het daarom heel goed met de ccod. De secretaris, Theo Ydens, was ook heel eigenzinnig. Ook hij trok zich weinig aan van nationale of regionale instanties. En natuurlijk had hij op het stadhuis een steunpilaar in de persoon van Paul Perdaen. Ook al iemand die zich weinig aantrok van instanties !!!
Maar er was iets dat ons bondt. Niet de eigenzinnigheid, maar de eenheid. Nooit snoepten wij leden van elkaar af, als men zich syndiceerde dan was dat op zich al voldoende. Het kan gek klinken maar dikwijls sloten we leden aan bij de andere vakbond.
Vanuit ons beider nationale instanties had men een argwanende blik op ons. Bij ons bestond geen gemeenschappelijk front op papier, het was er in realiteit. En dat wisten onze personeelsleden !!!
Theo was voor een stuk een theoreticus. Wie hem als verdediger kreeg had een Jef Vermassen voor een lokaal bestuur. Een Jef Vermassen is onbetaalbaar, een Theo Ydens kreeg je erbij als je lid was van ccod. Theo kende zijn wetgeving perfect, zijn bezwaarschriften aan de raad van state waren briljant, ik was er jaloers op. Want hoewel ik niet onbeslagen was in zulke zaken, ik was een kleine jongen op dat vlak vergeleken met Theo. Maar goed, ik heb het ook allemaal op mezelf moeten leren.
Ik was sterk voor grote groepen. Mijn emoties kon ik overbrengen op mensen. Ik was een gedreven spreker.
En Paul, ja, zon syndicalisten vind je vandaag niet meer. Gedreven was hij. Geen theoreticus maar een practicus. Paul sprak vanuit zijn buik. Eigenzinnig, maar altijd recht voor de vuist !!! Op het stadhuis waren de meeste personeelsleden lid van ccod. Hun eerste contactpunt was Paul. Met zeveren moest je bij hem niet aankomen, maar als het over echte problemen ging, dan stond hij pal achter zijn leden.
Jaren hebben wij samengewerkt en daaruit is een vriendschap ontstaan die heel nauw is. Nooit zal ik vergeten dat toen Theo zijn afscheid gaf, afscheid waarbij enkel syndicalisten aanwezig waren en geen enkel politicus, ik daar was als enige acod-er. Theo stond stil bij ons gemeenschappelijk werk. Het was zijn afscheid maar tegelijk was het ook mijn afscheid. Noch mijn bestuur, noch mijn eigen vakbond hebben afscheid van mij genomen en dat deed pijn.
Doorheen onze ervaringen zijn wij vrienden geworden. Elk met onze overtuiging en ideeën. Maar we kenden en begrepen elkaar.
Geen enkel van ons was een achturensyndicalist. De vakbond was ons leven. We waren eigenzinnig, dronken misschien teveel, maar nooit hebben wij onze personeelsleden verkocht. Integendeel !!!
Mijn leven was de vakbond zoals de vakbond mijn leven was. Dat gold ook voor Theo en Paul.
Vandaag behoren wij tot de legenden van het stadhuis. Wij schreven een stuk sociale geschiedenis. Iets dat nooit verloren mag gaan !!! Net zomin als onze vriendschap. Theo, Paul, bedankt !!!
En als je nu hoort over Ergenekon, raken die dingen jou persoonlijk?
Toen ik studeerde in Erzurum was er constant een conflict tussen extreem links en extreem rechts. Studenten werden neergeschoten en het was onveilig.
Ik was lid van dev genc (links revolutionair maar zonder bindingen). Mijn ouders wisten dit maar op de straat was het onveilig. Een man beschermde mij maar dat ging niet zomaar, mijn ouders stonden erop dat ik met hem trouwde en dus deed ik dat.
Revolutionair links en toch luisteren naar je ouders?
Natuurlijk begrijp jij dat niet !!! Maar dit was Turkije. Jij beseft niet hoe het is om te wandelen langs een straat met het risico omver geschoten te worden. Erzurum was in handen van de fascisten en zij deelden de lakens uit. Links zijn was wandelen als een doelschot, want als de fascisten moorden deed niemand zijn mond open !!!
Overdrijf je nu niet ?
Oh, jullie zijn telkens hetzelfde. Wat jullie niet kunnen begrijpen is niet gebeurd. Maar nee, ik overdrijf niet !!! Dit was mijn realiteit.
Ok, je trouwde, en toen ?
