Dat het warm is, heb ik reeds meermaals gezegd en geschreven. Sinds midden april is hier geen druppeltje regen meer gevallen en overdag zitten we meestal een stuk boven de dertig graden. Hoewel het s nachts afkoelt blijft het binnen warm. De laagste temperatuur (zo rond vijven s morgens) is nog steeds 29 à 30 graden en ook al is er weinig luchtvochtigheid, toch blijft het warm.
Vannacht was het voor mij te warm om te slapen. Dus ben ik maar met een koffietje op ons terras gaan zitten, om te kijken naar de sterren. Het is de maand augustus en deze nacht zag ik vier vallende sterren. Wat ik gewenst heb, mag ik natuurlijk niet zeggen, naar het schijnt komt het dan niet uit, maar het was leuk om te kunnen doen.
De sterrenhemel is hier een echte landkaart van sterrenbeelden, één groot sterrentapijt. Niet dat ik ze ken hoor, enkel de grote beer, maar die zal iedereen wel kennen.
Zodra ik zag dat de hemel begon uit te klaren, ben ik op ons terras bovenaan gaan zitten, om te kijken naar de zonsopgang. De zon komt op achter de bergen van de zee, en je ziet een purperen gloed liggen over de silhouetten van de bergen. Mijn moeder is geboren op 8 augustus en speciaal aan haar moest ik denken toen ik wachtte tot de zon opkwam. Bergen zullen er in Tielrode wel niet geweest zijn, maar bij haar geboorte moet de sterrenhemel eruit gezien hebben, zoals hier (als er tenminste geen wolken waren en ja, met België weet je dat nooit).
De kleuren veranderen voortdurend en buiten is het fris, de wind blaast fors. Langzaam zie je de sterren verdwijnen en kleurt de lucht lichtblauw. De zee ziet grijs en aan de overkant van de bergen zie je de lichtjes van de berg- (of kust) dorpen. Het paars verandert over de bergranden tot in het oranje. Fotos halen weinig uit, daarvoor is mijn toestel van te beperkte kwaliteit, dus ik zal het maar proberen beschrijven. Langzaamaan zie je hoe de silhouetten van de bergen, veranderen in bergketens, en het water kleurt donkerblauw. Aan de rand tussen zee en bergen steekt een lage mist op, maar dit is slechts tijdelijk. Het paars verdwijnt langzaam om plaats te maken voor oranjerood. De lucht gaat open, het donkerblauw maakt plaats voor lichtblauw als een oprollend tapijt. Plots is ook het laatste sterretje verdwenen. Dan zie je een rode gloed. Het is alsof de bergrand vuur heeft gevat en waar de zon zal opgaan, kleurt alles rood in vage strepen. Dan een schil van een sinaasappel en vijf minuten later brandt ze. Natuurlijk brandt de zon altijd, maar dan voel je al direct de warmte en liggen de daken onder de gloed van de zon.
Gisteren werd mijn moeder 78 jaar. Ik draag deze zonsopgang op aan haar, want spijtig genoeg kon ik niet op haar verjaardag aanwezig zijn. Nu, in de vroegte van de morgen, zal ze wel alweer op zijn, want ze is een vroege vogel. Ik weet dat ze niet dol is op warmte, maar wel dat ze houdt van de natuur. Gelukkige verjaardag en nog veel zonsopgangen toegewenst van ons beiden.
Sevim vertrok begin deze week naar Izmir, voor mij een uitstekende gelegenheid om te schrijven. Mijn linkerhand slaapt wel bijna voortdurend, maar ach, om te typen gaat het nog wel.
Dinsdagnacht, of liever woensdagmorgen om 5 uur stopte ik ermee. Een reeks teksten die ik reeds eerder wou schrijven, maar waarvoor ik nog niet de tijd had gehad. Woensdag zou Sevim terugkeren, maar mijn gsm was spoorloos en ik kon haar niet bereiken. s Middags ging ik wandelen langs de zee en je gelooft het nooit, maar voor het eerst zag ik de mediterrane zeehonden. Het waren er zomaar eventjes vier. Een prachtig zicht en natuurlijk had ik mijn fototoestel niet bij. Een toevallige voorbijganger vertelde mij dat het op die plaats, heel uitzonderlijk was dat je de zeehonden kon zien.