Mijn eerste echtgenoot was lid van de chp-jongeren en vrij snel raakte ik zwanger. Mijn echtgenoot was veel uithuizig voor zijn job. Toen ontdekte ik dat hij lid was van een geheime organisatie die mensen folterde en ter dood bracht. Ik vroeg onmiddellijk de scheiding aan en kreeg die ook, maar gedurende tien jaar kon ik mijn dochter niet zien !!!
Je eerste man was dus een folteraar ?
Ja, maar ik wist het niet! Bovendien was hij niet rechts, integendeel, hij had linkse ideeën maar tegelijk was hij wel nationalistisch. Kan je voor jezelf voelen wat dit betekent? Natuurlijk niet. Voor mij was het een catastrofe en bovendien mocht ik mijn dochter niet meer zien !!!
Maar nu zie je Hayal wel !!!
Hayal, ik zag ze pas terug toen ze ouder was. Kan jij je dat voorstellen, nooit zag ik mijn dochter in haar jeugdjaren. Toen we elkaar ontmoetten wou zij bij mij blijven vanaf de eerste keer. Nog steeds heb ik schuldgevoelens over haar jeugd.
En haar vader ?
Die hertrouwde. Maar hij bleef lid van schimmige organisaties. (Hayal vertelde mij dat haar vader nachtmerries had, hij leefde in twee werelden, feit is dat hij mensen heeft gefolterd en gedood, maar zijn geheimen zijn met hem verdwenen in zijn graf).
En jijzelf hoe verliep het met jou?
De fascisten lieten me met rust. Heel raar voor Erzurum. Maar nooit werd ik nog lastig gevallen.
Je broer je familie ? Vertel daar eens iets over.
Mijn vader was conservatief. Hij stemde op rechtse partijen maar hij boodt onderdak aan gezochte revolutionairen !!! Mijn vader moest niet weten van een staatsgreep !!! Hoewel hij thuis heel autoritair was bleef hij altijd een democraat.
Hij was dus subversief ?
Jij kent mijn vader. Hij is geen revolutionair maar nooit zal hij mensen in de steek laten. Mijn broer werd opgepakt door de militairen maar kwam vrij snel vrij. Nooit hebben mijn ouders zich bemoeid met onze politieke overtuiging !!!Mijn vader was absoluut niet subversief. Integendeel. Maar dıt bekende nooit voor hem dat hij mensen met een andere overtuiging in de steek zou laten, hoe gevaarlijk dat ook was, want op mensen verbergen stond ook gevangenisstraf !!!
En nu zoveel jaar later hoe kijk je terug op de dingen?
Eerst en vooral, ik blijf geloven in het socialisme. Als ik stem, dan stem ik voor de odp (links trotskistische revolutionaire organisatie die één vertegenwoordiger heeft in het Turkse parlement, namelijk Ufuk Uras). Als dat niet mogelijk is stem ik op linkse onafhankelijke kandidaten.
Het is nodig dat mijn land een einde maakt aan diktatuur en onderdrukking. Niet voor de Europese Unie, maar voor ons zelf. Het wordt de hoogste tijd dat wij een democratie uitbouwen waar Koerden, Alevieten, maar ook vrije syndicaten hun zeg hebben. Een seculiere maatschappij, geen islamitische wetgeving, laat me dat overduidelijk stellen !!!
Tegelijk moet recht gedaan worden aan mijn broeders en zusters die gevochten hebben voor een vrij Turkije. Alle onrecht moet hersteld worden, zodat wij kunnen bewijzen een open en vrij Turkije te zijn. Dit kan mijn inziens enkel gebeuren in een socialistische rechtsorde, maar daarover moet onze bevolking zelf beslissen
Binnenkort zijn er verkiezingen. Op welke partij wil je stemmen ?
Het gaat over gemeenteraadsverkiezingen, maar ik ben nergens ingeschreven, dus ik kan niet stemmen. In één jaar tijd groeide het kiezerspotentieel met meer dan 5 miljoen !!! Maar ik heb geen stem. En Europa zwijgt.
Jij staat tegen de Europese Unie ?
Ik sta voor vrede, vrijheid en socialisme. Niet voor een Europa van het kapitaal. Ik stem nooit op traditionele partijen. Wij (en daarmee bedoel ik de gewone Turken) willen jullie Europese Unie niet. Wij willen natuurlijk democratie en socialisme maar dit is onze taak !!! Dit heeft niets te doen met jullie Unie.
Maar als ik kijk naar Turkije. Ergenekon, complotten, zelfs staatsgrepen, wat zeg je dan?
Eerst en vooral, Dankzij of ondanks de militairen zijn er vele dingen gebeurd die het daglicht niet mogen of mochten zien. Ik heb nooit sympathie gehad voor de militairen. Maar tegelijk heb ik evenmin sympathie met de AK-partij. Als moslim en als socialist sta ik volledig achter een seculiere maatschappij !!! Niet het secularisme van vandaag maar een echt secularisme waar staat en samenleving volledig gescheiden zijn. Maar om eerlijk te zijn, mijn ideeën worden slechts gedeeld door een heel kleine minderheid.
Je voelt je dus in een minderheid?
Dat moet jij juist zeggen !!! Jij, als marxist, behoort tot een minderheid !!! Maar dat is democratie. Ook jij moet dat aanvaarden.
Marxisme en Islam, is dat verzoenbaar ?
Natuurlijk, ik zie niet in waarom niet. Het klikt perfect met mijn ideeën als moslim.
Staat Islam dan voor bevrijding?
Geloof heeft niets te maken met bevrijding. Het is iets van jezelf. Nooit zal ik jou overtuigen om moslim te worden. Maar tegelijk streven we dezelfde doelen na. Vrijheid voor de Palestijnen, maar ook voor de Turken en Koerden. Ik weet dat ik anders denk als de meeste Turken in Sint-Niklaas. Zij weigeren zelfs boeken van Nazim Hikmet, onze beste dichter, te lezen. Zij ontkennen de genocide tegenover de Armeniërs, zij staan aan de conservatieve rechterzijde !!!
En hiermee eindigt het tweede deel van mijn intervıew.
Ik ben geboren in Selendi, een dorp dat ongeveer 80 km van Izmir ligt. We waren met drie kinderen, mijn oudere broer, mijn zus en ikzelf die de jongste was. Mijn moeder had twee misvallen. Mijn vader was onderwijzer maar hij bevorderde regelmatig en werd directeur van een scholengemeenschap.
Was er een scheiding tussen mannen en vrouwen ?
Ja, die was er overduidelijk. Vrouwen zorgden voor het huishouden, mannen voor het inkomen. Maar ik herinner me dat mijn moeder ooit staakte tegen deze verdeling !!!
Staken, leg eens uit.
Wel, mijn vader ging (en gaat) iedere dag naar zijn lokal. Maar toen ik jong was leefde hij volledig op zichzelf en toen besloot mijn moeder niet meer te koken. Mijn vader kwam thuis en de tafel was leeg. Vrij snel bereikten ze een compromis.
Wel een beetje raar voor Turkije?
Raar of niet, mijn moeder deed het. En het had effect op mijn vaders gedrag.
Maar je moeder is heel gelovig.
Dit heeft niets te maken met geloof, we zijn allemaal moslims. Het heeft veel meer te maken met traditie en cultuur. Maar in het Westen begrijpen jullie dat niet. Jullie voelen je zo verheven boven onze cultuur. Trouwens, ik ben ook heel gelovig. Dat heeft niets te maken met rechten van vrouwen.
Maar je draagt geen hoofddoek?
Wat voor larie is dit nu weer.Islam en hoofddoeken hebben heel weinig met elkaar te maken. Mijn geloof is iets dat ik persoonlijk beleef. Ik voel steun bij God. Ik ben een goede moslim. Ik vind het echter spijtig dat men een onderscheid maakt tussen goede en slechte moslims. Voor de linkerzijde in het Westen ben je een goede moslim als je een hoofddoek draagt. Dit is absurd !!! Voor mij persoonlijk is God belangrijk, niet die hoofddoek !!! Mijn moeder en grootmoeder droegen (en dragen) nog steeds een hoofddoek maar dat maakt hen niet tot moslims. Het is een traditie, en tradities hebben een enorme invloed. Maar noch ikzelf noch mijn zus droegen ooit hoofddoeken. Noch mijn vader, noch mijn moeder heeft daar ooit iets over gezegd.
Is de huidige islam niet conservatief?