Rond vieren was ik thuis en zette mijn computer aan om mijn mail te lezen. Plots kreeg ik te lezenwij komen er aan. Wie of wat, mij een raadsel. Met de huistelefoon was Sevim ook niet te bereiken en ik raakte in paniek.
Nu weet ik wel dat hier in Turkije gastvrijheid heilig is, maar af en toe heb ik het ook graag een beetje rustig. Soms lijkt ons huis op een hotel. Het is een komen en gaan en meestal onverwacht. Dit keer sloegen bij mij de stoppen door. Ik had totaal andere plannen, maar ja, als er bezoek is, dan blijf je bij je bezoek. Nu heb ik geen problemen met bezoekers, alleen het onverwachte vind ik wel af en toe vervelend.
Resultaat: ik kreeg de klop van het mannetje met de hamer. Twee dagen heb ik in mijn bed gelegen. Ik had in niks zin meer, daarnaast zullen de hitte en vermoeidheid ook wel een rol gespeeld hebben.
Gisterenmiddag hebben we er eventjes over gepraat, maar dan speelden de taalperikelen. Sevim vond dat ik mij niet genoeg aanpaste, en nu heeft het woordje aanpassen bij mij wel een totaal verschillende betekenis als integreren. Integratie is een noodzakelijk en belangrijk proces, maar aanpassen is assimileren en dat is voor niemand goed.
Deze nacht hebben we dan lang met elkaar gepraat. Dan voel je soms hoe moeilijk het is twee verschillende culturen met elkaar te verzoenen. Veelal heeft dit te maken met gewoontes en gebruiken. Een klein voorbeeldje: als we samen zijn, dan kunnen we samen koken, afruimen, afwassen . Als haar ouders op bezoek zijn, is dit echter onmogelijk. Dat is voor haar moeder çok ayip (heel onbeleefd). Een ander voorbeeldje: Sevim kan onmogelijk in de nabijheid van haar vader roken. Hoewel haar vader best weet dat ze rookt, is het ayip (zeker voor een vrouw) om in de nabijheid van je vader te roken. Dan ga je naar een andere kamer.
Bovendien, we spreken hier over Izmir wat op zich nog een progressieve stad is. Soms is het heel moeilijk om te weten hoe je mensen begroet. Mannen geef je meestal twee kussen, dat is doodnormaal. Een vrouw twee kussen geven is in hier Izmir wel normaal, maar in andere delen van Turkije totaal onaangepast. Is er een groot leeftijdsverschil, dan kus je de hand en die breng je daarna naar je voorhoofd (de jongere doet dat bij de oudere), het is een teken van eerbied.
Zo zijn er een reeks geplogenheden die dan nog van streek tot streek verschillen. Niet altijd even makkelijk.
Belangrijk is echter dat we die zaken kunnen uitpraten, wat van essentieel belang is. Op die manier is er ook deels een uitwisseling van culturen. Ongehuwde moeders, homos of lesbiennes, het is niet evident in Turkije, maar Sevim zal zon zaken dan weer wel verdedigen. Hetzelfde bv. met onderwijs in de moedertaal (bv. Koerdisch) wat in Turkije onmogelijk is, maar wat Sevim wel zal verdedigen.
Heel positief dan weer zijn de familiebanden. Die liggen in Turkije een stuk nauwer dan bij ons. Elkaar helpen is hier een evidentie. Hetzelfde geldt voor vrienden en vriendschap. Of gastvrijheid. Dingen bij ons soms ver te zoeken zijn, maar hier nog steeds sterk overeind staan.
Ik weet dat, voor ik naar Turkije vertrok, zei dat ik het waarschijnlijk wel moeilijk zou hebben gehad met het gebrek aan privacy en dat is juist. Anderzijds sta ik nu veel meer open voor vriendschap, familie en bezoek.
Toch vind ik het belangrijk, zowel voor mezelf als voor Sevim, dat we onze eigenheid behouden. We zullen natuurlijk elkaar wel beïnvloeden, maar we hoeven onszelf niet te veranderen. Dan maak je elkaar stuk. Maar respect voor elkaars cultuur, eigenheden en gewoontes, dat blijft essentieel. Af en toe mag dat wel eens gezegd worden.