Daarin heb je gelijk. Ons geloof (islam) wordt helaas veel te snel gelijkgesteld met fundamentalisme. Maar wij en de overgrote meerderheid van moslims in Turkije zijn totaal gekant tegen fundamentalisme. Ik ben socialist en geloof dat Marx heel belangrijk is om de wereld te begrijpen. Voor mij staat dit niet in tegenstelling met de islam. Voor mij is het geloof een spirituele belevenis. Ik heb behoefte aan een God maar tegelijk aanvaard ik dat jij die behoefte niet hebt.
Is het niet verboden voor moslimvrouwen om met niet moslims te trouwen?
Ja, voor vrouwen is dit verboden, maar niet voor mannen. Mij maakt dit niets uit, ik ben en blijf moslim en voor mij geldt meer wat je voelt voor iemand dan godsdienst. Waarom maken jullie zichzelf zo druk over een geloof waarin jullie zelf niet geloven?
Wat met gelijkheid tussen mannen en vrouwen?
Wij hadden in Turkije veel vroeger stemrecht dan jullie (ik bedoel dan de vrouwen). Het gaat hem niet over de tegenstelling tussen vrouwen en mannen het gaat hem over de sociaal economische situatie. Enkel in een socialistische maatschappij zullen mannen en vrouwen een echte gelijkheid hebben. Maar jullie hebben het socialisme verloren. Wij hebben ervoor gevochten maar duizenden zijn vermoord, verloren hun Turkse nationaliteit of verdwenen gewoon. Weet jij wat een staatsgreep betekent?
Dat heb ik gelukkig nooit moeten meemaken, vertel
Wij, daarmee bedoel ik de studenten, de intellegentsia, wij waren voor de overgrote meerderheid links en revolutionair. Maar de militairen grepen (in 1980) voor de derde keer de macht. Wil je horen wat gebeurde in de gevangenissen met vrouwen? Of moet ik er een tekeningetje bij maken? Ook mijn broer werd gearresteerd en opgesloten maar gelukkig niet gemarteld. En wat deden jullie in het Westen. Jullie zwegen. Jullie die ons nu lessen in democratie willen geven.
Je klinkt verbitterd, waarom?
Omdat jullie nooit de oppositie hebben gesteund. Jullie spreken over democratie maar eigenlijk primeren enkel jullie economische belangen. Ik heb in België geleefd en werd aanvaard. Waarom? Omdat ik geen hoofddoek droeg ? Voor jullie was ik de progressieve moslim maar ik wil niet aangesproken worden op mijn geloof. Ik wil aangesproken worden op wie en wat ik ben.
Laat het ons even hebben over je periode in België. Wat viel je daarbij op?
Misschien eerst iets over politieke islam, want dat viel mij het scherpste op. Het is voor mij ongelooflijk hoeveel Turkse vrouwen hier een hoofddoek dragen en niet alleen een hoofddoek uit traditie maar de turban. Uit hun gesprekken op de bus hoorde ik dat zij en tegelijk nationalitisch en fundamentalistisch waren. Hoewel het landgenoten waren heb ik me nooit met hen verbonden gevoeld.
Ik had een universitair diploma dat voor de Belgische autoriteiten gelijk gesteld werd met een diploma van het B niveau (niet universitair hoger onderwijs) maar op de meeste van mijn sollicitaties kreeg ik zelfs geen antwoord !!! Natuurlijk beantwoordde ik niet aan hun profiel. Vandaag zijn de meeste bureaus die werken met allochtonen in handen van de AK-gezinde organisaties. Dat de Belgische overheid daar eens tegen reageert !!!
Jij beschuldigt dus openlijk de Belgische overheid?
Natuurlijk doe ik dat. Ik geef een voorbeeld. Freddy Willockx, toch geen rechtse socialist en zeker geen racist, moet geweten hebben dat alle boeken van Orhan Pamuk werden verbrand in İsparta, de provincie waarvan de meeste Turken in Sint-Niklaas afkomstig zijn, maar hij zweeg. Op zo'n moment moet je reageren ook al strijk je dan in tegen de haren van je allochtone Turkse gemeenschap.
Je voelt je dus gefrustreerd over België?
Absoluut niet. Er zijn ook de mooie kanten. Voor het eerst in mijn leven heb ik echt democratische politieagenten ontmoet. Mensen die met hart en ziel toegewijd zijn aan mensenrechten. Zij werden vrienden en zullen dat altijd blijven.
Een stad als Sint-Niklaas kan er fier op zijn dat zij zulke agenten hebben !!! Dat kennen wij hier in Turkije helaas niet !!!
En hiermee sluit ik het eerste deel van het intervieuw met Sevim af.
